فهرست:
فهرست مطالب
عنوان صفحه
1. مقدمه. 1
2. طرح بحث. 2
3. پیشینۀ پژوهش. 3
4. ضرورت و اهمیت تحقیق. 3
5. فصل بندی. 4
6. روش تحقیق. 4
7. محدودیت های پژوهشی. 4
8 . خاتمه. 5
فصل اول. 6
معرفی اندرزنامههای پهلوی. 6
1. چیستی اندرزنامه. 7
2. ویژگیهای متون اندرزی. 9
3. معرفی مهمترین اندرزنامهها. 12
1.3. دینکرد. 12
2.3. مینوی خرد. 15
3.3. یادگار بزرگمهر. 16
4.3. اندرزهای انوشیروان. 18
5.3. اندرزهای آذربادمهرسپندان. 19
6.3. چیدۀ اندرز پوریوتکیشان. 22
7.3. اندرز اوشنر دانا. 23
8.3. اندرز خسرو قبادان. 24
9.3. پنج خیم روحانیان. 24
10.3. اندرز دانایان به مزدیسنان. 24
11.3. اندرز دستوران به بهدینان. 25
12.3. خیم و خرد فرخ مرد. 25
13.3. اندرز بهزاد فرخ پیروز. 25
فصل دوم :مفاهیم کلیدی در اندرزنامههای پهلوی. 27
1. مینو و گیتی. 27
1.1. دلبستگی و عدم دلبستگی. 33
2.1. دلگرمی به مینو. 34
3.1. تلاش برای مینو. 35
4.1. دلیل مینو گروشی. 35
5.1. ابزارهای مینو و گیتی. 36
6.1. راه حلی برای زندگی در گیتی و در عین حال مینوی بودن. 38
7.1 میزبانی. 38
2. تن و روان. 40
3. پیمان. 50
4. خرد. 57
5. خیم. 68
فصل سوم : چگونگی نظام اخلاقی در اندرزنامههای پهلوی. 76
1. مکاتب اخلاق. 77
2. زمینه و زمانه اخلاق فضیلت. 80
1.2. سقراط. 80
2.2. افلاطون. 81
3.2. ارسطو. 81
4.2. دوران متأخر. 82
3. ویژگیهای اخلاق فضیلتی در اندرزنامهها. 84
1.3.خوبی به خودی خود خوب است. 84
2.3. تأکید بر موضوع انسان. 85
3.3.تأکید بر رشد اخلاقی. 86
4.3. توصیهگری. 86
5.3. عدم تساوی مردمان. 87
6.3. تبیین انگیزه و عمل اخلاقی. 88
7.3. توجه به غایات. 89
8.3.صبغۀ دینی. 89
9.3. خوبی و بدی. 92
4. روایی و ناروایی یک فضیلت. 93
فصل چهارم: اخلاق کاربردی در اندرزنامههای پهلوی. 98
1. چیستی و چگونگی اخلاق کاربردی. 98
2. اخلاق شهریاری. 103
1.2. اخلاق شخصی شهریار. 106
2.2. اخلاق اجتماعی. 108
3. اخلاق شهروندی. 115
4. اخلاق جنگ و صلح. 118
5. اخلاق بهداشت تن و روان. 121
1.5. اخلاق پزشکی و بهداشت. 122
2.5. اخلاق محیط زیست. 128
6. اخلاق خانواده. 131
7. اخلاق جنسی. 134
8. اخلاق معاشرت. 136
فصل پنجم : نتیجه گیری. 141
کتابنامه. 148
واژه نامه. 154
منبع:
ابنسینا، ظفرنامه، مقدمه و تصحیح از دکتر غلامحسین صدیقی، همدان، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1383ش.
ارسطاطالیس، اخلاق نیکوماخس، ترجمۀ محمد پورحسینی، تهران، انتشارت دانشگاه تهران، 1356ش.
ارسطو، اخلاق ارسطو، ترجمه رضا مشایخی، تهران، موسسه انتشارات نگاه، 1390ش.
اذکایی، پرویز، فهرست ماقبل الفهرست، ، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، 1378
افلاطون، دوره آثار افلاطون، ترجمه محمد حسن لطفی و رضا کاویانی، چ سوم، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، 1380ش.
اسلامی، سید حسن ، «اخلاق فضیلت مدار و نسبت آن با اخلاق اسلامی»: پژوهش نامۀ اخلاق، ش 1، پاییز 1387ش.
اسلامی، محمد تقی و دبیری، احمد و علیزاده، مهدی، اخلاق کاربردی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1386ش.
افضل الدین کرمانی، احمد بن حامد، ، عقد العلی للموقف الاعلی، تهران، چاپخانه خاور. 1339ش.
العاکوب، عیسی، تأثیر پند پارسی بر ادب عرب، ترجمه عبدالله شریفی خجسته، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1374ش
آموزگار، ژاله، زبان، فرهنگ اسطوره، تهران، انتشارات معین، 1386ش.
و تفضلی، احمد ، دینکرد پنجم، تهران، انتشارات معین،1386ش
اوشیدری، جهانگیر، دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز، 1371ش
ایرانی، دین شاه، اخلاق ایران باستان، تهران، فروهر، 1361ش.
بویس، مری، تاریخ کیش زرتشت، ترجمۀ همایون صنعتی زاده، تهران، انتشارات توس، 1374ش.
، چکیده تاریخ کیش زرتشت، ترجمۀ همایون صنعتی زاده، تهران، انتشارات صفی علیشاه، 1377ش.
و دیگران، جستاری در فلسفۀ زرتشتی، ترجمۀ سعید زارع و دیگران، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1388ش.
بهار، ملک الشعراء، ترجمه چند متن پهلوی، به کوشش محمد گلبن، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،1379ش.
بهار، مهرداد، بندهش، تهران، انتشارت توس، 1380ش.
پل ادواردز ، فلسفه اخلاق، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران، تبیان، 1378.
پور داود، ابراهیم، گاتها، چ2، تهران ، انتشارات اساطیر، 1384ش
یشت ها، تهران، انتشارات اساطیر، 1377ش
، یسنا ، چ 2، موسسه انتسارات و چاپ دانشگاه تهران، 2536 شاهنشاهی.
پینکافس، ادموند، فضایل، سید حمیدرضا حسنی، مهدی علی پور، نقد و نظر، سال پنجم شماره سوم و چهارم، ص 409
، از مسئلهمحوری تا فضیلتگرایی، ترجمه سید محمد رضا حسنی و مهدی علیپور، تهران، دفتر نشر معارف، 1382ش.
تفضلی، احمد، مینوی خرد، تهران، انتشارات توس، 1380 ش
، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تهران، انتشارت سخن، 1383ش.
دابار، بهرام نوشیروان، صد در نثر و صد در بندهش،بمبئی،1909م.
دارامستتر، ژان، وندیداد، ترجمۀ موسی جوان و علی اصغر عبداللهی، تهران، انتشارات دنیای کتاب، 1382ش.
دباغ، سروش، امر اخلاقی - امر متعالی، تهران، نشر کتاب پارسه، 1387ش.
دومناش، ژان پیر، «دو بُننگری کیهانی در اساطیر ایران»: مجلۀ ایران شناخت، ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیل پور، ش 16و17، بهار و تابستان 1379ش.
دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود ، اخبار الطوال، ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، 1364ش
راشد محصل، محمد تقی، دینکرد هفتم، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1389ش.
، گزیدههای زادسپرم، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1366ش.
، زند بهمن یسن، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1370ش.
، سروش یسن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1382ش.
رضی هاشم، گنجینه اوستا، چاپ دوم، تهران، انتشارات فروهر، 1357
زمانی، حسین، «شاه آرمانی در ایران باستان و بایستگی های او»: فصلنامۀ علمی و پژوهشی تاریخ، شمارۀ هفتم، سال دوم.
زنر، آر. سی، تعالیم مغان، ترجمۀ فریدون بدره ای، انتشارات توس، 1377ش.
، طلوع و غروب زرتشتی، ترجمۀ تیمور قادری، تهران، انتشارات فکر روز، 1375ش.
ژینیو، فیلیپ، ارداویرافنامه، ترجمه و تحقیق ژاله آموزگار، چ2، تهران، انتشارات معین و انجمن ایرانشناسی فرانسه، 1382ش.
سعادت، اسماعیل، دانشنامه زبان و ادب فارسی، تهران ، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1384ش.
سهروردی، شیخ شهاب الدین یحیی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ، مقدمه و تصحیح هانری کربن، چاپ دوم، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372ش.
سی بکر، لارنس، تاریخ فلسفه اخلاق غرب، ترجمه گروهی از مترجمان، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی،1378ش.
شاکد، شائول، از ایران زرتشتی تا اسلام، ترجمۀ مرتضی ثاقب فر، تهران، ققنوس، 1381ش.
، تاثیر ایران بر یهودیت، ترجمۀ سید سعیدرضا منتظری و مجید طامه، مجله هفت آسمان، شماره48، سال دوازدهم، زمستان 1389ش.
، تحول ثنویت، ترجمۀ احمد رضا قائم مقامی، تهران، نشر ماهی، 1387ش.
صادقی، مرضیه، بررسی سه دیدگاه اخلاق مبتنی بر فضیلت، اخلاق مبتنی بر عمل و اخلاق مکمل، مجلۀ نامۀ مفید، ش 28، زمستان 1380
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، شرح اصول کافی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1383
صفا، ذبیح الله، «اندرز»، نشریه ایران نامه، ش27، 1368ش
، تاریخ ادبیات ایران، تهران، ابن سینا، 1342ش.
عریان، سعید، متنهای پهلوی، تهران، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور، 1382ش.
عفیفی، رحیم، «اندرز اوشنر دانا»: نشریۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ش 20، زمستان 1384ش.
غلامی نیا، عبدالحمید، «تأثیر انسان شناسی بر اخلاق شهروندی»: نشریه دین و سیاست، ش 21-22، پاییز و زمستان1388،
فرانکنا، ویلیام کی، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، طه، 1383.
فوشه کور، شارل هانری دو، اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سده سوم تا سده هفتم هجری، ترجمه محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روح بخشان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران، ۱۳۷۷ش.
قائم مقامی، احمد رضا، «ملاحظاتی کوتاه دربارۀ بعضی قوای نفس در متون زرتشتی»: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 1387 شماره 187 دوره 59
فرامرز قراملکی احد ، اخلاق حرفهای در تمدن ایران و اسلام، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1386ش.
فضیلت، فریدون، کتاب سوم دینکرد، دفتر یکم، تهران، انتشارات فرهنگ دهخدا، 1381ش.
، کتاب سوم دینکرد، دفتر دوم، تهران، انتشارات مهرآیین، 1384ش.
قادری، تیمور، «آسیبهای روانی و بهداشت روان»: اندیشه و رفتار، ش 30، پاییز 1381ش.
، «پنجاه گفتار از دینکرد ششم»، نشریۀ نامه فرهنگستان، ش 21، تابستان 1382ش
کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، سید جلال مینوی، چاپ ششم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش، 1375ش.
کانت، ایمانوئل، درس های فلسفه اخلاق، ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، انتشارات نقش و نگار، 1378ش.
کای بار، آسموسن، بویس، دیانت زرتشتی ، ترجمۀ فریدون وهمن، تهران، نشر ثالث، 1386ش.
گیمن، دوشن، دین ایران باستان، ترجمۀ رؤیا منجم، تهران، فکر روز، 1375ش
مانی کیلن، جودیث اسمتانا، رشد اخلاقی، ترجمۀ محمدر رضا جهانگیر زاده، علی رضا شیخ شجاعی، سید رحیم راستی تبار، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389ش.
مجتبایی، فتح ا..، شهر زیبای افلاطون، تهران، انجمن فرهنگ ایران باستان، 1352ش.
مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، چ 2، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1403
محمدی ملایری، محمد، تاریخ و فرهنگ ایران، تهران، انتشارات توس، 1380ش.
مرداک، آیریس، سیطره خیر، ترجمۀ شیرین طالقانی، تهران، نشر شور، 1387ش.
مزداپور، کتایون، شایست ناشایست، تهران ، انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1369ش.
، اندرزنامههای ایرانی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1386ش.
مستوفی، حمدالله بن ابی بکر ، تاریخ گزیده، تحقیق عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1362ش.
مسکویه، ابوعلی احمد بن محمد، الحکمه الخالده، تحقیق عبدالرحمن بدوی، انتشارات دانشگاه تهران، 1358ش.
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1374ش.
ملکیان، مصطفی، مهر ماندگار، تهران، انتشارات نگاه معاصر، 1385ش.
مک اینتایر، السدر، در پی فضیلت؛ تحقیقی در نظریۀ اخلاقی، ترجمۀ حمید شهریاری و محمد علی شمالی، تهران، انتشارات سمت، 1390ش.
مکنزی، دیوید نیل، فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمۀ مهشید میرفخرایی،تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1379ش.
مولایی، چنگیز، بررسی فروردین یشت: سرود اوستایی در ستایش فروهرها، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز 1382ش.
ناتل خانلری، پرویز، تاریخ زبان فارسی، چ دوم، تهران، انتشارات فرهنگ نشر نو، 1382ش.
نوابی، ماهیار، «اندرز آذربد ماراسپندان»: مجلۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، ش 51، زمستان 1338ش.
، مجموعه مقالات، به کوشش محمود طاووسی، شیراز، مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی شیراز، 2535 پهلوی.
نصر، حسین، انسان و طبیعت؛ بحران معنوی انسان متجدد، ترجمۀ عبدالرحیم گواهی، چاپ دوم، قم، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1384ش.
، دین و نظم طبیعت، ترجمۀ انشاالله رحمتی، چاپ سوم، تهران، نشر نی، 1389ش.
وامقی، ایرج، نوشتههای مانی و مانویان، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1378ش.
هولمز، رابرت، مبانی فلسفه اخلاق، ترجمۀ مسعود علیا، ویراست سوم، چاپ دوم، تهران، ققنوس، 1389
یاسمی، رشید، «اندرز اوشنر دانا»: مجلۀ مهر، ش7-9، سال 1313ش.
یوسفی، ماشاءا..، «بازنمایی گفتار نظم الاهیات اخلاقی زرتشت در بایستههای شاه آرمانی ایران باستان»: فصلنامۀ سیاست: مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، شماره دوم، تابستان 1388ش.
Anscombe, G. E. M, Modern Moral Philosophy, Originally published in Philosophy 33, No. 124 (January 1958).
Boyce, Mary. Middle Persian Literature, handbuch der Orientalistik Iranstik II, literature I, leiden, 1986
Driver Julia, Ethics: The fundamentals, Blackwell Publishing, 2007
E.W.West, Grundiss der Iranchen philologie II Band, sterasburg, 1896- 1904.
Davaran, freshteh, 2005, Continuity in Iranian identity: a study of andarz and adab, Phd, Berkeley
Gignx, ph,” Dēnkard” Encyclopedia Iranica,(ed.) Ehsan YarShater, Vol. VII collifornia, Mazda Publisher, 1996
Jamasp asa, The mazdayasnian philosophy, translat from the French by L.C. Casartelli, Bomby , Karani, 1889.
MacKenzie, DN, A Concise Pahlavi Dictionary, London,Oxford Univ. 1971
Maganlal Aand Bouch. M. A, Zoroasterian Ethics, Baroda, the colleg Baroda, 1919.
Shaked, Shaul, “Andarz and andarz literature in pre-Islamic Iran” Encyclopedia Iranica,(ed.) Ehsan YarShater, Vol. Vol. II, collifornia, Mazda Publisher, 1985
Shaked, Shaul, 1979, the wisdom of the sasanian sages, with translat and notes, of Dēnkaed, Book Six, by Āturpāt-ī Ēmētān, Boulder, col.
Shaki, Mansor, 1981, "The Denkard account of the history of the Zoroastrian scriptures" Archive Orientalni 49.
Tafazzoli, Ahmad, “Dadestan i Menog i xrad” Encyclopedia Iranica,(ed.) Ehsan YarShater, Vol. VI, collifornia, Mazda Publisher, 1993