پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی

word 54 MB 30947 148
1392 کارشناسی ارشد هنر
قیمت قبل:۷۴,۱۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۳۴,۴۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • چکیده      

    این پژوهش که به روش تحلیلی-تاریخی انجام گرفته و جمع‌آوری اطلاعات در آن به شیوه‌های کتابخانه‌ای و میدانی بوده است، با هدف بررسی قابلیت‌های تصویری نوشتار فارسی در خط-نقاشی صورت پذیرفته و در آن سعی شده تا با بررسی روند شکل‌گیری شیوه خط-نقاشی، به گستره فعالیت‌های نوشتار، اعم از بار معنایی و کاربردهای تصویری، پرداخته شود. اسلوب خطاطانه و حضور نوشتار فارسی در هنر معاصر ایران به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های تاریخی و فرهنگی، دستخوش تغییرات بسیاری شده است که اگر جنبش سقاخانه را مهم‌ترین جریان تجسمی و دوره گذار نیم قرن اخیر بدانیم، بخش عمده تحولات فرهنگی، مرهون جریان کاربرد خط در نقاشی در کالبد هنر مدرن دهه چهل و پنجاه بوده است. بدین سان موج جدید خط-نقاشی معاصر ایران نتیجه کوشش‌های پراکنده هنرمندانی است که سعی دارند فصل مشترک و نقاط اتصال خود با فرهنگ‌های جهانی را پیدا کنند تا بتوانند به احیاء دوباره خط‌نگاری در قالبی مدرن با زیرساخت‌های شرقی بپردازند. در همین راستا هنرمند باید با مبانی وکیفیات بصری نوشتار و اصول زیبایی‌شناسی خط و خوشنویسی آشنا باشد و به دور از سطحی‌نگری و توریست‌پسندی، به خلق آثاری با کاربرد فرم و رنگ و نگاه ساختاری با صدایی ناب و مشخص ایرانی بپردازد.

    امروزه از فرم خط به‌عنوان یک دستاورد فرهنگی می‌توان در تعامل هنر بین‌المللی به‌عنوان یک مدیوم استفاده کرد زیرا گستره‌ای از فعالیت را برای تجسم ایده‌ها فراهم می‌آورد و قابلیت تقابل با سایر هنرها همچون موسیقی، مجسمه‌سازی، عکاسی، سینما و رویکردها و گرایش‌های مختلف را دارد. خط-نقاشی معاصر با تأثیر از ذهنیت خلاقانه هنرمند و با بهره‌گیری از هنر خطاطی و تسلط به تکنیک‌های نقاشی به شیوه‌ای تزئینی مبدل شده است. در برخی آثار، فرم‌های نوشتار از شکل سنتی خود خارج و بیشتر متمایل به استفاده از فرم‌های ابداعی و سبک شخصی شده و از این طریق با مخاطب، یک ارتباط بصری فراتر از خوانایی برقرار می‌کند، از این رو علت استقبال از این جریان در دهه‌های گذشته در حراجی‌های غرب، همانا تبدیل‌شدن آن به یک کیچ جهانی است زیرا قواعد و اصول نوشتار را فدای یک نگرش جدید به "زیبایی مدرن" کرده است.

     

    واژگان کلیدی 

    جنبش سقاخانه، خط-نقاشی، مدیوم، کیچ جهانی

    فصل اول

    کلیات تحقیق

     

    1-1 - تعریف مسئله

              هیچ تعریف درستی جز در سایه بررسی و شناخت جامع از گذشته و تطبیق آن با دنیای معاصر میسر نیست. در دهه‌های اخیر، تجددخواهی در هنر ایران نمی‌توانسته سنت‌های فرهنگی را به خاطر نوستالژی آنها بپذیرد. در این بین نقاشان و خطاطان از جریان پیدایش جنبش سقاخانه و نوگرایی تا دوران معاصر، همواره به دنبال هویت و تاریخ خود بوده‌اند تا بتوانند با ارائه زیرساخت‌های شرقی خط-نقاشی، قابلیت‌های تصویری و توصیفی-تشریحی نوشتار را بیان کنند که امروزه به یکی از مهم‌ترین شگردهای ارتباط بصری تبدیل شده است. اما تاکنون پژوهشی درباره قابلیت‌های تصویری نوشتار در بستر خط-نقاشی و بیان گستره فعالیت آن صورت نگرفته است. از این روی در این پژوهش درصدد آنیم که این قابلیت‌ها را با بیان تعاریف نظری و تجربی و ارائه راهکارهای عملی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.

     

    1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق

              یکی از مقوله‌های بسیار مهم در گرافیک، قابلیت پیام‌ رسانی نوشتار در کار گرافیکی است. با توجه به اینکه در فرهنگ بومی ایرانی، خط-نقاشی از زمره جریانات مهم تاریخی بوده که سال‌هاست شکل گرفته، در حال تکوین می‌باشد و پذیرش این جریان از جانب بزرگان هنر صورت می‌پذیرد، چنین طلب می‌شود که در این باب پژوهش‌های دقیقی انجام گیرد. معرفی و شناسایی قابلیت‌های تصویری و بصری نوشتار به عنوان یک واژه کلی و گسترده که همه فعالیت‌های مربوط به خط-نقاشی با توجه به فرهنگ، تاریخ، مهارت، تکنیک و هنر را در بر می‌گیرد، از واجبات انجام این پژوهش می‌باشد زیرا با وجود آنکه این جریان در دهه‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته اما تنها به بیان مسائل کلی و پیشینه این جریان پرداخته شده و کمتر مورد پژوهش تخصصی و علمی قرار گرفته است. از این رو عدم وجود منابع جامع و گسترده پیرامون خط-نقاشی و قابلیت‌های نهفته در آن از الزامات این پژوهش لحاظ شده است.

    از دیگر اهمیت‌های این پژوهش می‌توان به بحث هویت گرافیک ملی ایران اشاره کرد که می‌توان ریشه‌های آن را با پژوهش و تحلیل در این جریان تاریخی (خط-نقاشی) پیدا کرد و برخی اشتراکات میان فعالیت‌های غیر کاربردی (بیشتر هنرهای زیبا) و کاربردی (بیشتر طراحی گرافیک) را به تصویر کشید.

     

    1-3- سؤال­های اصلی تحقیق

              مهم‌ترین دلایل طرح عنوان این پژوهش، پرسش­هایی هستند که تحقیق مذکور را بر آن داشته‌اند تا به پاسخ­هایی قانع­کننده دست یابد. این پرسش‌ها در دو مقوله "قابلیت‌های تصویری نوشتار" و "خط-نقاشی" به طور مجزا مطرح شد، سپس با طرح سؤالاتی به بیان فصل مشترک و کارکردهای آنها بر یکدیگر پرداخته شده است. اگرچه سؤالات بسیاری در روند پژوهش مطرح شده اما به اختصار به ذکر برخی از مهم‌ترین آنها می‌پردازیم:

    خاستگاه و علت اصلی پیدایش خط-نقاشی چیست؟

    آیا سقاخانه می‌تواند با استناد به تعاریف سبک‌ها و مکاتب بومی و جهانی به عنوان یک مکتب هنری مطرح شود؟

    ریشه‌ های ایرانی نوشتار فارسی در کدام خطوط وجود دارد؟

    آیا می‌توان در خوشنویسی هم صحبت از خطوط مدرن و پست‌مدرن کرد؟

    جنبش مدرنیسم چه تأثیراتی بر نقاشی و خط‌نگاری داشته است؟

    چه عواملی باعث تلفیق نقاشی و خوشنویسی و سوق‌دادن آنها به ­خط-نقاشی شد؟

    نقش و خاستگاه پیشگامان نوگرا و هنرمندان چند دهه اخیر که به خط-نقاشی پرداخته‌اند، به چه صورت می‌باشد؟

    آیا رسالت خط در خط-نقاشی با خوانایی کلام هم‌سو است؟ و آیا با کم‌شدن خوانایی ارزش‌های کلام نوشتار از بین می‌رود؟

    آیا حد و مرزی بین کارکردهای تصویری حروف و نوشتار در پیام‌رسانی وجود دارد؟

    تأثیر مبانی و سواد بصری نوشتار فارسی در خط-نقاشی چگونه است؟

    گستره قابلیت‌های تصویری رسم‌الخط‌های نوین در حوزه‌های مختلف ارتباط بصری به چه میزان می‌باشد؟

     خلق یک اثر هنری مشتق از خط و نقاشی متکی به هویت‌های فردی است یا تاریخی، یا هر دو؟ و چگونه می‌توان با حفظ هویت و فرهنگ، عناصر نوشتار و بومی را به جهان انتزاع نزدیک کرد؟

    پاسخ به این گونه سؤال‌ها، دلایلی هستند که اهمیت پرداختن به این موضوع را روشن می کنند.

     

    1-4- فرضیات تحقیق

         با در نظر گرفتن فرضیات برخی از هنرمندان و منتقدان مبنی بر اینکه خط-نقاشی هنر حساب می‌آید و اینکه هنرمند بعد از آموختن سواد بصری نوشتار و طی مراحل تکوین به خلاقیتی در کارش می رسد، لذا فرضیه اصلی این پژوهش بر این مبناست که با شناخت و آگاهی به اصول و قواعد رسم‌الخط‌های نوین می‌توان از قابلیت‌های تصویری آنها در حوزه‌های مختلف ارتباط بصری به ویژه خط-نقاشی استفاده کرد. چگونگی این ارتباط و راهکارهای آن باید در پایان این پژوهش مشخص گردد.

     

    1-5- اهداف اصلی و فرعی

                       هدف اصلی از انجام این پژوهش، دستیابی به  قابلیت‌ها و کاربردهای تصویری و بصری نوشتار فارسی در خط-نقاشی معاصر است. همچنین در این بین تلاش می‌شود تا شناخت بهتری نسبت به زمانه و جایگاه هنری معاصر ایران در موقعیت‌های فرهنگی و تاریخی پیدا شود و با بیان و تحلیل بصری آثار خط-نقاشی از زمان شکل‌گیری تا دوران حاضر‌، به تأثیرات کارکردهای تصویری نوشتار فارسی در خط-نقاشی دست یابیم. همچنین این پژوهش رهنمودی برای کمک به هنرمندان معاصر جهت خلق آثار هنری با زیرساخت‌های شرقی و متناسب با نیاز جامعه مدرن باشد؛ و در انتها علاوه بر تحلیل معنایی و بصری از کاربردهای نوشتار، گستره فعالیت‌های نوشتار و خط به عنوان یک مدیوم در بستر خط-نقاشی و سایر حوزه‌های ارتباط تصویری امروز را بشناسیم.

     

    1-6- روش تحقیق

                       در این رساله روش و سیستم تاریخی و تحلیلی به کار رفته است؛ در این روش علاوه بر بیان ماهیت و وضعیت موجود موضوع پژوهش، به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسئله و ابعاد و گستره فعالیت آن می‌پردازیم و سپس اقدام به شناخت مسأله و تعریف آن، تدوین فرضیه‌ها، گردآوری اطلاعات، تنظیم و طبقه‌بندی اطلاعات و بیان راه‌کارها پرداخته و در انتها نتیجه‌گیری می‌نمائیم.تحقیق حاضر با استفاده از روش تاریخی و تحلیلی و با شیوه مطالعه­ی کتابخانه­ای، مصاحبه، شرکت در نشست‌ها و سخنرانی ها و کارگاه‌های تخصصی، جلسات نقد و بررسی، برگزاری پرفورمنس و گزارش از نمایشگاه‌ها به مطالعه در دوران گذشته و معاصر پرداخته است.

     

    1-7- روش جمع‌آوری اطلاعات

                       اطلاعات در این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش، با فیش‌برداری از میان کتاب‌ها، مقالات معتبر، فصل‌نامه‌های تخصصی، پایان‌نامه‌ها و روزنامه‌ها در کتابخانه‌های واقعی و دیجیتالی انجام شده است. البته این پژوهش بسیار با فقدان اطلاعات علمی و  تخصصی مواجه شد؛ منابع موجود صرفاً به بیان پیشینه و اختلاف‌نظرها در تعاریف پرداخته است و تحقیقی در مورد کیفیت و گستردگی این مبحث جامع صورت نگرفته است. برخی مقالات موجود نیز به طور گسترده و روبنایی به این مسئله پرداخته‌اند. از این رو در روش میدانی به صورت واقعی و مجازی با مراجعه به نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، حراجی‌های تهران و حراج‌های معتبر دنیا همچون کریستی، ورکشاپ‌ها، پرفورمنس‌ها، جلسات نقد و بررسی، مصاحبه‌های حضوری و تلفنی با هنرمندان مرتبط با مسئله پژوهش، شنود فایل‌های صوتی مربوط به مصاحبه با افراد صاحب‌نظر و هنرمندان و مشاهده فیلم‌های مستند و گزارشی از برپایی نمایشگاه‌های حاضر، اقدام به تهیه گزارش و عکاسی از آثار شده است. همچنین برای تهیه تصویر آثارِ به‌روز به سایت‌های اینترنتی گالری‌های داخلی و خارجی و شخصی مراجعه شده است. در این پژوهش در راستای تعریف مسئله و اهداف آن، اقدام به برگزاری نمایشگاه، پرفورمنس آرت و جلسات نقد و بررسی تخصصی شده تا با نقد و تهیه گزارش از آنها نتایج جدیدی حاصل شود.

     

    1-8- کاربرد تحقیق

                       مبنای اصلی این پژوهش، همان طور که توضیح داده شد، بررسی قابلیت‌های تصویری نوشتار فارسی به عنوان یک مؤلفه تاریخی و فرهنگی در خط-نقاشی است که بار هویت یک جامعه را برای ارتباطات بین‌المللی و بصری به دوش می‌کشد. به همین دلیل کاربرد اصلی این تحقیق نیز بر این امر استوار است و می‌تواند راه‌گشایی در کشف کاربردهای ناشناخته نوشتار فارسی اعم از رسم‌الخط‌های نوین به عنوان یک مدیوم مستقل درحوزه‌های مختلف ارتباط‌جمعی و تصویری باشد.

     

    1-9-  پیشینه تحقیق

    کاربرد حروف و نوشتار فارسی در بستر خط-نقاشی با توجه به شرایط و روند شکل‌گیری آن و براساس پژوهش انجام‌شده، مدتی است که وارد حوزه‌های مختلف هنری شده است و به تبع آن، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و مقالات اندک و پراکنده‌ای در رابطه با کیفیت و گستردگی این مبحث تحقیقی به رشته تحریر در آمده که در زیر به اختصار ذکر می‌گردند، از این جهت در رابطه با عنوان این پژوهش و نتایج حاصل از آن به طور مستقیم هیچ تحقیقی صورت نگرفته است.

                پایان‌نامه‌های سایر رشته‌ها:

    1- خلخالی، ن. بررسی رسم الخط فارسی، کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تهران، 1373.

    2- خوانساری، ث. پژوهشی املائی برای دستیابی به گرایش‌های اصلی خط فارسی. استاد راهنما هرمز          میلانیان، کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه تهران، 1355.

    3-رضازاده، پ. آموزش مهارت‌های نوشتاری زبان فارسی، کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، دانشگاه فردوسی مشهد، 1378.

    4- مخبر، عباس. کندوکاوی در برنامه‌ریزی زبان فارسی نوشتاری، کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی. دانشگاه تهران، 1368.

    پایان‌نامه‌های رشته هنر:

    1- ابراهیمی، م. بررسی نشانه‌‌شناختی وابستگی‌های فرم و محتوا در نوشتارنگاری (تایپوگرافی) فارسی. کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. مؤسسه آموزش عالی نبی اکرم تبریز، 1388.

    2- اکرمی، ع. خط و خوشنویسی و زیبایی در ایران. کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. دانشکده هنر و معماری شیراز، 1379.

    3- جعفری، ب. بررسی اسلوب‌های حروف‌نگاری و رنگ‌پردازی در خط‌نگاره‌ها و نقاشی-خط‌های معاصر. کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. دانشگاه تربیت مدرس، 1390.

    4- جلالیان فرد، ن. تحلیل و بررسی خطوط مُشَّکَّل با رویکرد نشانه شناسی. کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. دانشگاه الزهرا، اردیبهشت 1392.

    5- خوش منش، س. هندسه ی نهفته خوشنویسی و حضور آن در نشانه نوشته های ایرانی (با تاکید بر خط نستعلیق) کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. موسسه آموزش عالی نبی اکرم تبریز، 1388.

    6- رضوی نیا، م. اسلام و هنر نقاشی و خوشنویسی. حوزه علمیه خراسان، 1391.

    7- شریفی زیندشتی، ب. تحولات نوآورانه در نستعلیق‌نویسی معاصر (1300 تا 1387 ش) کارشناسی ارشد صنایع دستی، دانشکده پردیس باغ ملی (هنر)، 1387.

              8- صفازاده حقیقی، ز. بررسی قابلیت‌های زیبایی شناسی اقلام شش‌گانه‌ی خوشنویسی در گرافیک امروز. کارشناسی ارشد ارتباط تصویری. دانشگاه تربیت مدرس، 1385.

                مقالات:

    1- آران، ز. همه چیز درباره نمایشگاه سالانه تایپوگرافی اسماء‌الحسنی، هنر های تجسمی، ش 27.

    2- اشرفی، م. راز نقاشی خط نگاهی به آثار جلیل رسولی، کتاب ماه هنر، ش 169، 1391.

    3- عینی، ک (گزارشگر). اثری هنری درباره هنر خط و نقاشی (سیزدهمین کنگره جهانی علوم تاریخ بررسی مآخذ پارسی -تاجیکی) نشریه زبان و ادبیات، ش 86، 1349.

    4- مرادی شورچه، م. مشق نقاشی-خط (نگاهی به نمایشگاه «خط سوم») آینه خیال، ش 4، 1386.

                کتاب‌ها:

              1- افضل طوسی، عفت السادات. از خوشنویسی تا تایپوگرافی، هیرمند. تهران، 1388.

              2- تیموری، کاوه. راز نقاشی-خط (نگاهی به آثار جلیل رسولی)، کتاب آبان، تهران، 1391.

     

    1-10- چگونگی انجام پروژه عملی

                                        کارکردهای تصویری نوشتار یکی از روش‌هایی است که امروزه نقش اساسی را در ارائه آثار گرافیک در طراحی پوستر، جلد کتاب، صفحه آرایی و مانند آنها ایفا می‌کند. در این پژوهش با ارائه طراحی انواع جلد کتاب، به بیان این قابلیت‌ها در بستر خط-نقاشی پرداخته شده است. با توجه به اینکه رسم‌الخط پیشنهادی این پروژه یکی از خطوط گرایش‌های نوین با نام سفیر می‌باشد، کلیه خطوط به‌کار برده‌شده در این پروژه سفیر بوده تا ضمن ارائه این خط، به بیان قابلیت‌های بصری و تصویری آن نیز پرداخته شود. البته بیان این نکته نیز حائز اهمیت که در طول روند انجام این پروژه نتایجی نیز در خصوص برگزاری پرفورمنس آرت و کاربرد این خط بر روی انواع ظروف و البسه به دست آمده است که تمامی این موارد حاکی از گستردگی کاربردهای این پژوهش می‌باشد.

     

    1-10- 1- اهداف و شرح پروژه عملی

                          «در نگاهی به سیر تکوینی هنر، همواره شاهد تحولات در شکل، فرم، محتوا و در مواقعی شکستن ساختارهای بنیادین آنها بوده‌ایم. این فرایند عمدتاً در ذات هنر و هنرمندی است و خمیرمایه آن نگرش و تحول‌خواهی و در مواقعی کنار گذاردن و یا تعارض و واکنش نشان دادن به سنت‌های قدیمی بر اساس نیازهای اجتماعی و فردی بوده است.» (بختیاری، 1388: 11) امروزه ما در معرض جریان‌هایی با نام‌های"مدرن" و"پست مدرن" قرار داریم که بحث بسیاری از آنها بر سر این قضیه است که جایگاه ما در کجای این جریان‌هاست. اما نکته حائز اهمیت آن است که کاربرد این مفاهیم در حوزه هنرهای دیگر، رایج و امری معمول بوده است در حالی که صحبت از این مفاهیم در حوزه هنر خوشنویسی هنوز پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد که به برخوردی محتاطانه با این قضیه منجر می‌شود؛ آیا اصولاً چنین

    (تصویر1-1)مفردات رسم الخط سفیر. مأخذ:آریامنش،1389: 31

    (تصاویر در فایل اصلی موجود است)

    مفاهیمی در حوزه خوشنویسی معنا می‌دهند؟ با توجه به ظرفیت‌های ناشناخته و بسیارِ خطوط اسلامی، هنرمندان خلاق هر از چندگاهی به رونمایی از این قابلیت‌های دفرماسیون و انعطاف‌پذیری در رانش قلم و اضافاتی منحنی در انتهای حروف، رنگ، طرح و ترکیب‌بندی دست یافته‌اند. «در دهه‌های 40 و50 شمسی استادانی چون سلحشور، اخوین، فرادی و نظام‌العلما با بهره‌گیری از خط نسخ و نگاهی کاربردی، نمونه‌های جدیدی را در عرصه نگارش روزنامه‌ها، سرتیترها و عناوین کتاب‌ها ارائه دادند که همگی زیبا و چشم‌نواز بودند. در یکی دو دهه اخیر سایر هنرمندان این کوشش را در محور بهره‌مندی از خط ثلث یا تلفیق ثلث و نسخ پایه‌ریزی کرده‌اند و حاصل کارشان جلوه مطلوب و مقبولی در عرصه‌ی خوشنویسی داشته است. این نمونه‌ها البته وجه تحریری و کاربردی کمتری داشته‌اند و زمینه استفاده آنها در جملات قصار و قطعه‌نویسی، نمایان‌تر است. ویژگی بارز این طراحی‌ها کوشش بر تلطیف‌کردن، قاطعیت و برش‌دار بودن خطوط ثلث و نسخ است.» (همان)

                       امروزه نیز تلاش‌های بسیاری جهت تکوین زیبایی نوشتار فارسی صورت گرفته که اغلب گرایشی ساختارشکنانه در قالب طراحی حروف و استفاده از ظرفیت‌های هندسی حروف داشته است.

    ازاین روی و همان گونه که گفته شد، در طراحی جلدهای کتاب از خط پیشنهادی سفیر استفاده شده است. این خط بعد از سال‌ها مطالعه بر روی خطوطی که رسالت انتقال پیام را داشته‌اند و با ریشه‌گرفتن از آنها، در اردیبهشت 1385 مصادف با روز مبعث با مدد از نام پیامبر (سفیر) یعنی پیام‌رسان نام نهاده شد.

              در طراحی این رسم‌الخط، فرم ها و اشکال کلیه خطوط ترسیمی از جمله کوفی، ثلث، نسخ و مانند اینها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته‌اند و از آنها برداشت شده است.

                       «سفیر خطی به قاعده‌مندی اکثر خطوط متداول است، راست‌قامت و همراه با چندین حرکات منحنی‌شکل در چهار جهت که تیزی و تندی بعضی از حرکات را پاسخگو باشد و مجموعه‌ای متعادل را ارائه دهد. وجه نوشتاری و دقت و حوصله در اجرا از ویژگی‌های بارز این خط است و استدلال منطقی آن بیشتر در ترکیب‌بندی نمود پیدا می‌کند.» (آریامنش، 1389: 25) (تصویر1-1)

     هماهنگی خط سفیر در چیدمان حروف و کلمات و تنوع در فضاسازی جهت ایجاد فضای نو و خلاقانه و توانایی در اجرای متون فارسی، غیر از اجرای متون عربی، این پژوهش را بر آن داشت تا برای طراحی عناوین جلدها از این خط استفاده شود.(تصویر1-2)

                       از دیگر دلایل کاربرد سفیر آن است که نسبت به سایر خطوط نوین از قابلیت خوانایی بیشتری برخوردار است، می‌تواند در چند قالب ساده تا پیچیده تقسیم‌بندی شود و به فراخور نامش بیشتر بر پیام‌رسانی تأکید دارد. (مسئله‌ای که در طراحی عنوان کتاب حائز اهمیت است.)

    (تصویر1-2)کتابت قرآن با خط سفیر مأخذ:آریامنش،1389: 31

     

                       از مهم‌ترین اهداف این پروژه می‌توان به خلق آثاری با تنوع بخشیدن به فضای خوشنویسی و فرم‌های گوناگون بصری، رنگ، ترکیب‌بندی با رعایت اصول زیبایی‌شناسی، استفاده از تکنیک‌های ایده‌پردازی، حساسیت‌بخشیدن به حروف و نزدیک کردن نوشتار به بُعد تصویری اشاره داشت.

              در انتها زمانی که در دهه‌های اخیر یک رسم‌الخط با پشتوانه‌ای دیرینه دارای قاعده و کاربردهای متنوع و با در نظر گرفتن نیاز جامعه ارائه می‌شود، بیانگر آن است که بسیاری از قابلیت‌های آن هنوز معرفی نشده و نمود پیدا نکرده‌اند و برای پیشرفت به زمان و تجربه نیاز دارد.

     

                1-10- 2- روش و نحوه اجرای پروژه عملی

                       به طور کلی در طراحی جلد کتاب باید بررسی و تحلیل عواملی صورت پذیرد.(جدول1-1) همان گونه که گفته شد، در طراحی جلدهای کتاب از خط پیشنهادی سفیر استفاده شده است و مبنای ایده‌پردازی هر طرح به انتخاب عنوان کتاب و چگونگی کار با حروف، در بیان و انتقال موضوع ارتباط دارد. در اجرای پروژه سعی بر آن بوده است که در انتخاب تکنیک‌های ایده‌پردازی، دو موضوع هم‌سو با هم پیش بروند: اول آنکه طرح جلد کتاب معرف موضوع مورد نظر و محتوای کتاب باشد و پیام را به خوبی بیان کند. دوم، رنگ، ترکیب‌بندی، فرم بصری حروف و بیان تصویری آنها متناسب با اصول زیبایی‌شناسی باشد که این زیبایی با استفاده از ابزار، عوامل بصری و تکنیک‌های حساسیت‌بخشیدن صورت گرفته است. در مرحله ایده‌پردازی هم سعی شد تا با نگاهی به آثار تایپوگرافی جهان به یک ایده منحصربه‌فرد دست یابیم.

    در طراحی جلدهای کتاب به ترتیب این مراحل طی شده است: ایده‌پردازی، تجزیه و تحلیل ایده، رسیدن به عنصر تصویری نوشتار، انتخاب تکنیک ایده‌پردازی، پیش‌طرح‌ها، ترکیب‌بندی‌های گوناگون، اجرا، اجرای نهایی.

                       در مرحله ایده‌ پردازی ابتدا به تحلیل شرایط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنری زمان اجرای پروژه پرداخته شده است، سپس در مورد تک تک موضوعات پیشنهادی مطالعه صورت گرفته و نتایج به صورت عناوین نوشتاری یادداشت شده‌اند. در مرحله بعد در مورد هر یک از موضوعات به تفصیل به شرح نوشتاری-تصویری آن، بیان دلایل و نقش بصری حروف و تهیه پیش‌طرح‌های ساده تصویری و انتخاب شیواترین و صریح‌ترین تکنیک ایده‌پردازی پرداخته شده است. از میان تمامی ایده‌ها، منحصربه‌فردترین، قابل‌اجراترین و زیباترین ایده‌ها انتخاب شده و پیش‌طرح‌ها و ترکیب‌بندی‌های مختلفی با تهیه گرید برای هریک از آنها به اجرا درآمده است. در انجام پیش‌طرح‌ها ابزار، رنگ‌ها، سطوح و بافت های گوناگون مورد استفاده قرار گرفته و از آنها عکاسی شده است. سپس پیش‌طرح جلد کتاب‌ها در رایانه اجرا شده‌اند و آن دسته از طرح‌هایی که نیاز به بافت خاصی داشتند، بافت مورد نظر روی آنها اجرا و در نهاین اسکن یا عکاسی شده و در رایانه اصلاحات لازم روی آنها نیز صورت گرفته است. عناوین کتاب‌ها با خط سفیر و با قلم نی نوشته و سپس اسکن شده و در رایانه ترکیب‌بندی و فضاسازی مناسب صورت گرفته است. (تصویر1-3) در مورد عناوین فرعی که شامل نام نویسنده و مترجم و غیره می‌باشد، فونت‌های بسیاری به فارسی و لاتین در سایزهای مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند (جدول1-2) که نزدیک‌ترین فونت به فرم خط سفیر (Mj-saadi) و به لاتین (Bodoni Bd BT) برای انسجام طراح‌ها انتخاب شده، نیز یک نشانه نوشتاری با نام (دبیره) به عنوان نام انتشاراتی با خط سفیر طراحی و اجرا شده است‌.(تصویر1-4) اجرای تمامی طرح‌ها در نرم‌افزار ایلوستریتور و روتوش تصاویر و بافت‌ها در فتوشاپ صورت گرفته و حروف‌چینی عناوین فرعی نیز در همین نرم‌افزار انجام شده است. قطع کتاب نیز با توجه به عنوان و ترکیب‌بندی طرح و رده سنی، با ابعاد خشتی و رقعی انتخاب شده است. اجرای نهایی آثار با فرمت PDF با کیفیت چاپی ذخیره‌سازی شده و سپس پلات رنگی در ابعاد واقعی تهیه و به صورت ماکت جلد کتاب ارائه شده است. تمامی مراحل مذکور با نظارت استادان راهنمای پژوهش و ناظر چاپ صورت گرفته است.

    Abstract

                This study was carried out using analytic - historical the data collection in a field study and through library style. The purpose of this paper is the analysis Persian carried out writing in KHAT-NAGHASHI (Calligraphy Painting). And we tried to investigate the formation process of calligraphy painting; the spectrum of writing activities, including visual connotations and implications are also discussed. Calligraphy style and existence of Persian Writing in contemporary art of Iran as one component of the historical and cultural has undergone many changes that if we accept SAGHAKHANE Movement as the main visual history of half a century, much of cultural transformation is greatly indebted to the use of  typography in painting within the 40's and 50's modern arts. Thus, new wave of Iran contemporary calligraphy painting is the result of scattered efforts by artists who are trying to interface and discover their own connections with the cultures of the world in order to allow revival of calligraphy painting, the modern form of infrastructure in East. In this regard, the artist should be familier with the visual or typography and to know the calligraphy. And away apart from being superficial and tourist-friendly, the artist should create works with the use of form, color and structural perspective.

                Today, the writing forms, can be used as a cultural achievement to engage in international art as a medium. Because it provides a range of activities for the emboding the ideas, and makes it capable of interacting with other arts like music, sculpture, photography, cinema, different approaches and trends.

    The contemporary calligraphy painting has turned into a decorative method, having been influenced by the creative mind of the artists and drawing on techniques of calligraphy painting. In some forms of writing, the from is a deviation from it traditional conventions and trends to employ more innovative and personal styles. that is why it is able to communicate with the audience more visually than readability. Therefore, it has been welcome in the past decade at auctions in western world, and has turned into a world kitschen. Because this has favored the modern attitude towards aesthetics over the rules and principles of typography.

     

    Keywords

    SAGHAKHANE Movement, Calligraphy Painting, Medium, World Kitschen

  • فهرست:

    چکیده

    فهرست مطالب

    فصل اول: کلیات تحقیق

    1-1- تعریف مسئله................................................................................................................................................ 1

    1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق........................................................................................................................... 1

    1-3- سؤال‌های تحقیق......................................................................................................................................... 2

    1-4- فرضیات تحقیق............................................................................................................................................ 2

    1-5- اهداف اصلی و فرعی تحقیق.................................................................................................................... 3

    1-6- روش تحقیق.................................................................................................................................................. 3

    1-7- روش جمع‌آوری اطلاعات ........................................................................................................................ 3

    1-8- کاربرد تحقیق................................................................................................................................................ 4

    1-9- پیشینه تحقیق............................................................................................................................................. 4

    1-10- چگونگی انجام پروژه عملی.................................................................................................................... 5

    فصل دوم: نوشتار فارسی و خط-نقاشی در ایران

    2-1- الفبا و نوشتار در ایران.............................................................................................................................. 13

    2-2- ریشه‌های ایرانی نوشتار.............................................................................................................................. 19

    2-3- خوشنویسی نوشتار فارسی....................................................................................................................... 23

    2-4- اهمیت و قواعد خوشنویسی در نوشتار فارسی................................................................................... 25

    2-5- نقش بصری و تزئینی نوشتار.................................................................................................................... 32

    2-6- نگاهی به اعتقادات فرقه حروفیه............................................................................................................. 33

    2-7- شیوه‌های حروف‌نگاری در دوران گذشته ............................................................................................ 35

    2-8- حکومت و تحولات جامعه قاجاری.......................................................................................................... 43

    2-9- هنرمندان قاجاریه........................................................................................................................................ 44

    2-10- دوران پهلوی.............................................................................................................................................. 47

    2-11- جنبش سقاخانه و آغاز نوگرایی در ایران........................................................................................... 60

    2-12- دوران انقلاب اسلامی.............................................................................................................................. 73

    2-13- خط-نقاشی................................................................................................................................................ 74

    2-14- نوگرایی در تعامل بین هنرها................................................................................................................. 86

     

    فصل سوم: مبانی بصری و قابلیت‌های تصویری نوشتار فارسی در خط-نقاشی ایران

    3-1- مبادی سواد بصری...................................................................................................................................... 90

    3-2- عناصر اولیه و کیفیات بصری در ارتباط تصویری............................................................................... 91

    3-3- مقایسه بصری آثار تایپوگرافیک و خط-نقاشی.................................................................................... 105

    3-4- شیوه‌های حساسیت بخشیدن.................................................................................................................. 109

    3-5- نقش ابزار..................................................................................................................................................... 109

    نتیجه‌گیری.............................................................................................................................................................. 112

    واژه‌نامه ..................................................................................................................................................................... 116

    مراجع......................................................................................................................................................................... 120

    پروژه عملی.............................................................................................................................................................. 128

    پروژه دوم عملی........................................................................................................................................................ 134

     

    منبع:

    مقالات مندرج در نشریات ادواری

    آکوچکیان، م، جشنواره اسماء الحسنی، کالیگرافی است نه تایپوگرافی، ایران فرهنگی، شماره 4862 ص22 ،1389

    آموزگار، ژ، گزارشی از پازند، مجله دانشکده ادبیات تهران، شماره 4، سال 23، ص ۱۴-19، ۱۳۵۵

    آیت‌اللهی، ح، نقاشی خطی هنری ریشه، دو ماهنامه هنر معاصر، شماره ۵ و ۶، تهران، ۱۳۷۳

    احصائی، م، سیر و سلوکی در خط و خوشنویسی، فصلنامه هنر،شماره 10 ،1364

    احصایی، م، نقاشی-خط، کتاب ماه هنر، شماره 71-72، ص 3-7، 1383

    اشرفی، ه، از طراحی به طراحی، گزارشی از نمایشگاه فرامرز پیل‌آرام، رستاخیز جوان، شماره ۸۲ ،

    ص ۳۸، 1355

    افجه‌ای،ن، نقاشی-خط یک زبان بین‌المللی است، کیهان فرهنگی، شماره 11، 1367

    اسکندری،الف، بررسی گرایش‌های سنتی در نقاشی معاصر ایران، هنرنامه، شماره 9، ص27-43، 1379

    الماسی، ف، مصاحبه با استاد امیرخانی، کتاب ماه هنر، شماره 69-70، 1383

    اینگلیس‌، ف/ حقیقت کاشانی، م، نظریه رسانه‌ها، مرکز تحقیقات صدا و سیما، تهران، 1377.

    امامی،ک، سقاخانه (بروشور نمایشگاه)، موزه هنرهای معاصر، تهران، ۱۳۵۶

    امیدوار، ع، یک نگاه به هنرمند پرویز تناولی، تندیس شماره 170، 1388 

    ایمنی، ع، رسانه، تبلیغات و گرافیک‌، کتاب ماه هنر، شماره 145، 1389

    افضل طوسی، ع، بررسی تغییرات نوشته (حروف‌گذاری)در پوستر، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 26، ص 117-109، 1385

    افلاکی،ع، مکتب سقاخانه و تأثیر آن در نقاشی معاصر ایران دو ماهنامه هنر و مردم، شماره1، 1382

    بهزادی، ر، خالکوبی از دیرباز تاکنون، زبان و ادبیات چیستا، شماره 62، 1368 

    بی‌نام، تأثیرات فضای تهران قدیم بر نقاشی‌های یک نقاش نوپرداز، گفت‌وگو با صادق تبریزی، همشهری، شماره  ۳۲۳۰ 11، 1382

    بی‌نام، رضا مافی، تندیس، شماره 91، 1386

    بی‌نام، بیاد پیل‌آرام: نقاش و خطاط معاصر، فصلنامه هنر، شماره ۵ ص199، 63-1362   

    بی‌نام، سیروسلوکی در خط ‌و خوشنویسی، گفت‌وشنودی با محمد احصایی، فصلنامه هنر ‌

    شماره 10، ص128، 65-1364 

    بی‌نام، قربانعلی اجلی، ‌فصلنامه هنر، شماره 5، 63-1362

    بی‌نام، جست‌وجوی ناشناخته‌ها در قلمرو هنر، گفت‌وگو با محمد احصایی، همشهری، شماره 178، ص10، 1372

    بی‌نام، جهت اطلاع، خبرنامه انجمن صنفی طراحان گرافیک، تهران، 1378

    بی‌نام، نگاهی دیگر به سقاخانه، مجله تلاش، شماره 12، ص 61 ، 1347

    بی‌نام، روزنامه نشاط، شماره 39، ص 8

    پاکباز، ر، بازتاب سنت در نقاشی نوگرا، ماهنامه هنرهای تجسمی، شماره50، 1378

    پرویزی، م، از فرط خط، داریوش مختاری، تندیس، شماره 128، ص10-11،  1387 

    تن،ع، نمایشگاه مروری بر نیم‌قرن نقاشی خط معاصر ایران، بروشور، موزه هنرهای معاصر، 1390

    تیموری، ک، چشم‌اندازهای نوین در خوشنویسی معاصر ایران، ماهنامه هنر، شماره 143، 1389

    تیموری، ک، از سیاه‌مشق‌های پازلی تا سیاه‌مشق‌های شورشی! ،کتاب ماه هنر، شماره 135ص 18-25، 1388

    تیموری، ک،خوشنویسی معاصر ایران، فرهنگ و هنر رشد آموزش هنر، شماره 25، ص16 -27 1390

    تیموری، ک، از کرشمه و سفیر تا خط و نقاشی-خط، کتاب ماه هنرشماره 170، ص80-83 ، 1391

    تیموری، ک، بزرگان نقاشی خط ایران، رضا مافی (1361-1322)، رشد آموزش هنر، شماره 3،

    ص 14-27 ، 1391

    جباری، ص، تکوین و تطوّر خط نستعلیق در سده هشتم و نهم هجری، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 33،ص 84-77، 1387

    جباری، ص، مروری بر نیم‌قرن نقاشی-خط معاصر ایران، گزارش موزه هنرهای معاصر، 1390

    چاریی،ع، طراحی حروف آکادمیک، فصل‌نامه گرافیک وچاپ، شماره 4، ص 28 ، 1386

    چاریی،ع، ریشه‌های نشانه‌های نوشتاری در خوشنویسی سنتی، کتاب ماه هنر، شماره 6-70

    ص 72-81 ،1383

    خان‌جانزاده، د، خط و نشان ،کتاب ماه هنر، شماره 69-70 ص82-95، 1383

    خان‌جانزاده، د، بگذارید حروف حرف خودشان را بزنند، تندیس، شماره 78 ص 18، 1385

    خزایی، م، سی سال هنر انقلاب اسلامی، کتاب ماه هنر، شماره 125، ص 2-3 ، 1387

    دالوند، الف، جنبش نوپای نقاشی، نشریه گردون، ویژه‌نامه هنر نقاشی، تهران، 1370.

    داویس، ج / اربابی، ن، قالب و محتوا، دوماهنامه هنرهای تجسمی، شماره 13،ص 18-12 ،1390

    رحیمی، م، جستاری در زیبایی‌شناسی و نقد پرفورمنس آرت، فرهنگ و هنر، شماره 67، 1388

    رشوند، الف، نقد هنری در خوشنویسی  و نقاشی-خط معاصر ،کتاب ماه هنر، شماره 69-70 ، 1383

    رهنورد، ز، نوآوری در روند مراسلات، تجارت و تبلیغات، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی شماره 14، ص16-31 ، 1382

    سمسار، م، مجله هنر و مردم، 1347

    شریفی زیندشتی، ب / اوجی، م، نقاشی-خط مکتبی نوپا و اصیل در هنر معاصر ایران، کتاب ماه هنر، شماره 135، ص30-37، 1388

    شهرتی، م، خطاطی پیشرو، سروش، شماره ۶۱۶، سال ۱۴، ص ۱۹۹، 1371

    صادق‌کیا، م، آگاهی‌های تازه از حروفیان، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، شماره 2، 1320

    صالحی، الف، مصاحبه با صادق تبریزی، روزنامه وطن امروز، شماره 1012 ص 7، 1391

    صور اسرافیل، ب، هنرمندی که شجاعانه از خود گسست، روزنامه آیندگان، ص 6، 1353

    کاشفی، ج، تلفیق عناصر همگن در کالبد شکل و رنگ، فصلنامه هنر، شماره 1۵، ص ۸۳، 1367

    کاشفی خوانساری، ع، تولد مطبوعات کودک‌و‌نوجوان در ایران، نگاهی کوتاه به تاریخچه شکل‌گیری نشریات کودک‌و‌نوجوان در ایران. ماهنامه شهرزاد، تهران، ۱۳۸۷

    کاندینسکی، و، معنویت در هنر، اسرار دانش، تهران، 1387

    کیارس، د، نیم‌رخ فرامرز پیل‌آرام، تندیس، شماره 171، ص 6-4، 1389

    کلانتری، پ، پرسه در خاطرات گم‌شده آقای نقاش، همشهری محله، آبان، ۱۳۸۸

    کلانتری، پ، و معمای خط کوفی در آثار کاهگلی‌اش، خبرگزاری فارس، 1391

    عبادیان، م، شکل و محتوا، سالنامه- نیم‌سالنامه زیباشناخت، شماره 10، 1383 

    علمدار، الف، نگاهی اجمالی به رسانه، مجله اینترنتی فصل نو و ارتباطات، 1385

    لیل نهاری، ط، نمود بصری انرژی حروف فارسی، نشریههنرهای زیبا- هنرهای تجسمی شماره 38، ص 65-72، 1388

    مجابی، ج ، نقاشانی که دوستشان داشته‌ام ، گردون، ۱۳۷۰ ص ۸۱

    مکی‌نژاد، م و دیگران، تناسب و ترکیب در کتیبه محراب مسجد جامع تبریز، هنر های زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 40، ص 81-88 ، 1388

    ملکی، ر، هنرهای تجسمی، شماره 13ص 31-35، 1380

    موریزی‌نژاد،ح، محسن وزیری مقدم، تندیس، شماره 71 ،1385

    موریزی نژاد، ح/ فولادوند، ه،کشف ‌و شهود نوگرای محمد احصایی در شکل و محتوای خوشنویسی، تندیس، شماره 146، 1388

    جلیل رسولی، روزنامه اعتماد ملی، شماره 476

    نراقی، س، اختتامیه نمایشگاه خط‌‌نگاره‌ها، بازخوانی خط و عناصر نوشتاری در هنر نوگرای ایران، همشهری آنلاین، پردیس ملت، 1390

    هادی، م، اسماعیل جلایر: نگارگر قلندران و درویشان، مروری بر احوال و آثار نقاشان قرن 12-13 هجری، فرهنگ‌و‌هنر، شماره 15،ص 40-45، 1367

    هراتی،م، هنر بدایع‌نگاری آیات ربانی، کتاب ماه هنر، شماره 12، 1378

     

     

     

    کتاب ها

    آریامنش، الف، سفیر (جست‌وجوهای احمد آریامنش در خوشنویسی) برگ نو، تهران، 1389

    آریامنش، الف، کرشمه تولدی دیگر در خوشنویسی، چاپ اول، انتشارات یساولی، تهران، 1387

    آغداشلو، الف، از خوشی‌ها و حسرت‌ها، فرهنگ معاصر، آتیه، تهران، 1378

    آغداشلو، الف، زمینی و آسمانی، نشر فروزان روز، تهران، 1385

    آغداشلو، الف، نمونه‌هایی از آثار خوشنویسان ایران، نگارستان، تهران، ۱۳۵۴

    آموزگار، ژ / تفضلی، الف، زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن، چاپ سوم، انتشارات معین، ۱۳۸۰

    آموزگار، ژ، تاریخچه‌ای از نگارش و خط، زبان فرهنگ اسطوره، چاپ دوم، انتشارات معین،۱۳۸7

    آیت‌الهی، ح، مبانی نظری هنرهای تجسمی، سمت، تهران، 1384

    ایتن،ی / حلیمی، م، کتاب رنگ، احیاء کتاب، تهران، 1386

    اتینگهاوزن، ر- یارشاطر، الف/عبدالهی، ه- پاکباز، ر، اوج‌های درخشان هنر ایران، آگه، تهران، 1379

    اصفهانی، ح، التنبیه علی الحدوث التصحیف، چاپ بغداد، ۱۳۸۷

    افشار مهاجر، ک، هنرمند ایرانی و مدرنیسم، دانشگاه هنر، تهران، 1384

    افضل طوسی، ع، از خوشنویسی تا تایپوگرافی، چاپ اول، هیرمند، تهران، 1387

    البهنسی، ع / پور آغاسی، م،هنر اسلامی، سوره مهر، تهران، 1387

    ایمانی، ع، سیر خط کوفی در ایران، چاپ اول، تهران، 1384

    باورز، ج /صالحی، س-زاهدی، م، مقدمه‌ای بر طراحی دوبعدی (درک فرم و کارکرد) حرفه هنرمند، تهران، 1391

    بهار، م، سبک شناسی، تهران، 1381

    بهار، م، خطوط باستانی از آغاز تا خط کوفی (از اسطوره تا تاریخ)، نشر چشمه، تهران، 1377

    بریرانی، م،صادق بریرانی، نشر محمد صادق بریرانی، تهران، 1373

    بیانی،م، احوال و آثار خوشنویسان، چاپ دوم، انتشارات علمی، تهران، ۱۳۶۳

    پاکباز، ر، راهنمایی مواد و اسلوب‌ها، طراحی و نقاشی، فرهنگ معاصر، تهران، 1385

    پاکباز، ر، دایره‌المعارف هنر، فرهنگ معاصر تهران، 1387

    پاکباز، ر/ امدادیان، ی، پیشگامان هنر نوگرایی ایران حسین زنده‌رودی، موزه هنرهای معاصر،تهران، 1380

    پاکباز، ر /امدادیان، ی، پیشگامان هنر نوگرایی ایران محسن وزیری‌مقدم، موزه هنرهای معاصر، تهران، 1383

    پاکباز، ر، نقاشی ایران از دیرباز تاکنون، زرین و سیمین، تهران، 1384

    پروست، م، در جست‌وجوی زمان از دست‌رفته، نشر مرکز، 1377

    پورداود، فرهنگ ایران باستان ،دانشگاه تهران، تهران، 1326

    تفضلی، الف، دایره ‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، ۱۳۶۸

     تقی‌زاده، ه، خط در نقاشی، کلهر، تهران، 1370

    تناولی، پ، طلسم، نشر بنگاه، تهران، 1385

    تیموری، ک، راز نقاشی خط در آثار جلیل رسولی، چاپ اول، کتاب اول، تهران، 1391

    جبوری، س، الخط العربی و تطوره فی العصور العباسیه فی العراق، بغداد، 1381

    جعفری، م، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1389

    جنسن، چ، تجزیه و تحلیل آثار هنرهای تجسمی، چاپ پنجم، انشارات سمت، تهران، 1390

    جنیدی، ف، زندگی و مهاجرت ‌نژاد آریا، نیشابور، بلخ، ۱۳۵۸

    حسینی راد، ع، مبانی هنرهای تجسمی، انتشارات مدرسه، تهران، 1386

    حسینی، ر، شناخت هنر گرافیک، نشر مارلیک، تهران، 1386

    حقیقی، ش، گذر از مدرنیته، ، نشر آگه، تهران، 1381

    حقیقی، الف، خط نگاره‌ها، نشرهفت رنگ تهران، 1382

    دادبه، الف، دبیره، چاپ دوم، چاپ و نشر نظر، تهران، 1389

    دلورای، ه، دبیره، چاپ دوم، چاپ و نشر نظر، تهران، 1389

    داندیس، د/سپهر، م، مبادی سواد بصری، چاپ سی‌ام، تهران، سروش، 1391

    دهخدا، ع، لغت‌نامه، نشرشرکت چاپ افست گلشن، تهران، 1330

    ذکاء،ی- سمسار، م، آثار هنری ایران، سازمان میراث فرهنگی، تهران، 1383

    ذوالفقاری، س، دبیره، چاپ دوم، چاپ و نشر نظر، تهران، 1389

    راهجیری، ع،تاریخ مختصر خط، مشعل آزادی، تهران، 1345

    رسولی، ج، جان جانان، جلیل رسولی، تهران، 1371

    رشوند، الف، خوشنویسی، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، تهران، 1380

    رانکین پور، ه/ گشایش، ف، ترکیب‌بندی در نقاشی، لوتس، تهران، 1383

    زعیمی، خ، مقدمه کلیات نفیس سعدی، 1370

    سفادی، ی/ شایسته‌فر، م، خوشنویسی اسلامی، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران، 1381

    سرمدی، ع، دانشنامه هنرمندان ایران و جهان اسلام، هیرمند، تهران، 1379

    شارپ، ر، فرمان‌های شاهنشاهان هخامنشی، شورای مرکزی‌ جشن‌های شاهنشاهی، شیراز، 1346

    شایگان، د، بت‌های ذهنی و خاطره ازلی، چاپ دوم، امیرکبیر، تهران، 1371

    شیمل، الف/ شایسته‌فر، م، خوشنویسی اسلامی، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران، 1381

    شمخانی، م،  نوشت و نقدهایی درباره پیشگامان هنر معاصر ایران، آگاه، تهران، 1384

    شهر، ن، اولین دوسالانه تایپوگرافی پوستر ایران، (مقدمه محمد خزایی)چاپ سوم، تهران، 1387

    صفا، ذ، گنجینه سخن، امیرکبیر ، تهران، ۱۳۶۲

    عطایی فرد، الف، ایران بزرگ، چاپ دوم، انتشارات اطلاعات، ۱۳۸۹

    عطایی فرد، الف، مرز مزدایی، ۱۳۸۸

    فضائلی، ح، تعلیم خط، چاپ یازدهم، تهران، سروش، 1388

    فضائلی، ح، اطلس خط، اصفهان، مشعل،1362

    فریدریش، ی، زبان‌های خاموش، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1365

    فریسی، س، دستور زبان بصری، 1391

    فریه، ر/ مرزبان، پ، هنرهای ایران، فرزان، تهران، 1374

    قلیچ‌خانی، ح، رسالاتی درخوشنویسی و هنرهای وابسته، ،نشر روزنه تهران، 1373

    کپس، ج، زبان تصویر، سروش، تهران، 1375

    کریم‌زاده تبریزی، م، احوال و آثار نقاشان قدیم ایران، انتشارات مستوفی، تهران، ۱۳۷۶

    کزازی، م، شرح قصیده رخسار صبح خاقانی، چاپ سوم، نشر مرکز، 1374

    گامبریچ، الف/ رامین، ع، تاریخ هنر، چاپ پنجم نشر نی، تهران، ۱۳۸۷

    گاور، الف/صفوی، ک- مخبر، ع، تاریخ خط، نشر مرکز، تهران، 1367

    گرومن، الف / شایسته فر، م، منشاء پیدایش کوفی گلدار، نشر مؤسسه مطالعات هنراسلامی، 1383

    گریشمن، ر/ معین، م، تاریخ ایران از آغاز تا اسلام، علمی فرهنگی، تهران، 1388

    گودرزی، م، جست‌و‌جوی هدایت در نقاشی معاصر ایران، علمی و فرهنگی، تهران، 1380

    گودرزی، م، تاریخ نقاشی ایران از آغاز تا عصر حاضر ، سمت، تهران، 1384

    لینتُن، ن/ رامین، ع، هنر مدرن، نشر نی، تهران، 1388

    لوسی اسمیت، الف/سمیع آذر، ع، مفاهیم و رویکردها درآخرین جنبش‌های قرن بیستم، نشر نظر، تهران، 1381

    مثقالی، ف، تایپوگرافی، چاپ اول، چاپ و نشر نظر، تهران، 1390

    میشل، ج / آژند،ی، معماری جهان اسلام ، مولی، تهران،1380

    مددپور، م، تجلیات حکمت معنوی در هنر اسلامی، نشر بین‌الملل، تهران، 1384

    مجابی، ج ، پیشگامان نقاشی معاصر ایران ، هنر ایران، تهران، 1376

    معیر الممالک‌، د‌، رجال‌ عصر ناصری‌، تهران‌، 1361

    معین، م، فرهنگ فارسی معین، فرهنگ ماهرخ، تهران، 1386

    موناری، ب / شاهنده، پ، طراحی و ارتباط بصری، سروش، تهران، 1387

    ناتل هانلری، پ، تاریخ زبان فارسی، جلد اول، چاپ دوم، ۱۳۶۶

    ندوشن، م، ایران لوک پیر‌، نشر پرواز، تهران، 1370

    نجابتی، م، خط در گرافیک، شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران، تهران، 1381

    وایت، الف / متقی، ع،- عبدالعلی، م، تأملی در طراحی حروف، چاپ اول، میردشتی، تهران، 1389

    هوارت، ک، مجموعه رسائل حروفیه، انتشارات مولی، تهران، 1360

    یساولی ثانی، پیدایش و سیر تحول هنر خط، یساولی، 1360

    Lecoq, P. Les Inscriptions de papers achemenide, 1997, p.59

    Taffazzoli, A.”Dabire, Encyclopaedia Iranica IV, 5,1993, 540

    George Thomson, the First Philosophers, Germ Edition, pp. 128 - 130 1968

    پایان نامه

    تن، ع، بررسی رابطه خوشنویسی و نقاشی در ایران، کارشناسی ارشد نقاشی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1384

    جعفری، ب، مروری برسیر و تحول خط در طراحی حروف و قلم فارسی، کارشناسی، مؤسسه غیرانتفاعی و غیردولتی ساریان، ساری، 1387

    خصوصی نیاکی، ج، بررسی جایگاه نستعلیق در تایپوگرافی فارسی، کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1385

     

    صفحات مجازی

    آغداشلو، الف، خوشنویسی ایرانی در متن هنر کیچ جهانی، 1390 / www.khoshnevisi.net

    اسلامی، م، حمید عجمی، 1390 / www.moala.org

    تناولی، پ/ تقوی، ر، شاعر واژه "هیچ" و داستان انسانیت، 1391 /  www.bbc.co.uk

    خلیلی، م، جنبش هنر مدرن ایران، 1389 / www.tajasomi.ir

    خزایی، م، نشست پژوهشی تأملی در هنر، فرم و محتوا، 1392 / www.tajasomi.ir

    دامود،الف، پرفورمنس آرت، گزارش، ۱۳۸۵، سایت ایران تئاتر / www.theater.ir

    صادق‌زاده، ب، ادراک‌های تازه از مفاهیم تجسمی، شالوده‌شکنی واژه‌ها در داکیومنتای دوازدهم، بازخوانی واژه مدیوم، 1392 / www.signandline.com

    طاهریان، غ، میرزا غلامرضا و سیاه مشق، 1391 www.azizihonar.com /

    گودرزی، م، چهار دقیقه و بیست و سه ثانیه سکوت، 1384 / www.tajasomi.ir

    عابدینی، رضا، تولد تایپوگرافی از روح خوشنویسی، خانه هنرمندان ایران، تالار بتهوون، 1391 / www.iranartists.org

    علی‌اصغری، الف، پیش‌درآمدی بر جنبش‌های هنری نوگرا / www.artsmypassion.co

    میرفتاح، ع، فرهنگ امروز و ماهیت گرافیک زیبایی‌شناسی، نگاهی به آثار رومن سیزلویچ، 1390

    میرفتاح، ع، هویت در غرب، یادداشتی بر ایلاستراسیون‌های مصطفی ندرلو، 1372 / www.todaysposters.com

    موسوی، گ، مدیوم، ماهنامه الکترونیکی عکس، 1389 /www.didemag.com

    نامی، غ، از سنت تا مدرنیسم،خانه هنرمندان ایران، کانون مهندس تورنتو، کانادا، 1384 / www.iranartists.org

    www.galleryovissi.com

    www.nrcan.gc.ca

    www.ae.festiveart.com

    www.cgie.org.ir

    www.Grey Art Gallery.com

    www.wikipedia.org

    www.Artnet.com

    www.Ottoma Calligraphy.com

    www.mehdisaeedi.com

    www.rezaabedini.com

    www.garteh.com

    www.nrcan.gc.ca

    www.Tandismag. ir

    www.moarek.blogfa.com

    www.elliottlouis.com

    www.kaalam.fr

    www.abdollahkiaie.calligraphie.com

    www.tmoca.com

    www.graphicnet.ir

    www.noormags.com

    www.magiran.com

     

     


موضوع پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, نمونه پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, جستجوی پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, فایل Word پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, دانلود پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, فایل PDF پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, تحقیق در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, مقاله در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, پروژه در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, پروپوزال در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, تز دکترا در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, پروژه درباره پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, گزارش سمینار در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی, رساله دکترا در مورد پایان نامه بررسی قابلیت های تصویری نوشتار فارسی در خط نقاشی

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش : ارتباط تصویری چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): اهداف این تحقیق بررسی قابلیت های تایپوگرافی فارسی در ارتباط با عنوان بندی فیلم های سینمایی می باشد، زیرا از طریق تایپوگرافی نیز می توان فضایی متناسب با فضای فیلم را در عنوان بندی آن ایجاد نمود تا باعث حس انگیزی در بیننده شود و از آنجا که ...

پایان نامه تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد رشته ارتباط تصویری فصل اول مقدمه بشر از ابتدای تکامل تا به امروزه فراز و نشیب های فراوانی را در جهت پیمودن مسیر پیشرفت و دستیابی به زندگی بهتر از پیش چشم خود گذرانیده است. یکی از این چالش ها نیاز به ارتباط و ثبت تفکرات خود برای انتقال به دیگران بوده است. نبود ابزارهای کارآمد و فقدان زبان مشترک ، در این راه موانع اصلی وی در نیل به هدف به شمار ...

پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد صنایع دستی گرایش طراحی و نقاشی سنتی چکیده دوران تیموری از مهم ترین ادوار هنری ایران در حوزه کتاب‌آرایی و هنرهای مرتبط با آن از جمله تذهیب است که با ویژگی‌های مختص به خود در قالب مکاتب هرات و شیراز و سمرقند جلوه می‌نماید. شناخت تذهیب‌های این دوره در نسخ قرآنی نشان‌دهنده نوعی از تجرید است که متناسب با کلام‌الله و از سوی دیگر در تناسب با نوع ...

چکیده منظره­پردازی در قرن حاضر تعریف سنتی­اش را از دست داده و موجودیت آن به­عنوان یک ژانر منسجم و واحد زیر سوأل رفته است. مطالعات مرتبط با آن هم تبدیل به شاخه­ای بینارشته­ای شده و شناخت و بررسی آثار مربوطه نیازمند درک منابع بسیار متنوع در رشته­های متعدد دانش است. با توجه به فقدان منابع فارسی در این زمینه، اهمیت رو به رشد این ژانر و در نهایت نیاز شخصی نگارنده به مطالعه بیش­تر در ...

چکيده تحقيق   در اين تحقيق در ابتداي امر سعي بر آن شده تا معني و مفهوم محراب در فرهنگهاي لغت و همچنين جايگاه آن در ادبيات عرفاني ارائه شود . در مرحله بعد تقسيم بندي هاي مختلف و نظرياتي که

پایان نامه برای دریافت درجه­ی کارشناسی ارشد «M.A» گرایش: تصویر سازی چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده ): کاشیکاری هنریست که در معماری ایران خصوصا معماری مذهبی، از اعتبار و اهمیت بالا و والا برخوردار است. در این میان کاشیکاری هفت رنگ تصویری که از اواخر دوران صفویه بر بناهای ایرانی نصب شده ،باعث پیدایش جنبش و نهضت هنری جدیدی میشود که با نقاشی ...

پایان‌نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته ارتباط تصویری چکیده تزئینات در معماری ایران با حفظ ویژگی وحدت کل در عین کثرت اجزاء، همواره به‌عنوان یکی از روش‌های خلق زیبایی مورد استفاده قرار گرفته‌است. در معماری ایران، انواع گوناگونی از تزئینات به خدمت گرفته شده‌است. این تزئینات، نقوش متنوع گیاهی، هندسی، جانوری و انتزاعی را در برمی‌گیرد که اغلبشان سابقه‌ای کهن دارند. معماران ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A.) گرایش :‌ نقاشی چکیده این پژوهش معرفِ مضامین اشعار شاهنامه فردوسی، در شکل‌گیری ساختار و ترکیب‌بندی نگاره‌های شاهنامه‌ یِ بایسنقری در مکتب هرات‌ (دوره تیموری) و همچنین شاهنامه‌ یِ طهماسبی در مکتب تبریز (دوره صفوی) می‌باشد. از آنجایی که همواره نگارگری با ادبیات همگام بوده است، نگاره‌ها نیز در بر‌دارنده‌ی مضامین، مفاهیم و نقل قول‌هایی ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش مترجمی زبان فرانسه مقدمه " نقاشی قشنگی برای من بکش " . کدام پدر یا مادری تاکنون با این پیشنهاد کودکش را تشویق نکرده است ؟ کدام آموزگار مدرسه ای تاکنون به دانش آموزان خود چنین فعالیتی را پیشنهاد نداده است؟ چرا که ما شیفته و یا لااقل علاقه مند به نقاشی های کودکان هستیم . ما ازآن ها انتظار داریم ، امیدمان به آن هاست ، از آن ها ...

پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده هنر و معماري اردکان شهريور1393   در دوران صفويه شاه اسماعيل مذهب شيعه را به عنوان مذهب رسمي سلسله صفوي اعلام کرد. تداوم و عمر طولاني اين سلسله و استحکام

ثبت سفارش