فهرست:
چکیده .............................................................................................................................. 1
مقدمه .............................................................................................................................. 2
فصل اول: کلیات .................................................................................................................. 4
1-1- بستر کاشت ................................................................................................................ 5
1-2- معرفی آلی و معدنی استفاده شده در این تحقیق .................................................................... 6
1-2-1- ورمی کمپوست ......................................................................................................... 6
1-2-2-پیت ماس .................................................................................................................. 7
1-2-3- کمپوست قارچ تکمه ای ............................................................................................... 8
1-2-4- پرلیت ...................................................................................................................... 8
1-3- معرفی چند بستر کشت دیگر .......................................................................................... 8
1-3-1- باگاس نیشکر ........................................................................................................... 8
1-3-2- ورمی کولیت ............................................................................................................. 8
1-3-3- کوکوپیت ................................................................................................................. 9
1-3-4- خاکبرگ .................................................................................................................. 9
1-4- گیاهان مورد آزمایش ...................................................................................................... 10
1-4-1- تیره کاسنی (Asteraceae) ........................................................................................ 10
1-4-2- گل جعفری .............................................................................................................. 10
1-4-2-1- شرایط مناسب پرورش و نگهداری ............................................................................... 10
1-4-2-2- گلدهی ................................................................................................................ 11
1-4-2-3- کاربرد ................................................................................................................. 11
فصل دوم: مروری بر منابع ....................................................................................................... 12
فصل سوم: مواد و روش ها ..................................................................................................... 16
3-1- محل و زمان اجرای طرح .................................................................................................. 17
3-2- شرایط محیطی گلخانه ................................................................................................ 17
3-3- بسترهای کشت مورد استفاده در این تحقیق ......................................................................... 17
3-4- آماده کردن گلدان ها ...................................................................................................... 17
3-5- نوع طرح .................................................................................................................... 18
3-6- صفات مورد ارزیابی در این آزمایش ....................................................................................... 18
3-6-1- اندازه گیری خصوصیات فیزیکی بسترهای کاشت ............................................................... 18
3-6-1-1- وزن مخصوص ظاهری .............................................................................................. 18
3-6-1-2- وزن مخصوص حقیقی ............................................................................................. 18
3-6-1-3- درصد خلل و فرج کل ................................................................................................ 18
3-6-1-4- درصد رطوبت حجمی ............................................................................................... 19
3-6-1-5- ماده آلی ............................................................................................................... 19
3-6-2- اندازه گیری خصوصیات شیمیایی بسترهای کاشت ............................................................. 19
3-6-2-1- نیتروژن ................................................................................................................ 19
3-6-2-2- فسفر ................................................................................................................. 19
3-6-2-3- پتاسیم ............................................................................................................... 19
3-6-2-4- کربن آلی .............................................................................................................. 19
3-6-2-5- ظرفیت تبادل کاتیونی .............................................................................................. 20
3-6-2-6- EC وpH ............................................................................................................. 20
3-6-3- اندازه گیری شاخص های رشد گیاهان ............................................................................. 20
3-6-3-1- ارتفاع گیاه ........................................................................................................... 20
3-6-3-2- تعداد برگ های گیاه ................................................................................................ 20
3-6-3-3- سطح برگ ........................................................................................................... 20
3-6-3-4- وزن تر و خشک برگ ................................................................................................. 21
3-6-3-5- وزن تر و خشک ریشه ............................................................................................... 21
3-7- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها ..................................................................................... 21
فصل چهارم: نتایج و بحث ..................................................................................................... 22
4- نتایج و بحث .................................................................................................................. 23
4-1- خصوصیات فیزیکی بسترهای کاشت ................................................................................ 23
4-1-1- ماده آلی .................................................................................................................. 23
4-1-2- وزن مخصوص حقیقی ................................................................................................ 24
4-1-3- وزن مخصوص ظاهری ................................................................................................. 25
4-1-4- درصد خلل و فرج کل ................................................................................................... 26
4-1-5- درصد رطوبت حجمی .................................................................................................. 27
4-2- خصوصیات شیمیایی بسترهای کاشت .............................................................................. 29
4-2-1- pH ....................................................................................................................... 29
4-2-2- EC ....................................................................................................................... 30
4-2-3- ظرفیت تبادل کاتیونی ................................................................................................. 31
4-2-4- کربن آلی ................................................................................................................. 32
4-3- عناصر موجود در بسترهای کشت ...................................................................................... 34
4-4- شاخص های رشدی گیاه ................................................................................................ 35
4-4-1- وزن تر اندام هوایی ...................................................................................................... 35
4-4-2- وزن خشک اندام هوایی ................................................................................................ 36
4-4-3- وزن تر ریشه ............................................................................................................. 37
4-4-4- وزن خشک ریشه ....................................................................................................... 38
4-4-5- سطح برگ .............................................................................................................. 39
4-4-6- ارتفاع گیاه .............................................................................................................. 40
4-4-7- تعداد برگ ............................................................................................................... 41
نتیجه گیری کلی ................................................................................................................ 43
پیشنهادات ....................................................................................................................... 45
منابع ............................................................................................................................... 46
چکیده انگلیسی ................................................................................................................ 52
منبع:
1- اسکندری، م. و آستارائی، ع. ر. 1386. تاثیر مواد آلی مختلف بر خصوصیات رشدی و وزن کل زیست توده و دانه گیاه نخود. مجله پژوهش های زراعی ایران. جلد 5. شماره 1. صفحات 27-19.
2- افیونی، م.، رضائی نژاد، ی. و خیام باشی، ب. 1377. اثر لجن فاضلاب بر عملکرد و جذب فلزات سنگین به وسیله کاهو و اسفناج. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 2: 30-19.
3- اکبر نژاد، ف.، آستارائی، ع. ر.، فتوت، ا. و نصیری محلاتی، م. 1389. اثر کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه داروئی سیاهدانه (Nigella sativa L.). نشریه پژوهش های زراعی ایران. جلد 8. صفحات 771-767.
4- پاداشت دهکائی، م.ن. و غلامی، م. 1388. تاثیر بسترهای کشت مختلف در رشد گیاه گلدانی دراسنا (Dracaena marginata Ait.) و پافیلی (Beaucarnea recurvata Lem.). مجله به زراعی نهال و بذر. جلد 2-25. شماره 1. صفحات 77-63.
5- پیوست، غ. ع. و برزگر، ر. 1384. پرورش سبزی های گلخانه ای در کشت خاکی و بدون خاک. 248 صفحه.
6- جعفری حقیقی، م. 1382. روش های تجزیه خاک، نمونه برداری و تجزیه های مهم فیزیکی و شیمیایی "با تاکید بر اصول تئوری و کاربردی". انتشارات ندای ضحی. 236 صفحه.
7- جوانپور هروی، ر.، بابالار، م.، کاشی، ع. ک.، میر عبدالباقی، م. و عسگری، م. ع. 1384. اثر چند نوع محلول غذایی و بستر کاشت در سیستم آبکشت بر خصوصیات کمی و کیفی گوجه فرنگی گاخانه ای رقم "حمرا". مجله علوم کشاورزی ایران. جلد 36. شماره 4. صفحات 946-939.
8- حسندخت، م. ر. 1387. مدیریت گلخانه (تکنولوژی تولید محصولات گلخانه ای). انتشارات سلسله. 376 صفحه.
9- خلیقی، ا. 1385. گلکاری، پرورش گیاهان زینتی ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. 392 صفحه.
10- خوشگفتار منش، ا. و کلباسی، م. 1381 . اثر باقیمانده شیرابه بر ویژگیهای خاک و رشد و عملکرد گندم. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 6: 148-141.
11- خیام باشی، ب. 1376. اثر استفاده از لجن فاضلاب به عنوان کود در آلایش و انباشت عناصر سنگین در خاک و گیاه. پایان نامه کارشناسی ارشد خاک شناسی. دانشکده کشاورزی. دانشگاه صنعتی اصفهان.
12- درزی، م. ت.، قلاوند، ا. و رجالی، ف. 1387. بررسی اثر کاربرد میکوریزا، ورمی کمپوست و کود فسفات زیستی بر گلدهی، عملکرد بیولوژیک و همزیستی ریشه، درگیاه دارویی رازیانه. مجله علوم زراعی ایران. جلد دهم. شماره یک. صفحات 109-88.
13- رضایی نژاد، ی. و افیونی، م. 1379. اثر مواد آلی بر خواص شیمیایی خاک، جذب عناصر بوسیله ذرت و عملکرد آن. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 4. شماره 4. صفحات 29-19.
14- سالاردینی، ع. ا. 1374. حاصلخیزی خاک. انتشارات دانشگاه تهران. 440 صفحه.
15- سمیعی، ل.، خلیقی، ا.، کافی، م.، سماوات، س. و ارغوانی، م. 1384. بررسی امکان بهره گیری از ضایعات سلولزی به عنوان جایگزین پیت ماس در بستر کشت گیاه برگ زینتی آگلونما(Aglaonema commutatum Cv. Silver Queen). مجله علوم کشاورزی ایران. جلد36. شماره2. صفحات 510-503.
16- شریفی، م.، افیونی، م. و خوش گفتارمنش، ا. ح. 1389. تاثیر لجن فاضلاب، کمپوست زباله شهری و کود گاوی بر رشد و عملکرد و جذب آهن، روی، منگنز و نیکل در گل جعفری. علوم و فنون کشت های گلخانه ای. سال اول. شماره دوم. صفحات 53-43.
17- طاووسی، م. و شاهین رخسار، پ. 1389. اثر چهار نوع ماده بستری بر عملکرد و برخی پارامترهای رشد توت فرنگی در کشت بدون خاک. مجله علمی_ پژوهشی علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. سال چهارم. شماره 13. صفحات 94-83.
18- عبدالهی، ک.، موحدی نائینی، س. ع. و مشایخی، ک. b1386. تاثیر مواد آلی موجود در تالاب آب بندان سر ساری بر برخی از خواص فیزیکی محیط کشت و تبخیر در گلدان. . مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد چهاردهم. شماره چهارم.
19- عبدالهی، ک.، موحدی نائینی، س. ع.، مشایخی، ک. و مظاهری، م. a 1386. بررسی غلظت و جذب عناصر و رشد گیاه گوجه فرنگی در محیط های کشت تهیه شده از پیت مرداب آب بندان سر ساری. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. جلد چهاردهم. شماره چهارم.
20- علی احیائی، م. و بهبهانی زاده، ع. ا. 1372. شرح روش های تجزیه شیمیایی خاک (چاپ اول). وزارت کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات خاک و آب.نشریه شماره 893. 129 صفحه.
21- قاسمی قهساره، م. و کافی، م. 1391. گلکاری علمی و عملی. جلد اول. انتشارات مولف. 313 صفحه.
22- قیامتی، گ.، آستارائی، ع. ر. و زمانی، غ. ر. 1388. تاثیر کمپوست زباله شهری و گوگرد بر عملکرد چغندر قند و خصوصیات شیمیایی خاک. مجله پژوهش های زراعی ایران. جلد 7. شماره 1. صفحات 162-153.
23- مامی، ی.، پیوست، غ. ع.، بخشی، د. و سمیع زاده، ح. 1387. تعیین بسترهای مختلف کاشت گوجه فرنگی در سیستم کشت بدون خاک. مجله علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 22. شماره 2. صفحات 48-39.
24- محبوب خمامی، ع. 1387. اثر نوع و مقدار ورمی کمپوست در بستر کشت گلدانی بر رشد فیکوس بنجامین ابلق(Ficus benjamina). مجله نهال و بذر. جلد24. شماره2. صفحات 346-333.
25- محبوب خمامی، ع. 1389. اثر ورمی کمپوست خاک اره در بستر کشت گلدانی بر تغذیه و رشد گیاه دیفن باخیا. مجله به زراعی نهال و بذر. 26: 444-435.
26- محمدیان، م. 1377. تبدیل باگاس نیشکر و پوسته برنج به کود بیولوژیک و بررسی تاثیر آن ها در عملکرد ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته زراعت. دانشگاه تربیت مدرس. 115 صفحه.
27- Agglides, S.M. and Londera, P.A. 2000.Effects of compost produced from town wastes and sewage sludge on the physical properties of a loamy and clay soils .Bioresource Technology. 71:253-259.
28- Al-menaei, H.S., Al-Shatti, A.A. and Suresh, N. 2008. Effect of Growning Media on Growth and Flowerhng Pattern of Gadenia Jasminoides Under Arid Condition. European Jurnal of Scientific Research. Vol 24. No 1. pages 69-73.
29- Arancon, N., Edwards, C. A., Bierman, P., Welch, C. and Metzeger, J. D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology 93: 145-153.
30- Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards, C.A. and Metzger, J.D. 2001. The influence of earthwormprocessed pig manure on the growth and productivity of marigolds. Bioresource Technology, 81(2): 103-108.
31- Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards, C.A. and Metzger, J.D. 2002. Incorporation of earthwormprocessed organic wastes into greenhouse container
media for production of marigolds. Bioresource Technology. 81(2)103-108.
32- Barbarik, K. A., Ippolito, J. A. and Westfall, D. G. 1998. Extractable trace elements in the soil profile after years of biosolid application. J. Environ. Qual. 27: 801-805.
33- Bilderback, T. E., Warren, S. L., OwenJr. J. S. and Albano, J. P. 2005. Healthy substrates need physicals too! HortTechnology 15: 747–751.
34- Bivot, D. 1990. Cultivation of gerbera on softwood bark of pice abies alba: physical characteristies of these substractes : Acta Horticulturae. 172: 211-222.
35- Cala, V., Cases, M.A. and Walter, I. 2005. Biomass production and heavy metal content of Rosmarinus officinalis grown on organic waste-amended soil. J Arid Environ. 62: 401-412.
36- Chen, Y., Inbar, Y. and Hadar, Y. 1988. Composted agricultural wastes as potting media for ornamental plants. HortScience, 32(1): 57-60.
37- Chen, Y., Inbar ,Y & Hardar, Y. 2000. Composted agricultural wastes as
potting media for ornamental plants. Soil science 145(4): 298- 303
38-Core, P. 2001. Hydroponics as an agricultural production system. Hassall and Associates Pty Ltd.56 pp.
39- Davidson, H., Mecklenburg, R. and Peterson, C. 1998. Nursery manegment: Administration and Culture. Second ed . Prntice_ Hall. New Jersey. 173 pp.
40- Epestein, E., Tylor, J. M. and Chaney, R. L. 1976. Effect of sewage sludge compost applied to soil on some soil physical and chemical properties. J. Environ. Qual. 5: 422-426.
41- Fotouhi GHazvini, R., Peyvast, G. and Azarian, H. 2007. Effect of clinoptilolitic-zeolite and perlite mixtures on the yield and quality of strawberry in Soil-less Culture. Int. J. Agri. Biol. 9: 885–888.
42- Frangi, P., Angelo, G. D. and Castelnuovo, M. 2004. Evaluation of Water and Nutritional Consumption of New Guinea Impatiens and Poinsettia Grown in Two Compost Based Substrates. Acta Hort. (ISHS) 644: 449-455.
43- Giovannini, C., Montecchio, D. and Francioso, O. 2008. Characterization of different growing media – compost based for ornamental plants by TG - DTA and FT– IR.
44- Girgatti, M., Giorgioni, M.E. and Ciavatta, C. 2007. compost_based growning media: influence on growth and nutrient use of bedding plants. Bioresour. Technol. 98: 3526-3534.
45- Gouin, F. R. 1977. Conifer tree seedling response to nursery soil amended with composted sewage sludge. HortScience 12: 341-342.
46- Gul, A., Erogul, D. and Ongun, A.R. 2005. Comparison of the use of zeolit and perlite as substrate for crisp-head lettuce. Elsevier. Scientia Hort. 106: 464-471.
47- Higaki, T. and Imamura, J. S. 2003. Performance of wood Products as media for culture of Anthurium. college of tropical agriculture and Resources. University Of Hawaii. Research Series 040.
48- Hoitink, H. A. J., Inbar, Y. and Boehm, M. J. 1991. Status of compost_amended potting mixes naturally suppressive to sohlborne diseases of floricultural crops. Plant Disease 75: 869-873.
49- Jat, R. S. and Ahlawat, I. P. S. 2004. Effect of vermicompost, biofertilizer and phosphorus on growth, yield and nutrient uptake by gram (Cicer arietinum) and their residual effect on fodder maize (Zea mays). Indian J . Agric. Sci. 74: 359-361.
50- Jat, R. S. and Ahlawat, I. P. S. 2006. Direct and residual effect of vermicompost, biofertilizers and phosphorus on soil nutrient dynamics and productivity of chickpea-fodder maize sequence. J. Sustainable Agric. 28: 41- 54.
51- Kale, R. D., Bano, K., Sreenivasa, M. N. and Bagyaraj, D. J. 1987. Influence of worm cast on the growth and mycorrhizal colonization of two ornamental plants. South Indian Horticulture. 35: 433-437.
52- Kang, J.Y., Lee, H. and Kim, K. H. 2004. Physical and chemical properties of
organic Horticultural substrates used in korea. Acta Hort (ISHS) 644: 231-235.
53- Kuppuswamy, G., Jeyabal, A. and Lakshmanam, A. R. 1992. Effect of enriched biogas slurry and farm yard manure on growth and yield of rice. Agriculture Digest.
54- Lee, Y. S. and Bartlett, R. J. 1976. Stimulation of plant growth by humic substances. Soil Science Society of America Journal 40: 876-879.
55- Levine, H.G. 1999. The growth of wheat in tree nutrient providing substrates under consideration for spaceflights application. Acta Hort. Abstract. Int. Sym. On growing media and hydroponics.
56- Mamo, M., Rosen, C. J., Halbach, T. R. and Moncrief, J. F. 1998. corn yield and nitrogen uptake in sandy soil amended with municipal solid wastecom pest. Jurnal of production Agricalture.
57- Marfa, O., Lemarie, F., Caceres, R., Giuffrida, F. and Guerin, V. 2002. Relationships between growning media fertility, percolate composition and fertigation strategy in peat_substitue substrates used for growning ornamental shrubs. Sci.Hortic. 94:309-321.
58- Mengle, K., and Kirkby, E.A. 1995. Principle of plant nutrition. International Potash Institue. Switzerland.
59- Navas, A., Bermudez, F. and Machin, J. 1998. Influence of sewage sludge application on physical and chemical properties of gypsisols. Geoderma. 87: 123 – 135.
60- Nelson, P.V. 2003. Greenhouse Operation & Management. sixth edition. Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ.
61- Noguera, P., Abad, M., Puchades, R., Noguera, V. and Moquerira, A. 1977. Physical and chemical Properties of coir waste and their relation to Plant growth. Acta Hort. 450: 365 – 373.
62- Noguera, P., Abad, M., Noguera, V., Puchades, R. and Maquieira, A. 2000. Coconut coir waste, a new and viable ecologically friendly peat substitute. Acta Horticulturae, Vol. 517: 279-286.
63- Nyamangara, J. and Mzezewa, J. 2001. Effect of long-term application of sewage sludge to a grazed pasture on organic carbon and nutrients if clay soil in Zimbabwe. Nutr. Cycl. Agroecosyst., 59: 13–18.
64- Orozco, F.H., Cegarra, J., Trujillo, L.M. and Roig, A. 1996. Vermicomposting of coffee pulp using the earthworm Eisenia fetida: effects on C and N contents and the availability of nutrients. Biology and Fertility of Soils, 22: 162-166.
65- Papafotiou, M., Kargas, G. and Lytra, I. 2005. Olive-mill waste compost as a growth medium component for foliage potted plants. HortScience 40: 1746-1750.
66- Poole, R. T. and Conover, C.A. 1991. Influence of light duration and fertilization on indoor plant quality. CFREC_Apopka Research Rep. RH-15.
67- Ribeiro, H. M., Romero, A. M., Pereira, H., Borges, P., Cabral, F. and Vaconcelos, E. 2007. Evaluation of a compost obtained from forestry wastes and solid phase of pig slurry as a substrate for seedlings production. Bioresour. Technol. 98: 3294-3297.
68- Sanchez_Monedero, M. A., Roig, A., Cegarra, J., Bernal, M. P., Noguera, P., Abad, M. and Anton, A. 2004. Composts as media constituents for vegetable transplant production. Compost Sci. Util. 12: 161-168.
69- Shamshuddin, J., Muhrizal, S., Fauziah, L. and Husni, M. H. A. 2003. Effects of adding organic materials to an acid sulfate soil on the growth of cocoa (Theobroma cacao L.) seedlings. Science of the Total Environment. 323: 33-45.
70- Siomos, A., Beis, S., Papadopoulou, G., Nasi, P.P. and Kaberidou, I. 2001. Quality and composition of lettuce (cv. 'PLENTY') grown in soil and soilless culture. Acta Horticulture. 548: 23-29.
71- Tomati, U., Grappelli, A. and Galli, E. 1988. The hormone - like effect of earth worm casts on plant growth. Biol. Fertil. Soils 5: 288- 294.
72- Urrestarazu, M., Salas, M. C., Padilla, M. I., Moreno, J. , Elorrieta, M. A. and Arrasco, A. 2001. Evaluation of different composts from horticultural crop residues and their uses in greenhouse soilless cropping. Acta Horticulturae, Vol. 549: 147-152.
73- Verdonck , O. and Gabriels, R. 1992. I. Reference method for the determination for physical properties of Plant Substrates. II. Reference method for the determination of chemical properties of Plant Substrates. Acta Hort. 302: 169-179.