پایان نامه بررسی تطبیقی احکام کافر و مسلمان در ابواب قصاص ، دیات و ارث

فهرست:

چکیده .................................................................................................................................................................1

مقدمه ..................................................................................................................................................................2

فصل اول : کلیات تحقیق

بیان مساله ..............................................................................................................................................6

پیشینه موضوع .......................................................................................................................................6

ضرورت اهداف و اهمیت موضوع ........................................................................................................7

سوالات تحقیق........................................................................................................................................7

فرضیه تحقیق..........................................................................................................................................7

روش تحقیق...........................................................................................................................................7

فصل دوم : تعاریف و اصطلاحات و مباحث عام

           1-2 بخش اول : تعریف کافر................................................................................................................9

2-1-1 گفتار اول : کافر در لغت و اصطلاح..........................................................................................9

2-2 بخش دوم : تعریف مسلمان.........................................................................................................11

2-2-1 گفتار دوم : مسلمان در لغت و اصطلاح..................................................................................11

2-3 بخش سوم : تعریف قصاص........................................................................................................11

2-3-1 گفتار اول : قصاص در لغت و اصطلاح...................................................................................11

2-3-2 گفتار دوم : تاریخچه قصاص .................................................................................................13

2-3-3 گفتارسوم : قصاص از دیدگاه ادیان.........................................................................................14

2-3-3-1 شریعت یهود.......................................................................................................................14

2-3-3-2 شریعت مسیح.....................................................................................................................14

2-3-3-3 شریعت عرب جاهلیت ......................................................................................................15

3-4 بخش چهارم : اهمیت قصاص ....................................................................................................15

3-5 بخش پنجم : موجبات قصاص.....................................................................................................16

2-5-1 گفتار اول : موجب قصاص قتل نفس......................................................................................17

2-5-2 گفتار دوم : شرایط قصاص نفس.............................................................................................17

2-5-2-1 برابری در آزادی و بردگی...................................................................................................17

2-5-2-2 برابری در دین.....................................................................................................................18

2-5-2-3 نبودن رابطه پدری و فرزندی..............................................................................................18

2-5-2-4 تساوی در عقل....................................................................................................................19

2-5-2-5 بلوغ ...................................................................................................................................19

2-5-2-6 محترم بودن خون مقتول ....................................................................................................19

2-5-3 گفتار سوم : راههای اثبات قصاص نفس..................................................................................20

2-5-3-1 اقرار.....................................................................................................................................20

2-5-3-2 شاهد...................................................................................................................................20

2-3-3-3 قسامه...................................................................................................................................21

2-4-4 گفتار چهارم : موجب قصاص نقص عضو..............................................................................21

2-5-5 گفتار پنجم : کیفیت اجرای قصاص نقص عضو......................................................................22

2-5-5-1 قصاص گوش......................................................................................................................22

2-5-5-2 قصاص چشم......................................................................................................................23

2-5-5-3 قصاص بینی........................................................................................................................23

2-5-5-4 قصاص زبان و لب..............................................................................................................23

2-5-5-5 قصاص دندان......................................................................................................................23

2-6بخش ششم : تعریف دیات............................................................................................................23

2-6-1گفتار اول : دیه در لغت و اصطلاح...........................................................................................23

2-6-2 گفتار دوم : انواع و اقسام دیات ..............................................................................................25

2-6-2-1 دیه قتل عمد........................................................................................................................25

2-6-2-2 دیه قتل شبه عمد ...............................................................................................................26

2-6-2-3 دیه خطای محض................................................................................................................26

2-6-3 گفتار سوم : میزان سنجش دیات..............................................................................................27

2-6-3-1 دیه مو..................................................................................................................................27

2-6-3-2 دیه چشم.............................................................................................................................28

2-6-3-3 دیه گوش............................................................................................................................28

2-6-3-4 دیه بینی...............................................................................................................................28

2-6-3-5 دیه لب................................................................................................................................28

2-6-3-6 دیه زبان...............................................................................................................................29

2-6-3-7 دیه دندان ...........................................................................................................................29

2-6-3-8 دیه فک ..............................................................................................................................29

2-6-3-9 دیه گردن ............................................................................................................................29

2-6-3-10 دیه دست..........................................................................................................................30

2-6-3-11 دیه انگشتان .....................................................................................................................30

2-6-3-12 دیه پستان ........................................................................................................................30

2-6-3-13 دیه کفل ...........................................................................................................................31

2-6-3-14 دیه پا ...............................................................................................................................31

2-6-3-15 دیه استخوان ....................................................................................................................31

2-7 بخش هفتم : تعریف ارث............................................................................................................32

2-7-1 گفتار اول : ارث در لغت و اصطلاح........................................................................................32

2-7-2 گفتار دوم : تفاوت ارث با ترکه...............................................................................................32

2-7-3 گفتار سوم : تفاوت ارث با وصیت .........................................................................................33

2-7-4 گفتار چهارم : تاریخچه ارث در اقوام مختلف.........................................................................33

2-7-4-1 رم باستان.............................................................................................................................34

2-7-4-2 بابل......................................................................................................................................34

2-7-4-3 ایران باستان.........................................................................................................................35

2-7-4-4 چین و ژاپن.........................................................................................................................35

2-7-4-5 هند .....................................................................................................................................36

2-7-4-6 اعراب جاهلیت...................................................................................................................36

فصل سوم : تجزیه و تحلیل

3-1 بخش اول : واکاوی قواعد مسلمان و کافر ازحیث قصاص.......................................................................38

3-1-1 گفتار اول :  فقه امامیه...........................................................................................................................38

3-1-2 گفتار دوم : ادله مستندات فقهای امامیه ................................................................................................38

3-1-2-1 قرآن .................................................................................................................................................39

3-1-2-2 سنت ................................................................................................................................................39

3-1-2-3 اجماع ..............................................................................................................................................41

3-1-3 گفتار سوم : فقه اهل سنت ...................................................................................................................42

3-1-4 گفتار چهارم : ادله و مستندات فقهای اهل سنت ..................................................................................43

3-2 بخش دوم : ماهیت دیه مسلمان و غیر مسلمان ........................................................................................43

3-2-1 گفتار اول : معیار تفاوت دیات مسلمان و غیر مسلمان ........................................................................44

3-2-2گفتار دوم : دیات ادیان مسیحی ، یهودی ، زرتشتی از منظر علمای شیعه و اهل سنت..........................44

3-2-3 گفتار سوم : کلیات میزان دیه غیر مسلمان ...........................................................................................45

3-2-3-1 دیدگاه اول : نابرابری دیه مسلمان با غیر مسلمان ............................................................................46

3-2-3-2 دیدگاه دوم : منع دیه غیر مسلمان ...................................................................................................46

3-2-3-3 دیدگاه سوم : تساوی دیه مسلمان و غیر مسلمان ............................................................................47

3-3 بخش سوم : قیود ارث .............................................................................................................................47

3-3-1 گفتار اول : منع ارث کافر از مسلمان ...................................................................................................48

3-3-2 گفتار دوم : دلایل ممنوعیت ارث کافر از مسلمان ................................................................................48

3-3-2-1 قرآن .................................................................................................................................................48

3-3-2-2 روایات ............................................................................................................................................50

3-3-2-3 اجماع ..............................................................................................................................................52

3-3-3 گفتار سوم : آرای شیعه در باب عدم منع ارث مسلمان از کافر ............................................................52

3-3-4 گفتار چهارم : آرای اهل سنت در باب ارث مسلمان از کافر و بالعکس ..............................................54

3-3-5 گفتار پنجم : شروط توارث کفار از یکدیگر ........................................................................................55

3-3-5-1 ادله اخذ ارث مرتد از کافر اصلی ....................................................................................................56

3-3-6 گفتار ششم : میراث کافر ......................................................................................................................56

3-3-7 گفتار هفتم : توبه کافر و میل به اسلام .................................................................................................58

3-3-8 گفتار هشتم : طبقه بندی اقسام مورث و ارث کافر ..............................................................................59

3-3-8-1 : مورث مسلمان و وارث کافر .........................................................................................................59

3-3-8-2 : مورث زنی که دارای فرزندان کافر است........................................................................................59

3-3-8-3 : مورث شوهر و همسر مسلمان و فرزندان کافر .............................................................................60

3-3-9 گفتار نهم : اصول و موانع ارث مسلمان و کافر.....................................................................................60

3-3-10 گفتار دهم : اصول اجماع فقها در باب ارث مسلمان و کافر ..............................................................63

3-3-11 گفتار یازدهم : ضرورت مقتقضای قاعده مساله ارث مسلمان و کافر ..........................................65

فصل چهارم : نتیجه گیری و پیشنهادات

4-1 نتیجه گیری ..............................................................................................................................................76

4-2 پیشنهادات .................................................................................................................................................77

منابع و مآخذ......................................................................................................................................................78

چکیده انگلیسی  

منبع:

قرآن کریم .

ابن ادریس حلی ، محمد بن احمد ، 1410 ، السرائر مطبوع در سلسله الینابع الفقهیه ، قم ، نشر جامعه مدرسین .

اندلسی ، ابن حزم ، 1408 ، المحلی بالاثار ، بیروت ، دار الکتب المعلمیه .

تنکابنی ، فروغ ، 1358 ، با مجازات اسلامی بیشتر آشنا شویم ، تهران ، نشر جهاد .

جعفری لنگرودی ، محمد جعفر ، 1369 ، ارث ، تهران ، نشر گنج دانش .

....................................................، 1371 ، وصیت ، تهران ، نشر دانشگاه تهران .

جواد الهاشمی ، رضا ، 1409 ، نظام العائله فی العهد البابلی القدیم ، ترجمه عبدالمسیح وزیر ، بیروت ، مجله التقنین .

حاتمی ، محمود ، احکام دیه یا جلوه ای از عدالت ترمیمی ، نشریه آموزش ، سال 1384 ، دوره سوم ، شماره 16 .

حر عاملی ، محمد بن حسن ، 1401 ، وسائل الشیعه ، تهران ، انتشارات المکتبه الاسلامیه .

حلی ، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن حسن ، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام ، 1403 ، بیروت ، دار الصواء .

.......................................................................، المعتبر و نهج الوصول الی معرفه الاصول ، 1406 ، بیروت .

حکیم ، محمد تقی ، 1371 ، الاصول العامه للفقه المقارن ، نجف ، مطبعه العلمیه .

خویی ، سید ابوالقاسم ، 1422 ، منهاج الصالحین ، قم ، انتشارات مدینه العلم .

رهبر ، محمد تقی ، 1360 ، قصاص رمز زندگی ، تهران ، انتشارات واحد تحقیقات اسلامی .

دامغانی ، محمد تقی ، 1357 ، اولین قوانین ایران قبل از مشروطیت ، تهران ، انتشارات بهزاد

دوکولانژ ، فوستل ، 1985 ، تمدن قدیم ، ترجمه نصرالله منشی ، تهران ، انتشارات ابن سینا .

شهید اول ، محمد بن مکی ، 1265 ، ایضاح القواعد .

شهید ثانی ، زین الدین بن علی ، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه ، قم ، نشر بی نا .

شهید ثانی ، زین الدین بن علی ، فقه استدلالی ، 1391 ، ترجمه مهدی داد مرزی ، قم ، انتشارات طه .

شیخ صدوق ، ابوجعفر محمد بن بابویه قمی ، 1360 ، الهدایه بالخیر ، قم ، نشر جامعه مدرسین .

...........................................................................، 1363 ، من لایحضره الفقهیه ، قم ، نشر جامعه مدرسین .

شیخ طوسی ، ابو جعفر محمد بن حسن ، 1390 ، التهذیب الاحکام ، تهران ، دار المکتب الاسلامیه .

...................................................................، 1382 ، الاستبصار ، قم ، نشر بی تا .

...................................................................، 1414، الخلاف ، قم ، دار الکتب العلمیه .

...................................................................، عده الاصول ، تهران ، دار الکتب الاسلامیه .

...................................................................، 1343 ، النهایه فی المجرد الفقه و الفتاوی ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران .

...................................................................، 1351 ، المبسوط ، تهران ، مکتبه المرتضویه .

شیخ طوسی ، ابن حمزه ، الوسیله مطبوع در الجوامع الفقهیه ، تهران ، دار المکتب الاسلامیه .

شهیدی ، مهدی ، 1374 ، ارث ، تهران ، انتشارات سمت .

علامه حلی ، حسن بن یوسف ، 1376 ، قواعد الاحکام ، قم ، بی تا .

علم الهدی ، سید مرتضی ، الناصریات مطبوع فی الجوامع الفقهیه ، تهران ، مکتبه المرتضویه .

عمید ، موسی ، ارث در حقوق مدنی ایران ، تالیف ناتمام .

طباطبایی یزدی ، سید محمد کاظم ، 1412 ، عروه الوثقی ، قم ، انتشارات موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان .

قدوری ، احمد بن محمد ، 1419 ، الکتاب مطبوع فی المصادر الفقهیه ، تهران ، چاپ سنگی.

کاتوزیان ، ناصر ، 1376 ، ارث ، تهران ، انتشارات دادگستر .

کلینی ، محمد بن یعقوب ، الفروغ من الکافی ، بیروت ، دار الصعب و دار التعارف .

مدنی کاشانی ، رضا ، 1410 ، القصاص ، قم ، موسسه نشر الاسلامی .

محمدی ، ابوالحسن ، 1386 ، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران .

محمدی جورکویه ، علی ، 1378 ، قصاص مرد در برابر زن ، تهران ، انتشارات پژوشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی .

مظفر ، محمد رضا ، اصول المظفر ، قم ، نشر قضاء .

موسوی خمینی ، سید روح الله ، 1366 ، تحریر الوسیله ، تهران ، انتشارات دار العلم .

میرزای قمی ، ابوالقاسم بن محمد حسن ، 1287 ، قوانین الاصول ، تهران ، چاپ عبدالرحیم.

میرحسینی ، سید حسن ، 1376 ، سقوط قصاص ، تهران ، نشر میعاد .

مهرپور ، حسین ، 1362 ، بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران ، تهران ، انتشارات اطلاعات .

نجفی ، محمد حسن ، 1367 ، جواهر الکلام فی الشرایع الاسلام ، تهران ، دارالکتب الاسلامیه .

نراقی ، محمد مهدی ، 1273 ، مستند الشیعه فی اخکام الشریعه ، تهران