فهرست:
چکیده ...................................................................................................................................................................... 1
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه............................................................................................................................................................... 3
1-2 بیان مسئله..................................................................................................................................................... 3
1-3 اهداف تحقیق................................................................................................................................................ 5
1-4 اهمیت تحقیق............................................................................................................................................... 5
1-5 سوالات تحقیق.............................................................................................................................................. 5
1-6 پیشینه تحقیق.............................................................................................................................................. 5
1-7 روش تحقیق................................................................................................................................................... 6
1-8 روش تجزیه و تحلیل داده ها..................................................................................................................... 6
1-9 تعریف واژه ها................................................................................................................................................ 7
فصل دوم: ادبیات و مستندات، چاچوب ها و مبانی، سابقه و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه............................................................................................................................................................... 9
2-2 مکان یابی........................................................................................................................................................ 10
2-3 ویژگی های موثر بر مکان یابی.................................................................................................................. 11
2-4 انواع مدل های مکان یابی به روش کیفی و کمی................................................................................ 11
2-4-1 مدل کیفی................................................................................................................................................ 11
2-4-1-1 نمره دهی............................................................................................................................................. 11
2-4-1-2 روش فازی........................................................................................................................................... 12
2-4-2 مدل کمی.................................................................................................................................................. 12
2-4-2-1 مدل های مکان یابی روی سطح................................................................................................... 13
2-4-2-2 مدل های مکان یابی روی شبکه................................................................................................... 13
2-5 انواع مراکز خدمات درمانی........................................................................................................................ 13
2-5-1 اراضی خدمات درمانی........................................................................................................................... 13
2-5-2 سرانه کاربری درمانی............................................................................................................................. 14
2-6 بیمارستان....................................................................................................................................................... 15
2-6-1 مکان یابی بیمارستان............................................................................................................................. 15
2-6-2 ویژگی های موثر در انتخاب مکان بیمارستان................................................................................. 15
2-7 معیارهای مکان یابی بیمارستان................................................................................................................ 17
2-7-1 نزدیکی به مراکز مسکونی..................................................................................................................... 17
2-7-2 فاصله از مراکز صنعتی.......................................................................................................................... 18
2-7-3 فضاهای سبز............................................................................................................................................. 18
2-8 روش های تعیین اولویت گزینه ها........................................................................................................... 18
2-8-1 روش ترکیب خطی وزنی (WLC)..................................................................................................... 18
2-8-2 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)............................................................................................... 19
2-8-2-1 چارچوب مفهومی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی....................................................................... 19
2-8-2-2 ساختن سلسله مراتبی..................................................................................................................... 19
2-9 روش AHP.................................................................................................................................................... 20
فصل سوم: روش تحقیق
3-1 مقدمه............................................................................................................................................................... 23
3-2 موقعیت جغرافیایی اردبیل......................................................................................................................... 23
3-3 ویژگی های جغرافیایی................................................................................................................................ 24
3-4 تاریخچه شهر اردبیل.................................................................................................................................... 25
3-5 ساختار جمعیتی و اجتماعی اردبیل....................................................................................................... 26
3-5-1 جمعیت شهری اردبیل.......................................................................................................................... 26
3-5-2 تعداد خانوار در شهر اردبیل................................................................................................................. 26
3-5-3 بعد خانوار در شهر اردبیل.................................................................................................................... 27
3-6 کاربری زمین شهری.................................................................................................................................... 27
3-6-1 وضعیت نظام کاربری اراضی اردبیل.................................................................................................. 29
3-6-1-1 دسترسی به خدمات درمانی.......................................................................................................... 30
3-6-1-2 کاربری تجاری.................................................................................................................................... 31
3-6-1-3 کاربری آموزشی................................................................................................................................. 31
3-6-1-4 کاربری ورزشی................................................................................................................................... 32
3-7 وضعیت کالبدی زیر ساخت ها و خدمات موجود................................................................................ 32
3-7-1 برخورداری از شبکه آب و فاضلاب.................................................................................................... 32
3-7-2 برخورداری از شبکه تلفن و مخابرات................................................................................................ 33
3-7-3 برخورداری از شبکه برق....................................................................................................................... 33
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصله از تحقیق
4-1 مقدمه............................................................................................................................................................... 35
4-2 تعریف معیارها و تهیه لایه های مورد نظر............................................................................................. 35
4-3 طبقه بندی مجدد داده ها.......................................................................................................................... 36
4-3-1 نزدیکی به مراکز مسکونی..................................................................................................................... 37
4-3-2 دسترسی به شبکه های ارتباطی اصلی........................................................................................... 38
4-3-3 نزدیکی به فضای سبز شهری.............................................................................................................. 41
4-3-4 فاصله از کارگاه های صنعتی............................................................................................................... 43
4-3-5 فاصله از مراکز بیمارستانی موجود..................................................................................................... 44
4-3-6 فاصله از رودخانه..................................................................................................................................... 46
4-3-7 نقشه کاربری اراضی شهری.................................................................................................................. 48
4-4 روش AHP.................................................................................................................................................... 52
4-5 همپوشانی (Overlay) کردن لایه های اطلاعاتی با استفاده از GIS.............................................. 55
فصل پنجم: بحث و تفسیر و نتیجه گیر و جمع بندی
5-1 نتیجه گیری................................................................................................................................................... 58
5-2 پاسخ به سوالات تحقیق............................................................................................................................. 59
5-3 پیشنهادات...................................................................................................................................................... 60
منابع و مآخذ............................................................................................................................................................ 63
منبع:
- ابراهیم زاده، عیسی. احدنژاد، محسن. ابراهیم زاده آسمین، حسین. شفیعی، یوسف. (1389). برنامه ریزی و ساماندهی فضایی- مکانی خدمات بهداشتی و درمانی با استفاده از GIS؛ مطالعه موردی: شهر زنجان، نشریه علمی –پژوهشی پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره 42، شماره 3، ص 39-58.
2- احدنژاد روشنی،حسن؛ مولایی قلچی،محمد، جواد زاده اقدام، هادی و حاتمی، افشار.(1391). تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی و سازماندهی مناسب کالبدی آن با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه 8 تبریز)، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال سوم، شماره 8 .
3- احمدی، سجاد؛ حاتمی نژاد، حسین وفعلی، محمد.(1391). مکان یابی مراکز بهداشتی – درمانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی :منطقه چهار شهر شیراز) مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس برنامه ریزی شهری و مدیریت شهری،سال سوم ،شماره 52.
4- اشقلی، مهدی. جمالی، فیروز. صدر موسوی، میرستار. (1391). ارزیابی الگوهای مکان یابی بیمارستان در شهر تبریز، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه¬ریزی، سال 18، شماره 47، ص 53-23.
5- بحرینی، سید حسن.(1377). فرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران .
6- پورمعلم، ناصر؛ کامرانی، محمد و محمدی، امین.(1390). مکان یابی بهینه ایستگاه آتش نشانی، یازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل ترافیک .
7- پورمحمدی، محمدرضا.(1382). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت،ص 9 .
8- پورمحمدی، محمدرضا.(1391). ارزیابی مکان یابی کاربری های آموزشی مدارس ابتدایی (شهر شادگان)، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال سوم، شماره 9.
9- خاکپور، براتعلی؛ خدابخشی، زهرا و ابراهیمی قولوز، میر معظم.(1391). مکان یابی مراکز درمانی با استفاده از GIS و ارزیابی چند معیاری AHP، ناحیه دو شهر نیشاپور، مجله پژوهش های جغرافیای، شماره 23،ص .2
10- رضویان، محمدتقی.(1381). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت،ص 150
11- زیاری، کرامت الله.(1381). برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، چاپ اول، دانشگاه یزد .
12- زیاری، کرامت الله.(1383). برنامه ریزی شهرهای جدید، انتشارات سمت، تهران .
13- سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.(1385). نشریه سیمای شهرستان های استان اردبیل، شماره نشریه 471، ص 10 .
14- سالنامه آماری کشور.(1390). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن
15- شریفی کیا، محمد. (1389). تحلیل فضایی مخاطرات ژئومورفولوژیکی ناشی از توسعه فیزیکی شهر ماهنشان، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال هشتم، شماره 16، ص 6 .
16- شکویی، حسین.(1372). جغرافیایی اجتماعی شهرها، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران،ص 122
17- شکویی، حسین.(1383). دیدگاههای نو در جغرافیایی شهری، انتشارات شهری .
18- شهابی، هیمن؛ خضری، سعید و نیری، هادی.(1387). بررسی فاکتورهای موثر در مکان یابی ایستگا ههای امداد و نجات جاده سقز – سنندج با استفاده از مدل ترکیب خطی وزنی، چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران و پدافند غیر عامل در پایداری ملی، تهران .
19- شهابی، هیمن و نیازی، چیا.(1388). ارزیابی عوامل موثر در مکان یابی ایستگاههای امداد و نجات جاده ای، همایش ملی ژئوماتیک،ص 8
20- شیعه، اسماعیل.(1380). مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
21- طرح جامع.(1390). سازمان مسکن و نوسازی شهری، جلد اول، مهرماه
22- طحاری مهرجویی، محمد حسین، میر فخرالدینی، حیدر. فرید، داریوش، زارعی محمود آبادی، محمد. (1390). شناسایی و الویت بندی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه (MADM)؛ (مطالعه موردی:مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان یزد)، نشریه مدیریت سلامت، دوره 14، شماره 43، صص 62-51.
23- عامرویون، احمد؛ حمزه آتاتی، بیژن و محبی، حسنعلی.(1386). بررسی مدیریت نگهداری تجهیزات پزشکی در دو بیمارستان نظامی منتخب کشور، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) ، مرکز تحقیقات تروما، مجله طب نظامی، شماره تسلسل 33، ص 3
24-عزیزی،منصور.(1383). کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در مکان یابی، توزیع فضایی و تحلیل شبکه مراکز بهداشتی و درمانی نمونه موردی شهر مهاباد، پایان نامه ارشد، دانشگاه تبریز،ص 39
25- عساکره، محمد.(1389). بررسی مکان یابی و ارائه مدل بهینه کاربری های آموزشی مدارس ابتدایی(شهر شادگان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز گروه جغرافیا و برنامه ربزی شهری،ص 5
24- غلامعلی زاده، محمد.(1392). بررسی عوامل موثر در مکان یابی مراکز درمانی، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال چهارم، شماره 10 .
25- غلامی، عبد الوهاب (1390). کاربرد فنون MCDM- در طرح و اولویت بندی گزینه های مناسب در امر بازیافت و دفن پسماند های شهری، پایان نامه دوره ی کارشناسی ارشد، استاد راهنما: عطا غفاری گیلانده، استاد مشاور: فریدون بابایی اقدم، رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
26- فرح آبادی، سید محمد احسان؛ یوسفی، مهدی؛ بهمن زیاری، نجمه؛ فریدونی، فاطمه و فضایلی، سمیه.(1389). تحلیل کارایی مراکز بهداشتی درمانی شهری منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،ص 2
27- قدسی پور، سیدحسن.(1390). فرآیند تحلیل سلسله مراتبی،انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ نهم، پاییز، ص 12.
28- کریمی، صالح.(1385). مقاله فضاهای و ورزشی و طراحی شهری، اولین همایش ملی شهر و ورزش، تهران
29- لشکری،حسین و کیسخروی، قادر.(1388). مکان یابی محل های مناسب کشت پسته در شهرستان سبزوار با استفاده از GIS همرا ه با مدل های بولین، نسبت دهی و روش مقایسه زوجی، مجله جغرافیا و برنامه ریزی شهری،ص 97 .
30- مالچفسکی،یاچک؛ ترجمه پرهیزگار، اکبر و غفاری، عطا.(1385). سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل چند معیاری، انتشارات سمت، چاپ اول، ص 597 .
31- محمدی، عسل.(1383). مکان یابی امداد رسانی در شرایط وقوع زلزله با استفاده از GIS و روش ارزیابی چند معیاری، پایان نامه ارشد، دانشگاه تهران
32- محمدی، محمد.(1382). مکان یابی مراکز خدمات درمانی در منطقه 5 تهران با استفاده از GIS، پایان نامه ارشد، دانشگاه یزد.
33- معصومی، محمدتقی. (1388). کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در اکولوژی، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، چاپ اول،ص 2 .
34- مهدیزاده، جواد.(1385). برنامه ریزی کاربری زمین تحول در دیدگاه ها و روش ها، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 4 .
35- مهندسان مشاور پارس ویستا.(1380). تدوین سرانه کاربری های خدمات شهری، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، چاپ اول، ص 312 .
36- نجفی، اسماعیل.(1388). کاربرد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی عمران و توسعه شهری، فصل نامه جغرافیایی، سال دهم، شماره 28، صفحات 36 تا 49 .
37- یکانی فرد، احمدرضا.(1380). اصول مکان یابی مراکز درمانی، فصلنامه شهرداری ها، سال سوم، شماره23، ص 16.
38- یوسفی، فرزانه؛ مهرداد، ندا؛ میرصدارائی، مهین و باروقی، نسرین. (1387). بهداشت جامعه، موسسه انتشارات امید، چاپ اول، ص 73 .
منابع انگلیسی:
39- Lina Zhou, Jie Wu. (2012). GIS-Based Multi-Criteria Analysis for Hospital Site Selection in Haidian District of Beijing, Faculty of engineering and sustainable development, Department of industrial development, IT and land management, Supervisor: Anders Brandt, Examiners: Bin Jiang and Ross Nelson, pp 1-42.
40- Makowski,n.(2002).Mlti Object decision support including Sens ;tivity analysis Encylopedia of life Support, Eolsspress, 231p .
41- Timothy,s.,Hare,H.(2007). Geographical Accessibility and Kentucky heart- related hospitalservices, Jouranal of Applied Geography, 181-205