فهرست:
چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه. 4
2-1 تاریخچه مطالعاتی. 5
3-1- بیان مسأله. 7
4-1- چارچوب نظری تحقیق: 8
5-1- فرضیه های تحقیق. 8
6-1- اهمیت تحقیق. 9
7-1- اهداف تحقیق. 10
8-1- قلمرو تحقیق. 11
9-1- تعریف واژه ها و اصطلاحات. 11
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 بخش اول - ادبیات نظری سرمایه فکری. 14
1-1-2 مقدمه. 14
2-1-2- مروری بر چشم انداز تاریخی سرمایه فکری. 16
3-1-2 تعریف سرمایه فکری. 18
4-1-2 انواع طبقه بندی ها اجزاء سرمایه فکری. 21
5-1-2 شباهتها. 35
1-5-1-2- سرمایه انسانی. 35
2-5-1-2 سرمایه ساختاری (سازمانی) 36
3-5-1-2 سرمایه ارتباطی (مشتری) 38
6-1-2 سنجش سرمایه فکری. 39
1-1-6-2 دلایل سنجش سرمایه فکری. 39
2-1-6-2 منافع و مزایای اندازهگیری سرمایه فکری. 42
3-1-6-2 برخی از محدودیتهای سیستم حسابداری سنتی از نظر بونتیس. 44
4-1-6-2مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری. 47
7-1-2 مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری. 48
8-1-2 مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری. 53
2-2 بخش دوم – راهبری شرکت. 60
1-2-2 تعاریف نظام راهبری شرکت ها. 60
2-2-2 اهمیت موضوع. 64
3-2-2 مبانی نظری راهبری شرکت ها. 64
1-3-2-2 تئوری نمایندگی. 64
2-3-2-2 تئوری ذینفعان. 65
3-3-2-2 تئوری هزینه معاملات. 66
4-2-2 گونه شناسی علمی حاکمیت شرکتی. 67
5-2-2 معیارهای حاکمیت شرکتی. 68
6-2-2 سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه 68
7-2-2 حاکمیت شرکتی در ایران. 69
8-2-2 طبقه بندی سیستم های راهبری شرکتی. 71
9-2-2 نهادهای نظارتی در شرکتهای ایرانی. 72
10-2-2 تعاریف ساختار هیئت مدیره و سرمایه گذاران. 74
1-10-2-2 دوگانگی رئیس هیئت مدیره. 78
2-10-2-2- نسبت مدیران موظف و غیرموظف در هیئت مدیره. 79
3-10-2-2 تمرکز مالکیت هیئت مدیره. 80
4-10-2-2 اندازه هیئت مدیره شرکت. 81
5-10-2-2 اهمیت سرمایه گذاری نهادی در حاکمیت شرکتی. 82
6-10-2-2 نقش سهامداران عمده در راهبری شرکتی. 84
3-2 بخش سوم- مروری بر پیشینه تحقیق. 85
1-3-2 تحقیقات خارجی. 85
2-3-2 تحقیقات داخلی. 94
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه. 99
2-3- روش تحقیق. 99
3-3- جامعه آماری. 100
4-3- روش و ابزار گردآوری اطلاعات. 101
5-3- متغیرهای مورد مطالعه و شیوه ی اندازه گیری متغیر ها. 101
6-3- مدل مفهومی تحقیق. 105
7-3- مدل ضریب ارزش افزوده فکری. 105
8-3- دلایل انتخاب مدل ضریب ارزش افزوده فکری VAIC.. 108
9-3- روش تجزیه و تحلیل داده ها : 108
10-3- آمار توصیفی. 109
11-3- آزمون های رگرسیونی لازم در سه بخش زیر ارائه گردیده است. 110
12-3- رگرسیون فرضیات تحقیق بصورت زیر می باشد. 112
13-3- ضریب تعیین : 113
14-3- آزمون تشخیص دوربین- واتسون (D-W) : 113
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
1-4 مقدمه. 115
2-4- نتایج آمار توصیفی. 115
3-4- تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق. 117
4-4- بخش اول : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری 118
1-4-4- بررسی ناهمسانی واریانس. 118
2-4-4- بررسی خود همبستگی. 119
3-4-4- آزمون F و آزمون هاسمن. 119
4-4-4- آزمون های رگرسیونی ارتباط هر یک از اجزای سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری( بدون متغیر کنترل) 120
5-4-4- بررسی مدل بدون حضور متغیرهای کنترلی. 141
6-4-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش اول (باحضور متغیرهای کنترل) 144
5-4- بخش دوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و هریک از اجزاء سرمایه فکری. 150
1-5-4- قسمت اول : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه ارتباطی. 150
2-5-4- قسمت دوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه انسانی. 152
1-2-5-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش دوم و قسمت دوم. 152
3-5-4- قسمت سوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه ساختاری. 154
1-3-5-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش دوم و قسمت سوم. 154
6-4- بخش سوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری در صنایع. 156
1-6-4- قسمت اول : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری در صنعت خودرو و فلزات. 156
1-1-6-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش سوم قسمت اول. 157
2-6-4- قسمت دوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری در صنعت کانی های غیر فلزی. 162
1-2-6-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش سوم قسمت دوم. 162
3-6-4- قسمت سوم : آزمون های رگرسیونی ارتباط سازوکارهای راهبری شرکت و سرمایه فکری در صنعت شیمیایی و دارویی. 168
1-3-6-4- آزمون فرضیات تحقیق در بخش سوم قسمت سوم. 168
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه. 176
2-5- ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها. 176
1-2-5 فرضیه اول. 176
2-2-5 فرضیه دوم. 177
3-2-5 فرضیه اصلی اول (اهم) 178
4-2-5 فرضیه سوم. 178
5-2-5 فرضیه چهارم. 179
6-2-5 فرضیه پنجم. 180
7-2-5 فرضیه ششم. 181
8-2-5 فرضیه هفتم. 182
9-2-5 فرضیه اصلی دوم (اهم) 183
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق. 183
4-5- پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های تحقیق. 183
5-5- پیشنهاد هایی برای تحقیقات آتی. 184
6-5- محدودیت های تحقیق. 185
پیوست ها
صنعت خودرو فلزات (33 شرکت) 187
تجزیه و تحلیل بدون متغییر های کنترلی. 211
تجزیه و تحلیل متغییر های کنترلی. 213
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 242
منابع لاتین: 244
منابع اینترنتی: 251
چکیده انگلیسی: 252
منبع:
منابع فارسی:
احمد پور ، ا. و حسین کردتبار ، 1378، " بررسی رابطه بین اعضای غیر موظف هیئت مدیره و سرمایه گذاران نهادی با رفتار مدیرت سود شرکت ها" ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران.
انوار رستمی ، ع.ا. و حسن سراجی ، 1384، "سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکت های بورس اوراق بهادار" ، بررسی های حسابداری و حسابرسی ، شماره 39 ، صفحه 49-62.
حاج کریمی ، ع. و همکاران ،1385، "بررسی اثرات سرمایه های فکری بر عملکرد سازمانی شرکت های تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن" ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ، دانشگاه شهید بهشتی.
حساس یگانه ، پ، 1384، "نقش سرمایه گذاران نهادی در حاکمیت شرکت های سهامی"، حسابدار ، سال نوزدهم ، شماره 164 و 165، مهر و آبان
حساس یگانه ،ا. ،1387، "مجله دنیای اقتصاد " ، شماره مرجع 1738
حساس یگانه ،پ، 1385 ، "حاکمیت شرکتی در ایران" ، فصلنامه حسابرس ، شماره32، (38-37).
دریایی ، ع ،1387، "عوامل موثر بر نرخ حاکمیت شرکتی و رابطه آن با عملکرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه مازندران.
مدهوشی ، م. و همکاران، 1387 ، "سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی" ، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ، دانشگاه مازندران.
مشایخی ، ش. و مریم اسماعیلی ، 1385، " بررسی رابطه بین کیفیت سود و برخی از جنبه های اصول راهبری در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران" ، مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی صفحه 25-45
ملکیان ، ز. و محمد جواد بهنمیری ،1388، "سرمایه فکری و عملکرد در شرکت های داروسازی "، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه مازندران.
منوریان ، ع. و همکاران ، 1385 ، "بررسی روابط متقابل اجزای سرمایه فکری و اثرات آنها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت تهران" ، پایان نامه کارشناسی ترشد مدیریت دولتی ، دانشگاه تهران
میدری،د. ،1381، "سازگاری انواع حکمرانی شرکتی با اقتصاد ایران" ، رساله دکتری ، دانشگاه تهران ، دانشکده اقتصاد .
نادی ،ت ،1388، "رابطه بین ساختارهای هیئت مدیره و سرمایه فکری در شرکت های داروسازی" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران.
منابع لاتین:
1-Aggarwal , R , Evel , I, stulz , R , Williamson ,(2006), “do us frims have the best corporate Governance ? across – country examination of the relation between corporate governance and shareholder wealth” . available at ssrn
2- Andersson, D,(2004),"IC valuation and measurement: classify the state of the art" ,Journal of Intellectual Capital, vol 5 , no.2, pp:230-242
3- Anne Ho, Carol, Williams, S.Mitchell (2003)." International comparative analisis of the association between board structure and the efficiency of value added by a firm from its physical capital and intellecualcapital resources " content Lists available at Science direct the Internatinal Journal of accounting, jornal homepage: www.elsevier.com/ locate/eswa.
4- Bernnan, N .(2001) ,"Intellecual capital annual reports: evidence from Ireland", Accounting,auditing & Accountability Journal , Vol. 14 No.4 , pp.423-436
5- Bernnan, N. and Connell, B.(2000), "Intellectual capital : Current issues and policy implications" Journal of intellectual capital, Vol. 1 No. 3,pp.206-240
6- Bontis, N., keow, W,C,C. and Richardson, S. (2000), "Intellectual capital and Business performance in Malaysian Industries", Journal of Intellectual capital, Vol. 1 No. 1, pp. 85-100.
7- Bontis, N. (1996), "There's a price on your head : managing intellectual capital steate gically", Business Quarterly,Summer, pp.40-47
8- Bontis,N.,Dargonetti,N,C., Jacobsen ,K.and Roos , G.(1999)," The knowledge toolbox: A review of the tools available to measure and manage intangible resoursce ", European Management Journal , Vol .17 No.4 , pp.391-402.
9- Bozbura,F,T.(2004),"Measurement and application of intellectual capital in Turkey", The Learning Organizatin , Vol.11 No.4/5 ,pp.357-367
10- Bontis , n (2003),” national intellectual capital index : The Benchmarking of Arab Countries” , United Nations Development Project. Ne York.
11- Bontis , N (1998), “Intellectual capital : An Exploratory Study That Develops Measures and Models” , Management Decision , Vol.36 , No. 2 , pp 63-76
12- Bramhandkar , A , Erickson , S , and Applebee I (2007),” Intellectual Capital and Organizational performance : an Empirical Study of the Pharmaceutical Industry” . The Electronic Journal of Knowledge Management Volume 5 Issue 4 , pp357 – 362, available online at www. Ejkm .com
13- Brennan N (2001) ,”reporting intellectual capital in annual reports”: evindece from Ireland , account . Addiut , account J . 14(4) 423-436
14- Brooking , A (1996) , “Intellectual capital , core assets for the Thired Milliennium Enterpricse”, london : international Thomson Business Press.
15- Chen, s & Dodd , J . l (2001),” Operating income , residual income and Eva : Which metric is more Value relevant” , Journal of Masnagerical Issues , 13(1) , 65-89
16- Chen S, (2003) , “Valuing intellectual capital using game Theory”, Journal of Intellectual Capital . Vol 4 , No2 , pp 191-201
17- Chen , J . Zhu , Z and Xie , Y , H (2004),”Measuring intellectual capital : a new model and empirical study”, Journal of intellectual capital , Vol. 5 No 1 , pp 85-100
18-Chen goh , (2005) ,”Intellectual capital performance of commercial banks in Malaysia “, Journal of intellectual capital, Vol.6. No.3,2005 pp.385-396, www.emeraldinsight.com/ 1469-1930.htm.
19-Chung K. H, Zhang H.,(2009) “Corporate Governance and institutional Ownership” Journal of Financial and Quantitative Analysis, forthcoming
20-Cornett, M .millen, M , Alen, J . saunders, A.hehranian, H (2007) ,”The impact of institutional ownershipon corporate operating performance”, journal of banking & finance , pp:31
21- Edvinsson , L and Malone , m (1997) , Intellectual capital : realizing your companys true value by Finding its Hidden Prower”, Harper Collins Publisher Inc , New york , NY
22- Gan, K. and Saleh, Z. (2008). “Intellectual capital and corporate performance of technology-intensive Companies.” Asian Journal of Business and Accounting 1(1): 113-130
23- Gupta , O and roos , G (2001), “Mergers and acquistions through an intellectual capital perspective”, Journal of Intellectual capital , Vol 2 , No 3 pp 297-309
22-Guthrie , J , Petty , R and Johanson , U (2001) , “Sunrise in knowledge economy : managing , measurement and Reporting , accounting , Auditing & Accountability” Journal , Vol 14, No 4 pp 366-382
24-Haniffa, R. M. & Cooke, T.E. (2002).” Culture, corporate governance and disclosure in Malaysian corporations Abacus”, 38(3), 317-349
25-Iturriaga , f. lopez. Hoffman ,s (2005) . “managers discretionary behavior , earning management and internal mecahanisms of corporate governance”: empirical Evidence from Chilean frims . available at ssrn . com
26- Jensen , M.C and mecklinn W.h (1976), “Theory of The Frim : managerial behavior , Agency costs and ownership structure”, Journal of financial economics Vol3 pp 305-360
27- Kannan G and Aulbur w , G , (2004),” Intellectual capital : measurement effectiveness”, Journal of intellectual capital , Vol 5 No3 pp 389-413
28- Kaplan , R and Norton , D (2004) “Strategy Maps : Converting Intangible assets into Tangible outcome” , Harvard Business school press , boston , MA
29- Li, J., Pike, R., & Haniffa, R. (2008).”Intellectual Capital Disclosure and Corporate Governance Structure in UK firms” ,Accounting and Business Research, 38 (2), 137-159
30- Marr , B (2004),” Measering and Benchmarking Intellectual , Benchmarking” : an international journal , Vol 11 , No 6 , pp 559-570
31- Marr, b and schiuma , G 9 (2001),”Measering and managing intellectual capital and knowledge assets in new economy organizations , in Boune” , M (Ed) , Handbook of performance measurement , gee , London.
32- Marr , B , Gray , D , and Neely , a (2003) “Why do frims measure their ic”. Journal of intellectual capital , Vol 4 , pp 441-464
33- Marr , B Gupta , O , Pike , S , and Roos , G (2003)” Intellectual capital and Knowledge management effectiveness”, management decision 41/3 , 771-781
34-Migual , ad , pin dado , J, torre , cdl ,(2002), “ how does ownership structure effect frim value ? a comparsion using different corporate goernance system “, Available at ssrn
35- Mouritesen , J (1998) ,”Driving growth : economic value added versus Intellectual capital” , Management accounting research , Vol 9 , pp 461-482
36- Own , G , Kirchmair , T, Granty ,(2005).” Corporate Governance in the US and Europe : where are we now ? This book is based on a conference organized by the London school of economies and new york university” , held in London on November 4th 2004 available at ssrn
37- Petty , R , and Guthrie , J (2000) ,”Intellectual capital literature review : measurement reporting and management “, Journal of intellectual capital , Vol 1, No 2 May, pp 155-176
38-Pulic, A., (2000a).”VAICTM – An Accounting Tool for IC Management” International Journal Technology, management, 20(5/6/7/8): 702-714
39- Roos , G and Roos , J (1997)” Measering your companys Intellectual Performance long range planning “, Vol30 , No 3 , pp 413-426
40- Roos , g , Roos J , edvinsson , L and dragonetti , NC (1997) “Intellectual capital navigating in new Business landscape”, new york university press , New york , Ny
41- Roy kouwenberg , (2006),”Dees volontry corporate governance code adoption zncrease frim value in emerging markets”? evidence from Thailand reaserch paper , mahidol university , collage of management , available at ssrn
42- Saleh , N , Abdul Rahman , M , Hassan, M , (2009)” Ownership structure and intellectual capital performance in Malaysia”, Available at SSRN
43- Seethraman , A sooria , HHBZ , and Saravanan , AS (2002) , “Intellectual capital accounting and reporting in the knowledge economy” , Journal of intellectual capital , Vol 3 No 2 , pp 128-148
44-Shleifer , A. Vishny , R (1997) “A survey of corporate governance” . Journal of finance , Vol 52. Pp : 737-783
45- shen tai , Wei and chen , chen Chen tang (2008) , “a new evaluation model for intellectual capital based on computing with linguistic variable , contens lists available at Science direct Expert System with applications” , journal Homepage: www. Elsvier . com / locate / eswa
46-Solomon , j , (2007) .”corporate governance accountability “. 2th edition
47- Stewart , tA (1997) “Intellectual Capital : The new Wealth of Organizations “, Doubleday , New york.
48- Sullivan J PH and Sullivan SPH (2000) , “valuing intangible companies : an intellectual capital approach “, Journal of Intellectual capital , Vol 1 No 4 , pp 328-340
49- Sveiby , (1998) , “Measuring Intangibles and Intellectual capital – an Emerging first standard , syeiby .com / Measering intangible assets and intellectual capital “– an emerging standard . mht 2004-06-17
50- Tan , H.P , Plowman , D & Hancock , P (2007) “Intellectual capital and financial returns of companies “, Journal of intellectual capital , Vol9 , No 1 , pp 76-95
51- Tsan W.N 9(2003) “Measurement and Comparsion of It Industrial Intellectual capital in Taiwan” , international Conference on new Trends and Ghallenges of science and techonological Innovation in a critical Era October 30, 2003, Taipei , ROC
52- Wang, W, Y ,and chang , C (2005) ,” intellectual capital and perfprmance in causal Models : Evidence from the information Technology Industry in Taiwan”, Journal of intellectual capital , Vol 6 , No 2 ,pp 222-236.
53- Wiig , k (1997),” integrating intellectual capital and Knowledge management” , lang range planning , Vol 30, No 3 , pp 399-405
54- William . s , Mitchell(2000),” relationship Between Board Structure and a frims Intellectual capital and performance in an emerging economy” , university of Calgary
منابع اینترنتی:
www.Irbourse.com سایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران
www.rdis.ir سایت مدیرت پژوهش ، توسعه و مطالعات اسلامی