فهرست:
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
1
مقدمه ....................................................................................................................
2
بیان مساله تحقیق ...................................................................................................
3
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ............................................................................
4
اهداف تحقیق .......................................................................................................
5
چارچوب نظری ...................................................................................................
5
ویژگی های مدل الماس پورتر ..............................................................................
5
شرایط تقاضای داخلی ..........................................................................................
6
عوامل مرتبط و پشتیبان ..........................................................................................
6
استراتژی ، رقابت و ساختار ...................................................................................
7
نقش دولت ............................................................................................................
7
شانس (اتفاقات پیش بینی نشده) ...........................................................................
7
عوامل درونی ........................................................................................................
7
مدل تحلیلی تحقیق ................................................................................................
8
فرضیه های تحقیق .................................................................................................
9
قلمروی تحقیق .....................................................................................................
9
قلمروی موضوعی تحقیق .....................................................................................
9
قلمروی مکانی تحقیق ..........................................................................................
9
قلمروی زمانی تحقیق ............................................................................................
10
گروه های ذینفع ...................................................................................................
10
نوآوری تحقیق ......................................................................................................
10
تعاریف مفاهیم و واژگان کلیدی تحقیق ................................................................
11
فصل دوم : مرور منابع / ادبیات تحقیق / پیشینه تحقیق
12
مقدمه ....................................................................................................................
13
مفاهیم ابتدایی رقابت پذیری ملل ..........................................................................
13
نظریات مرکانتیلیست ها .......................................................................................
13
نظریه مزیت مطلق ................................................................................................
14
نظریه مزیت نسبی .................................................................................................
14
نظریه هکشر – اوهلین .........................................................................................
15
روند ظهور رقابت پذیری ......................................................................................
15
طبقه بندی مفاهیم رقابت پذیری نوین .................................................................
19
تعریف رقابت پذیری .............................................................................................
20
فهرست و جداول رقابت پذیری ..........................................................................
20
مدلهای رقابت پذیری ملل .....................................................................................
22
مدل الماس مایکل پورتر (1990) ..........................................................................
22
مدل الماس دانینگ – پورتر (1991) .....................................................................
26
مدل الماس مضاعف دوگانه راگمن (1991) .........................................................
27
مدل الماس بوش – پورتر (1992) ........................................................................
31
مدل الماس های چندگانه (1993) .........................................................................
32
مدل 9 عاملی چو (1994) .....................................................................................
34
مدل الماس مضاعف ثانویه چو ، مون ، کیم (2007) .............................................
35
تحلیل و طبقه بندی مدلها ......................................................................................
37
پیشینه کاربردی مدلهای الماس ..............................................................................
39
مفهوم و اهمیت صادرات .....................................................................................
43
انواع صادرات ........................................................................................................
44
صادرات قطعی ......................................................................................................
44
صادرات موقت ......................................................................................................
44
صادرات قطعی در حجم تجاری .............................................................................
44
صادرات قطعی غیرتجاری .....................................................................................
44
صادرات مجدد ......................................................................................................
44
ترانزیت خارجی ...................................................................................................
45
تاریخچه توسعه صادرات و فلسفه آن ...................................................................
45
صادرات و اهمیت آن ...........................................................................................
50
موانع و مشکلات صادرات ...................................................................................
54
عملکرد صادراتی ...................................................................................................
55
اهمیت و نقش صادرات غیر نفتی در اقتصاد کشور ...............................................
56
اهمیت صادرات محصولات کشاورزی ..................................................................
57
پیشینه موضوع تحقیق ...........................................................................................
58
فصل سوم : روش اجرای تحقیق / مواد و روش ها
62
مقدمه ....................................................................................................................
63
کلیات پژوهش علمی .............................................................................................
63
مدل مفهومی (چارچوب علمی) پژوهش ...............................................................
64
اجزا و روابط مدل مفهومی ...................................................................................
64
تشریح عوامل مدل مفهومی ..................................................................................
65
شرایط تقاضای داخلی ..........................................................................................
66
عوامل مرتبط و پشتیبان ........................................................................................
66
استراتژی ، ساختار و رقابت ...................................................................................
67
نقش دولت ...........................................................................................................
67
شانس (اتفاقات پیش بینی نشده ) ........................................................................
68
عوامل درونی ( منابع انسانی و منابع مادی ) ..........................................................
69
مراحل پژوهش ......................................................................................................
70
جامعه آماری تحقیق و نمونه .................................................................................
72
جامعه آماری .........................................................................................................
72
نمونه گیری ............................................................................................................
73
ابزارهای جمع آوری اطلاعات ..............................................................................
74
پرسشنامه ................................................................................................................
74
مصاحبه حضوری ...................................................................................................
75
مقیاس های اندازه گیری ........................................................................................
75
روش تحقیق ...........................................................................................................
76
روش تجزیه و تحلیل داده ها ................................................................................
76
آزمون های آماری و ابزار سنجش تحقیق ..............................................................
76
روایی و پایایی ابزار تحقیق .....................................................................................
83
پایایی پرسشنامه .....................................................................................................
83
روایی پرسشنامه ....................................................................................................
84
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق
85
مقدمه ....................................................................................................................
86
آمار توصیفی .........................................................................................................
86
ترکیب سنی پاسخ دهندگان ..................................................................................
87
ترکیب جنسیتی پاسخ دهندگان ..............................................................................
87
تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس تحصیلات ...........................................................
88
تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس میزان تجربه .........................................................
89
آمار توصیفی سازه های تحقیق ..............................................................................
90
شرایط تقاضای داخلی ...........................................................................................
90
عوامل مرتبط و حمایت کننده ................................................................................
90
استراتژی ، رقابت و ساختار ....................................................................................
91
نقش دولت .............................................................................................................
92
شانس ( تفاقات پیش بینی نشده) ............................................................................
92
عوامل درونی .........................................................................................................
93
تحلیل عاملی تاییدی سازه شرایط تقاضای داخلی .................................................
93
تحلیل عاملی تاییدی بعد عوامل مرتبط و حمایت کننده ......................................
94
تحلیل عاملی تاییدی بعد استراتژی ، رقابت . ساختار ............................................
95
تحلیل عاملی تاییدی بعد نقش دولت ...................................................................
96
تحلیل عاملی تاییدی بعد شانس ...........................................................................
97
تحلیل عاملی تاییدی بعد عوامل درونی .................................................................
98
تحلیل های استنباطی و بررسی معناداری شاخص ها ............................................
99
بررسی معناداری تاثیر شاخص های تقاضای داخلی ..............................................
100
بررسی معناداری تاثیر شاخص های عوامل مرتبط و حمایت کننده .......................
101
بررسی معناداری تاثیر شاخص های استراتژی ، رقابت و ساختار ..........................
102
بررسی معناداری تاثیر شاخص های نقش دولت ...................................................
103
بررسی معناداری تاثیر شاخص های شانس ...........................................................
104
بررس معناداری تاثیر شاخص های عوامل درونی ................................................
104
اولویت گذاری شاخص های تاثیرگذار بر صادرات ..............................................
106
رتبه بندی شاخص های بعد شرایط تقاضای داخلی .............................................
107
رتبه بندی شاخص های بعد عوامل مرتبط و حمایت کننده ....................................
107
رتبه بندی شاخص های بعد استراتژی ، رقابت و ساختار .......................................
108
رتبه بندی شاخص های بعد دولت ........................................................................
109
رتبه بندی شاخص های بعد شانس .......................................................................
111
رتبه بندی شاخص های عوامل درونی ....................................................................
112
اولویت بندی ابعاد تاثیرگذار بر صادرات برنج ........................................................
113
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
114
مقدمه ...................................................................................................................
115
نتایج تحلیل ابعاد شش گانه مدل الماس پورتر .......................................................
116
شرایط تقاضای داخلی ...........................................................................................
116
عوامل مرتبط و حمایت کننده ................................................................................
117
استرتژی ، رقابت و ساختار ....................................................................................
117
دولت ....................................................................................................................
118
شانس ....................................................................................................................
119
عوامل درونی .........................................................................................................
120
پیشنهادات مبتنی بر یافته های تحقیق ....................................................................
121
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه 1 ..................................................................................
121
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه2 ...................................................................................
122
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه3 ....................................................................................
123
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه4 ....................................................................................
124
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه5 ....................................................................................
124
پیشنهادات مبتنی بر فرضیه6 ....................................................................................
124
سایر نتایج .............................................................................................................
125
محدودیت های تحقیق ...........................................................................................
126
پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی .............................................................................
126
منابع و مآخذ فارسی و لاتین ................................................................................
128
پرسشنامه ..............................................................................................................
134
فهرست جداول و نمودارها ...................................................................................
139
چکیده انگلیسی ....................................................................................................
منبع:
منابع و مآخذ
الف – فارسی
آذر،عادل ومومنی،منصور،1390،آماروکاربرد آن در مدیریت ،جلد اول،تهران،سمت
آذر، عادل و مومنی ،منصور ؛ آمار و کاربرد آن در مدیریت ؛ جلد اول ، انتشارات سمت، چاپ سوم ،1377.
آذر، عادل و مومنی ،منصور ؛ آمار و کاربرد آن در مدیریت (تحلیل آماری ) ؛ جلد دوم ، انتشارات سمت ، چاپ چهارم ،1379.
آر.دیوید،فرد،1391،مدیریت استراتژیک،پارساییان،علی و اعرابی ،سیدمحمد، تهران،رسام.
ایمانی،هادی،1389،"بررسی و تبیین استراتژی های مناسب بازاریابی جهت توسعه صادرات غیر نفتی(مطالعه موردی :منطقه آزاد ارس)"،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد واحد رشت.
بابا خانی،علی،1389،"سنجش و ارزیابی تاثیر عوامل تعیین کننده عملکرد صادراتی در شرکت های تولیدی استان قزوین"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد واحد رشت.
پورتر، مایکل ؛ استراتژی رقابتی، تکنیک های تحلیل صنعت و رقبا؛ ترجمهء جهانگیر محمدی و عباس مهرپویا، انتشارات رسا ، چاپ دوم،1385.
حافظ نیا، محمدرضا، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی؛ انتشارات سمت،چاپ دوازدهم،1385.
حسینی. احمد، قاضی زاده. مصطفی، اسفنجانی. حسین، 1387، بررسی تاثیر بکارگیری بازاریابی الکترونیکی بر عملکرد صادراتی صادرکنندگان نمونه بخش صنعت در سالهای 1379 تا 1384 ، ماهنامه دانشور رفتار، سال پانزدهم، شماره 32، صص 124-141.
حسینی،میرزاحسن،1386،مدیریت صادرات و واردات ،تهران ،دانشگاه پیام نور.
حقیقی، محمد،1386،بازرگانی بین الملل نظریه ها و کاربردها،تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
حقیقی،محمد،فیروزیان،محمود،نجفی مجد،محمد،1387،"شناسایی عوامل تعیین کننده عملکرد صادراتی در صنعت مواد غذایی"نشریه مدیریت بازرگانی،دوره 1،شماره1 ،ص ص 2-20.
حقیقی،محمد و مختاری ،پگاه؛ تعیین وضعیت رقابتی صنعت پرورش میگوی ایران در بازارهای بین المللی براساس ندل الماس رقابت ملی ، دانش مدیریت، سال هجدهم،شماره69،تابستان1384.
خاکی ،غلامرضا؛روش تحقیق؛ با رویکردی به پایان نامه نویسی، کانون فرهنگی انتشاراتی درایت، تهران،1378.
خاکی، غلامرضا؛ روش تحقیق در مدیریت ، انتشارات دانشگاه آزاد، چاپ اول،1379.
دانایی فرد،حسن و الوانی،سیدمهدی وآذر،عادل؛ روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، رویکردی جامع؛انتشارات صفار،چاپ اول ،1383.
دانایی فر، الوانی، مهدی، آذر، عادل، روش شناسی پژوهش کمی در مدیریت، انتشارات صفار، 1387، تهران.
دانایی فرد،حسن و الوانی،سیدمهدی وآذر،عادل؛ روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، رویکردی جامع؛انتشارات صفار،چاپ دوم،1386.
دلاور، علی، 1391، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، انتشارات ویرایش، چاپ 37، تهران.
ره نورد،فرج اله؛ حقیقت و افسانه در مدل پورتر، دانش مدیریت،سال دوازدهم،شماره44،بهار1378.
روستا،احمدوونوس،داوروابراهیمی،عبدالحمید،1389،مدیریت بازاریابی،تهران،سمت.
سرمد،زهره و بازرگان،عباس و حجازی،الهه؛ روش های تحقیق در علوم رفتاری؛ انتشارات آگاه، چاپ سیزدهم،1385.
سرمد، زهره، بازرگان، عباس، حجازی، الهه، 1391، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگه، تهران.
سکاران ،اوما،1390،روشهای تحقیق در مدیریت، مترجمین: صائبی، محمد و شیرازی، محمود، تهران، مرکزآموزش مدیریت دولتی.
سلکایند،نیل جی؛ کاربرد آمار در پژوهش های علوم انسانی؛ ترجمه خلیل میرزایی و علی بقایی سرابی، انتشارات حفیظ،چاپ اول،1385.
شرکتSPSS ؛راهنمای جامع SPSS ؛ترجمه حسن محمدی، انتشارات گلپونه،چاپ اول،1384.
طارق، خلیل؛ مدیریت تکنولوژی(رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروت)، ترجمه در مرکز تکنولوژی نیرو،انتشارات پیام متن ،چاپ اول،1381.
عصارانی آرانی ، عباس؛ کاربردی نمودن شاخص های ارزیابی و هدایت اقتصادی بنگاه های تولیدی در صنعت خودرودر ایران،دانشگاه تربیت مدرس،1382.
غیاثوند،احمد؛کاربرد آمار و نرم افزار در تحلیل داده ها؛ انتشارات لویه،چاپ اول،1387.
فتحی،یحیی،1384،"مزیت های نسبی صادراتی و نیازهای وارداتی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی"،موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
کیگان،وارن جی؛ مدیریت بازاریابی جهانی؛ ترجمه و تلخیص عبدالحمید ابراهیمی،دفتر پژوهش های بازرگانی، چاپ سوم ،1387.
محمدی،محمد،1378،"راهنمای صادرات،نشر قانون،شماره 2.
محمود زاده، مجید؛ زیبایی، منصور،1383، بررسی عوامل موثر بر صادرات پسته ایران: یک تحلیل همجمعی، مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دوازدهم، شماره 46، ص 158- 137.
مرادی،مرتضی و شقایی، رسول؛ رقابت پذیری از دیدگاه « مدل الماس» پورتر،تدبیر،سال شانزدهم،شماره164،دی1384.
موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی؛ مزیت رقابتی و رقابت پذیری صنعت قطعات خودرو ایران، چاپ دوم،1385.
مهری،علی و حسینی خداداد؛ طراحی مدل مزیت رقابتی برای صنعت خودرو در ایران،دانشگاه تربیت مدرس،1383.
وظیفه دوست،حسین،زرین نگار،ندا،1388،"بررسی عملکرد سیاست های دولت بر روری صادرات شرکت ها"،فصلنامه بصیرت سال 16،شماره 44،ص ص 47-63.
ووماک،جیمز و جونز، دانیل و روس ،دانیل؛ تولید ناب، انقلاب کیفیت و بهره وری؛ ترجمه ازاده رادنژاد، نشر آموزه،1379.
هسلبین،فرانسیس و گلداسمیت،مارشال و بکهارد،ریچارد، سازمان فردا؛ترجمه فضل اله امینی و سایرین، جلد دوم ،انتشارات فرا،چاپ اول،1387.
ب- لاتین
BELLAK C.J. AND WELSS A. AOUTE ON THE AUSTRIAN “DIAMOND” MANAGEMENT INTRENATIONAL REVIEW 33(2) (1993).PP.109-118.
Bloemer.J, Pluymaekers.M, odekerken.A, 2012, Trust and affective commitment as energizing forces for export performance, International Business Review, Vol. 38, pp. 586-602.
Byrne, V., (1998). Performance improvement: What to keep in mind. Training & Development 53 (8),38–49.
Cartwright WR. Multiple linked ‘diamonds’ and the international competitiveness of export – dependent industries : The New Zealand Experience [special issue].Manage Int. Rev 1993:2(33):55-70.
Cheng, C. H., Mon, D. L., 1994, Evaluating weapon system by analytic hierarchy process based on fuzzy scales, Fuzzy Sets and Systems 63, 1-10.
Cho, D.S., A dynamic approach to international competitiveness : the case of Korea. J. Far Eastern Bus. 1(1)1994,17-36.
Cho, D.S., Moon. H.C. Kim, M.Y. Competitive strategy to enhance national competitiveness. In : Proceedings in Academy of International Business 2006 Annual Meeting, Beijing, China, June 2006,23-26.
Cho, D.S., Moon. H.C. From Adam Smith to Michael Porter. World Scientific, Singapore,2000.
Cho, D.S., Moon. H.C. Kim, M.Y. “ CHARACTERIZING INTERNATIONAL COMPETITINENESS IN INTERNETIONAL BUSINESS RESEARCH : A MASI APPROACH TO NATIONAL COMPETITINENESS” RESEARCH IN INTERNATIONAL BUSINESS AND FINANCE. IN PRESS, CORRECTED PROOF, AVAILABLE ONLINE, 13 MAT 2007.
Crocombe, F. T., Enright, M. J., & Porter, M. E. (1991). Upgrading New Zealand's competitive advantage.Auckland: Oxford University Press.
Davis, P.S. (1995). Porter’s (1980) generic strategies as determinants of strategy group membership and organizational performance. Academy of Management Journal 27, 467–488.
Davies, H., & Ellis, P. (2000), Porter’s Competitive Advantage of Nations: Time For The Final Judgement Journal of Management Studies, 37, 1189–1214. http://dx.doi.org/10.1111/1467-6486.00221
Dong-Sung Cho, Hwy-Chang Moon and Min-Young Kim" Characterizing international competitiveness in international business research:A MASI approach to national competitiveness "Research in International Business and Finance, In Press, Corrected Proof, Available online 13 May2007.
DORIS OMERZEL GOMEZELJ AND TANJA MIHALIC “ DESTINATION COMPETITIVENESS – APPLYING DIFFERENT MODELS, THE CASE OF SLOVENIA” TOURISM MANAGEMENT , IN PRESS, CORRECTED PROOF, AVAILABLE ONLINE, 1 MAY 2007.
Dunning JH. Internationalizing Porter’s diamond [special issue]. Manage Int. Rev, 1993:2(33):8-15.
Forza C, Filippini R. (1998). TQMimpact on quality conformance and customer satisfaction: a causal model. International Journal of Productions Economics;55(1):1–20.
H. Chang Moon, Alan M. Rugman, Alain Verbeke "A generalized double diamond approach
to the global competitiveness of Korea and Singapore" International Business Review 7 (1998) 135–150
http://dx.doi.org/10.1002/smj.4250050207
http://www.irandoc.ac.ir/
http://www.tccim.ir/ImpExpStats.aspx?mode=doit
Iran’s Ministry of Agriculture. (2006). Islamic Republic of Iran yearly agricultural fact book. Tehran: Iran’s Ministry of Agriculture.
Joshi, R. M. (2005). International Marketing. New Delhi and New York: Oxford University Press.
Kaleka.A,2012, studying resource and capability effect on export venture performance, Journal of World Business, Vol.47, pp. 93-105.
Kline, R. B. (1998). Software programs for structural equation modeling: Amos, EQS, and LISREL. Journal of Psychoeducational Assessment, 16, 343-364.
Lee.J, Giorgis.B, 2004, Empirical approach to the sequential relationship between firm strategy , export activity, and performance in US manufacturing firms, International Business Review, Vol.13, pp. 101-129.
Matanda.M , Freeman.S, 2009, effect of perceived environmental uncertainty on exporter – importer inter organizational relationship and export performance improvement, International Business Review, Vol. 18,
Moon H.C., Rugman A. M. and Verbeke A., "A generalized double diamond approach to the global competitiveness of Korea and Singapore", International Business Review 7, 1998, pp. 135–150.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
Porter, M. E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. N
New York, NY: The Free Press.
Porter, M. E., & the Monitor Company (1991). Canada at the crossroads: The reality of a new competitiveenvironment. Ottawa: Business Council on National Issues and Minister of Supply and Services of the Government of Canada.
Review, Vol.20, pp. 117 – 135.
Rogg, Kirk L., Schmidt, David B., Shull, Carla, Schmitt, Neal. (2001). Human resource practices, organizational climate, and customer satisfaction. Journal of Management 27., 431–449.
Rugman, A. M., & D'Cruz, J. R. (1993). The double diamond model of international competitiveness: Canada's experience. Management International Review, 33(2), 17–39.
Serra.F, Pointon.J, Abdou.H, 2012, Factors influencing the propensity to export : A study of UK and Portuguese textile firms, International Business Review, vol.21, pp. 210-224.
Seyed Fathollah, Mohsen& Seidi,Mohsen & Riasi, Arash, Identifying the Barriers to Iran’s Saffron Export by Using Porter’s Diamond Model,2012, International Journal of Marketing Studies; Vol. 4, No. 5; 2012.
Singh.D, 2009, Export performance of emerging market firms, International Business Review, Vol. 18, pp.321- 330.
Shah, Rachna , Ward, Peter T. (2007). Defining and developing measures of lean production. Journal of Operations Management, Shank, J., Govindarajan, V. (1993). Strategic Cost Management: The New Tool for Competitive Advantage. The Free Press, New York.
Shah, R., Goldstein, S.M., Ward, P.T. (2006). Aligning supply chain management characteristics and inter-organization information system types: an exploratory Study. IEEE Transactions on Engineering Management 49 (3), 282–292.
Stoian.M, Rialph.A, Rialp.J, 2012, Export performance under the microscope: A glance through Spanish lenses, International Business Navarro.A, Losada.F, Ruzo.E, Diez.J, 2010, Implication of perceived commitment advantages, adaption of marketing tactics and export commitment on export performance, Journal of World Business, Vol.45, pp.49 – 58.
Theingi.A, 2011, how exporters and intermediaries resource influence export performance, Australian Marketing Journal, Vol. 19, pp.100-107.
www.iccim.ir