فهرست:
چکیده...............................................................................................................................
فصل اول: مقدمه وکلیات تحقیق
1-1- مقدمه .................................................................................................................. 1
1-2 بیان مسأله.............................................................................................................. 4
1-3 اهمیت موضوع........................................................................................................ 6
1-4- فرضیات پژوهش.................................................................................................. 6
1-5- هدف پژوهش....................................................................................................... 7
1-6- حدود پژوهش...................................................................................................... 7
1-7 - خلاصه مراحل پژوهش......................................................................................... 7
1-7-1- جامعه و نمونه آماری.................................................................................... 7
1-7-2- معرفی الگو و روش کار............................................................................... 8
1-7-2-1 معرفی متغیرها، چگونگی اندازهگیری آنها........................................... 8
1-7-3- روش کمی و آماری .................................................................................... 9
1-8- تعریف واژگان .................................................................................................. 10
1-9- ساختار کلی تحقیق............................................................................................. 10
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه................................................................................................................... 13
2-2 حاکمیت شرکتی................................................................................................... 14
2-2-1 تاریخچه حاکمیت شرکتی............................................................................. 16
2-2-2 تعاریف حاکمیت شرکتی.............................................................................. 16
2-2-3 اهمیت حاکمیت شرکتی............................................................................... 19
2-2-4 سیستمهای حاکمیت شرکتی ........................................................................ 19
2-2-4-1 سیستمهای درون سازمانی............................................................... 20
2-2-4-2 سیستمهای برون سازمانی................................................................ 20
2-2-5 عوامل ایجاد تمایز در سیستمهای حاکمیت شرکتی ......................................... 21
2-2-6 مکانیزمهای حاکمیت شرکتی......................................................................... 24
2-2-6-1 مکانیزمهای درون سازمانی (محاطی)................................................ 24
2-2-6-2 مکانیزمهای برون سازمانی (محیطی)................................................. 25
2-2-7 حاکمیت شرکتی در ایران............................................................................. 25
2-3 ساختار مالکیت و حاکمیت شرکتی......................................................................... 27
2-4 تمرکز مالکیت...................................................................................................... 28
2-4-1 اهمیت تمرکز مالکیت.................................................................................. 30
2-4-2 تمرکز مالکیت و تأثیر آن بر گزارشگری مالی................................................. 31
2-4-3 تمرکز مالکیت و سهامداران عمده در مقابل سهامداران خرد............................. 32
2-5 مالکیت نهادی...................................................................................................... 37
2-5-1 سهامداران نهادی و تئوریهای مطرح............................................................. 40
2-5-2 انگیزه و اهداف سهامداران نهادی ................................................................. 41
2-5-3 روند رشد سهامداران نهادی.......................................................................... 43
2-6 هیأت مدیره.......................................................................................................... 44
2-6-1 ترکیب هیأت مدیره ..................................................................................... 45
2-6-1-1 مسئولیت هیأت مدیره...................................................................... 46
2-6-1-2اندازه هیأت مدیره ........................................................................... 47
2-6-1-3 درصد اعضای غیرموظف هیأت مدیره............................................... 47
2-6-2 استقلال هیأت مدیره..................................................................................... 48
2-6-3 استقلال رئیس هیأت مدیره از مدیرعامل و رابطه آن با تمرکز مالکیت................ 49
2-6-4 قوانین مربوط به هیأت مدیره در ایران:........................................................... 51
2-7 حسابرسی............................................................................................................ 52
2-7-1 ضرورت استفاده از خدمات حسابرسان.......................................................... 54
2-8 حقالزحمه حسابرسی............................................................................................ 54
2-8-1 عوامل تعیینکننده حقالزحمه حسابرسی......................................................... 55
2-8-2 حقالزحمه حسابرسی و ساختار مالکیت........................................................ 57
2-8-2-1 حقالزحمه حسابرسی و ساختار مالکیت پراکنده................................ 58
2-8-2-2 حقالزحمه حسابرسی و ساختار مالکیت متمرکز................................ 59
2-9 پیشینه تحقیق........................................................................................................ 61
2-9-1 تحقیقات خارجی........................................................................................ 61
2-9-2 پیشینه تحقیقات داخلی................................................................................ 69
2-9-2-1 تحقیقات داخلی تمرکز مالکیت نهادی و مدیریتی.............................. 69
2-9-2-2 تحقیقات داخلی حقالزحمه حسابرسی............................................. 72
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه................................................................................................................... 83
3-2 نوع پژوهش......................................................................................................... 83
3-3 طرح مسأله پژوهش.............................................................................................. 83
3-4 فرضیات تحقیق.................................................................................................... 85
3-5 حدود پژوهش...................................................................................................... 85
3-5-1 قلمرو مکانی و زمانی پژوهش...................................................................... 85
3-5-2 جامعه مورد نظر تحقیق................................................................................ 85
3-5-3 نمونه آماری................................................................................................ 86
3-6 ابزار جمعآوری دادههای مورد نیاز پژوهش............................................................. 86
3-7 مدلها و متغیرهای پژوهش و نحوه آزمون فرضیهها.................................................. 87
3-8 روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش............................................................... 88
3-8 روشهای تخمین با استفاده از دادههای ترکیبی........................................................ 89
3-8-2 آزمون لیمر............................................................................................... 90
3-8-3 آزمون چاو.................................................................................................. 91
3-8-4 آزمون هاسمن............................................................................................. 91
3-8-4-1 اثرات ثابت................................................................................... 92
3-8-4-2 اثرات تصادفی.............................................................................. 92
3-8-5 آزمونهای آماری......................................................................................... 92
3-8-5-1 آزمون t......................................................................................... 93
3-8-5-2 آزمون F فیشر............................................................................... 93
3-9 تحلیل رگرسیون.................................................................................................... 93
3-9-1 رگرسیون چند متغیره.................................................................................... 94
3-9-2 ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده ................................................... 95
3-9-3 آزمون معنادار بودن در الگوی رگرسیون ........................................................ 95
3-9-4 آزمون معنادار بودن معادله رگرسیون ............................................................. 96
3-9-4 آزمون معنادار بودن ضرایب ......................................................................... 96
3-9-5 عدم خود همبستگی..................................................................................... 97
3-10 خلاصه فصل سوم.............................................................................................. 99
فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق
4-1 مقدمه ............................................................................................................... 101
4-2 نتایج آمار توصیفی.............................................................................................. 101
4-3 بررسی نرمال بودن توزیع متغیر وابسته.................................................................. 102
4-4 تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق........................................................ 102
4-5 بررسی خود همبستگی........................................................................................ 103
4-6 بررسی ناهمسانی واریانس.................................................................................. 104
4-7- آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت............................................................. 104
4-8- آزمون فرضیه تحقیق ....................................................................................... 105
فرضیه اول: فرضیات تحقیق......................................................................................... 105
4-8-1- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه اول تحقیق............................................. 107
4-8-2- آزمون رگرسیون مربوط به فرضیه دوم تحقیق............................................. 107
4-8-3- بررسی متغیرهای کنترلی مدل تحقیق......................................................... 108
4-9- خلاصه فصل................................................................................................... 108
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه.............................................................................................................. 110
5-2- نتایج آزمون تأثیر تمرکز مالکیت بر حقالزحمه حسابرسی..................................... 110
5-2-1- مقایسه با نتایج تحقیقات گذشته................................................................ 111
5-2-2- مقایسه با نتایج تحقیقات گذشته................................................................ 111
5-4- نتیجهگیری ...................................................................................................... 112
5–5- محدودیتهای تحقیق...................................................................................... 113
5–6- پیشنهادات به استفادهکنندگان از نتایج تحقیق....................................................... 113
5-7- پیشنهادات برای تحقیقات آتی........................................................................... 113
5-8- خلاصه فصل................................................................................................... 114
منابع فارسی .............................................................................................................. 120
منابع لاتین................................................................................................................. 125
منبع:
منابع فارسی:
احمدپور، احمد، ملکیان اسفندیار و کردتبار، حسین. (1388). بررسی تاثیر مدیران غیرموظف و سرمایهگذاران نهادی در رفتار مدیریت سود (مدیریت سود مبتنی بر آستانه). تحقیات حسابداری، سال اول، شماره 3.
احمدپور، احمد و منتظری، هادی. (1390). نوع مدیریت سود و تأثیر اندازه شرکت، ساختار مالکیت و حاکمیت شرکتی بر آن. پیشرفتهای حسابداری. دوره سوم، شماره دوم، 1-35.
3.
افلاطونی، عباس و نیکبخت، لیلی. (1389). کاربرد اقتصاد سنجی در تحقیقات حسابداری، مدیریت مالی و علوم اقتصادی. تهران، ترمه، صفحه 104.
امانی، علی و دوانی، غلامحسین. (1388). خدمات حسابرسی، حقالزحمه حسابرسی و رتبه بندی حسابرسان. حسابدار رسمی، شماره 42.
ابراهیمی کردلر، علی. (1386). نظام راهبری شرکتی و نقش سهامداران نهادی در آن، دانش و پژوهش حسابداری، سال سوم، شماره8.
اعتمادی، حسین و باباجانی، جعفر و آذر، عادل و دیانتی دیلمی، زهرا. (1388). تاثیرفرهنگ سازمانی، تمرکز مالکیت و ساختار مالکیت برکیفیت اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال چهارم، شماره ، 15صفحات 59-85،
8.
آذر، عادل و مومنی، منصور، (1387). "آمار و کاربرد آن در مدیریت"، انتشارات سمت، چاپ یازدهم.
10.
11.
12.
13.
پاک روان، لقمان. (1391) حاکمیت شرکتی از تئوری تا عمل، www.prozhe.com
جعفری سرشت، داوود. (1389). بررسی ترکیب مطلوب سهامداری در بازار سرمایه. www.rdis.ir، گزارش پژوهشی مدیریت توسعه و مطالعات اسلامی بورس اوراق بهادار تهران.
جمشیدی اوانکی، کورش. (1389). بررسی عوامل مؤثر بر تعیین حقالزحمه حسابرسی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
حافظنیا، محمد رضا. (1387). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران، سمت، صفحه 145-51.
حساسیگانه، یحیی. (1384). فلسفه حسابرسی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
حساسیگانه، یحیی. (1385). حاکمیت شرکتی در ایران، حسابرس، شماره 32، صفحه 39 – 32.
حساس یگانه، یحیی و الماسی، محمدرضا. (1386). حاکمیت شرکتی در شرکتهای دولتی. حسابدار، سال 22، شماره 190، صفحه 80-72.
حساس یگانه، یحیی و داداشی، ایمان. (1389). بررسی اثر حاکمیت شرکتی بر اظهارنظر حسابرسان مستقل. حسابداری مدیریت، سال3، شماره5.
حساسیگانه، یحیی و علویطبری، حسین. (1382). رابطه بین منابع صرف شده بر روی حسابرسی داخلی و حقالزحمه حسابرسی مستقل. مطالعات حسابداری، دوره 1، شماره 4، صفحه 96-72.
حساس یگانه، یحیی. و مداحی، آرمان. (1387). چالشهای استقرار نظام حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه ایران. روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 1738، 1387/11/26، 20.
حساسیگانه، یحیی و مرادی، محمد و هدی، اسکندر. (1387). بررسی رابطه بین سرمایهگذاران نهادی و ارزش شرکت. بررسیهای حسابداری وحسابرسی، دوره15، شماره52، ص 122-107.
حسینی، سیدعلی و رهبری خرازی، مهسا. (1387). حاکمیت شرکتی: حمایت از سهامداران. مجموعه مقالات همایش راهبری شرکتی، شرکت بورس اوراق بهادار تهران.
26.DEN-400131
27.
28..
رجبی، روحالله و محمدیخشوئی، حمزء. (1387). هزینه نمایندگی و قیمتگذاری خدمات حسابرسی مستقل. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، دوره 15، شماره 53، ص 52 – 35.
30.
31.
روزنامه جام جم. (1389). شیشه عمر اقتصاد در دست شبهدولتیها. ویژهنامه نوروز، شماره خبر: 100837608224.
ستایش، محمدحسین و کاظمنژاد، مصطفی. (1389). بررسی تاثیر ساختارمالکیت و ترکیب هیاتمدیره بر عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، دوره 1، شماره 1، صفحه 51-29.
سجادی، سیدحسین و زارعی، رضا. (1386). تاثیر ویژگیهای موسسه حسابرسی و صاحبکار بر حقالزحمه حسابرسی. فصلنامه بررسیهای حسابداری، دوره 14، شماره 49.
35..
36.
شیرزادی، فریدون، (1386). "بررسی تاثیر ساختار هیاتمدیره بر عملکرد شرکت"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
طالب تبار، میثم. (1390). رابطه بین ویژگیهای هیات مدیره و حقالزحمه حسابرسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
طالب نیا، قدرت الله و محمدزاده سالطه، حیدر. (1384). تاثیر خصوصیسازی شرکتهای دولتی پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران بر بازده سهام آنها. تحقیقات مالی، شماره 19، صفحه 115-97.
علویطبری، سیدحسین و رجبی، روح الله و شهبازی، منصوره. (1390). رابطه نظام راهبری و حقالزحمه حسابرسی مستقل شرکتها. دانش حسابداری، سال 2، شماره5، صفحه 101-75.
41.
42..
43.
44..
45.
46..
47.
48..
49..
50..
. هرانی، ساسان و جمشید اوانکی، کورش، (1389). "عوامل موثر بر تعیین حقالزحمهی حسابرسی"، حسابدار رسمی، صفحه 77 – 60.
منابع لاتین
Azibi, J., Tondeur, H. and Rajhi, M. (2010). Auditor choice and institutional investor characteristics after the Enron scandal in the French context. Crises et nouvelles problématiques de la Valeur, Nice: France
Ben Ali, C., Lesage, C. (2012). Audit pricing and nature of controlling shareholders: Evidence from France.China Journal of Accounting Research.
Ben Ali, C., (2011). Ownership concentration and audit fees: do auditors matter most when investors are protected least.
Boo, e. f. and sharma, D.(2008). the association between corporate governance and audit fee of bank holding companies, Corporate governance, vol. 8, No. 4, pp. 28-45.
Carcello,J., Hermanson,D. ,Neal,T. ,Riley,Jr,R.,(2000).” Board Characteristics And Audit Fees”. Http://Papers.Ssrn.Com/Paper.Taf?Abstract_Id=231582
Desender,K. , Aguilera,R. ,Crespi,R. ,Garcia-Cestone,M.,(2011).” Board Characteristics And Audit Fees: When Does Ownership Matter?”. Http://Ssrn.Com/Abstract=1774684
Firth, M., (1985). An analysis of audit fees and their determinants in New Zealand, Auditing, A Journal of Practice and Theory, Vol 4, No 2, pp. 23-37.
Han, S., Kang, T., Rees, L. (2008).The Association Between Institutional Ownership and Audit Properties
Hu, N., Wang, F., Wang, P., Yao, L.J., & Zhang, J. (2012). The impact of ultimate ownerships on audit fees; evidence from Chinese listed companies, Asia-pacific journal of accounting & Economics, vol 19, No 3, pp. 1-22.
Jensen, M.C., and Meckling W.H., (1976). Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure, Journal of Financial Economics, 305- 360.
Johnson, S., La Porta, R., Lopez-de-Silanes, F., Shleifer, A., “Tunneling”. American Economic Review, Vol 90, No. 2, pp. 22-27, 2000.
Joshi, P. L., AL-Bastaki,h., (2000). Determinants of Audit Fees: Evidence from the Companies Listed in Bahrain, International Journal of Auditing Int. J. Audit. 4: 129-138.
Kasai, N., (2013). Ownership structure, Audit fees, and audit Quality in japan.
Liu, L., Subramaniam, N. (2010).Government ownership and Audit pricing: Evidence from China.
Meshari .A.H., (2008). The Pricing of audit services:evidence from Kuwait, Managerial Auditing Journal.vol 23, No 7, pp. 685-696.
Mitra, S., Hossain, M., and Deis, D. (2007). The Empirical Relationship between Ownership Characteristics and Audit Fees. Review Of Quantitative Finance And Accounting, 28, 257-285.
Nikkinen, J., & Petri, S., (2005). Risk in Audit Pricing: The Role of Firm-Specific Dimensions of Risk, Advances in International Accounting, Vol 19, pp. 141- 151.
Rahman Khan, a., Mahboob Hossain, d., Siddiqui, j. (2011). Corporate ownership concentration and audit fees: The case of an emerging economy. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Account.
Rubin, A. (2006). Ownership Level, Ownership Concentration and Liquidity, Journal of Financial Markets.
Sun, Q., Tong, W.H.S. (2003). China share issue privatization: the extent of its success. Journal of Financial Economics. 70 (2), 183.
Trien, L., Chizema, A., (2011). State ownership and firm performance: evidence from chine’s listed firms. Organizations & Markets in Emerging Economies 2 (2), 72–90.
Yin, L.C., Hung, L.W. (2011). Association between ownership structures, Board independence and audit fees in Hong Kong SAR.