فهرست:
چکیده....................................................................................................................................................................... 1
فصل اول: مقدمه و کلیات
1- کلیّات................................................................................................................................................................... 3
1-1- مقدّمه ........................................................................................................................................................... 3
1-2- بیان مسأله................................................................................................................................................... 6
1-3- سوالات تحقیق............................................................................................................................................... 8
1-4- اهداف و ضرورت‌های اجرایی تحقیق........................................................................................................ 8
1-5- پیشینه تحقیق.............................................................................................................................................. 9
1-6- فرضیه‌های تحقیق........................................................................................................................................ 9
1-7- روش تحقیق..................................................................................................................................................... 10
1-8- تعاریف واژه‌های کلیدی............................................................................................................................. 10
1-9- حدود و قلمرو تحقیق................................................................................................................................... 11
فصل دوم: معرفی و شرح آثار و احوالات مسعود سعد
2- شرح احوال و آثار مسعود سعد سلمان................................................................................................. 12
2-1- اوضاع ادبی و فرهنگی ایران در دوره‌ی غزنویان................................................................................... 13
2-2- معرفی مسعود سعد سلمان ............................................................................................................... 18
2-2-1- سبک شعری............................................................................................................................................ 19
2-2-2- آثار مسعود سعد................................................................................................................................... 19
2-3- ممدوحان اشعار مسعود سعد................................................................................................................ 20
فصل سوم: فرهنگ و باورهای عامیانه
3- فرهنگ و باورهای عامیانه............................................................................................................................. 23
3-1- مفاهیم فرهنگ........................................................................................................................................... 24
3-1-1- فرهنگ و رابطه آن با فولکلور............................................................................................................ 26
3-2- فرهنگ عامه................................................................................................................................................. 26
3-2-1- تعریف و ویژگی‌ها.................................................................................................................................. 26
3-2-2- تاریخچه فرهنگ عامه ........................................................................................................................ 27
3-2-3- سابقه فرهنگ عامه در ایران............................................................................................................. 28
3-2-3-1- گذری بر تاریخ گردآوری فرهنگ عامه در ایران.......................................................................... 30
3-3- فرهنگ عامه، باورها و عقاید.................................................................................................................. 34
3-3-1 – خرافات..................................................................................................................................................... 35
3-3-2- نبرد علم با خرافات................................................................................................................................ 36
3-3-3- اسطوره...................................................................................................................................................... 37
3-3-4- افسانه ها و قصه ها............................................................................................................................ 38
3-3-5- مثل ها ....................................................................................................................................................... 43
3-6- مبدأ پیدایش باورها و علل گرایش به آنها........................................................................................ 44
3-6-1- تاریخچه باورها و خرافات.................................................................................................................... 44
3-6-2- علل گرایش انسان به باورهای عامیانه.......................................................................................... 45
3-7- بررسی تحول باورهای عامیانه در اقوام ایرانی..................................................................................... 46
3-7-1- تاریخچه و منابع سنن ایرانی............................................................................................................. 46
3-7-2- مبدأ و منشأ باورهای عامیانه در اقوام ایرانی............................................................................... 47
فصل چهارم: مظاهر مربوط به فرهنگ عامه در دیوان مسعود سعد
4- مظاهر مربوط به فرهنگ عامّه در دیوان مسعود سعد..................................................................... 49
4-1- باورها .............................................................................................................................................................. 49
4-1-1- موجودات ماوراء الطبیعه و باورهای مربوط به آنها................................................................... 49
4-1-2- سحر و ساحری و شیوه های رایج آن................................................................................................ 56
4-1-3- علوم غریبه............................................................................................................................................... 57
4-1-3-1- طلسم................................................................................................................................................... 58
4-1-3-2- کیمیا..................................................................................................................................................... 59
4-1-4- ماه های فارسی...................................................................................................................................... 59
4-1-5- نام روزهای فرس....................................................................................................................................... 65
4-1-6- روزهای هفته............................................................................................................................................. 72
4-1-7- عناصر اربعه و باورهای مربوط به آن............................................................................................... 74
4-1-8- عدد هفت و اعتقادات مربوط به آن ................................................................................................. 79
4-1-9- نجوم و باورهای نجومی............................................................................................................................. 81
4-1-9-1- علم نجوم از نظر مسعود سعد.................................................................................................... 81
4-1-9-2- بروج........................................................................................................................................................ 94
4-1-9-3- ستارگان و حالات آنها...................................................................................................................... 99
4-1-10- زمین و باورهای مربوط به آن............................................................................................................. 105
4-1-11- باورهای دینی و مذهبی....................................................................................................................... 105
4-1-12- باورهای اسطوره ای ............................................................................................................................ 111
4-1-13- باغ ها و گیاهان ................................................................................................................................... 113
4-1-14- حیوانات .................................................................................................................................................. 119
4-1-15- بزرگان و اساطیر.................................................................................................................................. 127
4-1-17- بهشت و مرتبه های آن....................................................................................................................... 139
4-1-18- اعیاد و جشن ها................................................................................................................................... 145
4-1-19- لباس و پوشاک..................................................................................................................................... 147
فصل پنجم: نتیجه گیری
منابع.......................................................................................................................................................................... 155
منبع:
ادیبی، حسین، (1353) زمینه انسان شناسی، تهران، انتشارات پیام.
اقتداری، احمد، (1354) دیار شهریاران، تهران، انجمن آثار ملی، ج 2.
اکرمی، موسی، (1380) گاهشماری ایرانی، تهران دفتر پژوهشهای فرهنگی.
القزوینی، محمود، (1380ق. ، / 1960 م.) آثار البلاد، زکریا بن ، بیروت.
الهی قمشه ای، مهدی، (1352). تفسیر ابوالفتح رازی، تهران، علمی، ج 10.
الیاده، میرچا، (1376). رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، تهران، سروش.
انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم، (1355) مردم و فردوسی، تهران، سروش.
انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم، (1371) گذری و نظری در فرهنگ مردم ایران ، نشر اسپرک، تهران.
انوشه، حسن، (1376)، فرهنگنامه ادبی فارسی، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، جلد دوم.
اوشیدری، جهانگیر، (1371) دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز، ج 4.
باسورث، کلیفورد ادموند، (1364) تاریخ غزنویان، ترجمه حسن انوشه، ج2، تهران، نشر امیر کبیر.
بلعمی، ابو علی محمد بن حسن بلعمی، (1353) تاریخ بلعمی، به تصحیح محمد تقی بهار، و به کوشش پروین گنابادی، چاپ دوم، ج 2، تهران، نشر زوار.
بهار، محمد تقی، (1353) بلعمی، ابوعلی محمد بن بلعمی، به کوشش محمد پروین گنابادی، تهران، زوار، چ2، ج2.
بهار، محمد تقی، (1371) بهار و ادب پارسی، به کوشش محمد گلبن، تهران، جیبی.
بیرونی، ابوریحان، (1352) آثارالاباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران، نشر این سینا.
بیهقی، ابولفضل محمد بن حسین، (1385) تاریخ بیهقی، به تصحیح خلیل خطیب رهبر، تهران، نشر مهتاب.
پاکدامن، محمد حسین، (1378) جامعه در قبال خرافات، مشهد، نشر ایران نما.
پاینده، ابوالقاسم، (1344) مُروج، ابوالحسن علی بن حسین مسعودی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
پراپ، ولادیمیر (1371) . ریشه‌های تاریخی قصه‌های پریان. ترجمۀ فریدون بدرهای. تهران: توس.
پناهی سمنانی، حسین، فرهنگ و عامه و فرهنگ عامه، دانش و مردم، ش 2
پور داوود، ابراهیم، (1355) فرهنگ ایران و باستان، تهران، دانشگاه تهران، بخش نخست.
___________، (1356) یسنا، تهران، دانشگاه تهران، ج 1.
___________، (1309) یشتها، انجمن ایران لیگ، ج2.
تجدد، محمدرضا، (1346) الفهرست، ابن ندیم، تهران.
ترابی، علی اکبر، (1352) مردم شناسی، تهران، انتشارات نوبل.
جاوید، دین محمد، فرهنگ عامیانه، بادیان، ش 2
جاهودا، گوستاو، (1371)، روانشناسی خرافات، ترجمه تقی براهنی، تهران، نشر البرز.
جهان فروری، (1355) بخشی از فرهنگ ایران کهن، بهرام فره‌وشی، تهران، دانشگاه تهران.
حکمت، علی اصغر، (1337) سرزمین هند، تهران، دانشگاه تهران.
___________، (1339) کشف الاسرار و عده الابرار، رشیدالدین میبدی، تهران، دانشگاه تهران، ج 10.
خان حکیم، منوچهر، (1388) اسکندرنامه، به تصحیح علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، نشر سخن.
خزایلی، محمد، (1341) اعلام قرآن، تهران امیر کبیر.
داناسرشت، اکبر، (1352) آثار الباقیه، ابوریحان بیرونی، تهران، ابن سینا.
درویشان، علی اشرف، بن مایه‌های فرهنگ در دالان های جهانی، نشریه آدینه، شماره 20.
درویشیان، علی اشرف؛ خندان، رضا، (1382) به کوشش علی اصغر محمدخانی، تهران، نشر سخن.
دهخدا، علی اکبر، (1362) لغت نامه، تهران، چاپخانه مجلس و دانشگاه تهران.
راوندی، مرتضی، (1384)، تاریخ اجتماعی ایران و کهن ترین ملل باستانی، تهران، انتشارات نگاه، جلد اول.
رستگار فسایی، منصور، (1379)، اژدها در اساطیر، تهران، نشر اساطیر.
رنگ‌چی، غلامحسین، (1373) گل و گیاه، تهران موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
روح الامینی، محمود، (1357) مبانی انسان شناسی، تهران، انتشارات زمان.
ریویر، کلود، (1379) درآمدی بر انسان شناسی، ترجمه ناصر فکوهی، تهران، نشر نی.
زرین کوب، عبدالحسین، (1369)، ارزش میراث صوفیه، ویرایش دوم، تهران، نشر امیر کبیر.
______________، (1375) از گذشته ادبی ایران، تهران، نشر الهدی.
سازگارا، پروین، (1377) نگاهی به جامعه شناسی با تاکید بر فرهنگ، تهران، نشر امیر کبیر.
سجادی، جعفر، (1339) مصطلحات، تهران.
سجادی، سید محمود، (1378)، نگاهی به پژوهشهای فرهنگ عامه در ایران، کیهان فرهنگی، شماره 154
سرکاراتی، بهمن، (1350) پری «تحققی در حاشیه اسطوره شناسی تطبیقی» تبریز، نشریه دانشکده علوم انسانی.
سگال، ایلین، (1351) چگونه انسان غول شد، ترجمه آذر آریان پور، تهران، انتشارات امیر کبیر.
شاکر اردکانی، سید اسماعیل، (1385) خرافات در زندگی مردم، قم، انتشارات پیام حجت.
شاهنامه، شاهنامه فردوسی، (1971 م.) مسکو، ج9.
شمیسا، سیروس، (1374)، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، تهران، نشر فردوس، جلد اول و دوم.
شوالیه، ژان و آلن گرابون، (1382) فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضائلی، ج دوم، تهران، نشر جیحون.
صبحی مهتدی، فضل الله، (1387)، قصه های صبحی، تهران، نشر معین.
صفا، ذبیح الله، (1351) تاریخ ادبیات در ایران، ج 2، تهران، امیر کبیر.
عوفی، محمد، (1335)، لبا الالباب، به تصحیح سعید نفیسی، تهران، نشر علمی.
فاطمی، سعید، (1347) اساطیر یونان و روم، تهران، دانشگاه تهران.
فرشیدورد، خسرو، (1373) درباره ادبیات و نقد ادبی، ج 1، تهران، نشر امیر کبیر.
فروزانفر، بدیع الزمان، (1358)، سخن و سخنوران، تهران، نشر خوارزمی.
فضایلی، سودابه، (1378) فرهنگ نمادها، ژان شوالیه و آلن گربران، تهران، جیحون.
فیاض، علی اکبر، (1356) تاریخ بیهقی، ابوالفضل محمد حسین بیهقی، مشهد، دانشگاه فردوسی، 1356.
قائمی، فرزاد و دیگران، (1388)، «تحلیل نمادینگی عناصر خاک و باد در اساطیر و شاهنامه فردوسی بر اساس نقد اسطوره ای» فصلنامه ادب پژوهی، سال سوم، رشت، معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه گیلان.
قادر، مولوی؛ غلام، کشّاف، محمد علی بن التهانوی، (1346) به تصحیح مولوی محمد وجیه، تهران، ج2.
قزوینی، زکریا محمد بن محمود ، عجایب، عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، تهران.
کازنو، ژان، (1373)، جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی، ترجمه باقر ساروخانی – منوچهرمحسنی، تهران، انتشارات اطلاعات.
لوریمر، د. ل، (1353) فرهنگ مردم کرمان، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، بی جا.
مارزلف، اولریش، (1371) طبقه بندی قصه های ایرانی ، ترجمه کیکاووس جهانداری، سروش، تهران.
ماریژان، موله، (1341 ش. 1962 م) الانسان، با تصحیح و مقدمه فرانسوی ، تهران، انیستیتو ایران و فرانسه.
متینی، جلال، (1349) تفسیر کمبریج، تهران بنیاد فرهنگ ایران، ج 2.
محجوب، محمد جعفر، (1345) سبک خراسانی در شعر فارسی، تهران، فردوس.
محمد آبادی، طبری، (1357) ظرایف و طرایف، تبریز، انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی.
ملاصالحی، حکمت، نامه فرهنگ، بسط پذیری فرهنگ قابلیت ها و ظرفیت ها، شماره 29.
مسعود سعد، (1384) دیوان، با مقدمه رشید یاسمی، به اهتمام پرویز بابایی، تهران، نشر نگاه.
_______، (1329) دیوان مسعود سعد، به تصحیح غلامرضا رشید یاسمی، تهران، پیروز.
مصفّا، ابوالفضل، (1366) فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
معین، محمد، (1355) مزدیسنا، تهران، دانشگاه تهران، چ 3.
موریس، جرج و دیگران، (1380)، تاریخ ادبیات از آغاز تا امروز، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
میرصادقی، جمال، (1377) عناصر داستان، چاپ چهارم، تهران، انتشارات نیلوفر.
مینوی، مجتبی، (1312) نوروزنامه، منسوب به عمر خیام نیشابوری، تهران، کاوه.
واحد دوست، مهوش ، (1379) نهادینه ها، تهران، سروش .
ولاهوس، اولیویا، (1357) درآمدی بر انسان شناسی، گردآورنده سعید یوسف، تهران، نشر سپهر.
هدایت، جهانگیر، (1378) فرهنگ عامیانه مردم ایران، نشر چشمه، تهران.
هدایت، رضا قلی خانی، (1340) مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، ج 3، تهران، نشر امیرکبیر.
هدایت، صادق، (1356) نیرنگستان، تهران، جاویدان.
_________، (1342) نیرنگستان، انتشارات امیرکبیر، تهران.
همایونی، صادق، (1356) یازده مقاله در زمینه فرهنگ ایران، انتشارات اداره کل فرهنگ و هنر فارسی، بی جا،2536
یاحقی، محمد جعفر، (1386) فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی، تهران، نشر فرهنگ معاصر.
پناهی سمنانی، محمد،(1376) ترانه و ترانه سرایی در ایران سیری در ترانه های ملی. ایران، تهران: