پایان نامه حاکمیت شرکتی و ریسک در شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران

پایان نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

رشته مدیریت بازرگانی-گرایش مالی

چکیده

در تحقیق حاضر به بررسی ارتباط حاکمیت شرکتی و ریسک شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده و همچنین رابطه بین سهامداران نهادی و حاکمیت شرکتی و ازسوی دیگر رابطه بین سهامداران نهادی و ریسک نیز مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نظر هدف، از نوع کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری و تحلیل اطلاعات در حیطه تحقیقات توصیفی است. نمونه آماری شامل 81  شرکت در طی دوره زمانی پنج ساله 1386 تا 1390 می باشد که از روش نمونه گیری حذف سیستماتیک انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده ابتدا به وسیله رگرسیون ترکیبی با استفاده از نرم افزار Eviews  بررسی گردید تا بتوان پیش فرض های اساسی بررسی امور مالی در قالب معادلات خطی را بررسی کرد سپس این خطوط رگرسیون در قالب مدل علّی و با استفاده از نرم افزار  VisualPLS برای اجرای مدل مورد بررسی قرار گرفتند و فرضیه های تحقیق آزمون شدند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که یک رابطه منفی و معکوس بین ریسک و حاکمیت شرکتی برقرار است و افزایش شاخص حاکمیت شرکتی ، موجب کاهش ریسک می گردد. از سوی دیگر نتایج تحقیق نشان دهنده یک رابطه مثبت بین سهامداران نهادی وحاکمیت شرکتی و همچنین یک رابطه منفی بین سهامداران نهادی و ریسک است. آزمون های انجام شده نشان می دهد که شاخص حاکمیت شرکتی و ریسک به طور مستقیم بر هم اثرگذار هستند و همچنین اثرگذاری این متغیرها بر یکدیگر از طریق دخالت متغیر سوم یعنی سهامداران نهادی نیز مورد تائید قرار گرفت.

کلمات کلیدی: حاکمیت شرکتی، ریسک، سهامداران نهادی، رگرسیون ترکیبی، مدل علّی

مقدمه

زندگی امروز درحالی ادامه می یابد که سایه افکنی شرایط عدم اطمینان[1]، بر کلیه امور، به علل مختلف، فرایند تصمیم گیری را به کلی متحول ساخته است. تغییرات قیمت کالاهای اساسی، تغییر نرخ ارز، تغییر نرخ سود و همچنین تغییر قیمت سهام مواردی هستند که سازمان های امروزی دائماً با آن دست به گریبانند. این تغییرات در کنار سایر تغییرات محیطی سازمان ها، باعث ظهور نظریات جدید علمی در حوزه مدیریت شده است، تا آن جا که نظریه آشوب[2] مطرح گردیده و سازمان ها را در محیطی مملو از پیچیدگی و در عین حال قابل مدیریت، تصویر کرده است(راعی و سعیدی،1392،ص44).

دلیل وجودی هر واحد اقتصادی ایجاد ارزش برای ذینفعان خود می باشدو همه شرکت ها با عدم قطعیت رو به رو هستند و یکی از چالش های مدیریت این است که چه مقدار عدم قطعیت را بپذیرد، به طوری که ارزش ثروت ذی نفعان رشد یابد. عدم قطعیت هم در مورد خطر و هم فرصت، همراه با احتمال از دست دادن یا افزایش ارزش مطرح می شود. یک مدیر واحد اقتصادی باید علی رغم وجود عدم قطعیت ها و ریسک ها و فرصت های وابسته به آن، واحد اقتصادی را به صورت مؤثر اداره نموده و بدین ترتیب ظرفیت ایجاد ارزش شرکت را افزایش دهد(بورس اوراق بهادار تهران،1392،ص2)

در این راستا، مالکیت شرکتی نیز از طریق مالکیت سهام، تأثیر چشمگیری بر روش کنترل شرکت ها داشت. به این ترتیب، مالکان، اداره شرکت را به مدیران تفویض کردند و بازارهای بورس اوراق بهادار شکل گرفت. یکی از ابزارهای تخصیص بهینه منابع، بازارهای اوراق بهادار می باشد. لذا هر مشکلی که در بازار مذکور به وجود آید، تنها مسأله اقتصادی نیست بلکه به مسأله ای اجتماعی مبدل می شود که در آن منافع عمومی جامعه به خطر خواهد افتاد. برای حل و فصل مشکلات مذکور، یکی از مفاهیم با اهمیت مطرح شده در دو دهه اخیر، مفهوم حاکمیت شرکتی[3] است. دو دیدگاه نظری عمده شامل تئوری نمایندگی و تئوذی ذینفعان در این مورد مطرح است که هر یک از آن ها به صورت متفاوت به موضوع حاکمیت شرکتی می نگرند. تئوری نمایندگی به مشکل کارگزار و کارگمار و تئوری ذی نفعان به مشکل کارگزار و ذی نفعان می نگرند(حساس یگانه،1388،ص76).

حاکمیت شرکتی به معنای قوانین،مقررات،ساختارها،فرهنگ ها و سیستم هایی است که موجب دستیابی به هدف های پاسخگویی،شفافیت،عدالت و رعایت حقوق ذی نفعان می شود.حاکمیت شرکتی پیش از هر چیز،حیات بنگاه اقتصادی در دراز مدت را، هدف قرار داده و درصدد است تا از منافع سهامداران در مقابل مدیریت سازمان ها حفاظت کند. دو هدف حاکمیت شرکتی عبارت است از (حساس یگانه،1388،ص77):

کاهش ریسک بنگاه اقتصادی از طریق بهبود و ارتقای شفافیت و پاسخ گویی.

بهبود کارایی دراز مدت سازمان، از طریق جلوگیری از خودکامگی و عدم مسئولیت پذیری مدیریت اجرایی.

در این تحقیق به بررسی رابطه حاکمیت شرکتی و ریسک شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران پرداخته خواهد شد و همچنین رابطه بین سهامداران نهادی و حاکمیت شرکتی و ازسوی دیگر رابطه بین سهامداران نهادی و ریسک نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-2)بیان مسأله

در امور مالی، ریسک نوعی احتمال است که بازگشت واقعی منافع حاصل از سرمایه گذاری را متفاوت تر از حد انتظار خواهد نمود. با این حال، در اکثر موارد، سرمایه گذاران بیشتر نگران ریسک کاهش در سرمایه گذاری خود می باشد.(Hao Li et. al,2012,p206)

وجود ریسک در شرکت امر عادی و طبیعی است و انعکاس و گزارشگری ریسک نیز امری عادی تلقی شده و در مجموع به نفع شرکت است. چون سرمایه گذاران اعم از سهامداران و اعتباردهندگان با آگاهی از ریسک شرکت اعتماد بیشتری به شرکت خواهند کرد، لذا سطح انتظار آنان از سود یا بهره کاهش خواهد یافت و در نتیجه هزینه سرمایه شرکت کمتر خواهد شد(حساس یگانه،1386،ص54).

بورس اوراق بهادار تهران به عنوان مهم ترین و اساسی ترین ساختار بازار سرمایه ایران، فعالیت خود را از دهه 40 آغاز نموده و تا به حال راه پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. با توجه به ضرورت توسعه کشور و نقش بازار سرمایه در این حرکت، کنکاش در مسائل و مشکلات این نهاد مهم، آشکار می شود. آمارهای رسمی و غیر رسمی، از ضعف این ساختار مهم در اقتصاد کشور حکایت دارد. برای نمونه حجم داد و ستد در بورس تهران نسبت به تولید ناخالص ملی کشور تنها نزدیک به 2 درصد است، در حالی که این نسبت در انگلستان 121/7 درصد، در مالزی 259/4 و در سنگاپور 194/8 درصد است که این آمار نشان از ریسک سرمایه گذاری بالا در این شرکت ها را دارد (اسکندری و حسینی،1381،ص ص 31-30).

امروزه شرکت ها برای جلب سرمایه گذاران سعی در حداکثر کردن ارزش شرکت[4] دارند. افزایش درآمد و رشد در سود به عنوان یکی از راه کارهایی است که برای این منظور در نظر می گیرند. در بورس اوراق بهادار تهران نیز شرکت ها سعی دارند با افزایش میزان سود سالیانه خود باعث تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در سهام عادی شوند.از طرفی سرمایه گذاران نیز در بازار سرمایه سعی دارند منابع خود را به سمتی سوق دهند که بیشترین سودآوری را برای آن ها داشته باشد. در صورتی که سرمایه گذاران به سود مورد نظر خود دست نیابند، اقدام به خروج سرمایه از بازار سهام و سرمایه گذاری در سایر فعالیت ها خواهند کردکه این امر موجب کاهش داد و ستد در سهام و از رونق افتادن بورس اوراق بهادار خواهد شد. از این رو آگاهی از میزان ریسک شرکت ها نیز می تواند نقش بسزایی در تصمیم گیری افراد داشته باشد(فخاری و یوسف نژاد،1385،ص90).

یکی از ویژگی های بازار سرمایه، وجود اوراق بهادار گوناگون در بازار با ریسک و بازده گوناگون است و سرمایه گذاران با توجه به میزان ریسک پذیری[5] خود اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می نمایند.اما در بازار بورس تهران، اوراق بهادار قابل معامله عملاً به سهام شرکت ها محدود می شود. شرکت های سرمایه گذاری با توجه به ماهیت کار خود قابلیت مدیریت پرتفوی[6] و سرشکن کردن ریسک را دارند لذا سهام این شرکت ها باید از ریسک پایینی برخوردار باشند(فرزین و اسماعیلی،1378،ص1).

به نظر می رسد که حاکمیت شرکتی و ریسک ارتباط خاصی با یکدیگر دارند.توجه بیشتر به حاکمیت شرکتی برای توسعه زمینه های مربوط به نظریه های مهمی است که بر فرض حداکثرکردن ارزش سهامداران استوار است. از این جهت، حاکمیت مناسب شرکت های بزرگ باید به تمرکز بر حداکثر سازی ثروت سهامداران منجر شود(Hao Li et. al,2012,p204).

ضرورت حاکمیت شرکتی ناشی از تضاد منافع مشارکت کنندگان (ذی نفعان) در ساختار شرکتی است. تضاد منافع که از آن به عنوان مساله نمایندگی تعبیر می شود، خود ناشی از دو علت عمده است؛ اول این که هر یک از مشارکت کنندگان، اهداف و ترجیحات متفاوتی دارند و دیگر این که هرکدام اطلاعات کاملی در مورد اقدامات، دانش و ترجیحات دیگری ندارند. بدیهی است این تفکیک، با فرض نبود ساز و کارهای موثر اجرایی حاکمیت شرکتی، باعث ایجاد زمینه جهت اقدام مدیران در راستای منافع خود و نه منافع سهامداران خواهد شد(رحمانی،1390.ص37).

در یک شرکت، سهامداران طبق اصول عقد قرارداد با مدیریت، به عنوان یک عامل خدمت می کنند.از آن جا که هدف شرکت حداکثرسازی ارزش سهامداران است به طور بالقوه درگیری هایی برای بنگاه وجود دارد. به طور کلی، حاکمیت شرکتی مجموعه ای از مقررات و استراتژی ها برای کاهش درگیری های سازمان است تا اطمینان حاصل شود که ثروت سهامداران به حداکثر خواهد رسید. یک حاکمیت قوی باید به فرصت های از دست رفته کمتر و پروژه های دارای ارزش منفی خالص کمتر منجر شود. یک حاکمیت قوی باید به اظهاراتی که کمتر موجب گمراهی شوند منجر شود. همچنین باید باعث حداکثر سازی شفافیت اعتبار شرکت گردد. همه این ها باعث افزایش میزان اعتبار و دسترسی اطلاعات و کاهش بی اعتباری در بازار می گردد و موجب کاهش ریسک های مربوط به بازار در شرکت می شوند(Hao Li et. al,2012,pp204-205).

استقرار مناسب سازوکارهای حاکمیت شرکتی، اقدامی اساسی برای استفاده بهینه از منابع، ارتقای پاسخگویی، شفافیت، رعایت انصاف و حقوق همه ذی نفعان شرکت ها است(حساس یگانه و داداشی،1389،ص105).در این راستا محور اصلی این تحقیق متمرکز بر تبیین عوامل مختلف حاکمیت شرکتی مرتبط بر ریسک شرکت های بورس اوراق بهادار تهران است.

1-3)سؤال تحقیق

سؤال اصلی این تحقیق به قرار زیر است که حاکمیت شرکتی چه رابطه ای با ریسک شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران دارد؟

1-4)اهمیت و ضرورت تحقیق

در دنیای کنونی به علت نبود اطمینان، فرآیند تصمیم گیری بسیار دشوار است. عدم اطمینان محیطی و شدت رقابت سازمان ها و مدیران، آن ها را با چالش های متعدد مواجه ساخته است(منتظری،1390،ص32). بورس یک نهاد سازمان یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه محسوب می شود و تعیین میزان ریسک شرکت های پذیرفته شده در آن، گام مهمی در سرمایه گذاری و خرید سهام شرکت ها می باشد.

حاکمیت شرکتی درصدد ارتقای انصاف ، شفافیت و پاسخگوئی در بنگاه اقتصادی می باشد. ریسک بنگاه ها می تواند با اعمال حق حاکمیت شرکتی در ارتباط باشد و مدیران بهتر، می توانند موجب حاکمیت شرکتی مؤثرتر شده و به ذی نفعان خود توجه بیشتری نمایند در نهایت ریسک کمتری را تولید کنند. حاکمیت شرکتی شامل معیارهایی است که می تواند با افزایش عدم تمرکز در کنترل شرکتها، از قدرت مدیران در پیگیری منافع شخصی کاسته و باعث کاهش ریسک بنگاه های اقتصادی شود.

 در مجموع دو هدف حاکمیت شرکتی عبارت است از(حساس یگانه و همکاران،1388،ص77):

1. کاهش ریسک بنگاه اقتصادی از طریق بهبود و ارتقای شفافیت و پاسخگویی.

2. بهبود کارایی درازمدت سازمان، از طریق جلوگیری از خودکامگی و عدم مسؤلیت پذیری مدیریت اجرایی.

در این تحقیق با توجه به ارتباطی که بین حاکمیت شرکتی(تمرکز مالکیت) و ریسک وجود دارد و با توجه به این که در بازارهای ایران تحقیق چندانی در این باره انجام نشده است، ضرورت تحقیق مشخص می شود. این تحقیق علاوه بر بررسی رابطه بین حاکمیت شرکتی و ریسک، تأثیر سهامداران نهادی را نیز بر ریسک مورد بررسی قرار می دهد و به دنبال یاری و کمک به سرمایه گذاران جهت تصمیم گیری مالی بهینه است.

1-5)اهداف تحقیق

هدف کلی تحقیق پاسخ به این سؤال است که آیا حاکمیت شرکتی با ریسک رابطه دارد یا خیر، در این راستا اهداف زیر قابل دستیابی است:

توصیف متغیرهای ریسک و حاکمیت شرکتی در شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران

ارتباط بین متغیرهای تحقیق

آزمون فرضیه های تحقیق

از اهداف کاربردی این تحقیق نیز می توان گفت که یافته های این تحقیق می تواند سرمایه گذاران و سیاست گذاران بورس را در راستای ارائه معیارهای مناسب جهت انتخاب سهام با ریسک کمتر یاری رساند و همچنین می تواند منجر به بسط الزامات حاکمیت شرکتی توسط شرکت های بورس اوراق بهادار شود.

1-6)چارچوب نظری تحقیق

چارچوب نظری بنیانی است که تمامی تحقیق بر آن استوار می شود.چارچوب نظری خوب، متغیرهای مهم را در وضعیتی که مرتبط با مسأله تحقیق است، شناسایی و مشخص می کند و پیوند این متغیرها را به گونه ای منطقی ارائه می دهد. روابط موجود میان متغیرهای مستقل،متغیرهای وابسته و متغیرهای تعدیل گر روشن می شود(سکاران،1390،ص ص95-94). 

طبق تحقیق انجام شده توسط هائو لی[7] و همکارانش در دانشگاه آبرن[8]  در سال 2012، تحت عنوان ریسک شرکت و حاکمیت شرکتی از دیدگاه دیگر ، مدل زیر طراحی شده است:

ریسک

حاکمیت شرکتی

سهامداران نهادی

میانگین فروش

ترکیب دارایی

سود تقسیمی

نمودار 1-1) مدل تحقیق

در این تحقیق متغیر وابسته، ریسک و متغیرهای مستقل، حاکمیت شرکتی و سهامداران نهادی می باشند. همچنین میانگین فروش، ترکیب دارایی و سود تقسیمی متغیرهای تعدیل گر این تحقیق هستند. متغیرهای تعدیل گر این تحقیق بر جهت رابطه یا میزان رابطه متغیرهای مستقل و وابسته مؤثر می باشد؛ که اثرات این متغیرها قابل مشاهده و اندازه‌گیری است. برای آزمون فرضیه های این تحقیق علاوه بر روش رگرسیون از مدل علّی نیز استفاده شده است.

 در ادبیات مالی ریسک را می‌توان به صورت رویدادهای غیرمنتظره که معمولاً به صورت تغییر در ارزش دارایی‌ها یا بدهی‌ها می‌باشد، تعریف کرد. کل ریسک بازار[9] به دو دسته کلی ریسک سیستماتیک[10] و ریسک غیر سیستماتیک[11] تقسیم می شوند؛ ریسک غیر سیستماتیک ریسکی است که ناشی از خصوصیات خاص شرکت از جمله نوع محصول، ساختار سرمایه، سهامداران عمده و غیره می‌باشد. ریسک سیستماتیک ناشی از تحولات کلی بازار و اقتصاد بوده و تنها مختص به شرکت خاصی نمی‌باشد به بیان دیگر ریسک سیستماتیک در اثر حرکت های کلی بازار به وجود می‌آید. طبق نظریه‌های پرتفولیو با پرگونه سازی سبد سهام می‌توان ریسک غیر سیستماتیک را از میان برد ولیکن ریسک سیستماتیک همچنان باقی می‌ماند(حاجی آقایی،1387،ص ص61-60).

حاکمیت شرکت ها  مجموعه ای از مقررات و استراتژی برای کاهش تعارضات سازمان و حصول اطمینان از حداکثر شدن ثروت سهامداران می باشد که از ویژگی های حاکمیت شرکتی می توان به تمرکز مالکیت، مالکیت نهادی، نفوذ مدیرعامل، دوگانگی وظیفه مدیرعامل، اندازه هیئت مدیره و استقلال هیئت مدیره اشاره نمود(Hao Li et.al,2013,pp204-205). حاکمیت شرکتی شامل معیارهایی می شود که می تواند با افزایش عدم تمرکز در کنترل شرکتها، از قدرت مدیران در پیگیری منافع شخصی بکاهد. از مؤثرترین این معیارها حضور سهامداران نهادی در شرکت است که دارای توان بالقوه در کنترل مدیران هستند. سرمایه گذاران نهادی، سرمایه گذاران بزرگ نظیر بانک ها،شرکت های بیمه،شرکت های سرمایه گذاری و ... هستند(هاشمی و کمالی،1389،ص203).

شاخص رشد فروش از جمله شاخص هایی است که توانایی ارزیابی قدرت بازپرداخت بدهی ها و قابلیت سودآوری واحد تجاری را دارد. رشد مستمر درآمد فروش و سود شرکت منجر به آن می شود که بازار ریسک کمتری را برای شرکت در نظر بگیرد. نوع ترکیب دارایی های یک شرکت نیز منجر به فرآیندهای ارزیابی و کنترل ریسک های شرکت جهت نیل به اهداف مالی طرح ریزی شده می گردد(ایزدی نیا و همکاران،1390،ص17).

هر ساله شرکت ها بخشی از سود خالص را مطابق قانون و بخشی را براساس نیاز شرکت نزد خود نگهداری می کنند و مابقی را بین سهامداران تقسیم می نمایند. به مقدار سودی که شرکت تقسیم می کند و به طور نقدی به دست سهامدار می رسد سود تقسیمی[12] گفته می شود به عبارت دیگر سود تقسیمی، بخشی از سود پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم  است که توسط شرکت پرداخت می گردد. سود پرداختی هر سهم از تقسیم کل سود پرداختی (مصوب مجمع عادی سالانه) بر تعداد سهام شرکت به دست می آید(بهرام فر و مهرانی،1383، ص 30).

1-7)فرضیه های تحقیق

فرضیه تحقیق را می توان یک حدس علمی یا پیش داوری دانست که به وسیله جمع آوری حقایقی که منجر به قبولی یا رد آن فرضیه شده، مورد آزمایش نیز قرار می گیرد. در این تحقیق فرضیه ها عبارتند از:

فرضیه 1: بین ریسک شرکت ها و شاخص حاکمیت شرکتی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه 2: بین سهامداران نهادی و شاخص حاکمیت شرکتی رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه 3: بین سهامداران نهادی و ریسک شرکت ها رابطه معناداری وجود دارد.

در فرضیه اول ریسک متغیر وابسته و شاخص حاکمیت شرکتی متغیر مستقل، در فرضیه دوم سهامداران نهادی متغیر وابسته و شاخص حاکمیت شرکتی متغیر مستقل و در نهایت در فرضیه سوم سهامداران نهادی متغیر وابسته و ریسک  متغیر مستقل می باشد. 

1-8)تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای موجود در فرضیه های فوق به قرار زیر است:

● شاخص حاکمیت شرکتی - در این تحقیق شاخص مورد استفاده برای ارزیابی حاکمیت شرکتی، شاخص تمرکز مالکیت(CON)[13] است. تمرکز مالکیت عبارت است از چگونگی توزیع سهام بین سهامداران شرکت های مختلف. هر چه تعداد سهامداران کمتر باشد، مالکیت متمرکز تر خواهد بود. در این تحقیق به منظور محاسبه نسبت تمرکز مالکیت از شاخص هرفیندال-هیرشمن[14](HHI) استفاده شده است. شاخص مزبور از مجموع مجذور درصد سهام متعلق به سهامداران شرکت ها به دست می آید. این شاخص به موازات افزایش میزان تمرکز مالکیت افزایش پیدا کرده و در شرایطی که کل سهام متعلق به یک نفر باشد، بیشترین ارزش را به خود اختصاص داده و معادل 10000 واحد محاسبه می شود. در صورتی که ساختار مالکیت پراکنده بوده و کلیه سهامداران دارای نسبت های مساوی باشند، HHI کمترین ارزش را پیدا کرده و معادل N/10000  محاسبه می شود. شاخص هرفیندال به شرح زیر قابل محاسبه است(محمدی و همکاران،1388،ص75).

                                                                                 HHI=

● ریسک -  استفاده از بتا[15] به عنوان معیار سنجش ریسک در طول 20 تا 25 سال اخیر رایج بوده است. استفاده از این ضریب برای تسهیل فرآیند مدیریت پرتفوی بر اساس نظریه مدرن پرتفوی[16] می باشد(راعی و سعیدی،1392،ص119) و از حاصل تقسیم کواریانس بازده اوراق بهادار با بازده پرتفوی بازار بر واریانس بازده پرتفوی به دست می آید.

=

که در آن:

   = کواریانس بازده اوراق بهادار با بازده پرتفوی بازار

 = واریانس بازده پرتفوی

 = بازده مورد انتظار اوراق بهادار i

 = میانگین بازده مورد انتظار اوراق بهادار i

 = بازده مورد انتظار پرتفوی بازار

 = میانگین بازده مورد انتظار پرتفوی بازار

● سهامداران نهادی- سرمایه گذاران نهادی، سرمایه گذاران بزرگ نظیر بانک ها، شرکت های بیمه، شرکت های سرمایه گذاری و... هستند(هاشمی و کمالی،1389،ص 203). برای محاسبه درصد سهامداران نهادی[17] در هر شرکت تعداد سهام سهامداران نهادی برکل تعداد سهام عادی شرکت در ابتدای دوره تقسیم می شود.

                   PIS

در این تحقیق میزان مالکیت سهامداران نهادی در هر شرکت از طریق بررسی ساختار مالکیت شرکت ها و جمع نمودن درصد مالکیت انواع مختلف سهامداران نهادی که در شرکت حضور دارند، محاسبه گردیده است.

● میانگین فروش- رشد فروش یکی از شاخص های ارزیابی فعالیت شرکت می باشد. رشد مستمر درآمد فروش و سود شرکت منجر به آن می شود که بازار ریسک کمتری را برای شرکت درنظر بگیرد(حقیقت وموسوی،1386،ص 65). در این تحقیق از میانگین فروش سه سال گذشته شرکت های مورد بررسی استفاده گردیده است. برای این منظور فروش خالص سالیانه شرکت ها از صورت های مالی استخراج و از مجموع فروش سه سال اخیرشان میانگین گرفته شد.

● ترکیب دارایی های شرکت - نوع ترکیب دارایی های یک شرکت منجر به فرآیندهای ارزیابی و کنترل ریسک های شرکت جهت نیل به اهداف مالی طرح ریزی شده می گردد که از تقسیم دارایی های ثابت به فروش بدست می آید (ایزدی نیا و همکاران،1390،ص17). سرمایه گذاری بیش از حد در دارایی های ثابت و پایین بودن درآمد حاصل از فروش باعث  زیاد شدن این نسبت می شود.

  ترکیب دارایی های شرکت

● سود تقسیمی - سود تقسیمی عبارت است از آن بخش از سود هر سهم که به سهامداران پرداخت می شود(بهرام فر و مهرانی،1383، ص 30).

DPS

1-9)قلمرو تحقیق

در بحث قلمرو تحقیق، سه نوع قلمرو موضوعی،مکانی و زمانی تحقیق مطرح است.

● قلمرو موضوعی - این تحقیق در حوزه مدیریت مالی با تأکید بر تبیین ریسک می باشد.

● قلمرو مکانی - شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، قلمرو مکانی تحقیق حاضر را تشکیل می دهند.

● قلمرو زمانی -  قلمرو زمانی این تحقیق محدود به مقطع زمانی پنج ساله 1390-1386 است.

[1] The Uncertainty

[2] Chaos Theory

[3] Corporate Governance

[4] Value Of the Firm

[5] Risk Taking

[6] Portfolio Management

[7] Hao Li

[8] Auburn University

[9] Market Risk  

[10] Systemic Risk

[11] Unsystematic Risk

[12] Dividend Per Share (DPS)

[13] Concentration Of Ownership

[14] Herfindahl-Hirschman Index (HHI)

[15] Beta

[16] Modern Portfolio Theory (MPT)

[17] Percentage of Institutional Shareholders (PIS)

Abstract

The present research examines the relationship between corporate governance and risk of listed companies in Tehran Stock Exchange and also the relationship between institutional investors and corporate governance, and on the other the relationship between institutional investors and risk examined. The research in terms of goal is applied research and in terms of method of collecting and analyzing information is on the scope of the descriptive research.  The statistical sample consists of 81 firms over the five year period from 2007 to 2011, which were selected by systematic eliminated sampling. At first, the information collected by the combined regression was determined using Eviews software So that Assumptions underlying financial affairs in order of linear equations reviewed, then the regression lines in the form of causal models and using the VisualPLS software to run the model were examined and research hypotheses were tested. The research findings suggest that an inverse negative relationship between risk and corporate governance relationship exists and with Increase in corporate governance index, the risk is reduced. On the other hand, Research results indicate a positive relationship between institutional shareholders and the corporate governance and also a negative relationship between institutional shareholders and risk. The tests conducted show that corporate governance and risk are directly affected to each other and also Impact of these variables on each other through the intervention of a third variable that institutional shareholders were approved.

Keywords: Corporate Governance, Risk, Institutional shareholders, The Combined Regression, Causal Model