پایان نامه شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و راهکارهای برای رفع آن

پایان ذنامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته : مدیریت 

چکیده

امروزه تحولات جدید اقتصاد جهانی از جمله نوسان شدید قیمت مواد اولیه، بالارفتن دستمزد نیروی انسانی، افزایش هزینه حمل ونقل، انبارداری و سایر فاکتورهای تولید، بسیاری از کشورهای در حال توسعه را به فکر واداشته است تا برای موفقیت بیشتر در رقابت‌های تجاری، وارد عرصه تولید و تجارت کالاهایی شوند که کمترین میزان وابستگی به مولفه‌های پر ریسک اقتصادی را داشته باشند . صنعت نرم افزار یکی از این صنایع است. این صنعت علاوه بر دارا بودن ارزش افزوده بالا، کمترین نیاز به مواد اولیه و دیگر مولفه های هزینه زا را دارد. در واقع صنعت نرم افزار یک صنعت دانش بر و تمیز است و بر تحقیق و توسعه استوار است. کشور ما نیز می تواند  به منظور دست یافتن به منافع حاصل از این صنعت، گام در راه صادرات نرم افزار بگذارد.

با توجه به این امر، این تحقیق به بررسی شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و ارائه راهکارهای برای رفع آن پرداخته است. در این تحقیق که جامعه آماری آن شرکت های نرم افزاری عضو اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار بودند، پنج فرضیه در مورد تقاضا، دیدگاه و استراتژی ملی، اعتماد و ارتباط بین المللی،      ویژگی های صنعت نرم افزار و زیرساخت ها و عوامل درون شرکتی تدوین شد. پرسشنامه بر اساس فرضیات تحقیق طراحی شد و در اختیار نمونه که همان جامعه آماری می باشد قرار گرفت و نتایج حاصل از پرسشنامه بر اساس روش رگرسیون مورد آزمون قرار گرفت. حاصل این بررسی نشان می دهد که هر پنج عامل ذکر شده در سطح خطای 5% بر صادرات نرم افزار موثرند.

کلمات کلیدی: نرم افزار، تحقیق و توسعه، صادرات، موانع

-1) مقدمه

صنعت نرم افزار یکی از پیشرو‌ترین صنایع در اقتصاد بین‌المللی است که در سال‌های اخیر جایگاه ویژه‌ای در میان دیگر شاخه‌های صنعتی برای خود باز کرده است.

 تحقیقات اقتصادی نشان می‌دهد فشار ناشی از نوسان هزینه‌های تولید به ویژه در دوره بحران اقتصاد جهانی، تعاملات تجاری را به سمت مبادله هرچه بیشتر فناوری اطلاعات و خدمات نرم افزاری سوق داده است، چرا که تولید محتوای الکترونیک علاوه بر دارا بودن ارزش افزوده بسیار بالا، کمترین نیاز به      مواد اولیه و دیگر مولفه‌های هزینه‌زا را دارد و تولید آن از ریسک ناچیزی در مقایسه با سایر کالا و خدمات برخوردار است. این ویژگی خدمات نرم افزاری و اهمیت روز افزون آن در سایر فعالیت‌های صنعتی و خدماتی سبب شده است تا در سال‌های اخیر و در مقایسه با حوزه‌های مختلف اقتصادی، سرمایه‌های بیشتری را به خود جذب کند. اگر پیش از این صنعت و تجارت نرم افزار در حیطه کشورهای توسعه یافته نظیر ایالات متحده آمریکا، کانادا، انگلستان، استرالیا، ژاپن، آلمان، اسپانیا و حداکثر یکی دو کشور در حال توسعه نظیر هندوستان و آفریقای جنوبی بود، امروزه مدعیان جدیدی از میان کشورهای جنوب به این حوزه صنعتی و تجاری وارد شده‌اند و از این طریق میزان تولید ناخالص داخلی خود را بهبود بخشیده‌اند. برزیل، آرژانتین، تایلند، ویتنام، مالزی، ترکیه و برخی از جمهوری‌های استقلال یافته آسیای مرکزی در زمره کشورهایی هستند که رویکرد نوینی به تولید و صادرات بسته‌های نرم افزاری پیدا کرده و به سرعت جای خود را در میان صادرکنندگان عمده این قبیل محصولات باز می‌کنند. نگاهی به آمار مبادله خدمات نرم افزاری جهان در سال 2009 نشان می‌دهد که بالغ بر 60 درصد از صادرات 100میلیارد دلاری این حوزه متعلق به هند و چند کشور بزرگ صنعتی است، با این حال برخی از کشورهای در حال توسعه به سرعت سهم خود را در بازار جهانی این گونه خدمات افزایش می‌دهند و با استفاده از مزایای نسبی خود در تولید محتوای الکترونیک، در زمره تولید کنندگان و صادرکنندگان برتر نرم افزار قرار می‌گیرند.     (اتاق بازرگانی ایران، 1388، شناسه مطلب 9024)

کشور ما ایران، یکی از کشورهای در حال توسعه است و یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد آن در افق زمانی بلندمدت جهت به حرکت درآوردن چرخ‌های توسعه افزایش عرضه محصولات غیرنفتی به بازارهای بین‌المللی است. شرکت‌های صادرکننده می‌توانند با به‌کارگیری راهبردهای مناسب، در یک افق زمانی بلندمدت، بازارهای هدف مناسبی را برای محصولات نرم‌افزاری ایرانی یافته و سهم صادرات نرم‌افزار کشور از بازارهای جهانی را تا جایگاه مناسبی افزایش دهند.

تحقیق حاضر با عنوان «شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و راهکارهای رفع آن » مطرح است. مطالعات انجام شده در این پژوهش با هدف شناسایی تنگناها صادراتی و ارائه راهکارهای با تکیه بر نقاط قوت جهت صادرات نرم‌افزار به بازارهای هدف خارجی، از طریق پرسش‌نامه‌های ارسالی و کسب نظرات شرکتهای نرم افزاری است.

1-2) بیان مساله

امروزه فروش بسته‏های اطلاعاتی با عنوان نرم افزار که ‏قابلیت‏های تولید، ترکیب، طراحی، تجزیه و تحلیل اطلاعات ‏را به کاربرانشان می‏دهد، پرسودترین کسب وکار دنیا بشمار می‏رود. کشورهای پیشرفته در فناوری اطلاعات و کشورهای‏ بین المللی عظیم که در این زمینه به پیشرفت‏های علمی و تکنولوژیک رسیده‏اند سالانه میلیاردها دلار از محل فروش این‏ منبع نوظهور درآمد کسب می‏کنند. کشورهای آمریکا، کانادا، هند و برخی ازکشورهای اروپایی بعنوان سردمداران صنعت ‏نرم افزار توانسته‏اند سایه خود را بر بازار بین المللی بیافکنند و بی‏رقیب یا کم رقیب درعرصه‏ای که گزینش کرده‏اند یکه تازی‏کنند.(حسنی، فرنود ، 1384)

کشور ما ایران نیز در سال های اخیر تلاش‌های قابل توجهی برای حضور در بازارهای بین‌المللی خدمات نرم افزاری به عمل آورده است و بعضی از شرکت ها موفق به صادرات نرم افزارهای علمی و فرهنگی   شده اند و برخی پروژه ‌های نرم افزاری در کشور‌های همسایه نظیر افغانستان، تاجیکستان و ترکمنستان هم اکنون توسط مهندسان ایرانی در حال اجراست. با این حال وجود بعضی تنگناها مانع توسعه و شکوفایی صنعت تولید نرم افزار و صادرات آن شده است بطوری که طبق آخرین آمارها سهم ایران از این بازار بزرگ تقریبا" 75میلیون دلار است که با توجه به صنعت چندصد میلیارد دلاری بازار نرم افزار که در سال2007، 251 میلیارد اعلام شده است سهم چندانی در بازار جهانی ندارد. صنعت نرم افزار ایران      می تواند درصورت تدوین یک استراتژی درست و سروسامان دادن وضع موجود، سهم خود را در بازار جهانی نرم افزار افزایش دهد. (نهاوندیان، 1387)

1-3) اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

ایران کشوری تک محصولی است که به درآمد نفت متکی است. با توجه به محدودیت منابع نفتی، حرکت بسوی صادرات غیر نفتی امری اجتناب ناپذیر است. یکی از این موارد صادرات نرم افزار است که یکی از پرسودترین کسب و کارهای دنیا به شمار می رود و بسیاری آن را بعنوان صنعت سبز نامیده اند.  و دارای ویژگی های زیر است.

الف- فکری بودن تولید نرم افزار: تولید نرم افزار کاری است که بیشتر به انسانهای مستعد و روش های مهندسی و طراحی نیاز دارد، در حالی که تولید محصولات سایر فناوری ها علاوه بر کار فکری، به منابع انسانی،  تجهیزات و منابع اولیه فراوان احتیاج دارند.                                                                             
ب- بستر کاری ارزان و در دسترس: برای تولید نرم افزار زیر ساخت های کمیاب و گران قیمت لازم نیست.
ج- عدم نیاز به مرحله کارخانه سازی: فاصله بین محصولات نرم افزاری با مرحله تحقیقات آن بسیار اندک است در نتیجه تولید نرم افزار به صرفه تر از سایر محصولات فناوری است.
د- رونق شغلی: بازار کار نرم افزار چه در داخل و چه در سطح جهان،  بسیار بیشتر از سایر رشته ها است.
ح- سرمایه گذاری اندک: تولید نرم افزار به سرمایه گذاری اندک نیازدارد.
و- نزدیکی صنعت با دانشگاه شرط موفقیت: کارخانه ها به دلیل نیاز به مواد خام، لازم است نزدیک معدن مربوطه احداث شوند، در حالی که مراکز تولید نرم افزار که بیشتر کاری فکری است، باید در مجاورت دانشگاه ها که مراکز تولید افراد خبره میباشند ایجاد گردند، هر چند هر دو باید از یک سو به بازار وصل باشند. (اکرمی فر،1384)

با توجه به محدودیت منابع نفتی و ویژگی های تولید نرم افزار حرکت بسمت تولید این محصول می تواند در کاهش اتکا به منابع نفتی نقش بسزایی داشته باشد.

1-4) پیشینه تحقیق

در زمینه صنعت نرم افزار و صادرات آن در مورد کشورهای درحال توسعه تحقیقات و مطالعات زیادی انجام شده است که در اینجا به چندمورد اشاره می شود.

1.صنعت IT هند: تجزیه و تحلیل عملکرد صنعت IT  هند

در این مقاله آقای کومار با هدف بررسی عملکرد صنعت IT، بیان می کند که صادرات خدمات و نرم افزار هند رشد خیلی سریعی داشته و دامنه آن  نرخ رشد سالانه بین 20 الی 22 درصد در خدمات IT بوده است. آقای کومار همچین بیان می کند که صادرات نرم افزار حدود 20 درصد کل درآمد صادرات هند را در سال 2004-2003 نسبت به 4.9درصد در سال 1997به خود اختصاص داده است. و انتظار می رود که تا سال 2010 صادرات سالانه تا 44درصد رشد یابد. این مقاله در ادامه ذکر می کند صادرات خدمات    نرم افزار از 50 میلیون دلار در سال 1990 به 5.9 میلیارد دلار در سال 2001 و 23.6 میلیارد دلار در سال 2005 رسیده است. در ادامه این مقاله وضعیت صنعت نرم افزار هند با شاخص های تقاضا، دیدگاه و استراتژی ملی، ارتباط و اعتماد بین المللی، ویژگی های صنعت نرم افزار و زیرساخت ها مورد بررسی قرار گرفته است که نتیجه آن موجود بودن این شاخص ها در سطح مطلوب بوده است.(کومار، 2007)

2.مقاله "صنعتIT,BPO هند در سال 2009": در این مقاله موسسه نسکوم عملکرد و رشد صنعت فناوری اطلاعات و برون سپاری فرآیند کسب و کار هند را مورد بررسی قرار داده است . این مقاله همچنین بیان می کند که تا سال 2009 صنعت IT و BPO  به رشد 12 درصدی و درآمد 71.7 میلیارد دلاری رسیده است که سهم خدمات و نرم افزار 47 میلیارد دلار بوده است .(موسسه نسکوم ، 2009)

 3.مقاله "چشم انداز ناهمگون صادرات نرم افزار هند": در این مقاله آقای ریچارد هیکز نشان می دهد که علی رغم موفقیت هند در صادرات نرم افزار در پس آن مشکلات و ناهمواریهای وجود دارد . هدف این تحقیق ارائه تحلیلی است که عوامل موفقیت صنعت نرم افزار و علت وجود آنها را توضیح دهد. که نتیجه آن ارائه منافع، هزینه ها و ارائه مسیری برای چشم انداز ناهمگون صادرات نرم افزار هند بوده است.(ریچارد هیکز، 1988)

4.منبع و رشد صنعت نرم افزار در هند

در این مقاله آقای دوسانی تکامل صنعت نرم افزار هند را از سال 1974 تا به حال نشان می دهد و معتقد است که نوآوری داخلی یک عامل کلیدی و حیاتی برای سازمان و بقای آن است. ایشان لازمه بلوغ صنعت نرم افزار را تغییر سیاست حمایتی دولت و تقسیم بندی عملکرد برنامه ریزی شده از طریق تکنولوژی جدید می داند. این مقاله همچنین نشان می دهد که از لحاظ تکنولوژی صنایع پیشرفته می توانند حتی در صورت عدم وجود بعضی از شرایط توسعه یابند. (دوسانی، 2001)

5.خط مشی توسعه منابع انسانی در زمینه صادرات نرم افزار(مطالعه موردی کشور کاستاریکا)

در این مقاله آقای نیکلسون و ساهای کشور کاستاریکا را در قالب مدل موفق صادرات نرم افزار با هدف  بررسی وضعیت منابع انسانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. که نتیجه آن بالا بودن هزینه نیروی انسانی، متمرکز بودن مهارت های آموزشی بر علوم کامپیوتری بجای فناوری اطلاعات و ضعیف بودن قانون مالکیت معنوی بوده است.(نیکلسون و ساهای، 2005)

6. اوکراین و عوامل موفقیت برای صادرات نرم افزار

 در این مقاله آقای گنگلر به بررسی وضعیت صنعت نرم افزار  اوکراین در چارچوب مدل موفق صادرات نرم افزار می پردازد. و با استفاده از مصاحبه با موسسه های آموزشی و اطلاعات ثانویه به این نتیجه رسیده است که تقاضای داخلی اوکراین بالاست اما از نظر تقاضا، استراتژی ملی، اعتماد و ارتباط بین المللی، مردم، تکنولوژی، منابع مالی، تحقیق و توسعه متوسط یا ضعیف است.(گنگلر، 2003)   

1-5) هدف تحقیق

هدف این تحقیق شناسایی تنگناهای صادرات نرم افزار و راهکارهای برای رفع آن است.

1-6) فرضیات تحقیق

پژوهش معمولا" با مجهولی که محقق با آن روبروست، یعنی با موضوع نامعلوم و تردید آمیز آغاز می شود. هر وقت با مساله ای نا معین روبرو هستیم و درباره آن سوالاتی وجود دارد که پاسخ آنها را نمی دانیم، در آن صورت طبیعتا" به دنبال جواب های دقیق و روشن برای سوالات خواهیم بود.

بهترین روش حل این نوع تردیدها، طرح مسائل مطرح شده برای تحقیق در قالب فرضیه ها یا مدل فرضیه ها است. از طریق مطرح کردن مساله در قالب مدل و فرضیه ها، می توانیم روش گردآوری اطلاعات برای پاسخ به مساله را طراحی کنیم و می توانیم در جهت پاسخ دادن به سوالات تحقیق،  داده های مورد نظر را در اختیار داشته باشیم.(آبتین،1381، ص 5)

فرضیات پروژه به شرح ذیل می باشند:

1.یکی از مشکلات صادرات نرم افزار عدم وجود تقاضا است.

2.یکی از مشکلات صادرات نرم افزار عدم وجود اعتماد و ارتباط بین المللی است.

3.یکی از مشکلات صادرات نرم افزار عدم وجود استراتژی و دیدگاه ملی است.

4.یکی از مشکلات صادرات نرم افزار عدم وجود ویژگی های مناسب صنعت نرم افزار است.

5.یکی از مشکلات صادرات نرم افزار عدم وجود زیر ساخت ها و عوامل درون شرکتی است.

1-7) قلمرو تحقیق:

قلمرو مکانی پژوهش(جامعه آماری)

معمولا" در هر پژوهش،  جامعه مورد بررسی مجموعه ای است که پژوهشگر مایل است درباره صفت های متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. در این پژوهش جامعه آماری، شامل شرکت های است که در زمینه تولید نرم افزار و صادرات آن فعالیت می کنند و عضو اتحادیه صادر کنندگان نرم افزار می باشند.

قلمرو زمانی پژوهش:

قلمرو زمانی این تحقیق حدودا" یکسال از بهمن ماه سال 1389 می باشد.

قلمرو موضوعی:

قلمرو موضوعی این تحقیق شرکت های نرم افزاری عضو اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار، که در امر صادرات  نرم افزار مشغول به فعالیت هستند می باشد.

1-8) روش تحقیق

این تحقیق از نوع کاربردی می باشد و نتایج حاصل از آن در زمینه کمک به صادرات نرم افزار           قابل استفاده می باشد. همچنین از نظر روش تحقیق ، تحقیق حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد.

1-8-1) روش جمع آوری اطلاعات

الف)روش کتابخانه ای: در این روش انواع اطلاعات مکتوب از کتابخانه ها (کتب، مقالات و...) جمع آوری شده است.

ب) روش میدانی: برای جمع آوری اطلاعات در زمینه آزمون فرضیه ها، ازطریق توزیع پرسش نامه ها

بین شرکت ها اقدام شده است.

1-8-2) جامعه و نمونه آماری

معمولا" در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی مجموعه ای است که پژوهشگر مایل است درباره صفت های متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد. در این پژوهش جامعه آماری شامل کل شرکت های نرم افزاری عضو اتحادیه صادرکنندگان نرم افزار می باشد که تعداد آن 94 شرکت بوده است. که کل آن به عنوان نمونه انتخاب شده است ولی به دلایلی از جمله عدم تمایل بعضی شرکت در تکمیل پرسشنامه ،        عدم دسترسی به شرکت ها به دلیل تغییر آدرس، عدم تکمیل به دلیل فعال نبودن در زمینه صادرات فقط 31 شرکت پرسشنامه این تحقیق را تکمیل نموده اند.

1-8-3) روش تجزیه و تحلیل داده ها

شامل دو بخش است: آمار توصیفی و استنباطی

آمار توصیفی

این نوع آمار صرفا" به توصیف جامعه می پردازد و هدف آن محاسبه پارامترهای جامعه است.(آذر ومومنی، 1383،ص 8)

آمار استنباطی

در این پژوهش برای بررسی فرضیات از روش رگرسیون و شدت همبستگی  استفاده شده است.

1-9) مفاهیم و واژه های تخصصی)محصولات و خدمات نرم افزاری، کپی رایت، تحقیق و توسعه(

(1-9-1  محصولات و خدمات نرم افزاری

الف)محصولاتی که متناسب با یک نیاز یا کاربرد عمومی طراحی و تدوین گردیده و از طریق یک واسط سخت افزاری مانند لوح فشرده (CD) به بازار عرضه می گردد.

ب) کلیه فعالیت های مطالعاتی، تجزیه وتحلیل و طراحی، ساخت، آزمایش، اجرا، راه اندازی و ارائه خدمات پشتیبانی به عنوان خدمات نرم افزاری شناخته می شوند.(غضنفری، مهدی، 1387)

1-9-2) کپی رایت

کپی رایت « کپی رایت » معادل اصطلاح « حق نسخه برداری » و « حق تکثیر و انتشار » است که ترجمه ای از اصطلاح « Copyright» می باشد. ضمن آنکه این اصطلاح در نظام های رومی – ژرمنی به « حق مولف » شهرت دارد. اصطلاح « کپی رایت » در سال 1886 طی « کنوانسیون برن » وارد عرصه بین المللی گردید.

کپی رایت حقی است که به موجب آن به پدید آورنده اثر ادبی اجازه داده می شود که نسبت به انتشار و فروش اثر ادبی، هنری یا علمی خویش با پشتوانه حمایتی که از سوی قانون گذار نسبت به او صورت    می گیرد، تصمیم بگیرد. این تصمیم گیری بدون دغدغه آن است که دیگران حقوق مادی و اخلاقی او را زیر پا نهند و او را از داشتن این حقوق مسلم محروم سازند. لذا از اینرو کپی رایت تمهیدی قانونی است که برای حمایت از حقوق مادی و مالی پدیدآورندگان یا تولید کنندگان آثار ادبی، هنری و علمی طرح و پایه ریزی شده است.(آموزگار، 1382)                                                                                    

 تحقیق و توسعه[1] (3-9-1

تحقیق و توسعه: عبارتست از کشف دانش جدید درباره محصولات، فرآیندها، خدمات و بکارگیری دانش کشف شده برای ایجاد و بهبود محصولات، فرآیندها و خدماتی که نیازهای بازار را تامین کند

صنعت نرم افزار و ویژگی های آن

 1-1تعریف و تاریخچه صنعت نرم افزار

نرم افزار در معنای عام کلمه به کلیه روش ها و داده ها و هر آنچه که منجر به ایجاد آگاهی می شود اطلاق می شود. این تعریف کلی است و شامل نرم افزار کامپیوتری نیز می شود.(شورای عالی انفورماتیک، 73)

نرم افزار یکی از دو شاخه علم کامپیوتر می باشد. نرم افزار را می توان برنامه ریزی سخت افزار به منظور استفاده از آن تعریف کرد. یا بعبارتی دیگر"نرم افزار مانند روح انسان است که به کالبد آن جان          می بخشد" در  دنیای امروز که عصر اطلاعات می باشد، نرم افزار به عنوان بخشی از فن آوری اطلاعات (IT)مطرح است. امروزه فن آوری اطلاعات و فروش آن به عنوان یک صنعت بسیار مهم و پولساز معرفی می شود. به عنوان مثال، در سال 1985 در آمریکا، در آمد ناشی از تولید و فروش نرم افزار بالغ بر 4.9% تولید ناخالص داخلی را تشکیل می داده است. که البته امروزه چیزی بیشتر از این آمار است. امروزه افرادی که در این صنعت مشغول به کارند، به عنوان نسل جدید ثروتمندان معرفی می شوند(مانند بیل گیتس-صاحب اصلی شرکت مایکروسافت-که ثروت وی در 4 اوت سال 1998 بیش از 61 میلیارد دلار برآورد شده است. این شرکت در سال 1986 با سرمایه 80 دلار شروع بکار کرد و در سال 1997 سرمایه آن بالغ بر 482 میلیارد دلار تخمین زده شده است). همچنین سرمایه شرکت های تولیدی و فروشنده بخش فن آوری اطلاعات، قابل مقایسه با سرمایه بزرگترین و سودآورترین شرکت های نفتی در دنیا هستند.

شاید بتوان گفت این صنعت (صنعت نرم افزار) برای اولین بار در سال 1970معرفی شد. در این سال شرکت IBM برای اولین مرتبه، فروش نرم افزارهایش را از فروش سخت افزارهایش جدا نمود. تا قبل از این تاریخ نرم افزار به صورت رایگان همراه سخت افزار ارائه می شد. این کار پیامدهای بسیار مهمی در پیداشت که از جمله به وجود آمدن "صنعت نرم افزار"می توان اشاره نمود. بنابراین هر چند نرم افزار پیش از سخت افزار وجود داشته، اما به عنوان یک صنعت و بخش کاملا" مجزا وجود خارجی نداشته است.

 2-1تعریف IT و اجزا تشکیل دهنده آن

IT شامل مجموعه ای از تکنیک ها و ابزارهاست که در جهت بهینه سازی و پشتیبانی سیستم های فعال بر محوریت اطلاعات و دانش می باشند. همچنین شامل مطالعه، طراحی، گسترش، اجرا، نگهداری و مدیریت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر و به خصوص کاربردهای نرم افزاری و سخت افزاری کامپیوتر می باشد. به عبارت دیگر، برای توصیف تکنولوژی هایی به کار می رود که ما را در ضبط ،ذخیره سازی، پردازش، بازاریابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می کنند. IT بر دانش و مهارت استفاده از کامپیوتر و سیستم ارتباط از راه دور به همراه ذخیره سازی، کاربرد و انتقال اطلاعات تاکید دارد.                                                            

اجزاء تشکیل دهنده IT

 IT مانند هر تکنولوژی دیگری، دارای اجزای تشکیل دهنده می باشد و از منظر نگرش  "بستر پیاده سازی" دارای اجزاء ذیل است.

نرم افزار: برنامه های کامپیوتری به منظور دریافت، پردازش و تولید اطلاعات به کار برده می شوند.

سخت افزار پردازشی و ذخیره سازی: سخت افزار مورد نیاز به منظور پردازش(مانند کامپیوترهای شخصی) و سخت افزار لازم جهت ذخیره و بازیابی نمودن اطلاعات.

سخت افزار ارتباطی:  به منظور برقراری ارتباط میان کامپیوترها بکار می رود.(مثل خطوط تلفن)

نیروی انسانی: افرادی که در این تکنولوژی شاغل هستند و همچنین آنهایی که مصرف کننده محصولات این  فن آوری ها هستند.

داده ها ومنابع آنها: به عنوان ماده اولیه فن آوری اطلاعات می باشد. این داده ها باید قابل اعتماد، جدید و دقیق باشند.(تارخ ، محمد جعفر و امی، امیر علی 1381 ص 23)

 3-1کیفیت نرم افزار

نرم افزار نیز مانند هر کالای تولیدی دیگر، باید دارای کیفیت باشد. نرم افزاری که فاقد کیفیت باشد، مورد استفاد قرار نخواهد گرفت. اما کیفیتی که برای یک نرم افزار در نظر گرفته می شود با کیفیت کالاهای دیگر و حتی خود سخت افزار کامپیوتر تفاوت دارد. این تفاوت ناشی از ماهیت نرم افزار می باشد. اما اینکه منظور از کیفیت نرم افزار چیست نظرات مختلفی وجود دارد ولی پارامترهای دخیل در کیفیت نرم افزار به شرح زیر است.

1-3-1 انطباق با نیازهای کاربر

از جمله مواردی که در تعیین کیفیت یک نرم افزار دخیل می باشد، انطباق با نیازهای کاربر است. نرم افزاری که تهیه می شود، باید جوابگوی درخواست های کاربر خود باشد. البته منظور این نیست که یک نرم افزار همه منظوره در اختیار کاربر قرار داده شود تا وی بتواند کلیه مشکلاتش را با آن حل کند. چه بسا تولید چنین محصولی غیر ممکن و یا حداقل بسیار سخت می باشد. مسلما" کار با این نرم افزار هم بسیار سخت و پیچیده خواهد بود. شاید بهتر باشد به کاربر یک زبان برنامه نویسی یاد دهیم تا خود وی بتواند بدین ترتیب نیازهایش را برطرف کند.    

به هر ترتیب، برای تولید یک محصول نرم افزاری خوب که بتواند در بازار فروش خوبی داشته باشد و مشتریان زیادی را به خود جلب کند، باید ابتدا مشتری و بازار مربوطه به طور کامل و دقیق بررسی و شناخته شوند. پس از بررسی آنها می توان نیازهای موجود را تشخیص داده و از آنها در تولید محصول استفاده نمود. بعنوان نمونه در بازار ایران، کاربران ویندوز نیازمند یک نرم افزار فارسی ساز خوب و با قیمت مناسب می باشند. عمده فارسی سازهایی که موجود هستند، بر پایه ویندوزهای عربی بنا شده اند، به طوری که فقط جدول کارکترها و صفحه کلید آن ویندوز را تغییر می دهند. کافی است یک ویندوز عربی را بر روی دستگاه خود نسب کنید و حداقل با تغییر دو فایل(این دو فایل از پیش آماده می باشند و لازم است آنها را بر روی فایل های مشابه در ویندوز کپی شود)یک ویندوز فارسی  به دست آورید. این روش بسیار آسان، در دسترس و کم هزینه می باشد. ولی بدلیل اینکه به صورت بنیادین تغییرات صورت نگرفته و این تغییرات در ظاهر می باشد، عمده کاربران این گونه ویندوزها با مشکل مواجه می شوند. به عنوان نمونه در بسیاری از این ویندوزها چهار حرف فارسی گ چ پ ژ با استفاده از ترکیب حروف ساده و علایم ویژه قابل دسترسی می باشد.

1-3-2 مستندات مناسب

مستندات یک نرم افزار، شامل توضیحاتی در مورد آن نرم افزار می باشد. امروزه اهمیت مستندات بقدری است که نرم افزار بدون مستندات، مانند یک فرد بدون شناسنامه است. مستندات انواع و اقسام گوناگونی دارد. با توجه به مقدار و نوع اطلاعاتی که در آن نوشته می شود، دسته بندی میگردند. مثل مستندات کاربر و مستندات سیستم.

1-3-3 استفاده از تکنولوژی روز

علم کامپیوتر (چه از لحاظ سخت افزار و چه از لحاظ نرم افزار) هر روز پیشرفت می کند. شاید بتوان گفت که این سرعت پیشرفت، بیشتر از سرعت پیشرفت هر علم و یا صنعت دیگری می باشد. امروزه شاهد هستیم که پیشرفت های سخت افزاری موجب گشته تا در کمتر از یک دهه، سرعت کامپیوتر ها وقابلیت ها و منابع آنان چند ده برابر شود. مشابه همین امر در مورد نرم افزار صادق است. مفاهیمی که در چند سال قبل (کم تر از یک دهه) مطرح بوده و شاید تصور می شد که تغییر نا پذیرند، در حال حاضر تغییرات اساسی  نموده اند. این تغییرات در جهت بهبود روش های انجام عملیات می باشند.

برای مثال صنعت اتومبیل از زمان پیدایش تا کنون تغییرات شگرفی را به خود دیده است. از جمله      می توان به اختراع تایرهای امروزی، سیستم های ترمز و غیره اشاره نمود. تمامی این تغییرات در جهت بهبود کیفیت اتومبیل بوجود آمده است. به عنوان نمونه، تایرهای جدید خودرو در مقایسه با چرخ های چوبی و یا فلزی نرم تر بوده و در نتیجه حرکت و ایست خودرو را راحت تر نموده اند. در کل به دلیل آنکه تمایل انسان رسیدن به کمال است و تمامی فعالیت هایش نیز در همین راستا می باشد و در نتیجه اختراعاتی که نموده به همین دلیل است. با این اوصاف، تغییرات علم و تکنولوژی کامپیوتر در همین راستا بوده و در جهت بالا رفتن سهولت و کیفیت کار می باشد. پس نرم افزاری که تهیه می شود باید از تکنولوژی روز بهره مند باشد.

در حال حاضر، گردونه پیشرفت های علمی و تکنولوژی کامپیوتری در اختیار چند کشور بزرگ صنعتی         می باشد. این کشور ها که مهمترین آنها آمریکا می باشد، جلودار مسابقه پیشرفت هستند. همچنین سرعت پیشرفت نیز بسیار بالاست به طوری که تصور می شود که کارخانه ای برای  توسعه و پیشرفت احداث کرده اند  و پس از مدت زمان کوتاهی، یک توسعه و یا پیشرفت جدید را ارائه می نمایند. از طرف دیگر این پیشرفت های جدید یا پس از مدت زمان طولانی در اختیار دیگران قرار داده می شوند و یا بدون هر گونه اطلاعاتی در مورد نحوه به کارگیری ارایه می شوند.

این مجموعه عوامل موجب می گردند تا کشوری مانند ایران، نتواند در حداقل زمان ممکنه به اطلاعات و پیشرفت های روز دسترسی پیدا کرده و یا از آنها به درستی استفاده نماید. زمانی هم که به اطلاعات مورد نیاز دست پیدا نمودیم، پیشرفت جدیدی به وجود آمده است که روش قبلی دیگر کارایی نخواهد داشت. همین مسئله یکی از مشکلات عمده صنعت نرم افزار ایران برای راهیابی به بازارهای جهانی می باشد. چرا که بدون داشتن دانش روز نمی توانیم نرم افزارهای مناسبی تولید کرده و در نتیجه سهمی مناسب از بازار جهانی نرم افزار را در اختیار خود داشته باش

[1] Research and development 

Abstract

Nowadays, new developments in the global economy, including volatility in raw material prices, rising wages, human resources, increasing transportation costs, warehousing and other production factors, many developing countries are forced For more success in business competition, into production and trade are goods that have the lowest dependency components of economic high-risk. The software industry is one of the industry. This Industry in addition to having high added value, less need for raw materials and other components are causing cost. The software industry is clean industry knowledge and is based on research and development. Our country can also for achieve the benefits of this industry step in software exports.

Due to this, this study to identify bottlenecks of software exports and providing solutions for resolve it. In this study Statistical Society were software companies member of Software Exporters Union, Five hypotheses about the demand, national software vision and strategy, international trust and linkages, specifications of the software industry, domestic input factors and infrastructure was designed .The questionnaire was designed based on the hypothesis And was completed by a sample that is same Statistical Society and the results of the questionnaire was based on regression methods were tested. Results of this study show that all five factors listed in the error level of 5% on software export is Effective.

Keywords: software, research and development, export, barriers