فهرست:
فصل اول معرفی پایان نامه.......................................................................................... 1
1- 1 مقدمه ............................................................................................................... 2
2 هدف تحقیق..................................................................................................... 3
بیان مسئله و موضوع تحقیق................................................................................................................. 3
4 اهمیت مساله تحقیق(ضرورت تحقیق)............................................................. 4
5 انگیزه محقق در انتخاب موضوع...................................................................... 5
6 قلمرو تحقیق و مشخص کردن واحد تجزیه و تحلیل....................................... 5
7 تعیین سوال پژوهش........................................................................................ 6
فصل دوم سوابق تحقیق............................................................................................. 7
2- 1 نشانه شناسی .................................................................................................... 8
2- 1 -1 تاریخچه نشانه شناسی ...................................................................................... 8
2-1- 2 تعریف نشانه ........................................................................................................................................ 9
2-1-3 فردینان دو سوسور ............................................................................................................................. 10
2-1-4 محورهای همنشینی و جانشینی....................................................................................................... 12
2-1-5 نشانه شناسی در آمریکا...................................................................................................................... 13
2-1-6 تحولات نشانه شناسی بعد از سوسور .............................................................................................. 14
2-1-7 نشانه و کارکرد آن در سینما ............................................................................................................. 15
2-1-8 نشانههای تصویری در سینما.............................................................................................................. 17
2-1-9 خوانش متن ........................................................................................................................................... 18
2-2 اسطوره............................................................................................................... 19
2-2-1 تعریف اسطوره ..................................................................................................................................... 19
2-2-2 اهمیت و کارکرد اساطیر....................................................................................................................... 20
2-2-3 شخصیت‌های اسطوره‌ای.................................................................................................................... 21
2-2-4 اساطیر ایران.......................................................................................................................................... 21
2-2-5 تحلیل اسطوره‌شناختی....................................................................................................................... 22
2-2-6 کارکرد اسطوره در سینما.................................................................................................................... 22
2-2-7 اسطوره و ادبیات................................................................................................................................... 24
2-2-8 نقد اسطوره شناختی...................................................................................................................25
2-2-9 ناخودآگاه جمعی................................................................................................................................... 26
2-2-10 کهن الگوها.......................................................................................................................................... 26
2-2-10-1 نمونه‌هایی از کهن الگوها........................................................................................................................27
2- 3نماد............................................................................................................................28
2- 3- 1 تعریف نماد..................................................................................................................................28....
2-3-2 کلمه سمبول ......................................................................................................................................... 30
2-3-3 نماد در نشانه‌شناسی........................................................................................................................... 30
2-3-4 نمادگرایی.....................................................................................................................................33.....
2-3-5 سمبولیسم در ادبیات..................................................................................................................33....
2-3-6 دیدگاه یونگ درباره نماد .............................................................................................................34
2-3-7 نماد در سینما ...............................................................................................................................35
2- 4 بهرام بیضایی................................................................................................................................36
2-4-1 زندگی نامه و آثار...........................................................................................................................37
2-4-2 جایگاه بیضایی در سینمای ایران.................................................................................................44
2-4-3 نگاه منتقدان به آثار بهرام بیضایی..............................................................................................45
2-4-4 فیلم‌شناسی توصیفی آثار بیضایی ..............................................................................................48
2-4-4-1 چریکه تارا....................................................................................................................................48
2-4-4-2 مرگ یزدگرد....................................................................................................................................... 49
2-4-4-3 باشو، غریبه‌ای کوچک....................................................................................................................... 51
2-4-4-4 مسافران .....................................................................................................................................53
2-4-4-5 سگ کشی.......................................................................................................................57
فصل سوم تجزیه و تحلیل استنتاج.................................................................................................59
3-1 فیلمنامه ................................................................................................................................................. 60
3-2 تدوین....................................................................................................................................................... 62
3-3 اسطوره در سینمای بهرام بیضایی.........................................................................................63
3- 3-1 مهر / میترا ...................................................................................................................................63
3- 3-2 ناهید / اناهید .............................................................................................................................63
3-4بن‌مایه‌های مشترک در آثار بیضایی............................................................................................ 64
3- 4-1 زن در آثار بیضایی .............................................................................................................................. 64
3-4-1-1 زن و طبیعت ....................................................................................................................................... 75
3-4-1-1-2 درخت ........................................................................................................................................... 75
3-4-1-3 فضای شهری...................................................................................................................................... 77
3- 4-2 مرگ (جدایی)....................................................................................................................................... 78
3- 4-3 آیینه...................................................................................................................................................... 85
3-5 کارکرد نمایش در آثار سینمایی بیضایی................................................................................... 88
3- 5-1 نشانه شناسی مکان در تعزیه............................................................................................................ 95
3-6 نشانههای شمایلی............................................................................................................................... 97
3-7 نشانههای فرهنگی...................................................................................................97
فصل چهارم خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادها..............................................................100
4-1 خلاصه و نتیجه گیری ..............................................................................................................101
4-2 پیشنهادها................................................................................................................103
4-3منابع و مآخذ............................................................................................................104
4- 3-1 مقاله ها.....................................................................................................................................104.....
4- 3-2 کتاب ها....................................................................................................................................106
4- 3-3 پایان نامه ها ...........................................................................................................................108
منبع:
4-3-1مقاله‌ها
آبپرورمسعود؛ اسطوره و سینمای؛نشریه فارابی؛شماره 12پاییز1370؛صص181-174
آزمانیحمیرا؛زن در دنیای مردانه؛نشریه نقد سینما؛پاییز 1373؛شماره 3؛ صص83-68
اعلمهوشنگ؛ واکاوی حقیقت و آیینه‌یحضور زن؛نشریه آزما؛ بهمن 86؛ شماره 55؛ صص8-6
اوحدی(ایران‌بد)بهنام؛روح نآرام بهرام پشتیبان؛نشریه فردوسی؛دی وبهمن86؛شماره61،60؛صص39-38
باباییامیر حسین؛ کارگاه فیلمنامه:درباره خلق فیلمنامه؛ نشریه نقد سینما؛ بهار 88شماره 64،65؛ صص145-141
براهنیرضا؛ مرگیزدگرد؛ فصلنامه تخصصی ادبیات نمایشی؛ زمستان86؛ دوره دوم؛ شماره دوم؛ صص98-86
بلا بلاش؛ فیلمنامه؛ ترجمه حمید ابیانه؛ نشریه سوره اندیشه؛ویژه نامه سینمایی سوره؛ پاییز70؛ دوره اول؛ صص107-103
پایداری سید‌‌احمد؛ بررسی ارتباط هویت و تاریخ با تکنیک بازی در بازی در آثاربیضایی؛ نشریه فارابی،(بهار و تابستان71،شماره 14)صص146-139
تشکریسعید؛ اقتباس اندیشه؛ نشریه صحنه؛ پاییز88؛دوره جدید؛ شماره 68؛ صص31-29
جاسمی بهرام؛ بهرام بیضایی؛گنوستی‌سیسم مدرن و کاربرد اجتماعی؛ دوره دوم؛ شماره دوم؛ زمستان86؛ صص87-81
دهباشی علی؛ بهرام بیضایی؛ تئاتر ملی؛ نشریه سیمیا2؛ دوره دوم؛ شماره دوم ؛زمستان86؛ صص 4-3
رایانی مخصوصم؛ سیمای دراماتیک زن در آثار ادبی_نمایش بهرام بیضایی؛ نشریه سینما تئاتر؛ سال سوم؛ شهریور75؛ شماره 15؛ صص68-61
سجودی فرزان؛ نشانه شناسی لایه‌ای و کاربرد آن در تحلیل نشانه‌شناختی آثار هنری؛ مقالات هم‌اندیشی نشانه‌شناختی هنر؛تهران؛ نشر فرهنگستان؛1383؛ صص75-59
________ ؛ درآمدی بر نشانه‌شناسی خوراک:بررسی نمونه ای از گفتمان سینمایی؛ در مجموعه مقالات هم‌اندیشی نشانه‌شناسی هنر؛ به کوشش حمیدرضا شعیری؛ تهران؛ نشر فرهنگستان هنر؛1385؛ صص97-83
شریعتی سارا؛ وحید شالچی؛ بازنمایی امر اخلاقی در سینمایی پر مخاطب ایران از سگ‌کشی تا آتش بس؛ فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات؛ تابستان88؛ سال پنجم؛ شماره 15؛ صص115-93
شهبا محمد؛ نشانه‌شناسی سینما و تئاتر/نشانه‌شناسی نوشتار؛ بهار84؛ فصلنامه فرهنگستان هنر؛ صص4-35
شیخ مهدی علی؛بررسی نماد درخت در فیلمهای عباس کیارستمی؛تابستان81؛خیال2؛صص77-50
صادقی لیلا؛ اگر کارگردان هم فقط 1/3فکر خود را باز پرداخت می کرد(سگ‌کشی، بهرام بیضایی)؛ نشریه بیدار؛ تیرماه81؛ شماره16؛ صص101-99
طاهرپور محمد؛ زن در آثار مخملباف؛ نشریه آزما ؛ شماره 24؛ تیر 82؛ صص40-39
قاسمخان علیرضا؛ بنیان اسطوره‌ای گونه‌های فیلم؛ نشریه کتاب ماه هنر؛ مهرو آبان83؛ شماره74-73؛ صص119-112
قیطوری عامر؛ زبان،نشانه و معنی؛ نشریه نامه فرهنگ؛ بهار87؛شماره34؛ صص107-88
کندری مهران؛ سمبولیست و سمبولیسم در ادبیات؛ نشریه فرهنگ ویژه ادبیات فارسی؛ تابستان و پاییز82؛ صص254-245
کیانیان رضا؛ بازی برای بیضایی؛ فصلنامه تخصصی ادبیات نمایشی سیمیا2؛ زمستان86؛ نشریه دوره دوم؛ شماره دوم؛ صص98_89
مرندی سید محمد؛ فاطمه اکبری؛ بررسی دیالکتیک خدایگان و بنده ی هگل درمرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی و سارداناپوس اثر لردبایرون؛نشریه ادبیات تطبیقی؛تابستان91؛شماره6؛صص208_187
میثمی رضا؛اسطوره‌شناسی و سمبولیسم(ترجمه وتلخیص)؛مهر و آّبان81؛کتاب ماه‌هنر؛صص125_121
نوروزی تورج؛ انگاره‌های فرهنگ بومی در سینمای ایران:نگرش کاربرد آیین و اسطوره در فیلمهای بهرام بیضایی؛ نشریه ایران‌شناسی؛ سال هفتم؛ تابستان74؛ شماره 2؛ صص397_382
وریجی کاظمی عباس؛ محمدرضا جوادی یگانه؛ معرفی پژوهش تحلیل محتوای فیلم های سینمایی پس از انقلاب اسلامی درباره نگرش نسبت به زنان؛ تهران؛ نشر مطالعات راهبردی زنان؛ شماره 32؛ تابستان1385؛ صص208_202
یثربی چیستا؛ تصویر زن در ادبیات نمایشی؛ نشریه فردوسی؛ آبان وآذر86؛ شماره58 و57، صص76_75
4-3-2 کتاب ها
احمدیبابک؛ از نشانه های تصویری تا متن(به سوی نشانه شناسی ارتباط دیداری)؛ تهران؛ نشر مرکز؛چاپ دهم؛1389
________ ؛حقیقت و زیبایی؛ تهران،نشر مرکز؛ چاپ پانزدهم ؛1374
________ ؛ساختار و تأویل متن؛ تهران؛ نشر مرکز چاپ چهاردهم ؛1391
الیادهمیرچا؛ اسطوره و واقعیت؛ ترجمه مانی صالحی علامه؛ تهران،نشر کتاب پارسه؛1391
آموزگارژاله؛ تاریخ اساطیری ایران؛ تهران؛نشر سمت؛1381
بهارمهرداد؛ پژوهشی در اساطیر ایران؛ تهران؛نشرآگه؛1381
بیضاییبهرام؛ نقش اسطوره در ادبیات؛ نشستی ادبی در کافه تریای تئاتر شهر ؛ 1382
________؛ سگ‌کشی؛تهران؛ نشر روشنگران و مطالعات زنان؛ چاپ چهاردهم؛1392
________؛ مرگ یزدگرد؛ تهران،نشر روشنگران و مطالعات زنان؛ چاپ نهم؛1389
________؛ مسافران؛تهران؛ نشر روشنگران و مطالعات زنان؛ چاپ سوم؛1381
پاکبازرویین؛ دایره المعارف هنر؛تهران؛نشر فرهنگ معاصر؛ چاپ هفتم؛1387
پاینده حسین؛ قرائتی نقادانه از آگهی‌های تجاری در تلویزیون ایران؛ تهران؛نشرروشنگر؛1385
چندلردانیل؛ مبانی نشانه شناسی؛ ترجمه مهدی پارسا؛ تهران؛ نشر سوره مهر؛ چاپ چهارم ؛1387
رحیمیمحمدعلی؛ آرمین رهبین؛ ریشه‌های نمایش در آیین‌های ایران باستان؛ تهران؛ نشر اهورا؛ چاپ اول؛1383
زنرآر.سی؛ زروان یا معمای زرتشتی گری؛ ترجمه تیمور قادری؛ تهران؛نشر امیرکبیر؛1384
ستاریجلال؛ آیین و اسطوره در تئاتر؛ تهران،نشر توس؛ چاپ نخست؛1376
________؛ اسطوره و رمز(مجموعه مقالات) ؛تهران؛ نشر سروش؛1374
________؛ مدخلی بر رمز شناسی عرفانی؛ تهران؛ نشر مرکز؛ چاپ اول؛1372
________؛ جهان اسطوره شناسی ایرانی؛تهران؛ نشر مرکز؛1385
سجودیفرزان؛ نشانه شناسی کاربردی؛تهران؛ نشر قصه؛1382
سیبیاک تامس آلبرت؛ در آمدی بر نشانه‌شناسی؛ترجمه محسن نوبخت؛تهران؛نشر علمی؛1391
سیدحسینی رضا؛ مکتب های ادبی؛ جلد؛تهران،نشر آگاه؛ چاپ شانزدهم؛1391
سیگر لیندا؛ ادوارد جی .وتمور؛ راهنمای عملی جامع فیلم سازی(از فیلمنامه تا فیلم)؛ ترجمه سید جلیل شاهرودی لنگرودی، ؛تهران؛ نشر افرا؛ چاپ دوم ؛ 1388
شمیسا سیروس؛ داستان یک روح؛ تهران؛نشر فردوس؛ چاپ ششم؛ 1379
ضمیران محمد؛گذر از جهان اسطوره به فلسفه؛ تهران؛نشر هرمس؛ چاپ اول؛1379
عبدی محمد؛ زندگی و سینمای بهرام بیضایی؛تهران؛ نشر ثالث؛ چاپ اول؛1383
عطروش طاهره ؛بته جقه چیست؟؛تهران؛ نشرفرهنگی سی بال هنر؛ چاپ اول؛1385
علایی مشیت؛ درآمدی انتقادی بر نقد اسطوره شناختی؛ تهران؛ نشرهرمس؛1377
فرای نورتروپ؛ تحلیل نقد؛ ترجمه صالح حسینی؛ تهران؛ نشر نیلوفر؛1377
قوکاسیان زاون؛ فیلم های برگزیده ی سینمای ایران در دهه 60؛ تهران؛نشر آگه؛ چاپ اول؛ تابستان1374
________ ؛ درباره مسافران ساخته بیضایی؛ تهران؛ نشر روشنگران؛1371
کریستینسن آرتور؛ نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان؛ ترجمه ژاله آموزگار_احمد تفضلی؛تهران؛ نشر چشمه؛ چاپ چهارم؛بهار1389
گاردنر هلن؛ هنر در گذر زمان؛ به تجدید نظر هوراست دلاکروآ و ریچاد ج.تنسی؛ ترجمه محمد تقی فرامرزی؛ تهران؛نشرآگاه و آگه؛ چاپ نهم؛زمستان1387
گرین ویلفرد؛ ارللییبر؛ لیمورگان؛ جان ویلینگهام؛ مبانی نقد ادبی؛ ترجمه فرزانه طاهری؛ تهران؛ نشر نیلوفر؛1380
لطفی حسن؛ درس هایی درباره فیلمنامه نویسی؛تهران؛ نشر ققنوس؛ چاپ اول؛1383
مقدادیبهرام؛ فرهنگ و اصطلاحات نقد ادبی ؛تهران؛ نشر فکر روز؛ چاپ اول؛1387
مقدم محمد؛ جستاری درباره مهر و ناهید؛ تهران؛نشر هیرمند؛1388
ناظرزاده کرمانی فرهاد؛ن مادگرایی در ادبیات نمایشی؛ جلد دوم؛ تهران؛ نشر برگ؛ چاپ اول؛ 1367
نجومیان امیرعلی؛نشانه‌شناسی فرهنگ(ی):در مجموعه مقالات نقد‌های ادبی_هنری؛تهران؛ نشر سخن؛1389
________؛ نشانه‌شناسی فرهنگی:مجموعه مقالات نقد های-هنر؛ تهران؛ نشر سخن؛1390
نظرزاده رسول؛ تن‌پوشی از آیینه,ساختمایه‌ی نمایش های ایرانی در آثار بهرام بیضایی؛ تهران؛ نشر روشنگران و مطالعات زنان؛1384
نیکولز بیل؛ ساخت‌گرایی نشانه‌شناسی سینما؛ ترجمه علاءالدین طباطبایی؛ تهران؛ نشر هرمس؛1387
وولن پیتر؛ نشانه‌ها و معنا در سینما؛ ترجمه عبداله تربیت و بهمن طاهری؛ تهران؛ نشرسروش؛ چاپ سوم؛1376
هیلنز جان؛ شناخت اساطیر ایران؛ ترجمه ژاله آموزگار؛ احمد تفضلی؛تهران؛ نشر چشمه؛1387
4-3-3پایان نامه ها
حسینیوحیده؛ بازتاب اسطوره در ادبیات داستانی امروز ایران با تکیه بر بررسی داستان‌های شهریار مندنی پور؛ پایانامه کارشناسی ارشد؛ استاد راهنما محمد رضا پرهیزگار؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ دانشگاه شیراز؛1386
فرامرزی حسن؛ن شانه‌شناسی فیلم 10 کیارستمی و کاربرد آن در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان؛ پایانامه کارشناسی ارشد؛ استاد راهنما علیرضا انوشیروانی؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ دانشگاه شیراز؛1387
مرزبان فاطمه؛ بررسی و تحلیل نقش نشانه‌ها در داستان شازده کوچولو نوشته آنتوان سنت اگزوپری؛ براساس نشانه‌شناسی ساختارگرا؛ پایانامه کارشناسی ارشد؛ استاد راهنما جلال رحیمیان؛ دانشکده علوم و ادبیات فارسی؛ دانشگاه شیراز؛ بهمن1391