پایان نامه پاسخ مسأله اگزیستانی شر از راه الاهیات شبانی

پایان نامه کارشناسی ارشد،  رشته دین شناسی

چکیده:

مسأله اگزیستانی شر، مسأله ای است که در پارادیم احساسی و عاطفی رخ می دهد و به هیچ عنوان فلسفی یا منطقی نیست. بنابراین دفاعیه و تئودیسه از پاسخ گویی به این مسأله عاجز، نامربوط و ناکارآمدند. در حقیقت این مسأله زمانی دامن‌گیر انسانِ خداباور می شود که با بروز شری که او را بی پناه و سرگشته ساخته است، احساس رهاشدگی و تنهایی می کند و در آستانه بی اعتمادی به خدای عاشق و مراقبت کننده قرار می گیرد؛ انسان در این حالت منتظر تبیین یا توجیه نیست، بلکه تشنه انکشاف عشق الاهی، حضور فعال، نوازش، توجه و مراقبت خدا است. دنبال راهی است که رابطه خود را با خدا بهبود بخشد و عشق و اعتماد آسیب دیده خود را به خدا اصلاح و ترمیم کند. انسانِ در حال رنج، مدام از خدایی که وعده حسن مراقبت از او را داده است سراغ می گیرد که چرا با وی وداع کرده و او را به حال خود رها ساخته است؛ چرا از او مراقبت نمی کند و اجازه می دهد تا شرور او را از پای دربیاورند.

الاهیات شبانی مسیحی به عنوان الاهیاتی که رسالت واسطگی در ابراز عشق و مراقبت الاهی به همه کسانی که نیازمند مراقبت هستند را بر دوش گرفته است، و به دلیل ماهیت غیر عقلانی و غیر مدافعه جویانه خود، پاسخ‌هایی را تحت عنوان «مراقبت‌های شبانی» به مسأله اگزیستانی شر ارائه داده است. این الاهیاتی نسب خود را به مسیح و پولس به عنوان شبانان مردم می‌رساند و بنای خود را بر ارائه الگویی از زندگی شبانی مسیح می گذارد؛ به این معنا که انسانها وقتی در زندگی با شرور مواجه می شوند، احساس گوسفندان بی‌شبانی را خواهند داشت که بی پناه و ناامن رها شده اند. در این رابطه، مراقبت‌های شبانی اندیشه ها و راهکارهای مفید و کارگشایی دارد.

واژگان کلیدی: مسأله اگزیستانی شر، الاهیات شبانی، پاسخ مسأله اگزیستانی شر، مراقبت شبانی

مقدمه

الاهیات شبانی به عنوانی قسمی از الاهیات نقلی مسیحی که وظیفه انتقال عشق و مراقبت الاهی به تمام نیازمندان را برعهده دارد، الاهیاتی است که نسب خود را به مسیح و پولس به عنوان شبانان مردم می‌رساند و بنای خود را بر الگوی زندگی شبانی مسیح می گذارد. طبیعی است که مسأله شر در لباس مسأله‌ای منطقی و فلسفی برای این الاهیات جلوه گر نمی شود؛ چرا که الاهیات شبانی رسالت مدافعه جویانه ای را بر عهده نگرفته است. اما مسأله شر به شکل دیگری با نام مسأله شبانی شر در این الاهیات ظاهر می شود؛ به این معنا که انسان‌ها وقتی در زندگی با شرور مواجه می شوند، احساس گوسفندان بی شبانی را خواهند داشت که بی پناه و ناامن رها شده اند. آنها که انتظار مراقبت و امنیت از خدای عاشق و خیرخواه خود را دارند، با بروز شر در آستانه بی اعتمادی و ناامیدی از خدا قرار می گیرند.

از آنجا که این مسأله به هیچ عنوان مسأله ای  فلسفی یا منطقی نیست، دفاعیه و تئودیسه در پاسخ گویی عاجز، نامربوط و ناکارآمدند. انسان در این هنگام نیازمند تیمار و شبانی خداست تا اعتمادش را به خدا بازیابی کند. الاهیات شبانی در پاسخ به این مسأله با توجه به الگوی عیسی مسیح، اندیشه ها و راهکارهای مفید و کارگشایی دارد. پاسخ‌هایی چون یادآوری مراقبت و همراهی خدا با بندگان، به تصویر کشیدن عشق خدا، به کار بستن زبان عواطف، گوش دادن فعال، تصحیح تصورات نادرست درباره رنج، ترویج باورها و رفتار‌های درست درباره رنج، یادآوری رنج و درد دیگران به خصوص بزرگان و قدیسان، حفظ ایمان و اعتماد به خدا، راهکارهایی برای اجابت دعا، تأکید بر آیین تدهین بیماران و محتضران از جمله پاسخهای الاهیات شبانی به مسأله شر است.

در این پایان نامه تلاش خواهد شد تا پس از معرفی الاهیات شبانی و معرفی مسأله شبانی شر، پاسخ این نوع الاهیات به مساله شبانی شر توصیف و بررسی شود.

سؤال اصلی طرح:

الاهیات شبانی چه پاسخ‌هایی را در مواجهه با مساله اگزیستانسی شر ارائه می دهد؟

سئوال‌های فرعی:    

مساله شر کدام است و به چند قسم تقسیم می شود؟

مساله اگزیستانسی شر چه تفاوتی با مساله فلسفی و منطقی دارد؟

الاهیات شبانی چیست و چه رسالتی دارد؟

الاهیات شبانی چگونه با مساله اگزیستانی شر مواجه می شود؟

فرضیه اصلی:

دفاعیه و تئودیسه از پاسخ گویی به مساله اگزیستانسی شر عاجز هستند و انسان در این مساله نیاز به تیمار و شبانی خداوند دارد؛ آنگونه که الاهیات شبانی در پی آن است.

فرضیه ‌های فرعی:

شر بر چند قسم است که هر قسم آن پاسخی در خور خود را می طلبد؛

در مساله اگزیستانسی شر، انسان در آستانه بی اعتمادی و نا امیدی از خداوند قرار می گیرد؛

مواضع مدافعه جویانه در پاسخ به مساله اگزیستانی شر ناکارآمدند؛

پاسخ الاهیات شبانی می تواند پاسخ مناسبی برای این نوع مساله شر باشد.

پیش فرض‌های تحقیق:

مسأله شر بر سه قسم است و دو قسم منطقی و فلسفی پاسخ هایی در خور خود دارند که در این پایان‌نامه به آنها پرداخته نخواهد شد؛

مسأله اگزیستانسی شر در لباس مسأله ای منطقی و فلسفی برای الاهیات شبانی جلوه گر نمی شود.

پیشینه تحقیق:

با توجه به اینکه در آثار ترجمه شده به فارسی به الاهیات شبانی پرداخته نشده است (یا حداقل خیلی کم پرداخته شده است)، و همچنین مسأله شبانی شر کاملا در پژوهش های زبان فارسی جدید می باشد، می توان گفت این پایان نامه از حیث انتخاب قلمرو و مسأله کاملا نوآور است.

اهداف تحقیق:

بررسی پاسخی که الاهیات شبانی مسیحی در مواجهه با مساله اگزیستانی شر ارائه می دهد؛ در این پایان نامه در نظر داریم، نحوه مواجهه الاهیات شبانی با مسأله اگزیستانسی شر را مورد مداقه قرار دهیم و دریابیم که آیا رویکرد این الاهیات در برابر مسأله شر، کارآمد می باشد یا خیر.

 ادامه تحقیق در پایان نامه دکتری؛ تطبیق پاسخ الاهیات شبانی به مساله اگزیستانی شر با آنچه که در قرآن و متون اسلامی در باب معنا بخشی و همدری با رنج‌دیده و بیمار ارائه می گردد.

اهمیت تحقیق:

مسأله اگزیستانی شر مسأله ای‌ست فراگیر که غالب انسان ها را در بر می گیرد. از طرفی دیگر پاسخی که به این نوع مسأله داده می شود، بایستی دارای خصوصیات متفاوت تری نسبت به پاسخ های منطقی و فلسفی باشد؛ چرا که حیث دفاعی و اقناعی ندارد، بلکه جنبه همراهی و همدردی با انسان است که مورد توجه قرار می‌گیرد. الاهیات شبانی در مواجهه با این مسأله ، پاسخ هایی را ارائه کرده و ماموریت هایی را به کشیش های مسیحی ابلاغ می نماید که به صورت عملی در بیمارستان ها و مکان های مورد نظر به همراهی و معنابخشی رنج بیماران و مبتلایان می پردازند. با توجه به این پیشینه و عدم وجود آثار مرتبط در زبان فارسی اهمیت و جایگاه بحث روشن می شود.

فایده تحقیق:

آنگونه که قبلا هم اشاره شد، فواید علمی این تحقیق در نوآوری و متعاقبا در انجام تطبیق ابزار الاهیات شبانی با آموزه های اسلامی خود نمایی خواهد نمود.

Abstract

Existential problem of evil is emotional sort of problem, which is different from philosophical or logical problem of evil. Therefore, defense or theodicy are not suitable answers for existential problem of evil. This kind of problems occurs to believer, when he confronts evil in his own life. In this situation, he feels to be alone & forgotten by his Lover God, and this causes his distrustful to God. While suffering, he does not wait for justification, but strongly needs to receive the grace of God, His presence & attention. The suffered man looks for the God who had promised to take care of his servants. He complains why God has forgotten him, why He does not care about his suffering.

Christian pastoral theology as a theology aims to mediate in the love of God for those who are suffering and need attention. This theology, which finds its root in the act of Jesus Crist & Paul, has some answers to existential problem of evil under the title of ‘pastoral care’. The answers are based on pastoral behavior of Jesus in his life, while as a pastor he was facing the suffering people. The answers of pastoral care are as follow: to remind the love of God, to listen to the suffering of people, to correct the wrong beliefs & encourage the suitable acts in regarding to suffering, to express sufficient ways for prayer, and so on.

Keywords: existential problem of evil, pastoral theology, pastoral care