فهرست:
چکیده................................................................................................................
فصل اول
کلیات تحقیق
1) مقدمه............................................................................................................ 2
1-2) اهمیت موضوع........................................................................................... 2
1-3) تعریف و بیان موضوع تحقیق...................................................................... 3
1-4) اهداف تحقیق............................................................................................ 5
1-5) قلمرو تحقیق............................................................................................. 5
1-6) فرضیات تحقیق......................................................................................... 5
1-7) جامعه مورد نظر تحقیق............................................................................... 6
1-8) نمونه آماری............................................................................................... 6
1-9) روش تحقیق.............................................................................................. 6
1-10) چشمانداز کلی تحقیق.............................................................................. 8
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مقدمه.................................................................................................................. 10
عوامل کنترلی موثر بر حاکمیت شرکتی................................................................... 12
مالکیت شرکت های سهامی عام............................................................................ 12
جدا شدن مالکیت از مدیریت................................................................................ 13
پراکندگی سهامداران............................................................................................. 13
ساختار مالکیت.................................................................................................... 14
هیئت مدیره......................................................................................................... 14
سرمایه ی فکری................................................................................................... 16
تعریف سرمایه فکری........................................................................................... 17
سنجش سرمایه فکری........................................................................................... 19
دلایل سنجش سرمایه فکری.................................................................................. 20
شاخصهای متداول برای اندازه گیری سرمایه فکری................................................ 21
مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری........................................................ 29
مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری................................................................. 30
1- ترازنامه نامرئی (ناملموس).............................................................................. 30
2- کنترل داراییهای ناملموس.............................................................................. 30
3- کارت امتیاز دهی متوازن (BSC).................................................................... 30
4- شاخص سرمایه فکری.................................................................................... 31
5- کارگزار تکنولوژی.......................................................................................... 31
6- روش جهت یابی (مرورگر) تجاری اسکاندیا.................................................... 31
7- مدل مدیریت سرمایه فکری............................................................................. 32
8- روش جویا.................................................................................................... 32
9- مدل محاسبه بر مبنای متغیر های زبانی فازی..................................................... 33
مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری........................................................... 33
2- نرخ بازده دارایی ها (ROI)........................................................................... 35
3- روش تشکیل سرمایه بازار............................................................................... 35
4- روش سرمایه فکری مستقیم............................................................................ 35
5- روشهای اندازه گیری مالی سرمایه فکری........................................................ 35
6- روش q توبین (q Tobin)........................................................................... 36
7- مدل ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC)..................................................... 37
ارزیابی عملکرد................................................................................................... 38
تعاریف............................................................................................................... 38
تعاریف عملکرد.................................................................................................. 38
تعریف ارزیابی.................................................................................................... 38
تعریف ارزیابی عملکرد........................................................................................ 38
روش های ارزیابی عملکرد................................................................................... 38
اهمیت و سودمندی ارزیابی عملکرد...................................................................... 39
مبنای ارزیابی عملکرد.......................................................................................... 39
تکنیک های ارزیابی عملکرد................................................................................. 40
اهداف ارزیابی عملکرد......................................................................................... 40
مروری بر پیشینه تحقیق........................................................................................ 41
تحقیقات خارجی................................................................................................. 41
تحقیقات داخلی.................................................................................................. 46
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
3-1) مقدمه........................................................................................................ 49
3-2) نوع پژوهش.............................................................................................. 49
3-3) طرح مسأله پژوهش.................................................................................... 49
3-4) فرضیات تحقیق......................................................................................... 50
3-5) قلمرو مکانی و زمانی پژوهش..................................................................... 50
3-6) ابزار جمعآوری دادههای مورد نیاز تحقیق..................................................... 51
3-7) مدلها و متغیرهای پژوهش و نحوه آزمون فرضیهها....................................... 51
سرمایه فکری...................................................................................................... 51
حاکمیت شرکتی.................................................................................................. 52
مدلهای جهت آزمون فرضیات تحقیق.................................................................... 54
3-8) روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش.................................................... 54
3-8-1) روشهای تخمین با استفاده از دادههای ترکیبی......................................... 55
3-8-2) آزمون لیمر........................................................................................ 55
3-8-3)آزمون چاو............................................................................................. 56
3-8-4) آزمون هاسمن....................................................................................... 57
3-8-4-1) اثرات ثابت....................................................................................... 57
3-8-4-2) اثرات تصادفی.................................................................................. 57
3-8-5) آزمونهای آماری................................................................................... 58
3-8-5-1) آزمون t............................................................................................ 58
3-8-5-2) آزمون F فیشر.................................................................................. 58
3-8-5-3) آزمون دوربین- واتسون..................................................................... 58
3-9) تحلیل رگرسیون......................................................................................... 59
رگرسیون چند متغیره............................................................................................. 59
ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده............................................................ 60
مدل رگرسیون...................................................................................................... 60
آزمون معنادار بودن در الگوی رگرسیون................................................................... 61
آزمون معنادار بودن معادله رگرسیون....................................................................... 61
آزمون معنادار بودن ضرایب................................................................................... 62
عدم خود همبستگی.............................................................................................. 62
تحلیل همبستگی.................................................................................................. 64
3-10) خلاصه فصل سوم................................................................................... 65
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
4-1- مقدمه....................................................................................................... 67
4-2- نتایج آمار توصیفی..................................................................................... 67
4-3- تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق............................................... 68
4-4- مدل اول تحقیق (فرضیه اول)...................................................................... 68
4-4-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 68
4-4-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 69
4-4-3- آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 69
4-4-3- آزمون فرضیه اول تحقیق........................................................................ 70
4-4-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه اول تحقیق....................................... 71
4-4-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق................................................... 72
4-5- مدل دوم تحقیق (فرضیه دوم)..................................................................... 72
4-5-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 72
4-5-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 72
4-5-3- آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 73
4-5-3- آزمون فرضیه دوم تحقیق....................................................................... 73
4-5-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه دوم تحقیق...................................... 74
4-5-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق................................................... 75
4-6- مدل سوم تحقیق (فرضیه سوم).................................................................... 75
4-6-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 75
4-6-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 75
4-6-3- آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 76
4-6-3- آزمون فرضیه سوم تحقیق....................................................................... 76
4-6-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه سوم تحقیق...................................... 77
4-7- مدل چهارم تحقیق (فرضیه چهارم).............................................................. 78
4-7-1- بررسی خود همبستگی........................................................................... 78
4-7-2- بررسی ناهمسانی واریانس..................................................................... 78
4-7-3- آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت.................................................. 79
4-7-3- آزمون فرضیه چهارم تحقیق.................................................................... 79
4-7-3-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه چهارم تحقیق................................... 81
4-7-3-2- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق................................................... 81
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری و پیشنهادها
5-1- مقدمه....................................................................................................... 83
5-2- خلاصه تحقیق.......................................................................................... 83
5-2-1- تدوین فرضیه تحقیق............................................................................ 83
5-2-2- تهیه آمار توصیفی کلیه متغیرهای تحقیق................................................... 83
5-3- مراحل بررسی فرضیه تحقیق..................................................................... 84
5-4- نتایج تحقیق............................................................................................. 84
5-4-1- نتایج حاصل از فرضیه اول.................................................................... 85
5-4-2- نتایج حاصل از بخش دوم..................................................................... 85
5-4-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم................................................................... 85
5-4-4- نتایج حاصل از بخش چهارم................................................................. 86
5-6- پیشنهاداتی در ارتباط با موضوع تحقیق........................................................ 86
5-6- پیشنهاداتی در ارتباط با تحقیقات آتی........................................................ 86
5-7- محدودیتها در کاربرد نتایج تحقیق............................................................... 86
منابع و مأخذ....................................................................................................... 88
منابع فارسی........................................................................................................ 88
منابع لاتین.......................................................................................................... 89
پیوست............................................................................................................... 92
چکیده انگلیسی
منبع:
منابع فارسی
اسلامی بیدگلی، غلامرضا، "ارزیابی بازدهی سرمایهگذاریهای دولت و اثر افزایش آن در ساختار مالی و اقتصادی کشور"، پایان نامه دوره دکتری، بهمن، 1373.
انواری رستمی، علی اصغر و سراجی، حسن، (1384) " سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکتهای بورس اوراق بهادار"، بررسیهای حسابداری و حسابرسی ، شماره 39، صفحه 49-62
بطحایی، عطیه،(1385)، " بررسی اثرات سرمایههای فکری بر عملکرد سازمانی شرکتهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن"، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه شهید بهشتی.
سرمد، زهره و بازرگان، عباس و حجازی، الهه(1385)،"روشهای تحقیق در علوم رفتاری"، تهران : انتشارات آگاه.
اصغر نژاد امیری، مهدی،(1387)، " سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی "، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه مازندران.
زارع بهنمیری، محمد جواد، (1388)، " بررسی رابطه سرمایه فکری و عملکرد شرکتهای داروسازی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران.
یزدانی، حمید رضا، (1385) ،" بررسی روابط متقابل میان اجزای سرمایه فکری و اثرات آنها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت تهران "، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی، دانشگاه تهران.
نادی، زینب، (1389)، " بررسی رابطه سرمایه فکری و ساختار هیئت مدیره شرکتهای داروسازی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه مازندران.
منابع انگلیسی
Andersson, D, 2004, " IC valuation and measurement: classifying the state of the art " , Journal of Intellectual Capital, vol 5, no.2, pp: 230-242
Anne Ho, Carol, Williams, S. Mitchell. (2003)." International comparative analysis of the association between board structure and the efficiency of value added by a firm from its physical capital and intellectual capital resources " Contents Lists available at Science Direct The International Journal of Accounting, jornal homepage: www.elsevier.com/locate/eswa.
Bernnan, N .(2001) , “ Intellectual capital annual reports: evidence from Ireland”, Accounting,Auditing &Accountability Journal , Vol. 14 No.4 , pp. 423-436
Bernnan, N. and Connell, B. (2000), “Intellectual capital : Current issues and policy implications” Journal of intellectual capital, Vol. 1 No. 3, pp. 206 – 240.
Bontis, N., Keow, W,C,C. and Richardson, S. (2000), “Intellectual capital and Business performance in Malaysian Industries”, Journal of Intellectual capital, Vol. 1 No. 1, pp. 85-100.
Bontis, N. (1996), “There’s a price on your head : managing intellectual capital strate gically”, Business Quarterly, Summer, pp. 40-47.
Bontis,N.,Dargonetti,N,C., Jacobsen ,K.and Roos ,G.(1999), “ The knowledge toolbox: A review of the tools available to measure and manage intangible resource ”, European Management Journal , Vol .17 No.4 ,pp.391-402
Bozbura,F,T.(2004),“ Measurement and application of intellectual capital in Turkey ”, The Learning Oranization , Vol .11 No.4/5 ,pp. 357-367
Bontis, N. (2003) " National Intellectual Capital Index: The Benchmarking of Arab Countries ", United Nations Development Project, New York.
Bontis, N. (1998) “Intellectual Capital: An Exploratory Study That Develops Measures and Models”, Management Decision, Vol. 36, No. 2, pp 63-76.
Bramhandkar, A., Erickson, S. and Applebee I. (2007) “Intellectual Capital and Organizational Performance: an Empirical Study of the Pharmaceutical Industry.” The Electronic Journal of Knowledge Management Volume 5 Issue 4, pp. 357 - 362, available online at www.ejkm.com
Brennan N. (2001), " reporting intellectual capital in annual reports: evidence from Ireland ", Account. Audit, account. J. 14(4) 423- 436
Brooking, A. (1996), " Intellectual Capital, Core Assets for the Thired Millennium Enterprise ", London: international Thomson Business Press.
Chen, S & Dodd, J. L. (2001), " Operating income, residual income and EVA: Which metric is more value relevant " , Journal of Managerial Issues, 13(1), 65-89
Chen, S, (2003), " Valuing intellectual capital using Game Theory "Journal of Intellectual Capital, Vol. 4, No.2 , pp. 191-201
Chen,J.Zhu,Z .and Xie,Y,H.(2004), “Measuring intellectual capital : a new model and empirical study” , Journal of Intellectual capital, Vol. 5 No. 1, pp. 85-100
Edvinsson, L. and Malone, M. (1997)," Intellectual capital: Realizing your Company’s True value by Finding its Hidden Brain Prower ", Harper collins Publisher Inc, New york, NY.
Gupta, O. and Roos, G. (2001), “Mergers and acquisitions through an Intellectual capital perspective”, Journal of Intellectual capital, Vol.2 No. 3, pp. 297-309.
Guthrie, J., Petty, R. and Johanson, U. (2001), “Sunrise in knowledge economy : managing, measurement and Reporting”, Accounting, Auditing & Accountability Journal , Vol. 14 No. 4, pp. 366 – 382.
Kannan, G. and Aulbur, W, G, (2004), “Intellectual capital : measurement effectiveness”, Journal of Intellectual capital, Vol. 5, No. 3, pp. 389-413.
Kaplan,R. and Norton,D.(2004), " Strategy Maps : Converting Intangible Assets into Tangible Outcome ", Harvard Business School Press,Boston ,MA.
Malhotra,Y, (2003a), " Measurement Knowledge Assets of a Nation: Knowledge System for Development ", United Nation Headquarters, New York city
Malhotral.y. (2003b)," knowledge assets and Intellectual capital Measurement Models: A review and Comparison " (working paper)
Marr, B. (2004) “Measuring and Benchmarking Intellectual”, Benchmarking : an International Journal, Vol. 11, No. 6, pp. 559-570.
Marr, B. and Schiuma, G. (2001), “Measuring and managing intellectual capital and knowledge assets in new economy organizations”, in Boune, M. (Ed.), Handbook of performance measurement, Gee, London.
Marr, B., Gray, D. and Neely, A. (2003), “Why Do firms measure their IC?”, Journal of intellectual capital, vol. 4 No. 4, pp. 441 – 464.
Marr, B., Gupta, O., Pike, S. and Roos, G. (2003), “Intellectual capital and knowledge management effectiveness”, Management Decision 41 / 3, 771 – 781.
Ming-Chin Chen, et al (2005), " An empirical investigation of the relationship between intellectual capital and firms’ market value and financial performance", Journal of Intellectual Capital.
Mouritesen, J. (1998), “Driving growth : economic value added versus Intellectual capital”, Management a ccounting Research , Vol. 9, pp. 461-482.
Petty, R. and Guthrie, J. (2000), “Intellectual capital literature review : measurement, reporting and management”, Journal of Intellectual capital, Vol. 1, No. 2, May, pp. 155-176.
Reinhardt, R., Bornemann, M., Pawlowsky, P. & Schneider, U. (2001): " Intellectual Capital and Knowledge Management. In: H. Dierkes, J. Child, J. & I. Nonaka. (Hrsg.)" : Handbook of Organizational Learning, 775-793.
Roos, G. and Roos, J. (1997), “Measuring Your Company’s Intellectual Performance”, Long Range Planning, Vol. 30 No. 3, pp. 413-426.
Roos, G., Roos, J., Edvinsson, L. and Dragonetti, N.C. (1997), " Intellectual capital – Navigating in new Business landscape ", New York university press, New York, NY.
Seetharaman, A., Sooria, H,H,B,Z. and Saravanan, A, S. (2002), “Intellectual capital accounting and Reporting in the knowledge economy”, Journal of Intellectual capital, vol. 3 No. 2, pp . 128-148
Shen Tai, Wei and Chen, Chen Tang (2008), " A new evaluation model for intellectual capital based on computing with linguistic variable ", Contents Lists available at Science Direct Expert System with Applications, jornal homepage: www.elsevier.com/locate/eswa.
Stewart, T.A. (1997) " Intellectual Capital: The New Wealth of Organizations ", Doubleday, New York.
Sullivan J, P, H. and Sullivan S, P, H. (2000), “Valuing intangible companies : an intellectual capital approach”, Journal of Intellectual capital, Vol. 1 No. 4, pp. 328-340.
Sveiby, (1998),"Measuring Intangibles and Intellectual Capital - An Emerging First Standard ", Syeiby.com\Measuring Intangible Assets and intellectual Capital - An Emerging Standard.mht2004-06-17
Tan, H.P., Plowman, D. & Hancock, P. (2007) “Intellectual Capital and Financial Returns of Companies”, Journal of Intellectual Capital, Vol. 9, No. 1, pp 76-95
Tsan, W.N, (2003). " Measurement and Comparison of IT Industrial Intellectual Capital in Taiwan ", International Conference on “New Trends and Challenges of Science And Technological Innovation in a Critical Era” October 30, 2003,Taipei, R.O.C
Wang, W, Y, and chang, C. (2005), “Intellectual capital and performance in Causal Models : Evidence from the information Technology Industry in Taiwan”, Journal of Intellectual capital, Vol. 6, No. 2, pp. 222-236.
Wiig, K. (1997), “Integrating intellectual capital and knowledge management”, Lang Range Planning, Vol. 30 No. 3, pp. 399 – 405.
Williams, S. Mitchell. (2000)."Relationship Between BoardStructure and a Firm's Intellectual Capital and Performance in an Emerging Economy ", University of Calgary.