پایان نامه مقایسه میزان مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی مبتلا و غیر مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری

-1. مقدمه

هلیکوباکتری پیلوری که در ابتدا Campylobacter pyloridis نامیده شد یک باسیل گرم منفی میکرو آئروفیل است که بیشتر در بخشهای عمقی ژل موکوسی پوشاننده مخاط معده یا بین موکوس و اپی تلیوم معده یافت می شود (1). این باکتری می تواند عوامل سطحی ایجاد کند که برای نوتروفیلها و منوسیتها کموتاکتیک بوده و به نوبه خود در آسیب سلولهای اپی تلیال دخیل هستند.علاوه بر این پاسخ التهابی میزبان به هلیکوباکتر پیلوری شامل فراخوانی نوتروفیل، لنفوسیت(B,T) ، ماکروفاژ و پلاسماسل می باشد.عامل بیماریزا با اتصال به مولکول MHC کلاس دو که در سطح سلول­های اپی­تلیال معده قرار دارند موجب آسیب موضعی و مرگ سلولی آپوپتوز می شود. بعلاوه سویه های باکتری که Cag-PAI را رمزدهی می کنند، می­توانند Cag A را به سلول­های میزبان معرفی کنند و منجر به آسیب بیشتر سلولی و فعال شدن مسیرهای سلولی دخیل در تولید ستیوکین شوند.افزایش غلظت ستیوکین­های متعدد در اپیتلیوم معده افراد آلوده به هلیکوباکترپیلوری یافت شده است، این ستیوکاین­ها عبارتند از اینترلوکین a/b(IL),IL-2, IL-61، IL-8، فاکتور نکروز تومور α (TNF-α) و اینترفرون گاما (1و3). علاوه بر این عفونت هلیکوباکترپیلوری منجر به پاسخ مخاطی و هومورال عمومی می شود که منجر به ریشه کنی باکتری نمی شود اما آسیب سلول اپی تلیال را پیچیده تر می سازد (1).

اگر چه ابتدا به نظر می رسید که عفونت Hpylori یک عامل ایجاد التهاب موضعی در اپی تلیوم معده باشد و باعث بیماری های مختلف و شدید در معده نظیر، التهاب معده-زخم معده و آدنوکارسینوم معده و لنفوم معده MAIT)) بشود اما امروز مشخص شده است این میکروارگانیسم با تظاهرات خارج دستگاه گوارش نیز همراهی دارد (4).

اطلاعاتی در مورد ارتباط این عفونت با بیماری های قلبی عروقی، تظاهرات نورولوژیک، دیابت ملیتوس، بیماری های ایمونولوژیک و هماتولوژیک، بیماری های کبد و مجاری صفراوی، بیماری های راههای تنفسی و دستگاه ژنیکولوژی در دست می باشد، از این پس بیشترین شواهد متقاعد کننده در همراهی این میکروارگانیسم با آنمی سیدروبلاستیک ایدیوپاتیک و پورپورای ترومبوسیتوپنیک اتوایمیون وجود دارد. در مورد ارتباط بین این بیماری های ایسکمیک قلبی و هلیکوباکتر پیلوری اطلاعات جدیدی وجود دارد اگر چه مواردی وجود دارد که می بایست مشخص شوند و درباره ارتباط این میکروارگانیسم با سایر بیماری ها به شواهد بیشتری نیاز است (5).

یکی از تظاهرات خارج گوارشی عفونت هلیکوباکترپیلوری که مورد بحث می باشد، تاثیر این میکروارگانیسم در ایجاد مقاومت به انسولین می باشد.

برخی مطالعات ارتباط بین این عفونت و مقاومت به انسولین را نشان نداده (6و7) اما در مطالعات دیگری بین این عفونت و میزان مقاومت به انسولین ارتباطی مشاهده شده است (4، 8، 9، 10). با وجود این اختلافات به نظر می­رسد به مطالعات بیشتری جهت بررسی ارتباط بین هلیکوباکترپیلوری و مقاومت به انسولین وجود دارد اگر در آینده ارتباط بین این میکروارگانیسم و مقاومت به انسولین کاملا اثبات شود ممکن است پنجره ای جدیدی در شناخت پاتوفیزیولوژی و درمان بیماری هایی که مقاومت به انسولین در آنها مطرح است نظیر دیابت ملیتوس نوع دو و کبد چرب غیرالکلی باز شود.در این مطالعه که توسط ما طراحی شده است قصد داریم ارتباط بین عفونت هلیکوباکتریپیلوری و میزان مقاومت به انسولین را در بیماران دیابتی بررسی کنیم.

2-1. اهداف مطالعه

1-2-1. اهدف اصلی طرح : (General objective)

مقایسه میزان مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی مبتلا و غیر مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری

2-2-1. اهداف فرعی طرح : (Specific objective)

تعیین شیوع مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین شیوع مقاومت به انسولین در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین شیوع سنی، جنسی و مدت زمان ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین شیوع سنی، جنسی و مدت زمان ابتلا به دیابت در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیینBMI افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین BMI افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین میزان قند خون و انسولین ناشتا در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

تعیین میزان قند خون و انسولین ناشتا در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی

3-1. فرضیات-سئوالات:

فرضیه:

میزان مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی مبتلا و غیر مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری اختلاف دارد.

سوالات:

شیوع مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

شیوع مقاومت به انسولین در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگین سنی افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگین سنی افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

شیوع جنسی افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چگونه است؟

شیوع جنسی افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چگونه است؟

میانگین مدت زمان ابتلا به دیابت در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگین مدت زمان ابتلا به دیابت در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگینBMI افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگینBMI افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگین قند خون و انسولین ناشتا در افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

میانگین قند خون و انسولین ناشتا در افراد غیر مبتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران دیابتی چقدر است؟

4-1. تعریف واژه ها

1- التهاب فراگیر:حالتی که با افزایش واکنش دهنده های فاز حاد در گردش مثل سیتوکین های التهابی و پروتئین های واکنشی (CRP) و همینطور با کاهش متناظری در واکنش­دهنده­های منفی فاز حاد نظیر آلبومین و فئوتین انعکاس می­باشد.

2- هلیکو باکتر پیلوری: یک باسیل گرم منفی که بیش از همه در بخش عمقی ژل موکوسی معده یافت شذه و باعث گاستریت می­شود.

3- آزمون سرولوژی :بررسی آنتی بادی هلیکو باکتر پیلوری در نمونه سرم بیمار به روش الایزا

4- دیابت: شامل گروهی از اختلالات متابولیک شایع است که وجه مشترک آنها در فنوتیپ هیپرگلیسمی می­باشد.

5- مقاومت به انسولین: مقاومت به انسولین، کاهش توانایی انسولین در عمل مؤثر بر روی بافت‌های هدف (خصوصاً عضله، کبد، و چربی) می‌باشد و ویژگی بارزی از دیابت نوع 2 به شمار می‌رود که به علت چاقی و استعداد ژنتیکی ایجاد می‌شود.

5-1. محدودیت های پژوهش:

از جمله محدودیت ها هزینه ای بالای این مطالعه بود که با مساعدت دانشگاه علوم پزشکی قم تا حد زیادی برطرف شد و از طرفی عدم رضایت برخی بیماران از شرکت در انجام این مطالعه بود و آخرین مشکل مراجعه بیماران جهت انجام آزمایشات بود که با انجام آنها در آزمایشگاه بیمارستان شهید بهشتی برطرف شد.

 -2 دیابت نوع 2

مقاومت به انسولین و ترشح غیر طبیعی انسولین نقش اصلی را در ایجاد دیابت نوع 2 بر عهده دارند. اگر چه همچنان در مورد نقص اولیه این بیماری اختلاف نظر وجود دارد، امّا اغلب مطالعات از این دیدگاه حمایت می‌کنند که مقاومت به انسولین بر نقایص ترشحی انسولین، تقدم دارد. اما دیابت فقط زمانی به وجود می‌آید که ترشح انسولین ناکافی شود (2).

2- 2 ملاحظات ژنتیکی

دیابت نوع 2 از اساس ژنتیکی قدرتمندی برخوردار است. بروز همزمان دیابت نوع 2 در دوقلوهای همسان بین 70 تا90% است. افرادی که یکی از والدین آنها مبتلا به دیابت نوع 2 می‌باشند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت قرار دارند؛ چنانچه هر دو والد مبتلا به دیابت نوع 2 باشند، خطر بیماری فرزندان به 40% می‌رسد. مقاومت به انسولین، که با کاهش مصرف گلوکز در عضلات اسکلتی نمایان می‌شود، در بسیاری از بستگان درجه اول غیر دیابتی مبتلایان به دیابت شیرین نوع 2 وجود دارد )2).

 این بیماری چند ژنی و چند عاملی است زیرا علاوه بر استعداد ژنتیکی، عوامل محیطی (نظیر چاقی، تغذیه و فعالیت بدنی) نیز فنوتیپ را تغییر می‌دهند. ژن‌هایی که افراد را مستعد ابتلا به دیابت شیرین نوع 2 می‌کنند، کاملاً تعیین نشده‌اند، اما مطالعات اخیر انجمن گسترده ژنومی، ژن‌های متعددی را شناسایی نموده‌اند که خطر نسبتاً ناچیزی برای ابتلا به دیابت نوع 2 منتقل می‌کنند (2).

3-2 پاتوفیزیولوژی

دیابت نوع 2 با اختلال ترشح انسولین، مقاومت به انسولین، تولید بیش از حد گلوکز توسط کبد و متابولیسم غیرطبیعی چربی مشخص می‌گردد. چاقی، به ویژه انواع احشایی یا مرکزی (که با نسبت لگن به کمر مشخص می‌شود) در دیابت نوع 2 بسیار شایع است. در مراحل اولیه اختلال، ‌علیرغم مقاومت به انسولین، تحمل گلوکز در حد نزدیک به طبیعی باقی می‌ماند چرا که سلول‌های بتای پانکراس با افزایش برون‌ده انسولین، این معضل را جبران می‌نمایند (2).

هنگامی که مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی جبرانی پیشرفت می‌کنند، جزایر پانکراسی برخی افراد توانایی خود در حفظ شرایط هیپرانسولینمیک را از دست می‌دهند. از آن IGT که با افزایش گلوکز بعد از غذا مشخص می‌شود، ایجاد می‌شود. کاهش بیشتر ترشح انسولین و افزایش تولید کبدی گلوکز منجر به بروز دیابت آشکار همراه با هیپرگلیسمی ناشتا خواهد شد. در نهایت ممکن است نارسایی سلول بتا بروز کند (2).

 Abstract

Introduction: Recent epidemiological studies show that insulin resistance degree is significantly higher in otherwise healthy indiviPUDals that are infected with helicobacter pylori. It is also shown that this infection can increase the incidence of type 2 diabetes mellitus. In this study, the association of helicobacter pylori and insulin resistance degree has been evaluated.

Materials and Methods: In this cross-sectional study, we have studied homeostatic model assessment insulin resistance in 211 diabetic patients who received appropriate medical treatment other than insulin. They were assigned to HP+(139 diabetic patients, 65.87%) and HP-(72 diabetic  patients, 34.12%) groups based on seropositivity of helicobacter pylori IgG antibody. Then, the level of serum insulin has been evaluated in both groups. The data has been avaluated by T test, chi square and Fisher exact test.

Results: Serum insulin (HP-=6.97±5.64 vs. HP+=10.12±7.72, P=0.002) and insulin resistance degree (HP-=3.160±3.327 vs. HP+=4.484±3.781, P=0.013) were significantly higher in HP+ group. We didn't find any significant difference between these groups with respect to the short-term or the long-term indices of glycemic control as well as most of the diabetic risk factors or complications. The treatment type also was not significantly different between these groups.

Conclusion: It seems that the HP+ diabetic patients require higher levels of serum insulin to reach the same degree of glycemic control compared to the HP- ones.

Key words: Helicobacter pylori, insulin resistance, diabetes