پایان نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد
رشته: جفرافیای انسانی گرایش : برنامه ریزی شهری
چکیده :
فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به روست. آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نمی باشد بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت و ساز شهرها ،شدت و ضعف دارد. بدیهی است که استانداردهای ساخت و ساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها می باشند.
بخش عمده ای از شهر رودسر به دلیل قدمت تاریخی و سابقه طولانی سکونتی فرسوده هستند و در هنگام حوادث طبیعی کمک رسانی را با مشکل روبه رو می کند.
بافت قدیم شهر رودسر که خاستگاه اولیه شهر رودسر است .در زمانی مناسب ترین مکان سکونت در شهر بوده ، امروزه به دلیل مضلات و مشکلات مختلف اجتماعی ، فرهنگی ،اقتصادی و کالبدی، جاذبه خود را از دست داده و محل استقرار گروههای مختلف جامعه یا پایگاه ومنزلت اجتماعی متفاوت گردیده است.
این پایان نامه با موضوع هدف کلی ،تحلیل راه کارهای ساماندهی بافت فرسوده بخش مرکزی شهر رودسر در نظر دارد در درجه اول مسائل و مشکلات بافت را تحلیل سپس راهکارهایی را برای ساماندهی ارائه نماید. .
در تدوین این پایان نامه از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده شده است در بررسی وضع موجود از روش توصیفی کمک گرفته شده است.
روش گرد آوری اطلاعات در این تحقیق به صورت کتابخانه ای , اسنادی ,میدانی,می باشد.
جمعیت شهر رودسرمعادل 37579 نفر می باشدو جمعیت موجود درناحیه2 رودسر که بخش مرکزی در آن واقع شده است 14768 نفر بر آورد شده است. با توجه به جدول استاندارد مورگان جامعه نمونه تعداد 306پرسشنامه در ناحیه 2 پر شده و نتایج آن مورد بررسی قرار گرفت.
برای سنجش یافته های تحقیق از مدل swot استفاده شده که نشان می دهد ارزش و قیمت زمین در فرسودگی بافت موجود محدوده مطالعه، تاثیر دارد و ساماندهی خیابان اصلی بخش مرکزی شهر (تعریض و...)موجب سهولت نقش توریستی در آن می شود.و فرضیه های مورد بررسی در پایان نامه اثبات و تأیید می شوند .
واژگان کلیدی : بافت شهر، فرسوده ، بهسازی، فرسودگی و نوسازی ،بخش مرکزی،شهر رودسر
مقدمه
اغلب شهرهای سنتی و یا محلههای با قدمت بالا، بدون طراحی و در طول زمان تکوین یافتهاند . بافتهای ارگانیک بر حسب ضرورت، رشد و توسعه داشته و هر محله شهری بر اساس شرایط مختلف از جمله شرایط جغرافیایی، اقلیمی، وجود هسته اولیه مذهبی، نظامی، اداری، اقتصادی، وجود محورهای ارتباطی (معابر، گذرگاهها و رودخانهها)، مناسبتهای اجتماعی و ... پا به عرضه وجود گذاشتهاند و سالیان متمادی به حیات خود ادامه دادهاند. شهرها معمولاً زندگی و هویت خود را از همین هستههای اولیه گرفته و عمدتاً به دور یا امتداد آن گسترش یافتهاند. این هستههای اولیه که عمدتاً جایگاه ویژهای را در حیات شهرها داشتهاند، عموماً بعد از دوران صنعتی شدن به خصوص در قرن حاضر به دلیل رشد شهرها دچار فرسودگی و بی مهری شدهاند و اعتبار پیشین خود را از دست دادهاند به گونهای که به تدریج شاهد تخریب و نابودی این قبیل فضاها و پهنههای سکونتی هستیم.
ظهور پدیده بافتهای مسألهدار و فرسوده شهری که این روزها به وفور کاربرد یافته است، ناشی از همین استهلاک تدریجی بافتها و سکونتگاههای قدیمی است که عمدتاً دارای تعریفها و شرایط یکسان نیز نمیباشند و ممکن است از شهری به شهر دیگر و در دورههای مختلف نیز تفاوتهایی داشته باشد که لزوم شناخت کلی گونههای آن برای شناخت جایگاه بافت فرسوده مورد نظر این طرح، امری ضروری است. پیش از پرداختن به انواع بافتهای فرسوده شهری لازم است این نکته شرح داده شود که فرسودگی در بافتهای مسأله دار و قدیمی نه تنها از لحاظ کالبدی بلکه از لحاظ اجتماعی تبعات بسیاری با خود به همراه دارد. در گذشته به دلیل اینکه بافتهای قدیمی در نقاط با امکانات بالقوه بالای سکونتی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استقرار داشتهاند؛ لذا اقشار جامعه با درآمد بالا، متوسط و کم در آن سکونت داشته و به مرور زمان و با گذشت سالیان و فرسودگی کالبد بافت، اقشار با درآمد بالاتر به سایر نقاط جدید شهر مهاجرت کرده و اکثراً با درآمد کم در منطقه باقی مانده و درصدی از مهاجرین نیز در این گونه از بافتها مستقر شدهاند. لذا تمرکز اقشار تقریباً کم درآمد و تازه واردین مهاجر و مهاجرت افرادی که از ابتدا در این مکان ساکن بوده و طی گذشت زمان، پایگاه اقتصادی مناسبتری یافتهاند،باعث به هم خوردن بافت جمعیتی و ایجاد آسیبهای اجتماعی برای ساکنین این بافتها گردیده است و عمدتاً نیز به صورت معضلی برای شهرها درآمدهاند
فصل اول کلیّات تحقیق
-1- بیان مسئله:
فرسودگی شهری یکی از مشکلات جدی و پدیده های غیر قابل اجتناب است که مدیریت شهری در تمام کشورهای جهان با آن رو به روست. آنچه مهم است اینکه فرسودگی شهری و ایجاد بافت فرسوده مختص به کشور خاص یا شهر مشخصی نمی باشد بلکه تمامی شهرها و روستاها در جهان با آن درگیر هستند ولی بسته به شرایط، قدمت، نوع مصالح و کیفیت ساخت و ساز شهرها ،شدت و ضعف دارد. بدیهی است که استانداردهای ساخت و ساز، دوره زمانی تعریف شده برای عمر مفید بناها، کیفیت و مقاومت مصالح، سیاست های حمایتی و تشویقی دولت و برنامه های مدیریت شهری از عناصر تعیین کننده در ایجاد و گسترش بافت های فرسوده و کنترل و نوسازی بناها می باشند. (ابوطالبی ،1389،ص3)
بیش از چند دهه است که محله های قدیمی شهر ی در ایران نیز به فراموشی سپرده شده اند. بسیاری از بافت های سنتی که زمانی مایه افتخار شهرها بودند بیش از پنجاه سال است که در حال فرسایش رها شده اند. تقریبا تمامی جمعیت این مناطق جابجا شده و میراث تاریخی ، فرهنگی و اجتماعی ویژه محله های مختلف یا منقرض شده و یا در حال انقراض اند . تنها اندکی از بناها که به سختی به روی پا ایستاده اند به یادگار مانده اند و یاد آور معماری وشهرسازی گذشته اند . هر چند که حرکت هایی پراکنده در سال های اخیر در بهسازی و مرمت بناها ی ارزنده به چشم میخورد اما, حساسیت ها هرچه کمتر شده و هم در میان مسئولان و هم در میان مردم حدود زیادی مصونیت ذهنی ایجاد شده است . طرح های جامع ،طرح های تفضیلی و ضوابط منطقه ای در اهداف پیش بینی شده شکست خورده اند .در مناطق مرکزی و محله های قدیمی شهرها ، نه تنها گذار از سنت به تجدد تحقق نیافته ، بلکه با مقاومت سرسختانه این مناطق در مقابل مظاهر تجدد ، عملا هیچ گونه بهسازی و مرمتی صورت نگرفته است . در نتیجه پیامد های طراحی و ضوابط ساخت و ساز به صورت مانعی بزرگ ، به فرسایش روز افزون بافت های سنتی انجامیده است.(ربیع،1382،ص102)
رشد جمعیت شهرها، افزایش ناگهانی آهنگ شهرنشینی , توسعه بی رویه شهرها و کاهش زمین برای سکونت و خدمات از یکسو و وجود بافت های فرسوده و ناکارآمد در شهرها که ساکنان به سبب عدم توانایی مالی قادر به نوسازی و بهسازی آن نیستند . از سوی دیگر موجب شد تا برنامه ریزان به فکر ارائه راه حل و برنامه هایی مناسب برای بهسازی این بافت باشند. این امر علاوه بر استفاده مطلوب از فضا ،جلوگیری بیش از حد ساخت و سازهای شهری در زمین بکر و یا کشاورزی اطراف شهر را نیز در پی خواهد داشت .(زندوی ،1386،ص3)
شهر رودسر مرکز شهرستان رودسر است که بر سر جاده آسفالته کناره قرار دارد و در 74 کیلومتری شهر رشت و 336 کیلومتری تهران واقع شده است. این شهر از سمت غرب به شلمان و لنگرودمحدود شده است. از شمال به دریاچه خزر از طرف غرب به کلاچای و از سمت جنوب به جاده کمربندی و اراضی کشاورزی محدود می شود و تقریبا به شکل خطی است .
از نظر قدمت بافت شهر را به سه دوره می توان تقسیم کرد.
بخشی از شهر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شکل گرفته است و بخشی از شهر نیز مربوط به اوایل حکومت پهلوی است که این بافت دست نخورده باقی مانده پاره ای از شهر نیز قدیمی تر بوده به دوره قاجاریه مربوط می شود شهر تقریبا برخوردار از بافت یک طبقه است اما در ساخت و سازهای جدید ساختمانها به 3 الی چند طبقه در آن دیده می شود.
بافت قدیم و هسته اولیه شهر در حول محور جاده ارتباطی کناره دریای خزر که ارتباط استان های گیلان و مازندران را برقرار می سازد شکل گرفته است بعد از انقلاب هم با ساخت پارک شهید انصاری شهر به سمت شمال و به طرف دریا کشیده شده است و تا حدی خطی بودن شهر را تعدیل نموده است. "طرح تفضیلی شهر رودسر 1385 ص 75"
در شهر رودسر که بخش اصلی شهر تا دوران قبل از رضا شاه بخش رانکوه بوده و با اصلاحات رضا خانی گورستان شهر تبدیل به خیابان شده است و میدان اصلی امروزه شهر رودسر در واقع گورستان بود که خیابان بندی شد اکنون بدنه اصلی قبل از اصلاحات تبدیل به یک بافت فرسوده با خیابان بندی بسیار نامنظم شده که تردد عابرین و وسائل نقلیه در آن سخت است و اهالی خود محل از زندگی در آن احساس لذت نمی کنند و چهره زشت و نا زیبایی به بخش مرکزی شهر داده است.
همین طور بخش عمده ای از شهر رودسر به دلیل قدمت تاریخی و سابقه طولانی سکونتی فرسوده هستند و در هنگام حوادث طبیعی کمک رسانی را با مشکل روبه رو می کند.
در قسمت مرکز شهر به جنوب نیز محله تازه احداث گلسار و محله قدیمی رانکوه که بخش فرسوده زیادی در این قسمت دیده می شود وجود دارداین خیابان رانکوه بخش عمده آن در زمان قاجار ساخته شده که مشکل عمده فرسودگی اماکن مسکونی ومشکل رفت و آمد وحمل ونقل وسائل نقلیه در آن به چشم میخورد .
بازار ماهی فروشان ، و صدر محله هم در مرکز شهر واقع گردیده که فرسودگی در این قسمت نیز دیده می شودو مشکلات زیادی را برای بخش مرکزی شهر به وجود می آورد.
کوچه خانقاه که در پشت خیابان انقلاب واقع شده ودر انتهای خیابان 72 تن است مملو از مشکلات فرسودگی بافت و مشکلات اقتصادی و فرهنگی ناشی از آن است .
شایان ذکراست درمصوبه شورای عالی شهرسازی، معیارهای شناسایی بافت های فرسوده ازارزش یکسانی برخوردارند ونحوه اعمال معیارها، مشخص گردیده و شناسایی بافت های فرسوده، مبتنی برراهکارها و شاخص معینی شده که عبارتند از:
ریزدانگی: بلوک هایی که بیش از 50% آن ها مساحتی کمتر از 200 مترمربع داشته باشد که معرف فشردگی بافت و کثرت قطعات (پلاک ها) کوچک با مساحت اندک است.
ناپایدار: بلوک هایی که بیش از 50% بناهای آن ناپایدار و فاقد سیستم سازه ای باشد، معرف فقدان سیستم سازه ای مناسب و غیرمقاوم بودن ابنیه است.
نفوذناپذیری: بلوک هایی که بیش از 50% معابر آن عرض کمتر از 6 متر داشته باشند، معرف عدم دسترسی های مناسب و اندک بودن معابر با عرض کافی برای حرکت سواره است.
آسیب پذیری اماکن و منازل فرسوده در این قسمت و نا پایداری آن در بافت فرسوده شهر بسیار زیاد به چشم میخورد . و نفوذ نا پذ یری این بافت ها با توجه به مشکلات عدیده ترافیکی که در این قسمت است بیشتر نمود دارد و باعث کندی حرکت خود روها در این قسمت می گردد اما ما کمتر شاهد ریز دانگی هستیم زیرا مساحت زیر بناهای اماکن در گذشته در این شهر معمولا کم نبوده و ما کمتر شاهد این مقوله در بافت فرسوده رودسر هستیم.
1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق :
از اواسط دوران قاجار ، با سفرهای شاهان ایران به اروپا (فرنگ) ایران دست خوش تفکرات غرب گردید. عدم وجود زمینه لازم برای پذیرفتن این تحول ، پیدایش تناقضات و تضادهایی به دنبال داشت. در این دوران واحدهای سکونتی دچار دگرگونی گردید و با عوض شدن شیوه زندگی خانه (Domicile ) و سکونت (Oceupancy ) جای خود را به واحد مسکونی (Manse ) و اسکان داد. (نصر ،1383، ص 19 و 20 )
نخستین اقدام در مورد نوگرایی نظام شهری و تدوین قوانین نوین شهرسازی در ایران طی دهه های اول قرن اخیر صورت گرفت ؛ بر این اساس قانون توسعه معابر در سال 1312 تدوین شد و مبتنی بر آن ،ساخت "فیزیکی-سنتی" شهرهای قدیمی به هم ریخت .(زیاری،1390،ص102)
شهرها دارای ارزش اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی بالایی هستند. این ارزش و اهمیت در بافت قدیم شهر رودسر ضرورتی انکار ناپذیر است. بافت قدیم شهر رودسر که خاستگاه اولیه شهر رودسر است .در زمانی مناسب ترین مکان سکونت در شهر بوده ، امروزه به دلیل معضلات و مشکلات مختلف اجتماعی ، فرهنگی ،اقتصادی و کالبدی، جاذبه خود را از دست داده و محل استقرار گروههای مختلف جامعه یا پایگاه ومنزلت اجتماعی متفاوت گردیده است.
به دلیل پر پیچ و خم بودن کوچه ها محل مناسبی برای انواع بزهکاریها از جمله محل جمع شدن معتادان و فروش مواد مخدر در این بافت شده است .به خصوص مکان هایی که به دلیل فرسودگی رها شده اند محل مناسبی را برای بزهکاری فراهم آورده اند که به دنباله خود اثرات نامطلوبی بر چهره فرهنگی آن بر جا گذاشته است افراد بومی محل برای اینکه بتوانند فرزندان خود را از این بزهکاریها دور نگه دارند لذا مجبور به ترک محل گشته اند همین طور مغازه هایی که در این راسته واقع شده اند و سابقا دارای رونق بالایی به دلیل رفت آمد بیشتر عابرین بودند . امروزه به دلیل پر پیچ و خم بودن کوچه ها و حرکت کند خود روها در این بخش از رونقشان کم شده و برخی از آنها رها شده اند همه این عوامل باعث شده که این بخش تبدیل به محل فقیر نشین در شهر شود .
فرسودگی بافت بخش مرکزی رودسر، شکل نامطلوبی به این قسمت داده که درمنظر بینندگان ، دیدگاه زشت و بدی را ایجاد کرده است به نظر می رسد که به دلیل فرسودگی بافت از ارزش ساختمان و زمین در این بخش کاسته شده است.
1-3- اهداف تحقیق:
از جمله اهداف این تحقیق عبارت است از :
1-3-1- هدف کلی تحقیق :
تحلیل راه کارهای ساماندهی بافت فرسوده بخش مرکزی شهر رودسر می باشد.
1-3-2- اهداف جزئی تحقیق :
از جمله مهم ترین اهداف این تحقیق عبارت است از :
1 –بررسی و تحلیل وضعیت انواع کاربری های بافت فرسوده بخش مرکزی رودسر
2 – تعیین مسائل و مشکلات بافت فرسوده بخش مرکزی شهر رودسر
3 – ارائه پیشنهادات و راهکارهایی جهت برون رفت از این مشکلات و تنگناها و رسیدن به شرایط مطلوب
1-4- سوال تحقیق:
با چه مکانیزم ها و راهکارهایی می توان در ساماندهی بافت فرسوده بخش مرکزی شهر رودسر اقدام کرد؟
1-5- فرضیه تحقیق :
یک فرضیه قضیه ای است که رابطه میان دو عبارت را برقرار می کند که بر حسب سود ممکن است مفاهیم یا پدیده ها باشند. بنابراین فرضیه یک قضیه موقتی یا یک گمانه است که باید مورد بررسی قرار گیرد . برای آنکه فرضیه بتواند مورد بازبینی قرار گیرد باید بطلان پذیر باشد. به این معنا که بتواند آن را به دفعات آزمود. برای این منظور فرضیه باید اول آنکه عمومیت داشته باشد ، دوم آنکه به گونه ای طرح شود که قابلیت پذیرفتن گزاره های مخالف را که از لحاظ نظری قابل باز بینی اند داشته باشد .(پاپلی، 1386،ص7) برای تحقیق مورد نظر دو فرضیه در نظر گرفته شده که عبارتند از:
1- ارزش و قیمت زمین در فرسودگی بافت موجود محدوده مطالعه تاثیر دارد .
2- ساماندهی خیابان اصلی بخش مرکزی شهر (تعریض و...)موجب سهولت نقش پذیری جدید آن می شود.
1-6- واژه ها و مفاهیم
بافت :مجموعه سلولهایی که دارای یک ساختمان می باشد و یک عمل مشترک را انجام می دهند دسته از بافتها که در بدن به هم پیوسته باشند.(معین ،1382،ص،157 )
بافت:گستره ای هم پیوند است که از بناها،راه ها ،مجموعه ها، فضاها، تاسیسات و تجهیزات شهری و یا ترکیبی از آنها تشکیل شده است . (حبیبی ،پور احمد ،مشکین ،1386 ،ص 68 )
بافت شهر:تنیده ساختمانی است که باز تابی از شرایط طبیعی ، به ویژه تو پو گرافی شهر دارد. ( فرید ،1379، ص،18(
شهر: آبادی بزرگ که دارای خیابان و کوچه ها و خانه ها و دکان ها و سکنه بسیار باشد. ( معین ،1382،ص،632)
فرسوده : ساییده ، کهنه کرده ، پوسیده ، زدوده ، محو کرده ، کاسته ، کم کرده ، پایمال گردیده ، آزار رسیده ، آزرده ( همان منبع ، ص، 724 )
بهسازی : به سلسله اقدام های گفته می شود که به منظور ابقاء و بهبود کالبد فضایی شهر در کوتاه مدت صورت می گیرد. (شماعی ، پور احمد ، 1389،ص، 42)
فرسودگی: فرسودگی یکی از مهمترین مسائل مربوط به فضای شهری است که باعث بی سازمانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی قوارگی آن میشود. فرسودگی عاملی است که به زدودن خاطرات جمعی، افول حیات شهری و شکل گرفتن حیات روزمرگی های شهری کمک میکند. این عامل با کاهش عمر اثر و با شتابی کم و بیش تند، باعث حرکت به سوی نقطه پایانی اثر میگردد. فرسودگی به دو دسته تقسیم میشود: فرسودگی نسبی و کامل.
فرسودگی نسبی: فرسودگی است که در یکی از عناصر مهم فضای شهری یعنی کالبد یا فعالیت رخنه میکند و به دنبال خود باعث فرسودگی نسبی فضای شهری میگردد.
فرسودگی کامل:فرسودگی است که در هر دو عنصر فضای شهری یعنی کالبدی و فعالیت آن رخنه کرده باشد و به دنبال آن باعث فرسودگی کامل فضا شود. پس فرسودگی یا در کالبد یا فعالیت یا در کالبد و فعالیت به طور یکجا رسوخ میکند. بر این اساس، میتوان معادلاتی تشکیل داد که بیانگر انواع فرسودگی ها باشد.یک گروه از این معادلات میتواند به صورت زیرباشد: معادله اول:شکل(کالبدسالم)فعالیت(فرسودگی نسبی)فرسودگی نسبی فضامعادله دوم:شکل(کالبدنسبتاًفرسوده)فعالیت(سالم)فرسودگی نسبی فضامعادله سوم: شکل (کالبد فرسوده)فعالیت(فرسوده)فرسودگی کامل فضا (حبیبی و مقصودی، ۱۳۸۱)
نوسازی:نوسازی شهری یک اصطلاح جامع است که بر هر نوع تغییر و دگرگونی در بافت های شهری ،به منظور بهبود شرایط زندگی ، کالبدی گفته می شود و به اشکال گوناگون باز سازی ،مرمت ، تعویض ، تغییر وضعیت ، اصلاح ، حفاظت نگهداری از ابنیه و محوطه ها ی شهری را در بر می گیرد(سعید نیا ، 1378،ص، 93)
شهرستان رودسر: یکی از شهرهای استان گیلان است که در جنوب غربی استان واقع شده است براساس تقسیمات کالبدی طرح تفضیلی شهر رودسر به 4 ناحیه و 25 محله تفکیک شده است .
بخش مرکزی: در تقسیمات کشوری ایران،عنوان افزود بخشی واقع درهرکدام از شهرستانهای کشور است که مرکز آن، همان مرکز شهرستان است و علاوه برفرمانداری دارای بخشداری نیز میباشد. این عنوان همراه با عنوان خاص شهرستان، نام کامل آن بخش را تشکیل می دهد. (تقریبا همه شهرستانهای ایران از عنوان بخش مرکزی برخوردارند)(برگرفته از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد)
1-7- سوابق تحقیق
دخالت در بافت قدیم شهرهای ایران با روی کار آمدن رضا خان به طور جدی آغاز شد، شهر رودسر هم جزاین شهرها است که تحت تاثیر این حرکت قرار گرفته است . و میدان اصلی رودسر که در اطراف آن چهار ساختمان بزرگ قرار دارد که یکی از آنها ساختمان شهرداری است یادگار آن دوران است باید اضافه کنم که عرض خیابان از آن زمان تاکنون هیچ تغییری نکرده و بدنه و بستر شهر از زمان گذشته تاکنون همچنان باقی مانده است . لذا توجه بیشتر برنامه ریزان را به خود می طلبد.برخی ازتحقیقات صورت گرفته عبارتند از:
1-"ایازی ، سید محمد"در پژوهشی در سازمان نقشه برداری کشور-مدیریت خراسان در سال 1387 به این نتیجه رسیده است که بافتهای فرسوده شهری تاثیر نامطلوبی در شهرهای بزرگ و در حال پیشرفت دارد ضریب مقاومتی پایینی در برابر بلایای طبیعی دارند و همچنین لزوم شناسایی آنها بر اساس معیارها و شاخصهای ارائه شده، اولین قدم برای احیا و نوسازی این بافتها اتخاذ تدابیری جهت شناسایی و تهیه نقشه پهنه بندی ،مساحت و حدود هزینه های باز سازی آن می باشد.
طراحی و زیاده سازی سیستم اطلاعات مکانی GIS با نگرش به موضوع بافتهای فرسوده علاوه بر زمینه سازی گرایش مدیریت شهری در بکارگیری سیستم های نوین مدیریتی ،ضمن استفاده از کاربردهای گسترده این سیستم ها در مدیریت شهری ، نیاز مدیران برای شناسایی بافتهای فرسوده براساس ملاک های مختلف با پارامترهای متفاوت را برآورده می سازد.
2-"پژوهان ،موسی"دانشجوی دکتری تخصصی برنامه ریزی شهری ، دانشگاه، تهران به بررسی بافت فرسوده تهران شامل 817 قطعه یا پلاک را که شامل میشود می پردازد هدف از مقاله خود را طبقه بندی انواع بافت قدیمی و کهن شهر تهران به تفکیک مناطق 22 گانه براساس معیارهای کالبدی تعین شده می باشد . در پایان راهکارهای مداخله آگاهانه و هماهنگ در آن ارائه میگردد . نتیجه نشان میدهد که بلوکهای شهری واجد هر سه شاخص ( ناپایداری ، نفوذ ناپذیری و ریز دانگی ) که مشتمل بر 5035 بلوک با وسعت 2582 هکتار است، وسعت قابل توجهی را به خود اختصاص داد.فرایند انتخاب الگو و پلانفرم مناسب مداخله در این پهنه عظیم از بافتهای قدیمی که در بسیاری از موارد دارای ارزش تاریخی و فرهنگی فراوانی است ، علاوه بر رویکرد کالبدی به رویکرد های اجتماعی و اقتصادی نیز نیازمند است.
3 -دلخوش کسمائی ، حسن ، سال 1389 ، به سامناندهی بافت فرسوده باقر آباد در رشت پرداخته که پایان نامه ایشان در کتابخانه دانشگاه آزاد رشت واحد پل طالشان موجود می باشد ایشان خیابان باقر آباد را یک بافت فرسوده دیده اند و مشکل اصلی این خیابان را قدرت بالا، فرسودگی غالب بافتها ، تنگی معابر ، کمبود تجهیزات و امکانات زیر ساختی کاهش ارزش بها و مسائل زیستی دیده اند.در این تحقیق با بررسی وضع موجود به ساماندهی این بافت با توجه به پتانسیل ها و ویژگی ها ی محدود پرداخته شده است.
-4مقاله ای نیز توسط " فرجی ملایی، امین "با عنوان ،انواع روش های مداخله در بهسازی و نوسازی شهری،در ماهنامه،اطلاع رسانی آموزشی وپژوهشی شماره54 ،در سال 1389صورت گرفته است که در آن اشاره شده که نواحی فرسوده شهری بنا به سرشت خود با انواع عوارض و مشکلات مواجه هستند . از این رو معضل آنها چند وجهی و چند بعدی است که در هر مورد به شکل خاصی بروز می نماید . به همین دلیل برای حل مشکلات آنها معمولا اقدامات و برنامه های گوناگونی مطرح می شود که هر یک بر جنبه ای خاص تاکید دارد با توجه به تجارب جهانی و گرایش های شهر سازی نوین معتقد است که رویکرد موردی و یک وجهی به مسائل بافت های شهری چندان موفق و کار ساز نیست . مداخله جامع در بافت های فرسوده شهری زمانی اتفاق می افتد که ضمن ساماندهی اوضاع کالبدی به ساختارهای اقتصادی و اجتماعی شهر نیز توجه شود.
Title:
The Guidines of Organizing the old texture of Roudsar (Case Study of the centeral area)
Abstract:
Urban decay is one of serious problem and inevitable phenomena that civil management in all over the world is faced with. The point is that urban decay and decayed Texture is not attributed to a particular city or country but all villages and cities in the world are involving with them. But regarding to condition, age, material and city construction quality, it has intensity and weakness. It is clear that construction standards, the defined period for structures' efficient age, materials' quality and resistance, government's supportive and motivative policies and civil management plans are as determining phenomena in creation and expansion of decayed textures and in control and renewal of urThe vast part of Roudsar city is decayed due to historical age and long residential history which make it hard to assist in natural disasters.
The old texture of Roudsar city that is the origin of Roudsar city was once the best place to dwell in, but todays it has lost its attraction due to various social, cultural, economical and physical problems and predicaments and become the settlement of various society groups or different social status and dignityban structures.
This thesis with the general purpose , the analysis of organizing decayed texture methods in Roudsar downtown, aims to first analyze questions and problems related to texture and then present some organizing methods.
Descriptive- analytic research method has been applied for the thesis and descriptive method has been employed for studying the present situation.
Data gathering procedure is library, documentary and field.
Roudsar population is approximately 37579 and downtown population in district 2 is approximated 14768. Regarding to Morgan standard table, 306 questionnaires have been conducted in district 2 as samples and the results have been studied.
To estimate research results , SWOT model has been used which indicated that field cost and price had effect on the texture decay studied area and organizing downtown main street ( widening,..) would lead to tourism feasibility and thesis studied hypothesis would be confirmed and verified.
Key words: urbun texture, decayed, restoration, decay and renewal, downtown, Roudsar city