فهرست:
فصل اول: کلیات پژوهش............................................................................................................. 1
1-1. مقدمه........................................................................................................................................ 2
1-2. بیان مسأله .............................................................................................................................. 4
1-3. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش............................................................................................ 6
1-4. اهداف پژوهش........................................................................................................................... 7
1-4-1. اهداف آرمانی ................................................................................................................. 8
1-4-2. اهداف علمی ................................................................................................................. 8
1-4-3. اهداف ویژه و کاربردی................................................................................................... 9
1-5. سؤالهای پژوهش.................................................................................................................. 10
1-6. فرضیههای پژوهش............................................................................................................... 10
1-7. تعریف واژه های تخصصی پژوهش................................................................................. 11
1-8. ساختار پژوهش...................................................................................................................... 15
ت
عنوان صفحه
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش................................................................... 17
2-1. مقدمه...................................................................................................................................... 18
2-1-1. مبانی نظری....................................................................................................................... 19
2-2. محافظهکاری........................................................................................................................ 19
2-2-1. محافظهکاری شرطی و غیرشرطی ................................................................. 21
2-2-2. دلایل محافظهکاری ............................................................................................... 23
2-2-3. تبیینهای محافظهکاری ....................................................................................... 25
2-2-3-1. تبیین قراردادی.............................................................................................. 26
2-2-3-1-1. قراردادهای استقراض....................................................................... 28
2-2-3-1-2. قراردادهای مزایای جبران خدمات................................................. .31
2-2-3-2. تبیین دعاوی حقوقی.................................................................................. 32
2-2-3-3. تبیین مالیات بر درآمد................................................................................ 33
2-2-3-4. تبیین قانونی................................................................................................. 35
ث
2-2-4. ویژگی مشترک تبیین اقتصادی ......................................................................... 37
عنوان صفحه
2-2-5. انتقاد از محافظهکاری ......................................................................................... 38
2-2-5-1. نااعتمادی...................................................................................................... 38
2-2-5-2. پنهانکاری..................................................................................................... 38
2-2-5-3. نفی اصول حسابداری............................................................................... 39
2-2-5-4. سوءگیری....................................................................................................... 39
2-2-5-5. امر ذهنی........................................................................................................ 39
2-2-6. دفاع از محافظهکاری ............................................................................................ 40
2-2-7. معیارهای محافظهکاری ...................................................................................... 41
2-2-7-1. معیار عدم تقارن زمانی سود باسو (AT)........................................... 42
2-2-7-1-1. مزایای مدل AT ................................................................................. 49
2-2-7-1-2. معایب مدل AT ............................................................................... 50
2-2-7-2. معیار عدم تقارن در رابطه اقلام تعهدی و جریان نقد................... 51
2-2-7-3. معیار نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و بالعکس (MTB)....... 53
ج
2-2-7-3-1. مزایای و معایب (MTB) ............................................................... 56
عنوان صفحه
2-2-7-4. معیار اقلام تعهدی منفی (NA).......................................................... 57
2-2-7-4-1. مزایا و معایب مدل (NA) ............................................................ 59
2-2-7-5. معیار اندوختههای پنهانی (HR)........................................................... 59
2-2-7-5-1. معایب مدل (HR) ........................................................................... 61
2-3. نقدشوندگی سهام ........................................................................................................... 61
2-3-1. تعداد روزهای معاملاتی سهام............................................................................ 63
2-3-2. تعداد دفعات معامله سهام............................................................................... 63
2-3-3. حجم معاملات سهام............................................................................................ 64
2-3-4. ارزش معاملات سهام............................................................................................. 64
2-3-5. درصد سهام شناور آزاد سهام............................................................................ 64
2-3-6. گردش سهام............................................................................................................. 65
2-3-7. گردش سهام شناور................................................................................................ 65
2-3-8. زمان مورد انتظار معامله سهام........................................................................ 65
چ
2-3-9. نسبت جریان سهام ............................................................................................... 65
عنوان صفحه
2-3-10. نسبت عدم نقدشوندگی سهام ( اثر قیمتی ) ......................................... 65
2-3-11. نسبت نقد شوندگی سهام ............................................................................ 66
2-3-12. شکاف مطلق قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش سهام....................... 66
2-3-13. شکاف نسبی پیشنهادی خرید و فروش سهام ......................................... 67
2-4. متغیرهای کنترلی ................................................................................................................ 69
2-4-1. قیمت سهم ..................................................................................................................... 69
2-4-2. اندازه شرکت...................................................................................................................... 69
2-4-3. ارزش دفتری به ارزش بازار ................................................................................................ 70
2-4-4. نوسان بازده ........................................................................................................................... 70
2-5. رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی و نقدشوندگی سهام...................... 70
2-6. پیشینه پژوهشهای انجام شده........................................................................................ 72
2-7. خلاصه فصل.......................................................................................................................... 79
فصل سوم: روش پژوهش............................................................................................................... .80
3-1. مقدمه...................................................................................................................................... 81
ح
3-2. جامعه و نمونه آماری........................................................................................................... 81.
عنوان صفحه
3-3. روش انجام پژوهش و روش گردآوری دادهها...................................................................... 82
3-4. روش تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیهها............................................................... .83
3 -4-1. ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده................................................... 84
3-4-2. ضریب همبستگی.................................................................................................... 85
3-4-3. آزمون معنی دار بودن r............................................................................................. 86
3-4-4. آزمون معنی دار بودن در الگوی رگرسیون......................................................... 87
3-4-4-1. آزمون معنی دار بودن معادله رگرسیون.................................................. 87
3-4-4-2. آزمون معنی دار بودن ضرایب...................................................................... 88
3-4-5. تعیین صحت مدل رگرسیون و بررسی تأثیر مدل ارائه شده...................... 88
3-5. بررسی نرمال یا غیر نرمال بودن داده های تحقیق........................................................ 89
3-6. آزمون رگرسیون خطی......................................................................................................... 90
3-7. قلمرو پژوهش......................................................................................................................... 90
3-7-1. قلمرو موضوعی........................................................................................................ 90
خ
3-7-2. قلمرو مکانی............................................................................................................. 90
3-7-3. قلمرو زمانی............................................................................................................... 90
3-8. فرضیه های پژوهش.................................................................................................................. 91
3-9. تعریف عملیاتی متغیرهای پژوهش................................................................................... 92
3-10. خلاصه فصل........................................................................................................................... 97
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش...................................................................... 98
4-1. مقدمه.............................................................................................................................................. 99
4-2. یافته های توصیفی................................................................................................................... 100..
4-2-1. آمار توصیفی متغیرها.................................................................................................. 100
4-2-2. آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای مشخص نمودن نرمال بودن متغیرها...... 101
4-3. یافته های استنباطی............................................................................................................... 102
4-3-1. همبستگی بین متغیرها.............................................................................................. 102
4-3-2. تعیین صحت مدل رگرسیون و بررسی تاثیر مدل ارائه شده........................ 103
4-4. رگرسیون چندگانه به روش Enter.................................................................................... 104
د
4-5. خلاصه نتایج آزمون های رگرسیون...................................................................................... 140
4-6. خلاصه فصل.............................................................................................................................. 140
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادهای پژوهش........................................................ 142
5-1. مقدمه........................................................................................................................................... 143
5-2. تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها........................................................................... 143
5-2-1. تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول.............................................................. 143
5-2-2. تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم تا سیزدهم....................................... 143
5-3. خلاصه نتایج............................................................................................................................... 144
5-4. نتیجه گیری کلی....................................................................................................................... 144
5-5. پیشنهادات پژوهش................................................................................................................... 145
5-5-1. پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش........................................................................... 145
5-5-2. پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی...................................................................... 146
5-6. محدودیت های انجام پژوهش................................................................................................... 146
5-6-1. محدودیت های مربوط به انجام تحقیق....................................................................... 146
ذ
5-6-2. محدودیت های مربوط به تعمیم یافته ها............................................................. 147
5-7. خلاصه فصل............................................................................................................................... 148
منابع و مآخذ..................................................................................................................................... 149
الف. منابع فارسی..................................................................................................................... 149
ب. منابع انگلیسی.................................................................................................................... 153
پیوست.................................................................................................................................................. 156
چکیده انگلیسی............................................................................................................................ 161
منبع:
لف. منابع فارسی
ابراهیمی کردلر، علی و شهریاری، علیرضا (1388). «بررسی رابطه بین هزینههای سیاسی و محافظه کاری در بورس اوراق بهادار تهران». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 57، پاییز، ص 16-3.
احمدپور،احمد و امیر رسائیان (1385).«نقش عوامل نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران». بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره53.
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و علیرضا سارنج (1387). « انتخاب پرتفوی با استفاده از سه معیار میانگین بازدهی و نقدشوندگی دربورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش53، صص3-16.
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و طهماسب مظاهری (1388). «بررسی نظریههای توازی ایستا و سلسله مراتبی در تبیین ساختار سرمایه شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران». تحقیقات حسابداری، شماره سوم، پاییز، صص 21-4.
اکبری، فضل ا... (1385). « تجزیه و تحلیل صورتهای مالی». مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی- سازمان حسابرسی، نشریه 129، چاپ دهم.
آذر، عادل و منصور مؤمنی. (1381). « آمار و کاربرد آن در مدیریت تهران ». جلد دوم، چاپ ششم، سازمان مطالعه و تدوین کتب درسی علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
ایزدی نیا، ناصر و امیر رسائیان (1389). « پراکندگی مالکیت و نقدشوندگی سهام» . فصلنامه بررسی- های حسابداری و حسابرسی، ش 60، صص 22-3.
بادآور نهندی، یونس و آمنه ملکی نژاد (1389). « بررسی نقدشوندگی سهام در زمان انتشار گزارش- های مالی در بورس اوراق بهادار تهران». مجله دانش حسابداری، سال اول، شماره3، صص 99-115.
بقائی، علی و مجید زارع استحریجی (1386). « عوامل موثر بر قابلیت نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران». پایان نامه کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت ،دانشگاه امام صادق
بنیمهد، بهمن و تهمینه باغبانی(1388). «اثر محافظهکاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیاندهی شرکت ها». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 58، صص 70-53.
بنیمهد، بهمن (1385). «تبیین و ارائه الگو برای اندازهگیری محافظهکاری حسابداری». رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
پینوو، ریموند (1387). «مدیریت مالی». جلد دوم، ترجمه علی جهانخانی و علی پارسائیان، تهران، انتشارات سمت، چاپ دوم.
جبارزاده، سعید (1389). «تبیین رابطه اخلاقیات و فرهنگ با محافظهکاری و مدیریت سود در نظام حسابداری ایران». رساله دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
حساس یگانه، یحیی. « سرمایه گذاران نهادی». ماهنامه حسابدار 1384،ص 164.
خشنود، سمیرا (1381). « بررسی عوامل مؤثر بر ساختار مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
دلاور، علی (1371). « روش پژوهش در روانشناسی و علوم تربیتی». تهران، دانشگاه پیام نور.
دوانی، علامحسین و محمدرضا معینی (1386).« مقررات افشاء عدم تقارن اطلاعات و پیامدهای اجتماعی آن». موسسه حسابرسی دایارایان.
رحمانی، علی و مسعود غلامزاده لداری (1388) « مالکیت عمومی در بازار سرمایه و محافظهکاری در گزارشگری مالی». تحقیقات حسابداری، شماره چهارم، زمستان، صص 129-112.
رسائیان، امیر و وحید حسینی (1387). « رابطه کیفیت اقلام تعهدی و هزینه سرمایه در ایران». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 53، صص67-82.
رضازاده، جواد و عبداله آزاد (1387). « رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و محافظهکاری در گزارشگری مالی». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 54، زمستان، صص 80-63.
رهنمای رودپشتی، فریدون و هاشم نیکومرام و شادی شاهوردیانی (1385). « مدیریت مالی راهبردی (ارزش آفرینی)»، چاپ اول.
رحمانی، علی وسید علی حسینی و نرگس رضاپور(1389).« رابطۀ مالکیت نهادی و نقدشوندگی در ایران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش61 ،صص 54-39.
ساعی، علی (1377). « آمار در علوم اجتماعی». چاپ دوم، تهران، مؤسسه نشر جهاد.
ساعی، علی (1381). « تحلیل آماری در علوم اجتماعی با نرم افزار Spss for windows». چاپ سوم، تهران، انتشارات کیان مهر.
سرمد، زهره و عباس بازرگان و الهه حجازی (1384). « روشهای پژوهش در علوم رفتاری». چاپ یازدهم. تهران، انتشارات آگاه.
شورورزی، محمدرضا و عابدین برزگر خاندوزی (1388). « نبود تقارن اطلاعاتی و نقش اطلاعاتی محافظهکاری». فصلنامه حسابدار، شماره 210.
صلواتی، شاپور و امیر رسائیان (1386). «بررسی رابطه ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام در ایران». دو ماهنامه نامه مفید، نامه اقتصادی، ش63، صص143 -163.
فرتوک زاده، حمیدرضا و ساره محبعلی و مریم دولو(1389). « بررسی عوامل مؤثر بر نقدشوندگی قرادادهای آتی در بورس کالای ایران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی،ش 59، صص 78-63.
فخاری، حسین و نرگس ملامحمدی (1389).« بررسی تأثیر افشای اطلاعات بر نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی.
قائمی، محمدحسین و محمدرضا وطن پرست (1384). « بررسی نقش اطلاعاتی حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران ». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوازدهم، ش 41، صص 103-85.
کردستانی، غلامرضا و حبیب امیربیگی لنگرودی (1387). « محافظهکاری در گزارشگری مالی: بررسی رابطه عدم تقارن زمانی سود و MTB به عنوان دو معیار ارزیابی محافظهکاری». فصلنامه بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 52، صص 106-89..
کرمی، غلامرضا و حامد عمرانی (1389). « تأثیر چرخه عمر شرکت و محافظهکاری بر ارزش شرکت». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 59، صص 96-79.
کردستانی، غلامرضا و ضیاءالدین مجدی (1386). « بررسی رابطه بین ویژگیهای کیفی سود و هزینه سرمایه سهام عادی». بررسیهای حسابداری و حسابرسی، سال 14، شماره 48، تابستان، صص 104-85..
مجتهدزاده، ویدا (1380). « محافظه کاری». مجله حسابدار، شماره 145، ص24.
مدرس، احمد و فرهاد عبدالهزاده (1387). « مدیریت مالی». جلد دوم، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، چاپ پنجم.
مرادزاده فرد، مهدی و نرگس رضاپور و حجت اله فرزانی(1389). « بررسی نقش مدیریت اقلام تعهدی در نقدشوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». مجله پژوهش- های حسابداری مالی، ش3، صص 116-101.
مشهدی کریمی، مهدی (1387). «بررسی ارتباط بین عدم تقارن در گزارش بهموقع سود با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام، بهعنوان دو معیار محافظهکاری». پایاننامه کارشناسیارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
ملکینژاد، آمنه. (1388). «بررسی رابطه ساختار سرمایه و نقدینگی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». پایاننامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
مهرانی، ساسان و مهدی محمدآبادی (1388). « روشهای اندازهگیری محافظهکاری»، ماهنامه حسابدار، سال بیست و سوم، شماره 206، صص 63-58.
نیکومرام، هاشم و یونس بادآور نهندی (1388). « تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران»، فراسوی مدیریت سال دوم شماره8..
نیکومرام، هاشم و بهمن بنیمهد (1387). « تبیین و ارائه الگو برای اندازهگیری محافظهکاری حسابداری». مجله مدیریت، شماره 77، صص 16-1.
وستون، بریگام یوستون (1386). « مدیریت مالی». جلد دوم، ترجمه و تألیف حسین عبده تبریزی و فرهاد حقیقی، تهران، نشر آگاه، چاپ دوم.
وکیلی فرد، حمیدرضا و بهمن بنی مهد (1388). « نقدی بر استانداردهای حسابداری». دانش و پژوهش حسابداری، سال پنجم، شماره 17، تهران، صص 6-1.
یحیی زاده فر، محمود و جواد خرمدین (1387). « نقش نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران». فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، ش 53، صص 101-118.
ب. منابع انگلیسی
Ahmed, A., S, Scott Duellman (2008) ." Evidence on the Role of Accounting conservatism in Monitoring Managers' Investment. " AAA 2008 Financial Accounting and Reporting Section. www.ssrn.com.
Amihud, Y., H, Mendelson. and L. H. Pedersen (2005). "Liquidity and asset prices" , Foundations and Trends in Finance 1(4); pp 269-364.
Agarwal, P(2008). " Institutional Ownership and Stock Liquidity ".
Brown, S. and Hillegest, S. A (2006), " How Disclosure Quality Affects the Long-run Level of Information Asymmetry" . Working Paper.Georgia State University, Atlanta.
Basu, S (1997). "The Conservatism Principle and the Asymmetric Timeliness of Earnings.", Journal of Accounting and Economics, Vol. 24, No. 1, 3-37.
Belkaoui, A.,& Kahl,A(1978)."corporate financial disclosure in canada". Research Monograph No1,Canadian Certified General Accountants Association , Vancouuver.
Chen, W.P, Chung, H, Lee, C and Liao, W-L (2007). " Corporate Governancc and Equity Liquidity: analysis of S&P Transparency and Disclosure ranking".
Chung, K ., Elder , J ., Kim, J (2008)."Corporate Governance and Liquidity " journal of Financial and Quantitative Analysis.
Chung, H., Sheu, H., and Wang, J (2009)." Do firms' earnings management practices affect their equity liquidity?", Finance Research Letters 6, pp.152-158.
Cueto Diego, C (2009). "Market Liquidity and ownership Structure with weak protection for minority shareholders.", evidence from Brazil and Chile.
Diamond Douglas, W(1984). " Financial Intermediation and Delegated Monitoring", The Review of Economic Studies 1984;51(3):393-414
Dennis, PJ., J Weston (2001). "Who's informed? An analysis of stock ownership and informed trading".
Easley, D., and M.O'Hara (2003). "Microstructure and asset pricing in G.M. Constantinides, M.Harris , R.M. Stulz (ed)", Handbook of the Economics of Finance , edition1, vilume 1, chapter17, pp1021-1051.
Easley, D., and M. O'Hara ( 2004). "Information and the Cost of Capital", Journal of finance 59, pp 1553-1583.
Givoly, D., Hayn, C (2000). " The changing time-sries properties of earnings, cash flows and accruals: has financial reporting become more conservative?". Journal of Accounting and Economics , 29 (3) , pp 287-320.
Givoly, dan., Carla Hayn & Ashok Natarajan (2007)." measures reporting conservatism". The Accounting Review, vol. 82, pp 65-106.
Glsten, L.R., and P.D Milgrom (1985), "Bid ask and Transaction Prices in a Spccialist Market with Heterogeneously informed traders". Journal of Financial Economics,14, pp 71-100.
Mendelson, H., TI Tunca(2004). " Strategic trading, Liquidity, and information acquisition". Review of Financial Studies.
Lafond, R ., Lang, M ., Skaife, H (2007). " Earnings Smoothing, Governance and Liquidity". Internatioal Evidence .
Lafond, R., & Wats, R. L. (2006). " The Information Role of Conservative Financial Statements". http://www.ssrn.com.
Lafond, R., and R, Watts (2008). " The Information Role of Cosevatism". The Accounting Review (forthcoming).
Pae, J., Thornton, D., & Welker (2005). " The Link between Accounting Conservatism and the Price to Market Ratio". Contemporary Accounting Research, Vol. 22, 693-717.
Pae, Jinhan (2007). " unexpected accruals and conditional accounting conservatism, Journal of Business Finance and Accounting". vol. 34, pp. 681-704.
Pandy, I.M (1981). "Capital Structure and Cost of Capital". Vikas, New Dehli.
Rubin A (2007). " Ownership level , ownership concentration and liquidity" Journal of financial Markets, 10(3), pp 219-248.
Ryan, S (2006). " Identifying conditional conservatism". European Accounting Review 15 (4), pp. 511-525.
Watts , R . L (2003) ." Conservatism in accounting , Part A : Explanations and implications". Accounting Hori Ions , pp 207 – 220
Watts . R . L., and Roychowdhury , S (2007 ) ." asymmetric timeliness Of earnings market – to – book and conservatism in financial reporting". Journal of Accounting and Economics , 44 , pp 2- 31.
Wallace, R.S., O.,& Naser, K (1995)." Firm-specific determinants of the comperhensivencss of mandatory disclosures in the corporate annual reports of firms listed on the stock exchange of Hong Kong". Journal of Accounting and Public Policy, 14, pp 311-368.
Wang, Richard Zhe., Ciaran Ó hÓgartaigh & Tony van Zijl (2008)." Measures of accounting conservatism: A construct validity perspective". Working paper, Victoria University of Wellington and University College Dublin, .
Weimin Lio, (2005). " A Liquidity-augmented Capital asset Pricing model". journal of financial Economics, Vol.1, pp 1-41.
Wolk, H.I ., Francis, J.R, Tearny(1989). " M.G Accounting Theory: A Conceptual and Institutional Approach". PWS-KENT Publishing Company 1989.
Wuchun Chi., chenchin wang (2010)." Accounting conservatism in a setting of Information Asymmetry between majority and minority shareholders". The International journal of Accounting 45 , pp 465-489.
Venkatesh, P.C. and R.Chang,(1986)." information asymmetry and the dealcr's bid ask spread: a case study earnings anddividend announcements". The Journal of Finance , NO.41(5), pp 10