پایان نامه بررسی تغییرات روند بارش سالانه، ماهانه و فصلی در دره سفیدرود

پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد                                                                         

رشته: جغرافیای طبیعی          گرایش: اقلیم در برنامه ریزی محیطی

چکیده

ریزش های جوی یکی از مهمترین عوامل هواشناسی بوده زیرا کلیه منابع آبی در سطح منطقه از طریق این ریزشها تامین می گردد. مطالعات بارش از لحاظ جنبه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا آثار بارش در بخشهای مختلف اقتصادی و... متفاوت بوده و می تواند صدمات جبران ناپذیری را در بخشهای مختلف بوجود آورد. نگارنده  در این تحقیق با استفاده از روش معادله خط رگرسیون واستفاده از 19 ایستگاه به  بررسی تغییرات بارش در دره سفیدرود پرداخته تا حساسیتهای اقلیمی بارش در محدوده مورد مطالعه را که نسبت به سال و ماه و فصل اتفاق افتاده مورد بررسی قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می‎دهد که دره سفیدرود براساس روش شاخص بارندگی 30 سال از دوره آماری مورد مطالعه دارای وضعیت مختلفی در شمال و جنوب می باشد. که بر اساس این، دو تیپ اقلیمی با مقادیر مختلف بارش در آن مشاهده می شود. مقدار بارشهای سالانه در این دو تیپ اقلیمی روند متفاوتی داشته است. در شمال منطقه بارندگی نسبتا زیاد و در جنوب بارندگی کم می باشد. روند زمانی بارش نیز در این دو تیپ اقلیمی متفاوت است که بیشترین بارش در شمال در مهرماه و در جنوب در ماههای زمستان است. از نظر فصول نیز در شمال دره سفیدرود فصل پاییز دارای بیشترین بارندگی و در جنوب دره سفیدرود فصل زمستان دارای بیشترین بارندگی است.

واژگان کلیدی: بارش، سالانه، دره سفیدرود، ماهانه، فصلی

مقدمه

آب وهوا از کلمه یونانی کلیما (kilima) به معنی میل می باشد. آب وهوا نتیجه تاثیر توام پدیده های هواشناسی است و حالت متوسط هوا را در یک نقطه دلخواه به دست می دهد. بنابراین وقتی در مورد آب و هوای یک منطقه بحث می کنیم لحظه زمامی را مطرح نمی کنیم. البته آب وهوا معنای گسترده تری داشته و تنها به پارامترهای هواشناسی محدود نمی شود بلکه مجموعه عوامل فیزیکی، شیمیایی و زیست محیطی را در بر می گیرد (علیزاده، 1377).

بی تردید یکی از موثرترین عوامل در ساختار طبیعی کره زمین، شرایط آب و هوایی یا اقلیم  می باشد و محیط زندگی تمامی جانداران اعم از انسان و جانوران و گیاهان تحت تاثیر متغیرهای آب و هوایی قرار دارد.

پراکندگی و توزیع جغرافیایی جمعیت های انسانی و جانوری و گیاهی در مقیاس وسیع، با چگونگی توزیع اشکال متنوع اقلیمی ارتباط و همبستگی بسیار نشان می دهد. این تاثیر پذیری تا حدی است که برخی از جانوران و گیاهان فقط در شرایط خاص اقلیمی قابلیت ادامه حیات و رشد و تکوین می یابند و به این اعتبار آب و هوای هر منطقه، پدیده ای بسیار با اهمیت در تقسیم بندی و طبقه بندی نواحی جغرافیایی و اکولوژیکی به حساب می آید.

انسان هوشمند در مقابل یورش و تهاجم بی ترحم پدیده های ویرانگر طبیعت، از طریق مطالعه و شناخت در احوال این عوامل، به دفع و رفع آنها برخاسته و با بهره گیری از دست آوردهای علمی و تکنولوژیک خویش بر این مشکلات فائق آمده است.

با توجه به آنچه گفته شد، می توان دریافت که شناخت اقلیم و آب و هوا در بسیاری از فعالیتهای انسان از اهمیت و اعتبار ویژه ای برخوردار است و یکی از عوامل موثر در تکوین و تکامل فرآیندهای محیطی و زیست محیطی محسوب می گردد. و هر گونه برنامه ریزی عمرانی و کشاورزی به منظور استحصال هر چه بهتر و بیشتر از پتانسیل های موجود در طبیعت، بدون در نظر گرفتن عوامل اقلیمی نارسا و حتی محکوم به شکست خواهد بود. با درک و شناخت این واقعیت است که امروزه شاخه هایی از دانش اقلیم شناسی (آب و هواشناسی) نظیر اقلیم شناسی کاربردی در عرصه رشته های علوم بوجود می آید.

درهر مسئله مهم از طبیعت بررسی آنکه بتوان از هر رژیم اقلیمی بیشترین بهره اقتصادی را بدست آورد، لازم است تا قبل از هر برنامه ریزی توازن آب و هوایی را بدقت مورد مطالعه قرار داد تا در نهایت با اعمال یک مدیریت صحیح به بهره گیری بهینه از طبیعت دست یافت.

بلندیهای البرز غربی و تالش یکی از مرزهای گسستگی اقلیمی می باشد که دو اقلیم کاملاً متمایز در شمال و جنوب ایجاد نموده است. قسمت شمالی ارتفاعات بعنوان اقلیم خزری و بخش جنوبی اقلیم بری نامیده می شود.

نواحی شمالی استان از نظر اقلیمی بیشترین بخش آن متعلق به اقلیم خزری می باشد. بخشی از جنوب استان در محدوده حوالی شهرستان منجیل و لوشان دارای اقلیم بری است. مناطق حد واسط سد تاریک تا رودبار در منطقه انتقالی دو اقلیم خزری و بری قرار گرفته اند.

دره سفیدرود تنها مسیر ارتباطی بین هوای مرطوب خزری و بری محسوب می شود. وجود تنگه کوهستانی منجیل و اختلاف فشار در پیشکوه و پسکوه البرز باعث ایجاد یک رژیم بادی می گردد که به همین نام (پیشکوه – پسکوه) مشهور است . حداکثر سرعت این باد در هرزه ویل است که ادامه آن به دشت قزوین و تهران نیز می رسد.

اختلاف شرایط اقلیمی مناطق فوق الذکر تغییرات عمده ای را در وضعیت آب و هوایی، پوشش گیاهی، ضخامت خاک و عمق هوازدگی سنگها سبب گردیده است. مناطق با اقلیم خزری که شامل بخش اصلی استان در جنوب باختری دریای خزر می باشد از پوشش گیاهی متراکمی برخوردار است در حالی که در بخش جنوبی استان پوشش گیاهی ناچیز می باشد. دو اقلیم اخیر بعلت افزایش ارتفاع و در نتیجه کاهش دما بوجود آمده و قلمرو آنها ارتفاعات و دامنه های البرز شمالی است. بدیهی است در ارتفاعات البرز جنوبی نیز اقلیم ارتفاعات فوقانی وجود دارد.

منشاء اصلی بارندگیها در بخش مورد مطالعه سیستم جغرافیایی اقلیمی مناسب «دریا –کوهستان– جریان هوا» است. یعنی از یک طرف توده های ورودی به منطقه و از طرف دیگر بارش اروگرافیک ناشی از فیزیوگرافی منطقه و وجود دو عامل سلسله جبال البرز و دریای خزر در مجاورت هم می باشند. با توجه به عوامل فوق یک هسته پرباران در حوالی قلعه رودخان وجود دارد و ناحیه کم باران منطقه در اطراف سد سفیدرود می باشد. پرباران ترین ماه سال در ایستگاههای واقع در ناحیه ساحلی دریای خزر ماههای شهریور و مهر می باشد و خشکترین ماههای سال در این ناحیه ماههای خرداد و تیر است. در ناحیه غیر ساحلی دریای خزر پر باران ترین ماههای سال ماههای اسفند و فروردین و اردیبهشت و کم بارانترین ماههای سال در این ناحیه ماههای فصل تابستان است. در نواحی ساحلی منطقه مورد مطالعه پاییز پربارانترین فصل سال و بهار کم بارانترین فصل سال است ودر بخش غیر ساحلی منطقه مورد مطالعه بطور کلی زمستان پربارانترین فصل سال و تابستان خشکترین فصل سال است.

اقلیم منطقه با استفاده از آمارهای ایستگاههای منطقه وبه روشهای مختلف تعیین گردید که تغییرات اقلیم در منطقه نسبتا زیاد بوده و بستگی به موقعیت مکانی و ارتفاعی ایستگاهها دارد.

جهت بررسی دره سفیدرود ابتدا اقدام به شناسایی ایستگاههای موجود در محدوده مورد مطالعه نموده و در انتخاب ایستگاهها با توجه به اینکه هدف بررسی وضعیت بارشهای سالانه و ماهانه و فصلی بوده دو موضوع مورد دقت نظر قرار می گیرد، نزدیکترین فاصله به محدوده و ارتفاع ایستگاههای مورد نظر، لذا پس از تهیه و جمع آوری آمار موجود و استخراج اطلاعات و بررسی کمبود های آماری به بررسی آب وهوای منطقه می پردازیم.

با توجه به موارد فوق، این تحقیق در نظر دارد تا با استفاده از روشهای موجود به  بررسی تغییرات بارش در دره سفیدرود  پرداخته، که برای همین منظور تحقیق حاضررا به هفت فصل تقسیم نمودیم.

در این فصل ابتدا چکیده ای از عوامل اصلی اقلیمی منطقه براساس آمارهای موجود ارائه شده و ارتباط بین آنها تحلیل می شود تا نتایج کلی بدست آمده در برآوردها و بررسیهای عمومی شناسایی مورد بهره برداری قرار گیرد.

فصل اول

کلیات تحقیق

-1- بیان مسئله

آب و هوا یکی از عوامل مهم در زندگی انسان می باشد و دانشمندان همواره آن را به عنوان یکی از اجزا اصلی چشم انداز جغرافیایی قلمداد می کنند، بارش یکی از اصلی ترین عناصر اقلیمی هر منطقه به شمار می آید در خیلی از کشورهای دنیا برنامه ریزی های کلان براساس تغییرات بارش  سالانه، ماهانه و فصلی صورت می گیرد چون  تغییرات روند بارش در اقالیم مختلف می تواند مشکلات جزئی  تا مصائب بسیار بزرگ را تا خرد و کلان به همرا ه داشته باشد . بطو ریکه پدیدار شدن اثرات این روند در اقالیم  خشک سریعتر و و مرموز تر و با درصد بالایی قابل پیش بینی است ولی در اقالیم مرطوب این تغییرات با نوسانات جزئی تر ولی با تداوم بیشتر همراه  می باشد که اثرات زیانبار این نوسانات همیشه مورد مطالعه محققین بوده است.

 اهمیت مقادیر و تغییرات آن بخصوص در کشور ما ایران که در ناحیه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد بر هیچکس پوشیده نیست بر اساس اطلس اقلیمی ایران در دوره 1990-1961 میلادی بیش از دو سوم وسعت کشور دارای میانگین سالانه بارش کمتر از 300 میلی متر می باشد و لیکن هسته های پر بارش بالاتر از 1000 میلی متر در منطقه زاگرس و دامنه های شمالی البرز وجود دارد . تقریبا تمام نقاط استانهای شمالی گیلان و مازندران از میانگین سالانه بیش از 500 میلی متر برخوردارند

استان گیلان نیز با شرایط جغرافیایی و طبیعی خاص خود در ایران منحصر به فرد است و بارشهای شدیدی در سالهای اخیر در آن صورت گرفته که ناشی از تغییرات اقلیمی در سطح سیاره زمین و غیره می‎باشد دره سفید رود باتوجه به موقعیت و  قرار گیری آن در بین کوههای البرز و کوههای زنجان از نظر اقلیمی در شرایط خاص جغرافیایی قرار دارد و این موضوع باعث شده که در این منطقه روند بارش در سال، ماه و فصل دارای تغییرات محسوسی باشد که با بررسی روند بارش و  برنامه ریزی مدون  می‎توان  نسبت به جلو گیری از بروز سیل و سایر مخاطرات ناشی از بارش اقدامات لازم را انجام داد.

1-2- سوالات تحقیق

آیا درروند بارش سالانه، ماهانه  و فصلی  دره سفید تغییراتی مشاهده می گردد؟

تغییرات روند بارش در دره سفید رود در چه دوره ای افزایش می یابد؟

1-3- اهداف تحقیق

بررسی تغییرات روند بارش سالانه، ماهانه و فصلی 

شناسایی و معرفی مهمترین  و غالبترین روند تغییرات بارشی 

برنامه ریزی با توجه به  روند بارش در کشاورزی و سایر امور

1-4- فرضیه های تحقیق

به نظر می رسد که در روند بارشی سالانه، ماهانه و فصلی دره سفید رود تغییرات محسوسی مشاهده می گردد.

بنظر می رسد که افزایش تغییرات بارش ماهانه بیشتر از سالانه و فصلی باشد.

1-5-مراحل تحقیق

1-5-1- نوع روش تحقیق

نوع تحقیق بصورت توصیفی و تحلیلی با اهداف کاربردی می باشد

1-5-2- روش گردآوری اطلاعات

. روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد

1-5-3-  ابزار گردآوری اطلاعات

ابزار گردآوری اطلاعات در روش کتابخانه ای بصورت فیش برداری، جدول، نقشه و کروکی . . . و شبکه های کامپیوتری بوده و در روش میدانی نیز از نقشه، مشاهده، مصاحبه و دوربین عکاسی و عین استفاده شده است.

1-5-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

در این تحقیق پس از جمع آوری اطلاعات از طریق ابزارهای گردآوری اطلاعات، اطلاعات خام را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و همچنین به تفسیر نقشه ها پرداخته تا مورد استفاده قرار گیرد. لذا برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به ماهیت داده ها از روشهای توصیفی و کاربردی استفاده شده است.

1-6- جامعه آماری

جامعه آماری تحقیق فوق دره سفید رود بوده که از سد منجیل شروع شده و تعدادی از ایستگاه ها و شهرستان های اطراف رودخانه سفیدرود را تا دریای خزر پوشش داده است.

1-7- مقطع زمانی

    با توجه به آمارهای موجود ایستگاه های مورد مطالعه در منطقه، سعی نموده ایم تا از ایستگاه هایی استفاده شود که دارای آمارهای طولانی تری باشند. در نهایت بعد از همگن سازی ایستگاهها، 9 ایستگاه در یک دوره 30 ساله در سه مقطع سالانه و ماهانه و فصلی مورد بررسی قرار گرفت.

1-8- قلمرو تحقیق

با توجه به اینکه بررسی تحقیق فوق دره سفیدرود بوده لذا قلمرو آن مناطقی مانند رودبار، سیاهکل، لاهیجان، آستانه، رشت، بندانزلی و شفت را در بر می گیرد

1-9- محدودیت تحقیق

هر تحقیقی مشکلات مخصوص به خود را دارد که برخی از آنها عبارتند از:

عدم وجود آمار و اطلاعات یکسان در تمامی ایستگاههای مورد مطالعه

یکسان نبودن نوع ایستگاههای مورد مطالعه

وسعت بیش از حد محدوده ی مورد مطالعه

1-10- پیشینه تحقیق

    با مراجعه به کتب، مقالات جغرافیایی و دیگر منابع استنادی موجود، بررسی تغییران روند بارش در منطقه مورد مطالعه سابقه طولانی ندارد و به افراد خاصی محدود می گردد. اما بررسی و تحلیل زمانی بارش و دماهای روزانه، ماهانه و سالانه در جهان سابقه ای طولانی دارد و بشر همیشه بدنبال شناخت و درک تغییرات و پیش بینی هوا و اقلیم بوده و هست. بخصوص از زمانی که تاثیر فعالیت های انسانی و پیامدهای گازهای گلخانه ای بر اتمسفر زمین نمایان گردید و این پرسش برای او مطرح شد که آیا این نوسانات حاصل اعمال انسان یا روند طبیعی آب و هوا می باشد. بدین ترتیب مطالعات دانشمندان در خصوص تغییرات اقلیمی و جستجوی پاسخ منطقی و عملی برای پرسش فوق انجام یافته و می یابد. چنانکه از جمله این اقدامات می توان به کارهای زیر اشاره کرد:

    ایکلونده وپالیسجو [1](1990)، براساس مقدار بارش سالانه 63 ایستگاه باران سنجی کشور اتیوپی در طی دوره آماری 16 ساله با روش تجزیه مولفه های اصلی را مورد تحلیل قرار داده و نوسانات زمانی و تغییرات مکانی آن ر اروشن ساخته اند.

    دروسدوسکی[2](1993)، در مقاله ای تحقیقی با عنوان: آنومالیهای بارش فصلی استرالیا با استفاده از مقیاس زمانی فصلی در طی دوره 1987-1950 به شرح الگوهای تغییر پذیری بارش های استرالیا می پردازد. رجن مورتل[3](1995)، بارش های روزانه بوتسوانا را در طی یک دوره آماری 9 ساله از سال 1980 تا 1988 با استفاده از روش تجزیه به مولفه های اصلی بررسی نموده و تغییرات زمانی و مکانی سیستم های جوی متاثر کننده منطقه را مورد بحث قرار می دهد.

    کلی و جونز[4] (1999)، الگوی مکانی تغییر پذیری داده های دمای هوای سطح زمین را مورد بررسی قرار داده اند. آنها ب ااستفاده از روش (EOF)[5] چهار فاکتور اصلی ر اتعیین و مهمترین جزء که بیشترین تغییرات یعنی 7/8% را تبیین می کند را مربوط به مناطق ۫60 درجه شمالی و جنوبی تا 30 درجه شمالی است و دومین فاکتور با 9/6% که مربوط به پدیده نوسانات جنوبی ال نینو[6] است. که بخش های مختلف اقیانوس آرام تحت تاثیر آن هستند. جزء سوم مربوط به تغییرات نوسانات اطلس ( NAO)[7] که 4/4 % تغییرات را به خود اختصاص داده و بیشتر بخشهای اروپای شمالی، آسیای جنوب شرقی، خاور میانه، غرب گرینلند، شمال شرقی آمریکای شمالی، شمال آفریقا، ر ا شامل می شود. از نظر آنان بررسی های زمانی و مکانی تغییرپذیری مرحله مهمی در درک علل زمینه ای تغیییرات اقلیمی می تواند باشد.

    گریگوری[8] (1956)، طی تحقیقاتی که روی بارش انگلستان به عمل آورده است با تقسیم انگلستان به 4 ناحیه معتقد است که اگر چه بارش سالانه دستخوش تغییراتی است ولی این تغییرات همه جا یکسان نیست و همزمان با کاهش بارش در یک مکان افزایش بارندگی در مکان دیگر مشهود است.

    علاوه بر روش تجزیه به مولفه های اصلی، روش تحلیل خوشه ای نیز از جمله روش های آماری پیشرفته است که برای ناحیه بندی و تحلیل الگوهای مکانی بارش ها مورد استفاده قرار گرفته است. گونگ و ریچمن[9] (1995)، در مطالعه ای تحت عنوان: کاربد تحلیل خوشه ای برای داده های بارندگی فصل رشد در شرق کوههای راکی در شمال آمریکا، نشان دادند که روش های مختلف تحلیل خوشه ای کارایی قابل ملاحظه ای در ناحیه بندی بارش های منطقه دارد.

هو[10] و همکارانش (1966)، با مطالعه روی بارندگی های بالای 5/63 میلی متر در روز به نتیجه رسیده اند که تعداد تکرار این گونه بارندگی ها در ددوره 29 ساله بین سال های 1911 تا 1940، از تعداد تکرار آنها در دوره 25 ساله بین سال های 1940 تا 1964 کمتر است.

    جهادی طریقی (1378)، در مقاله ای تحت عنوان: تعیین روند تغییرات دما و بارش شهر مشهد طی دوره آماری 191 تا 1994. نتیجه می گیرد روند افزایش دما  و بارش طی دوره مورد مطالعه در مشهد به وقوع پیوسته ولی مقادیر آن دو (دما و بارش) یکسان نمی باشد. عامل افزایش بارندگی را تغییر الگوی بادهای غربی و عامل افزایش دما ر اگسترش بی رویه شهرنشینی در مشهد می داند.

    خورشید دوست و قویدل (1383)، در مقاله ای تحت عنوان: مطالعات نوسانات بارش و پیش بینی و تعیین فصول مرطوب و خشک زمستانه استان آذربایجان شرقی. 12 ایستگاه منطقه را بررسی و نتیجه می‎گیرند، نوسانات شدیدی بارش فصل زمستان در سال های مختلف و از ایستگاهی به ایستگاه دیگر، از ویژگی‎ها و در عین حال مسائل مشکل آفرین منطقه می باشد و ارتفاعات را مهم ترین عامل بارش های منظم منطقه دانسته و معتقدند 47 درصد بارندگی های آذربایجان در زمستان اتفاق می افتد.

    ذولفقاری (1377)، در مقاله ای تحت عنوان: تحلیلی بر بارش های بهاری غرب ایران طی یک دوره اماری 30 ساله (1996-1967) با تقسیم بندی بارندگی های ماهانه فصل بهار به 3 دوره مستقل 10 ساله اشاره می کند که بیشتر بارش های غرب ایران و نیز ایستگاه اردبیل در فصل بهار بوده و علت آن را نیز خروج دیرتر جریان های باران آور غربی از منطقه می داند.

    رمضانی (1383)، در مقاله ای تحت عنوان: بررسی روند تغییرات دما-بارش در غرب گیلان با تکیه بر خشکسالی، آمار 9 ایستگاه هواشناسی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نتیجه می گیرد بارش منطقه از شمال به جنوب روند کاهشی دارد و همچنین کاهش طول مدت گیاهان زراعی را در شش ماهه اول سال ناشی از روند کاهش دما می داند و معتقد است منطقه شاهد تغییر ملایمی در اقلیم می باشد.

    ساری صراف (1377)، در پایان نامه خود تحت عنوان: تحلیل رژیم های ماهانه حوضه ارس و شرق دریاچه ارومیه و محاسبه ضریب جریان با داده های بارش ماهانه 25 ایستگاه شمال غرب کشور از سال 1992-1960، با استفاده از روش های آماری پیشرفته مانند روش تحلیل تحلیل عاملی، تفاوت های مکانی و زمانی بارش و عوامل موثر بر پراکندگی ها را مورد بررسی قرار داده و  وجود نواحی متعدد بارشی در منطقه آذربایجان را نتیجه می گیرد. در این مطالعه تعداد اندکی از ایستگاه های اردبیل نیز مورد استفاده قرار گرفته که به دلیل تعداد کم این ایستگاهها، نمی تواند به طور کامل معرف خصوصیات اقلیمی این منطقه باشد.

    غیور (1375)، در مقاله ای تحت عنوان: بررسی تغییرات بارش در چند ایستگاه ایران به تغییرات زمانی- مکتنی بارش در 18 ایستگاه انتخابی پرداخته و نتیجه گرفته که تغییرات بارش در طول زمان ثابت نبوده بلکه در مکان های مختلف نیز دارای روند مشابهی نبوده و در همان سالهایی که ایستگاهی بارش بیشتری دریافت می دارد، ایستگاه دیگری در فاصله نه چندان دور دریافت کننده بارش کمتری می باشد. قطره سامانی (1382)، در مقاله تحت عنوان عناوین: بررسی تغییرات بارش (مقدار، زمان و نوع) دوره آماری 1956 تا 2000 میلادی در استان چهارمحال و بختیاری نتیجه می گیرد، در کلیه ایستگاههای دوره‎های خشک روند افزایشی و دوره های تر در حال کاهش می باشد. این امر در بالا بردن نیاز آبی مصارف مختلف بسیار موثر است و باید به تناسب ان تغییراتی در گونه ها بوجود آورد.

    قطره سامانی (1382)، در مقاله ای دیگر تحت عناوین: آشکار سازی تغییرات دما و بارش نسبت به میانگین در استان چهار محال و بختیاری نتیجه    میگیرد، حداکثر های دما در حال کاهش و حداقل ها در حال افزایش بوده و همین مسئله عدم تغییر را در میانگین نشان می دهد که خود باعث اعتدال هوای منطقه شده است. از طرفی مقادیر بارش روند کاهشی داشته با توجه به افزایش دما اثرات زیست محیطی از جمله در بخش کشاورزی را بدنبال خواهد داشت.

    عباس مفیدی و آذر زرین (1383)، در مقاله ای تحت عنوان بررسی سینوپتیکی تاثیر ماهانه کم فشار سودانی در وقوع بارش های سیل زا در ایران می فرماید تشکیل و گسترش کم فشار سودانی اگرچه همچون سایر مطالعات در مقادیر پایین شاخص چرخه و استقرار پشته ای در تراز میانی ؟ ؟ در روی مدیترانه غربی و ناوه عمیقی بر منتهی الیه شرق مدیترانه دلالت دارد، اما نقش اصلی ر ابه کشیده شدن تاوه قطبی در تراز 50 هکتوپاسکال که به عنوان منبع اصلی تاوایی برای پیدایش الگوی گردش ناهنجار و تقویت سلول هدلی و جت جنب حاره بر روی مدیترانه و شمال آفریقا می دهد بررسی نشان می دهد که بیشترین فراوانی وقوع کم فشار سودانی در ایران در درجه اول مربوط به ماه دسامبر (آذر) و سپس فصل زمستان می باشد و منبع اصلی رطوبت سامانه های سودانی مناطق حاره ای شرق آفریقا و قطاع جنوب غربی دریای غرب می باشد و حداکثر رطوبت ورودی به ایران نیز در منطقه جنوب غرب کشور به خصوص بررسی استان های کهگیلویه و بویر احمد و چهار محال بختیای مشاهده گردیده است.

Climate rainfall has been one of the important factors in meteorology because all water sources in the region are provided through these precipitations. Precipitation studies, in terms of natural and human aspects are very important because the effects of precipitation have been different in various economic sectors etc. And can causes irreparable damages in different parts. The author, in this study, by applying Regression line equation, and using 19 stations,  has been tried to study  precipitation changes in the Sefīd-Rūd valley, and has been  addressed climatic sensitivities of precipitation in the studied  area, which have been  occurred over the year,  month, and seasons . Research results show that Sefīd-Rūd valley, according to precipitation index of 30 year studied statistical period has different situation in the north and south; therefore, two climatic types can be seen in it with different amounts of precipitation.  The amount of annual rainfall in these climatic types has different trend. In the north part of region, rainfall is relatively high, and in the south is low. Time trend of precipitation also are different in these climatic types, in which the highest precipitation in the north occurs in October, and in the south occurs in winter months. As well as, in terms of season, in the north part of Sefīd-Rūd valley, autumn has the most precipitation, and in the south of Sefīd-Rūd valley winter has the highest precipitation.

Keywords: Precipitation; Annually; Sefīd-Rūd Valley; Monthly; Seasonal