پایان نامه معنا و معنویت رنگ و نور در آثار پنج نگارگر شاخص با تأکید بر مضامین عرفانی و مذهبی - عنوان پایان نامه عملی اجرای نگاره با الهام از آثار نگارگران معاصر

فهرست:

مقدمه                                                                                      1

فصل اول: کلیات پژوهش                                                               3

1-1 بیان مسئله                                                                           3 

1-2 سؤال‌های اصلی                                                                      5

1-3 فرضیه‌ها                                                                              5

1-4 اهداف و کاربرد نتایج تحقیق                                                       6

1-5 مروری بر ادبیات نظری و پیشینه تحقیق                                          7

1-5-1 مقالات                                                                            7

1-5-2 پایان‌نامه‌ها                                                                        10

1-5-3 کتب                                                                               13

1-6 روش تحقیق                                                                         17

1-7 نمونه آماری تحقیق                                                                  18

1-8 محدودیت‌های تحقیق                                                               18

فصل دوم: بررسی رنگ و نور در نگارگری اسلامی ایران                          20

2-1 تعاریف و مبانی نظری تحقیق                                                                    21

2-2رنگ و نور در معارف اسلامی                                                        27

2-2-1 نور در قرآن                                                                       28

2-2-2 رنگ در قرآن                                                                     32

2-2-3 نور در کلام ائمه اطهار و بزرگان دین                                           33

2-2-4 رنگ در کلام ائمه اطهار و بزرگان دین                                         34

2-3رنگ و نور در حکمت اسلامی و ادبیات ایران                                       39

2-3-1 حکمت اسلامی و رنگ و نور از نظر حکما و عرفا                              39

2-3-1-1 رنگ و نور در مکتب اشراق                                                   42

2-3-1-2 رنگ و نور در کبرویه                                                          47

2-3-1-3 رنگ و نور از منظر نجم رازی                                                53

2-3-2 نور و رنگ در ادبیات اسلامی                                                    57

2-4 کیفیت رنگ و جایگاه نور در نگارگری ایران                                       60

2-4-1 اندیشه و بینش نگارگری ایرانی                                                 61

2-4-2 چگونگی کاربرد رنگ در آثار نگارگری                                          64

2-4-3 جایگاه نور در نگارگری ایرانی _اسلامی                                        70

مؤلّفه‌های تحقیق                                                                           73

فصل سوم: تحولات نگارگری پس از نیمه عصر صفوی تا معاصر                74

3-1 تحولات غرب بر نگارگری ایران                                                     74

3-1-1 نگرش تفکرات غربی در هنر                                                     75

3-1-2 دوره صفوی                                                                       83

3-1-2-1 مقدمه‌ای از اوایل صفوی تا عصر شاه‌عباس(مکتب اصفهان)                83

3-1-2-2 دوره عصر شاه‌عباس و پیدایش مکتب اصفهان                              88

3-1-3 دوره افشاریه، زندیه و قاجار                                                      97

3-1-4 دوره پهلوی و 100 سال اخیر                                                   106

3-2 پیدایش مدرسه صنایع مستظرفه و تاثیرات آن در نگارگری جدید              113

3-2-1 تاثیر هنری مکتب کمال‌الملک در نقاشی ایران                                 114

3-2-2 مکتب سقاخانه و تاثیر آن بر نگارگری معاصر                                  116

3-2-3 پیدایش حوزه جدید نگارگری و ویژگی‌های آن‌ها                              117

3-2-3-1 مدرسه قدیمه                                                                  118

3-2-3-2 هنرستان اصفهان                                                              120

3-2-3-3 هنرمندان تهران                                                               122

3-2-3-4 هنرمندان مشهد                                                               124

مؤلّفه‌های تحقیق                                                                           125

فصل چهارم: بازشناسی رنگ و نور در تحلیل آثار                                  126

4-1 ویژگی رنگ و نور در آثار استاد محمود فرشچیان                                 126

4-2 ویژگی رنگ و نور در آثار استاد حسین بهزاد                                      143

4-3 ویژگی رنگ و نور در آثار استاد محمدباقر آقامیری                                153

4-4 ویژگی رنگ و نور در آثار استاد مجید مهرگان                                     163

4-5 ویژگی رنگ و نور در آثار استاد اردشیر مجرد تاکستانی                          172

مؤلّفه‌های تحقیق                                                                           181

آزمون فرضیه‌ها                                                                             182

نتیجه‌گیری                                                                                 183

گزارش کار عملی                                                                           185

معرفی ابزار و مواد استفاده شده                                                          190

منابع                                                                                         191

منابع تصویر                                                                                 200

پیوست                                                                                      -

منبع:

کتب فارسی

آژند، یعقوب. (1391). از کارگاه تا دانشگاه. تهران: نشر متن.

آقامیری، محمد باقر. (1383). "زین کلک خیال‌انگیز" گزیده آثار استاد محمدباقر آقامیری (بزرگ). تهران: موسسه تصویرسازان هماهنگ: کمیسیون ملی یونسکو در ایران.

آیت‌اللهی، حبیب الله و دیگران. (1373). «میزگرد (1) تعیین موقعیت کنونی نگارگری و آینده آن». مجموعه بحث‌های کنفرانس نگارگری ایران. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

آیت‌اللهی، حبیب‌الله. (1377). مبانی نظری هنرهای تجسمی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).

(1387). آیه نور و هنر. تهران: سوره مهر.

ادیب‌برومند، عبدالعلی. (1385). طراز سخن «مقالات ادبی، سیاسی و هنری». تهران: محمدابراهیم شریعتی افغانستانی.

اردلان، نادر و بختیار، لاله. (1390). حس وحدت: نقش سنت در معماری ایرانی. مترجمان: ونداد جلیلی احسان طایفه. تهران: علم معمار.

اسحاق‌پور، یوسف. (1379). مینیاتور ایرانی رنگهای نور: آینه و باغ. ترجمه: جمشید ارجمند. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.

اسماعیل‌زاده، غلامرضا. (1382). آموزش نقاشی ایرانی ( نگارگری). تهران: یساولی.

افتخاری، محمود. (1381). نگارگری ایران دوران معاصر (۱۳۰۰ - ‎۱۳۵۰ش). تهران: زرین و سیمین.

(1390). «مدرسه صنایع قدیمه و نقش آن در احیای هنرهای از یاد رفته». مجموعه مقالات دومین گردهمایی گنجینه‌های از یاد رفته، هنر ایران. به کوشش مهدی مکی‌نژاد. تهران: نشر آثار هنری متین.

افشارمهاجر، کامران. (1384). هنرمند ایرانی و مدرنیسم. تهران: دانشگاه هنر.

امین‌رضوی، مهدی. (1377). سهروردی و مکتب اشراق. ترجمه: مجدالدین کیوانی. تهران: نشر مرکز.

باسانو، مری. (1385). نور. ترجمه: فریبا مقدم. تهران: حمیدا.

براگ، ویلیام هنری. (1362 ). جهان نور. ترجمه: نازار هامبارچیان. تهران: میر (گوتمبرگ).

برند، باربارا. (1383). هنر اسلامی. ترجمه: مهناز شایسته‌فر. تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی.

بکولا، ساندرو. (1387). هنر مدرنیسم. مترجمان: رویین پاکباز، احمد رضا تقاء، هلیا دارابی، فولادوند، کامبیز موسوی، فیروزه مهاجر. تهران: فرهنگ معاصر.

بلخاری‌قهی، حسن. (1384a). مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی. تهران: مهر.

(۱۳۸۴b). حکمت، هنر و زیبایی: (مجموعه مقالات). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی

(1390). فلسفه هنر اسلامی (مجموعه مقالات). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

بورکهارت، تیتوس. (1365). هنر اسلامی، زبان و بیان. ترجمه: مسعود رجب‌نیا. تهران: سروش.

(1369). هنر مقدس (اصول و روشها). ترجمه: جلال ستاری. تهران: سروش.

(1386). مبانی هنر اسلامی. ترجمه: امیر نصری. تهران: حقیقت.

بهمنی، محمدمسعود. (1390). انواری از نور الهی: نور در قرآن، نهج‌البلاغه و ادعیه و سخنان بزرگان. تهران: نظری.

پارامون، خوسه ماریا. (1371). نور و سایه در طراحی و نقاشی. ترجمه: افشین آذریان. تهران: بهار.

پاکباز، روئین. (1379). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز. تهران: نشر نارستان.

پاکباز، روئین. (1378). دایره المعارف هنر. چاپ سوم تهران: فرهنگ معاصر.

تابعی، احمد. (1384). رابطۀ میان ایدۀ پسامدرن و عدم تعیّن. تهران: نشر نی.

تجویدی، اکبر. (1375). نگاهی به هنر نقاشی ایران از آغاز تا قرن دهم هجری. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان چاپ و انتشارات.

تهرانی‌طریقت، محمد ابراهیم و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران. (1385). تأملی در مینیاتور ایرانی. تهران: موسسه دایره‌المعارف انسان‌شناسی ابن سینا.

جوانی، اصغر. (1385). بنیان‌های مکتب نقاشی اصفهان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگستان هنر.

حافظ، شمس‌الدین محمد. (1384). غزلیات حافظ: فرمانروای آسمان غزل. گرد آورنده: موید شریف محلاتی. شیراز: نوید.

حافظ نیا، محمدرضا. (1387). مقدمه‏ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. چاپ چهاردهم. تهران: انتشارات سمت.

حسینی، مهدی. (1376). «ارزش‌های جاویدان شاهنامه بایسنقری». مجموعه سخنرانی‌های دومین کنفرانس نگارگری ایرانی اسلامی. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

خلج ‌امیرحسینی، مرتضی. (1387). رموز نهفته در هنر نگارگری. با مقدمه: محمود فرشچیان. تهران: کتاب آبان.

دهخدا، علی اکبر. (1377). فرهنگ لغت نامه. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.

رجبی، محمدعلی. (1373). «ماهیت نگارگری اسلامی، ایرانی». مجموعه بحث‌های کنفرانس نگارگری ایران. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

رحیمی، پروانه. (1373). نقاشی معاصر ایران. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

سپهری، سهراب. (1390). اطاق آبی به همراه دو نوشته دیگر. تهران: سروش.

سجادی، جعفر. (1362). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: کتابخانه طهوری.

سیدصدر، سید ابوالقاسم. (1383). دایره المعارف هنر. تهران: سیمای دانش.

شایگان، داریوش. (1356). آسیا در برابر غرب. تهران: امیرکبیر.

. (1371). هانری کربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمه: باقر پرهام. تهران: آگاه.

طباطبایی، محمدحسین. (1363). تفسیر المیزان. ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی. جلد 1 و 15. تهران: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، مرکز نشر فرهنگی رجاء: امیر کبیر.

(1386). شرحی بر گلشن راز شیخ محمود شبستری. چاپ سوم. تهران: احیاء کتاب.

فدوی، محمد. (1386). تصویرسازی در عصر صفویه و قاجار. تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.

فرشچیان، محمود. (1373). «سخنان استاد فرشچیان». مجموعه بحث‌های کنفرانس نگارگری ایران. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

(1383). برگزیده آثار یونسکو. جلد سوم. تهران: همای.

(1385). برگزیده آثار نقاشی محمود فرشچیان. مترجمان: کریم امامی، امیرجلال‌الدین اعلم تهران: نگار.

کربن، هانری. (1370). تاریخ فلسفه اسلامی. ترجمه: جواد طباطبایی. تهران: انتشارات کویر.

(1379). انسان نورانی در تصوف ایرانی. ترجمه: فرامرز جواهری‌نیا. تهران: گلبان.

کلینی، محمد بن یعقوب. (1369). اصول کافی. ترجمه: مصطفوی، جواد. جلد 3. تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.

گاردنر، هلن. (1386). هنر در گذر زمان. ترجمه: محمدتقی فرامرزی. ویراستار : هورست دلاکروا و ریچارد تنسی. تهران: آگاه.

گامبریچ، ارنست. (1379). تاریخ هنر. ترجمه: علی رامین. تهران: نی.

گودرزی، مرتضی. (1380). جست و جوی هویت در نقاشی معاصر ایران. تهران: شرکت علمی و فرهنگی.

گیلانی، سیدرضی. (1390). درآمدی بر روش‌شناسی هنر اسلامی. تهران: ادیان: مدرسه اسلامی هنر.

مجردتاکستانی، اردشیر. (1373). «شناخت بزرگان نگارگری معاصر». مجموعه بحث‌های کنفرانس نگارگری ایران. تهران: انجمن هنرهای تجسمی.

مجلسی، محمدباقر و عابدینی‌ مطلق، کاظم. (1391). حلیه المتقین. قم: توسعه قلم.

محمدی، رامونا. (1389). تاریخ و سبک‌شناسی نگارگری و نقاشی ایران. تهران: فارسیران.

محمدی، کاظم. (1380). نجم‌الدین کبری. تهران: طرح نو.

مددپور، محمد. (1373). تجدد و دین زدایی در فرهنگ و هنر منورالفکری ایران. تهران: دانشگاه شاهد.

(1374). تجلیات حکمت معنوی در هنر اسلامی. تهران: امیرکبیر.

(1379). سیر تفکر معاصر در ایران. جلد سوم. تهران: وزارت آموزش و پرورش، موسسه فرهنگی منادی تربیت.

(1383a). هنر و زیبایی در نظر متفکران مسیحی و مسلمان. آشنایی با آرای متفکران درباره هنر ج. ۳_ ‎۴. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی: حوزه هنری: سوره مهر.

(1383b). هنر و زیبایی در نظر متفکران جدید: مدرن و پست‌مدرن. آشنایی با آرای متفکران درباره هنر. ج.‎۵ . تهران: سازمان تبلیغات اسلامی: حوزه هنری: سوره مهر.

(1384). حکمت انسی و زیبایی‌شناسی عرفانی هنر اسلامی. تهران: سوره مهر (حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی): پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.

(1388). درآمدی بر سیر تفکر معاصر. تهران: سوره مهر.

معارف، عباس. (1390). نگاهی دوباره به مبادی حکمت انسی. محمد رجبی (ویراستار). تهران: پرسش.

معمارزاده، محمد. (1386). تصویر و تجسم عرفان در هنرهای اسلامی. تهران: دانشگاه الزهراء (س).

معین، محمد. (1385). فرهنگ معین. تهران: زرین.

منصوری، ذبیح‌الله. (1358). مغز متفکر جهان شیعه امام جعفر صادق (ع). تهران: جاویدان.

مولوی، جلال الدین محمد بن محمد. (1384). مثنوی معنوی. به تصحیح رینولدا نیکلسون. تهران: هرمس.

مهاجر، کامران افشار. (1384). هنرمند ایرانی و مدرنیسم. تهران: دانشگاه هنر.

نجیب‌اوغلو، گل‌رو. (1379). هندسه و تزیین در معماری اسلامی: (طومار توپقاپی). ترجمه: مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: روزنه.

نصر، حسین و آرام، احمد. (1366). علم در اسلام. تهران: سروش.

نصر، حسین. (1375). هنر و معنویت اسلامی. ترجمه: رحیم قاسمیان. تهران: موسسه انتشارات حکمت.

______ و حسینی، حسن. (1386). معرفت جاودان. تهران: مهرنیوشا.

نظامی، الیاس بن یوسف و زنجانی، برات. (1373). هفت پیکر نظامی گنجوی. تهران: دانشگاه تهران.

نوربخش، سیما. (1391). نور در حکمت سهروردی. تهران: هرمس.

هوشیار، مهران. (1390). مقدمه‌ای بر مبانی هنرهای سنتی و تجسمی ایران. تهران: سمت

ولش، آنتونی. (1389). نگارگری و حامیان صفوی. ترجمه: روح‌الله رجبی. چاپ دوم. تهران: ترجمه و نشر آثار هنری «متن» و فرهنگستان هنر.

کتب لاتین

Binyon, Laurence. Wilkinson, J. V. S. Gray, Basil. (1971). Persian Miniature Painting. New York: Dover Publications.

Corbin, Henry. (1971). L'homme de Lumiere dans le Soufisme Iranien. Paris: Presence.

Kisselincheva, Maria. (1990). Persian Miniatures: 16th century Persian Miniatures in Manuscripts Preserved in the Cyril and Methodius National Library. Sofia: Bulgarski Houdozhnik Publ.

Migeon, Gaston; Saladin, Henri. (2009). Art of Islam. New York: Parkstone Press International.

مقالات

آژند، یعقوب. (1385). از کارگاه تا دانشگاه: (تحقیقی در تبدیل نظام آموزشی استاد- شاگردی به نظام آموزشی آکادمیک) در نقاشی دورۀ قاجار. فصلنامه هنرهای زیبا. شماره 26. ص 93_100.

اصغری‌نژاد، محمد. (1379). نگاهی به رنگ‌ها در قرآن. فصلنامه بینات. شماره 27. ص 84_104.

اعوانی، غلامرضا. (1370). تفکّر جدید غرب. ماهنامه ادبستان فرهنگ و هنر. شماره 23. ص 16_19

 افتخاری، محمود. (1372). جسارت و واقع‌بینی نه سنت‌شکنی. فصلنامه هنر. شماره 23. ص 288_290.

باغبان، سجاد. (1386). نقد تکوینی اثری از نگارگری معاصر ایران. پژهشنامه فرهنگستان هنر. شماره 7. ص 137-151.

بلخاری، حسن. (1390). تقدس رنگ‌ها در‌جهان بینی‌ دینی. گفتگو با روزنامه جام جم، چهارشنبه 17 فروردین ماه 1390. بازیابی شده در تاریخ 20/05/1392 از وب سایت www1.jamejamonline.ir

جمشیدی، محمدحسین. (1383). غرب و مبانی فکری آن در اندیشه امام خمینی(س). فصلنامه پژوهشنامه متین. شماره 25. ص 15_42.

حسینی‌راد، عبدالمجید و خلیلی، مریم. (1391). بررسی نقش جریان های فکری و حکومتی در رویکرد ملی گرایانه نقاشی نوگرای ایران در دوران پهلوی. نشریه هنرهای زیبا. شماره 49. ص 5-17.

خوش‌نظر، سید رحیم و رجبی، محمدعلی. (1387). حکمت نوری سهروردی و تأثیرات آن بر نگارگری ایرانی. ماهنامه کتاب ماه هنر. شماره 117. ص 36_44.

(1388a). نور و رنگ در نگارگری ایرانی و معماری اسلامی. ماهنامه کتاب ماه هنر. شماره 127. ص 70_76.

(1388b). نظریه‌‌های نور در نگاره‌های ایرانی. ماهنامه کتاب ماه هنر. شماره 129. ص 32_45.

شایگان، داریوش. (1382). تصویر یک جهان با بحثی درباره هنر ایران. فصلنامه هنر. شماره 57. ص 16_29.

شمیسا، سیروس و کریمی، پرستو. (1384). سبک شخصی حافظ در رنگ آمیزی تصاویر شعری فصلنامه زبان و ادب. شماره 25. ص 103_118.

گودرزی، مصطفی. (1377). درآمدی بر نقاشی معاصر ایران. فصلنامه هنرهای تجسمی. شماره 2. ص 58_69.

معلی، محمدعلی(مدیر مسئول مجله). (1367). مجید مهرگان استاد نقاشی ایرانی. ماهنامه کیهان فرهنگی. سال پنجم. شماره 2. اردیبهشت 1367. ص 64 و 65

نوروزی، ریحانه. (1390). حضور فضای هنر معاصر در نگارگری ایران. مجموعه مقالات. گروه صنایع‌دستی. دانشکده هنر. دانشگاه سوره.

هراتی، محمدمهدی. (1382). همگام با استاد مجید مهرگان در وادی نگارگری. ماهنامه خبرنامه فرهنگستان هنر. شماره 10. ص12 و 13.

پایان‌نامه‌ها

ابراهیمی جوزدانی، فریناز. (1384). تأثیر خصوصیات نگارگری بر نقاشی معاصر ایران(ب‍ع‍د از ک‍م‍ال‌ال‍م‍ل‍ک‌). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده هنر. دانشگاه شاهد.

بیگ‌مردای، مریم. (1386). بررسی مقایسه‌ای عنصر نور در نقاشی ایران و اروپا(دورۀ صفویه و رنسانس). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه نقاشی. دانشکده هنر. دانشگاه تربیت مدرس.

توانای رشید، توحید. (1389). بررسی نورپردازی در آثار منظره سازی دورۀ باروک و صفویه. پایان‌نامه کارشناسی. گروه نقاشی. دانشکده هنر. دانشگاه شاهد.

علی‌مرادی، محمود. (1379). بررسی فرم و رنگ در نگارگری سنتی ایران. پایان‌نامه ارشد. گروه نقاشی. دانشکده هنر. دانشگاه تربیت مدرس.

مراثی، محسن. (1389). شناسایی مبانی نظری کاربرد رنگ در نگارگری ایرانی. پایان‌نامه دکترا.دانشکده هنر. دانشگاه شاهد.

مهرخوان، مرضیه. (1380). تأثیر روحی و معنوی رنگ‌ها. پایان‌نامه کارشناسی. گروه نقاشی. دانشکده هنر. دانشگاه آزاد اسلامی تهران.

مرزبانی، محمدمهدی. (1373). فضا و رنگ در نقاشی ایرانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. گروه نقاشی. دانشکده هنر. دانشگاه تربیت مدرس.

سایر منابع

احمدی مجید. نقاشی نیاز فرهنگی هر انسان است (گفتگو با استاد فرشچیان). روزنامه جام جم. دوشنبه 23دی ماه 1387. بازیابی شده در تاریخ 10/10/1392 از وب سایت www1.jamejamonline.ir

رجبی، محمدعلی. کلاس سمینار 1391. گروه صنایع دستی. دانشکده هنر. دانشگاه سوره. تهران.

www.magiran.com

www.irannamaye.net

www.noormags.com

منابع تصاویر

فصل سوم

تصویر 3- 1: گامبریچ، ارنست. (1379). تاریخ هنر. ترجمه: علی رامین. تهران: نی.

تصاویر 3-2 و 3-3: کنبی، شیلا. (1384). رضا عباسی، اصلاح‌گر سرکش. تهران: فرهنگستان هنر.

تصویر 3-4 بازیابی شده در تاریخ 10/09/1392 از سایت www.wikipedia.org

تصویر 3-5: آژند، یعقوب. (1389). نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران). جلد دوم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی

تصویر 3-6: سهیلی‌خوانساری، احمد. (1368). کمال هنر (زندگی و آثار کمال‌الملک). تهران: سروش.

تصاویر 3-7 و3-12: افتخاری، محمود. (1381). نگارگری ایران دوران معاصر (۱۳۰۰ - ‎۱۳۵۰ش). تهران: زرین و سیمین.

تصاویر 3-8 و3-10: بازیابی شده در تاریخ 11/09/1392

از سایت www.karimi-f-a.de/ali_karimi.../biography.htm

تصاویر 3-9 و 3-11: سوری، حمیدرضا. (1385). جنبش هنر ایران (مجموعه آثار ایرانی موزه‌های معاصر تهران). مترجمان: پیام پریشان‌زاده، توکا ملکی. تهران: موسسه توسعه هنرهای تجسمی.

تصویر 3-13: وفامهر، مهدی. (1390). زندگی و آثار هنری حاج میرزا آقا امامی. اصفهان: طراحان هنر.

تصویر 3-14: رضاپور، سونیا. (1379). باده ناب: برگزیده آثار اساتید و نگارگران معاصر ایران تهران: یساولی.

تصویر 3-15: موزه هنرهای معاصر تهران. (1390). پنجمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر. تهران: موسسه توسعه هنرهای تجسمی.

فصل چهارم

تصاویر 4-1 الی 4-3: (1385). فرشچیان، محمود. برگزیده آثار نقاشی محمود فرشچیان. مترجمان: کریم امامی، امیرجلال‌الدین اعلم تهران: نگار.

تصاویر 4-4: فرشچیان، محمود. (1381). نقاشی‌های برگزیده(1343-1379). تهران: زرین و سیمین.

تصاویر 4-5 و 4-6: فرشچیان، محمود. (1370). برگزیده آثار یونسکو( مجموعه نقاشیهای محمود فرشچیان). جلد دوم. تهران: همای.

تصویر 4-7: فرشچیان، محمود. (1391). هدیه عشق: مجموعه آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان. مشهد: سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.

تصویر 4-8: فرشچیان، محمود. (1383). برگزیده آثار یونسکو( مجموعه نقاشیهای محمود فرشچیان). جلد سوم. تهران: همای

تصویر 4-9 الی 4-13: ناصری‌پور، محمد. (1377). "آفرین بر قلمت ای بهزاد" زندگی و آثار حسین بهزاد . تهران: سروش.

تصاویر 4-14 الی 4-18: آقامیری، محمدباقر. (1392). آیینه دل: مجموعه آثار استاد محمد باقر آقامیری (بزرگ) با مقدمه: هادی سیف و جلال شباهنگی. مترجم: ، علی شعرباف شعار. تهران: خانه فرهنگ و هنر گویا.

تصاویر 4-19و 4-27: رضاپور، سونیا. (1379 ). باده ناب: برگزیده آثار اساتید و نگارگران معاصر ایران تهران: یساولی.

تصاویر 4-20الی 4-22: مهرگان، مجید. (1374). برگزیده آثار نگاری مجید مهرگان. با مقدمه: محمود فرشچیان، حبیب‌الله آیت‌اللهی. تهران: مؤلّف، ستارگان و خواجوی کرمانی.

تصویر 4-23: مهرگان، مجید و دیگران (1379). اسوه آفرینش (مجموعه آثار). تهران: مرکز احیاء و اندیشۀ علوی.

تصویر 4-24 : آرشیو عکس موزه شهدا. تهران

تصاویر 4-25و 4-26: موزه هنرهای معاصر تهران. (1390). هشتمین دوسالانه نگارگری ایران. تهران: موسسه توسعه هنرهای تجسمی.

تصویر 4-28: خیام، عمر بن ابراهیم و دیگران. (1388). حکیم عمر خیام و رباعیات. تهران: فکر روز.