پایان نامه توانمندسازی و ساماندهی اجتماعات ساکن در سکونتگاه های غیر رسمی با تأکید بر سرمایه اجتماعی (مورد پژوهشی سکونتگاه غیررسمی شهر ساری –کوی های آزادی، چمران و غفاری )

فهرست:

فصل اول: کلیّات پژوهش

1-1- طرح مسأله............................................................................................................. 1

1-2- ضرورت و اهمیت موضوع مورد مطالعه.................................................................... 2

1-3- پرسش های پژوهش................................................................................................ 3

1-4- بیان اهداف پژوهش................................................................................................. 3

1-5- تشریح روش کار پژوهش........................................................................................ 4

فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری پژوهش

بخش اول: مرور پایه­های مفهومی و تجربی مرتبط با اسکان غیررسمی

2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی...................................................................... 5

2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی.................................................................... 6

2-2-1-  اقتصادی................................................................................................................................................. 7

2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد................................................................................................... 8

2-2-2-  فرهنگی................................................................................................................................................ 10

2-2-3-  اجتماعی.............................................................................................................................................. 10

2-2-4-  حقوقی.................................................................................................................................................. 10

2-2-4-1-  انواع مالکیتها و نحوه تملک.................................................................................................... 11

2-2-5-  کالبدی.................................................................................................................................................. 11

2-2-5-1-  انواع استقرار و مکانیابی........................................................................................................... 12

2-2-6- مسکن.................................................................................................................................................... 12

2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی............................................................................... 13

2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی.................................................................. 13

2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان............................................................ 15

2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی..................................................... 16

2-4-1- تهاجم سازمان یافته.......................................................................................................................... 17

2-4-2- تصرف خزنده...................................................................................................................................... 18

2-4-3- بازتقسیم زمین.................................................................................................................................. 18

2-5-  طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی................................................................. 19

2-6-  بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه.... 21

2-6-1- عوامل ساختاری جامعه.................................................................................................................... 23

2-6-2- عوامل سازمانی.................................................................................................................................. 23

2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی.................................................................................... 23

2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین............................................................................. 24

2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن............................................................................................ 24

2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری.......................................... 24

2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی.......................................................... 25

2-7-1- تعریف فقر:........................................................................................................................................... 25

2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی.................................................................................................................. 26

2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها....... 28

2-8-1- بانک جهانی (Word Bank).......................................................................................................... 28

2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT)............................................................................................................. 30

2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP).............................................................................................. 32

2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی........................ 33

2-9-1- دسته اول: لیبرال............................................................................................................................... 33

2-9-2- دسته دوم: رادیکالی......................................................................................................................... 33

2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی................................................................................................................ 34

2-10-  رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی:................................. 34

2-10-1- دوره اول (دهه 1960)....................................................................................................................... 35

2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری.............................................................................................................. 37

2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری............................................................................................... 38

2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی:........................................................................................................... 39

2-10-2- دوره دوم (دهه 1970)....................................................................................................................... 40

2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات........................................................................................................... 42

2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی).............................................................................................. 43

2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی)................................................................................................... 46

2-10-2-4- رویکرد خودیاری...................................................................................................................... 46

2-10-3- دوره سوم (دهه 1980)................................................................................................................... 47

2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی........................................................................................................... 49

2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی.............................................................................................................. 51

2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر)................................................................................................................. 58

2-10-4-1- حکمروایی خوب....................................................................................................................... 58

2-11- جمع بندی و نتیجه گیری................................................................................... 65

بخش دوم: مرور مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی

2-12-  اهمیت سرمایه اجتماعی.................................................................................... 68

2-13- تعریف سرمایه اجتماعی................................................................................ 69

2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی............................................................. 70

2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی......................................................................................... 71

2-14-2-  سرمایۀ اجتماعی بین گروهی......................................................................................... 71

2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی............................................................................................................. 71

2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی................................................................... 72

2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی.................................................................................................... 72

2-15-2- دیدگاه شبکه ها.............................................................................................................................. 73

2-15-3- دیدگاه نهادی................................................................................................................................... 74

2-15-4- دیدگاه هم افزایی............................................................................................................................ 75

2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی........................................ 76

2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی........................................................................................................ 76

2-16-2- ثبات.................................................................................................................................................... 77

2-16-3- ایدئولوژی.......................................................................................................................................... 77

2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر............................................................................................................. 77

2-17- سنجش سرمایه اجتماعی................................................................................... 78

2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی......................................................................... 78

2-17-2- سطوح تحلیل....................................................................................................................... 79

2-17-2-1- سطح خرد................................................................................................................................. 79

2-17-2-2- سطح میانی.............................................................................................................................. 80

2-17-2-3- سطح کلان................................................................................................................................ 80

2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی......................................................................................... 81

2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی............................................................................... 81

2-20- جمع بندی و نتیجه گیری................................................................................... 85

فصل سوم: بررسی ویژگی­ها و فرآیند شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی در ایران

مقدمه................................................................................................................................ 1

3-1-  چگونگی و عوامل موثر بر شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران.......... 86

3-2- برنامه ریزی شهری در ایران راهی برای تشدید مشکل سکونتگاه های غیررسمی 91

3-3- عوامل موثر بر شکل گیری متفاوت سکونتگاه های غیررسمی در ایران در مقایسه با سایر کشورها      92

3-4- مروری بر راهکارهای چاره جویی اسکان غیررسمی در ایران................................ 93

3-4-1-  نگاهی بر سند توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی در ایران....................................... 93

3-5- نتیجه گیری.......................................................................................................... 98

فصل چهارم: ویژگی­ها و مشخصات عام سکونتگاه غیررسمی شهر ساری

مقدمه............................................................................................................................. 99

4-1- معرفی مورد پژوهی و دلایل انتخاب آن................................................................ 99

4-2- روند تکوین و تکامل محله هدف........................................................................ 100

4-3- ویژگی های محله هدف...................................................................................... 101

4-3-1-  اقتصادی............................................................................................................................................. 101

4-3-1-1- ساختار اشتغال و گروه های درآمد- هزینه......................................................................... 101

4-3-1-2- موقعیت مکانی و نوع فعالیت اقتصادی گروه های عمده شغلی........................................ 101

4-3-2- فرهنگی............................................................................................................................................. 103

4-3-2-1- ترکیب اجتماعی....................................................................................................................... 103

4-3-2-2- توزیع گروه های اجتماعی بر حسب بافت فرهنگی............................................................. 103

4-3-3-  اجتماعی.......................................................................................................................................... 104

4-3-3-1- جمعیت...................................................................................................................................... 104

4-3-3-2- بررسی ویژگی خانوار – بعد خانوار........................................................................................ 104

4-3-3-3- شناخت جریان های مهاجرتی و منشأ................................................................................. 104

4-3-4- حقوقی............................................................................................................................................... 105

4-3-4-1- انواع مالکیت و نحوه تملک.................................................................................................... 105

4-3-5-  کالبدی.............................................................................................................................................. 105

4-3-5-1- خدمات موجود در محله......................................................................................................... 105

4-3-5-2- نظام ساخت و ساز................................................................................................................... 108

4-3-5-3- نظام سازه ابنیه........................................................................................................................ 109

4-3-5-4- نظام دفع آب های سطحی..................................................................................................... 110

4-3-5-5-  انواع استقرار و مکانیابی........................................................................................................ 111

4-3-6-مسکن................................................................................................................................................... 111

4-3-7- بافت سکونتگاه................................................................................................................................. 111

4-3-7-1-  موضع شناسی......................................................................................................................... 111

4-3-7-2-  ریخت شناسی......................................................................................................................... 112

4-3-7-3- گونه شناسی............................................................................................................................. 112

4-3-8- ساختار شبکه ارتباطی.................................................................................................................. 113

4-3-8-1- نظام دسترسی: بر حسب سلسله مراتب.............................................................................. 113

4-3-8-2- نظام دسترسی: بر حسب عرض............................................................................................. 113

4-3-8-3- نظام دسترسی: بر حسب پوشش کف................................................................................... 114

4-3-8-4- نظام دسترسی: بر حسب شیب............................................................................................. 114

فصل پنجم: سنجش و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه غیررسمی شهر ساری

مقدمه........................................................................................................................... 116

5-1- سنجش میزان سرمایه اجتماعی......................................................................... 116

5-1-1- روش تدوین پرسشنامه.................................................................................................................... 117

5-1-2-  روش تکمیل پرسشنامه................................................................................................................. 119

5-1-3- روش تحلیل پرسشنامه.................................................................................................................. 119

5-1-3-1- گروه ها و شبکه ها................................................................................................................... 120

5-1-3-2- اعتماد و همبستگی................................................................................................................. 120

5-1-3-3- تعاون و عمل جمعی................................................................................................................. 122

5-1-3-4- ارتباطات و اطلاعات................................................................................................................ 122

5-1-3-5- همبستگی اجتماعی................................................................................................................ 122

5-1-3-6- اقدامات سیاسی و توانمندسازی........................................................................................... 123

5-2- جمع بندی و نتیجه گیری................................................................................... 123

فصل ششم: راهکارها و پیشنهادات

6-1-  راهکارها و پیشنهادات...................................................................................... 125

6-1-1- راهکارها و پیشنهادات در سطح کلان.......................................................................................... 126

6-1-2- راهکارها و پیشنهادات در سطح خرد.......................................................................................... 129

منابع

منابع............................................................................................................................. 131

منابع فارسی:...................................................................................................................................................... 131

منابع لاتین......................................................................................................................................................... 135

پیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین

منبع:

منابع فارسی:

اختر محققی، مهدی(1385)، "جامعه­شناسی اینترنت"، ناشر مولف.

ارباب، پارسا(1386)، "حاشیه نشینی؛ ابعاد و جوانب"، فصلنامه تخصصی مسکن و انقلاب، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 118.

اسدی، ایرج(1382)، "برنامه­ریزی و مدیریت شهری از قلمرو علم تا میدان سیاست (گفتگو با علی مدنی­پور)"، شهرداریها، سال پنجم، شماره 57.

اسماعیلی، رضا (1385)، "بررسی شاخص های توسعه اجتماعی و سطح بندی آن در شهرستان­های استان اصفهان"، پایان نامه دوره دکترا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، استاد راهنما رسول ربانی و صمد کلانتری.

اطهاری، کمال؛ برک­پور، ناصر؛ کاظمیان، غلامرضا و جواد مهدیزاده(1386)، "حکمروایی شهری مبانی نظری و ضرورت شکل­گیری آن در ایران (گفتگو)"، جستارهای شهرسازی، سال ششم، شماره 19 و 20.

ایراندوست، کیومرث(1383)،"بخش غیررسمی در اقتصاد شهر کرمانشاه و زمینه­های ساماندهی آن"، مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر کرمانشاه.

ایراندوست، کیومرث(1386)، "اسکان غیررسمی جلوه­ای از توسعه ناپایدار شهری"، پایان نامه دورۀ دکتری، دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشکده علوم زمین.

ایراندوست، کیومرث(1387)،"جایگاه بخش غیررسمی در توانمندسازی اجتماعات فقیر"، مجله علمی و پژوهشی هفت شهر، شماره 23 و 24.

ایراندوست، کیومرث(1389)،" سکونت­گاه­های غیررسمی و اسطوره حاشیه نشینی"، انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.

آقابخشی، حبیب(1382)،"نظام مشارکت مردم در مناطق حاشیه نشین"، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، جلد اول، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

برآبادی، محمود(1383)، "حکمروایی خوب شهری"، شهرداری­ها، سال ششم، شماره 69.

برک­پور، ناصر(1385)، "حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران، همایش برنامه­ریزی و مدیریت شهری.

بشیریه، حسین(1380)، "اندیشه­های سیاسی قرن بیستم: اندیشه­های لیبرالیسم و محافظه کاری"، جلد دوم، نشر نی، چاپ سوم.

بلاغی اینالو، رسول (1384)،"امکان­سنجی کاربرد استراتژی­های توانمندسازی در جهت بهبود اسکان غیررسمی در شهر بندر عباس"، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس.

بهزاد، داوود(1384)، "تحلیل نظری سرمایه اجتماعی در پیشگیری از آسیب­های اجتماعی"، مجموع مقالات نخستین سمپوزیم سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

بیگدلی، داود(1383)، "ساماندهی اسکان غیر رسمی نمونه مورد مطالعه کوی فاطمیه شهر زنجان"، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه زنجان.

پاتر، رابرت و بوسلی ایوانز(1384)، "شهر در جهان توسعه"، ترجمه کیومرث ایران دوست و دیگران، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.

پاتنام، رابرت (1380)، "دموکراسی و سنت­های مدنی: تجربه ایتالیا و درس­هایی برای کشورهای در حال گذار"، ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.

پائیچ، لئو و  کالین لیز(1380)، "مانیفست پس از 50 سال"، ترجمه حسین مرتضوی، انتشارات آگه.

پیران، پرویز و دیگران(1385)، "کارپایه مفهومی و مفهوم سازی سرمایه اجتماعی (با تأکید بر شرایط ایران)"، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 23، سال ششم.

پیران، پرویز(1366)، "شهرنشینی شتابان و ناهمگون مسکن نابهنجار(قسمت دوم)"، نشریه هفت شهر، شماره 5.

پیران، پرویز(1368-1366)، "آلونک نشینی در تهران"، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره های پیاپی سوم تا بیست و چهارم، تهران.

پیران، پرویز(1373)، "سکونتگاه­های رغیررسمی در ایران"، نشریه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 88.

پیران، پرویز(1374)، "آلونک نشینی در ایران"، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره­های 88-87 و 92-91، تهران.

پیران، پرویز(1374ب)،"آلونک نشینی در ایران: از دنیای زنده زندگی تا تحلیل نظری"، در گزارش کارگاه تخصصی اسکان غیررسمی(به کوشش محمدحسین بوچانی)، دانشگاه شهید بهشتی، گروه جغرافیا.

پیران، پرویز(1382 الف)،"بازهم در باب اسکان غیررسمی(مورد شیرآباد زاهدان)"، فصلنامه هفت شهر، سال سوم، شماره نهم و دهم، پاییز و زمستان 1382.

پیران، پرویز(1384)، "تحلیل جامعه ­شناختی بر مسکن شهری در ایران: اسکان غیررسمی"، انجمن جامعه شناسی ایران، انتشارات آگه، 229-207.

تاجبخش، کیان(1385)، "سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه"، نشر شیرازه، تهران.

تقوایی، علی­اکبر و رسول تاجدار(1388)، "درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی"، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 23.

جباری، حبیب(1382)، "توسعه اجتماعی و اقتصادی: دو روی سکّه"، فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 10.

جواهری­پور، مهرداد و بابک داورپناه(1381)، "سکونتگاه­های ناپایدار اقشار کم­درآمد شهری"، نشریه هفت شهر، شماره نهم و دهم.

جواهری­پور، مهرداد و داورپناه، بابک (1381)،"سکونتگاه­های ناپایدار اقشار کم­درآمد شهری(بازبینی سیاستگذاری­های دوران اخیر در زمینۀ اسکان غیررسمی یا نابسامان)"، نشریه­ی هفت شهر، شماره­ی 8.

چارلز، شوگیل(1381)، "ائتلاف برای شهرهای فاقد آلونک: برنامه عمل برای پیشبرد مرحله­ی ارتقای محیطی آلونک نشینی"، ترجمه: شیرزاد مهدوی، نشریه هفت شهر، شماره نهم و دهم، 1381.

چیما، جی و شایبر(1379)، "چالش مدیریت شهری: برخی موضوعات"، ترجمه پرویز زاهدی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری.

حاج یوسفی، علی(1381)،"حاشیه­نشینی و روند تحول آن در ایران(قبل از انقلاب)"، نشریه­ی هفت شهر، شماره­ی 8.

حبیبی، سید محسن؛ زهرا اهری و دیگران(1371)، "طرح پژوهشی دگرگونی روستاهای مجاور شهرهای بزرگ و نقش آن­ها در نظام اسکان کشور-مطالعه موردی اسلام شهر"، دانشگاه تهران، موسسه مطالعات محیط زیست، تهران.

خزاعی، منصور و هادی برغمدی(1385)، "سرمایه­ی اجتماعی در محلات حاشیه نشین، مجموعه مقالات همایش بررسی وضعیت فرهنگی- اجتماعی شهر تهران، مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران.

داداش­پور،هاشم و  علیزاده، بهرام (1390)،"اسکان غیررسمی و امنیت تصرف زمین"، انتشارات آذرخش.

داودپور، زهره (1384)،"کلانشهر تهران و سکونتگاه­های خودرو"، وزارت مسکن و شهرسازی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.

رفیعی، مینو؛ کمال اطهاری و دیگران(1374)، "حاشیه نشینی در ایران، علل و راه­حل­ها؛ تبیین نظری و تجربی اسکان"، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، وزارت مسکن و شهرسازی، تهران.

رفیعیان، مجتبی(1382)، "پروژه توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی شهر بندرعباس با دید شهرنگر"، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان عمران و بهسازی شهری، بانک جهانی، شرکت مهندسین مشاور ساپ.

زاهدی مازندرانی، محمدجواد(1382)، "توسعه و نابرابری"، تهران، انتشارات مازیار.

زمانی، اکبر(1379)،" پژوهش در روند حاشیه­نشینی ایران: مطالعه موردی تبریز"، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا گرایش برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز.

زیبایی، نیره(1387)، "حکمروایی شهری زمینه­ساز پایداری شهر"، دی ماه.

سازمان بین­المللی کار (1377)، "بخش غیررسمی"، ترجمه مرجانه سلطانی، مجله تعاون شماره 90.

سعادت، رحمان(1385)، "تخمین سطح و توزیع سرمایه اجتماعی استان­ها"، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 17، سال چهارم.

سند توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی، هیات وزیران جمهوری اسلامی ایران، مصوبه شماره 4483/ت29271ه مورخ 26/11/1382

سهیل، م(1384)، "شراکت عمومی-خصوصی در خدمات رسانی شهری"، ترجمه مهرداد جواهری پور و دیگران(به کوشش کیومرث ایراندوست)، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.

شارع­پور، محمود(1380)، "فرسایش سرمایۀ اجتماعی و پیامدهای آن"، انجمن جامعه­شناسی ایران، شماره 3.

شریفیان ثانی مریم و امید ملکی سعیدآبادی(1385)، "سرمایه اجتماعی به مثابۀ یک سیستم پیچیده"، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 23، سال ششم.

شکویی، حسین(1355)، "حاشیه نشینان شهری، تبریز"، دانشگاه آذرآبادگان.

شکویی، حسین(1373)، "اندیشه های نو جغرافیای شهری"، جلد اول، انتشارات سمت.

شهیدی، محمدحسین (1386)، "شهرسازی، حمل و نقل و حکمروایی شهری"، جستارهای شهرسازی، سال ششم، شماره 19 و 20.

شیخی، محمد (1369)،"علل و پیامدهای دستفروشی، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 25.

شیخی، محمد(1380)،"تبیین فرایند شکل­گیری و دگرگونی سکونتگاه­های خودروی پیرامون کلانشهر تهران؛ مطالعه موردی اسلام­شهر، نسیم­شهر و گلستان"، رساله دکتری شهرسازی، دانشگاه تهران.

صالحی امیری،سیدرضا و خدائی، زهرا (1390)،"حاشیه­نشینی و اسکان غیررسمی چالش­ها و پیامدها"، انتشارات ققنوس.

صحرایی، امیرحسین(1382)، "بکارگیری رهیافت توانمندسازی و ارتقای محیطی در برنامه­ریزی سکونتگاه­های غیررسمی؛ موردپژوهی:کرمانشاه، محله جعفرآباد"، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران.

صرافی، مظفر(1377)،"مبانی برنامه ریزی توسعه منطقه­ای"، سازمان مدیریت شهری.

صرافی، مظفر(1381)، "اسکان غیررسمی"، نشریه هفت شهر، سال سوم، شماره هشتم.

صرافی، مظفر(1381)، "به سوی تدوین راهبرد ملی ساماندهی اسکان غیررسمی، نشریه هفت شهر، سال سوم، شماره نهم و دهم.

صرافی، مظفر(1381)، "مرور تحولات سیاست­های تأمین مسکن کم­درآمدها در جهان"، نشریه هفت شهر، سال سوم، شماره هشتم.

صرافی، مظفر(1382)، "بازنگری ویژگی­های اسکان خودانگیخته در ایران، در جستجوی راهکارهای توانمندسازی"، مجموعه مقالات سمینار حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی.

صرافی، مظفر(1387)، "ساماندهی سکونتگاه­های غیررسمی کشور در پرتو حکمروایی خوب شهری"، نشریه هفت شهر، شماره 24-23، بهار و تابستان 1387.

عبدی دانشپور، زهره(1382)، "تکنیک­های برنامه­ریزی شهری"، جزوه درسی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

عبدی دانشپور، زهره(1382)، "مبانی برنامه­ریزی شهری"، جزوه درسی دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

عسگری، علی(1387)، "طرح طراحی نظام جامع مدیریت مجموعه­های شهری کشور"، پژوهشکده شهری و روستایی، مرحله اول.

عظیمی آملی، جلال(1380)،"تحلیل جغرافیایی مشاغل غیررسمی شهرها در ارتباط با مهاجرت روستایی پژوهش موردی بخش مرکزی تهران"، پایان نامه دکتری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.

علوی، سید بابک(1380)، "نقش سرمایه اجتماعی در توسعه"، ماهنامه علمی-آموزشی تدبیر، سال دوازدهم، شماره 116.

غفاری، غلامرضا و نازمحمد انق(1385)، "سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی"، مجله علمی و پژوهشی مطالعات اجتماعی ایران، دوره اول، شماره 1.

غفاری، غلامرضا(1390)،"سرمایه اجتماعی و امنیت انتظامی"، انتشارات جامعه­شناسان، تهران.

فرزین­پاک، شهرزاد(1383)، "از آموختنی­های شهر، حکمروایی خوب چیست؟"، شهرداری­ها، سال ششم، شماره 69.

فیروزآبادی، سید احمد و حسین ایمانی جاجرمی(1385)، "سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی-اجتماعی در کلان شهر تهران"، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 22، سال ششم.

قادری، حاتم(1379)، "اندیشه­های سیاسی قرن بیستم"، انتشارات سمت.

گیدنز، آنتونی(1376)، "جامعه­ شناسی"، ترجمه منوچهر صبوری، نشر نی.

گیلبرت، آلن و ژوزف گاگلر(1375)، "شهرها، فقر و توسعه"، مترجم: پرویز کریمی ناصری، اداره کل روابط عمومی و بین­المللی شهرداری تهران.

لاکویان، آپرودیسو(1364)، "خانه سازی در جهان سوم"، ترجمه: مینو رفیعی، وزارت برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات.

محمدی، سید بیوک (1378)،"مفاهیم و دیدگاه­های توسعه"، جلد اول، تهران.

موسوی، میرطاهر و پروین علی­پور(1391)،"تأملی بر نظریه سرمایه اجتماعی در جامعه شناسی"، جامعه شناسان، تهران

مهندسان مشاور آمایش توسعه البرز، 1387: "امکان­سنجی نهادینه سازی فرآیند بهسازی شهری در ایران".

مهندسان مشاور طرح محیط پایدار(1388)، "ساماندهی سکونتگاه­های غیررسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آن­ها با تأکید بر بهسازی شهری شهر ساری با دیدگاه شهرنگر"، شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری، وزارت مسکن و شهرسازی.

میدری، احمد و جعفر خیرخواهان(1383)، "حکمرانی خوب: بنیان توسعه"، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، دفتر بررسی های اقتصادی، نشر تهران.

نجاتی هریس، حبیب(1385)،"بهبود کیفیت زیست در اسکان­های غیررسمی با استفاده از راهبرد توانمندسازی اجتماعات محلی(محله خلیل آباد تبریز)"، پایان­نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس تهران.

نیک نام،جواد و موسوی،سید عارف(1389)، "بررسی مشکلات و مسائل سکونتگاه­های غیررسمی"، کتاب دیجیتال منتشر شده توسط سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، تهران.

هادی­زاده بزاز، مریم (1382)،"حاشیه­نشینی و راهکارهای ساماندهی آن در جهان"، انتشارات شهرداری مشهد.

هریسون، دیوید(1376)، "جامعه شناسی نوسازی توسعه"، ترجمه: علیرضا کلدی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

منابع لاتین

Albbott, J.(2002), “An analysis of informal settlement upgrading, An critique of existing Mythological approaches”, habitat international,26, pp.303-315.

Aldrich, B.C. and Sandhu, R.S.(1995), “Housing the urban poor: policy and practice in development countries”, London snd new Jersey:zed.

Aldrich, Brian C. & Ranvinder S.sandhu(Ed)(1995), Housing the urban poor: policy and practice in developing countries, Zed Books, lodon and Newyork

Arimah, Ben C(2010), “The Face of urban poverty, Explaining the Prevalence of Slums in developing countries”, UNU-WWIDER, march 2010.

Bourdieu, P.(1986), The Forms of capital, in J Richardson(ed.): Handbook of Theory and Research for the sociology of Education New York, Green wood.

Bright, Chris & Bngan Rober (2003), State of the world, Earthscan,LONDON.

Burgess, R., Marsia, C. & Theo Kolstee(1997), “Contemporary Policies for Enablement and participation”,  A critical Review in: Burgess, R and et al(eds).

Burt, Ronald. (1992), Structural holes, The Social Structure of Competition, Cambridge, MA, Harvard University Press.

Coleman, J (1988): social Capital in the Creation of Human Capital, The American Journal of Sociology, vol.94,P 95-120.

Davis, M.(2004), “Planet of Slums: Urban Involution and the informal proletariat.

Downer, Alexander(2000), “Good Governance (Guiding principles for implementation), Australia , Canberra Mailing Centre

Drakakis – smith, D. (2000). Third Word Cities. London: Routledge. P.154.

Emer, Dick.(2008), “What are enabling housing strategies?”, A paper from Seminar in Barselona in April 2008, Title of seminar: “Are a architects and planners obstactes to slum upgrading?”.

Fukuyama, F(1995). Trust: The Social Virtues and the creation of Prosperty. New York: free press.

Garau, P.(2005), “A home in the city”, Elliot D.Sclar – Gabrielly. Carolina Earthscan.

Garau, Pietro (2005), A Home in the city, Elliott D.Sclar-Gabriellay, Carolina Eearthscan

Georg Gerster(1978),” Flights of Discovery: The Earth from Above”, London: Paddington, p. 116

Grootaert, Ch. & et al. “Integrated Questionnaire for the Measurement of Social Capital (SC-IQ)”, The World Bank Social Capital Thematic Group(2003),  June 23, 2003.         

Hernandez, Juan D.(2009),”is there a role for informal settlement in branding cities?, Journal of place management and development.

Inglehart, R (1997). Modernizatoin and post modernization: Cultural, Economic and Political Change in 41 societies. Princeton University Press.

Krishna, A. and Shrader, E(1999). Social Capital Assessment Tool. Conference paper for Conference on social Capital  and poverty Reduction, The word Bank, June 1999.

Lin, Nan(2001), Social Capital: A Theory of social capital and action, Cambridge University press.

Liu, Kiazhi,"China s urban informal settlements: concepts and sustainability implications, Universitas 21 International Graduate Research Conference.

Lutz, mina and Stefan Lutz(2004). The contribution of income, social capital and institution to human well_ being in africa, center for European intergration Studies.

Mayhew, Susan(1997), Dictionary of Geography.oxford.london.

Mohammadi makerani, hamid;"citizen participation in informal settlement, potentials & obstacles – the case of iran, Shiraz, saadi community", international journal of social sciences, vol. 1 no. (2007).

Narayan, D and Cassidy ], M.F.(2001), A Dimensional Approach to Measuring social capital: Development and vallidation of a social capital inventory, Current Sociology, 49,22,59-105.

Neuwirth, Robert(2006), Shadow Cities, Rutledge.

Pacione, Michael(2002), Urban Geography, Routledge,London.

Paxton, P (1999): Is social capital Declining in the united States? A multiple Indicator Assessment, American Journal of Sociology, Vol.105, no.1.

potter, R.B. & S.Lioyd – Evans(1998) The city in the developing Word. Essex: longman. P.137.   

Pugh, C.(2001), “The theory and practice of housing sector development for developing countries, Housing Studies 16(4).

Pugh, Cedic(2000), Squatter Settlement, Their Sustainability, Architectural Contributions and socio-Economic Roles.

Putnam, R.D. (1995a): Tuning in, tuning out: The Strange disappearance of social capital in America, Political science and politics,28.

Putnam. R(2002): Bowling Together, American Prospect, accessed on 1 September 2002 at http:www.prospect.org

Rose, R(1999), Getting things done in an antimodern socioty: social capital Networks in Russia. In Dasgupta & Serageldin. P 71-147.

Schiff, M.(1992): social capital, labor Mobility and welfare  Ration. Soc.4.

Srinivas,H.,(2001), Defining Squatter settlement.

Stone, Andrew, Brian Levy and Ricardo Paredes (1992): Public institutions and private transactions: tha legal and regulatory environment for business transactions in brazil and chile. Policy research working paper 891. Word bank, Washington, D.C.

Taleshi, Mostafa (2009),"Informal settlements and Sustainable Urban Development Case study: Metropolis of Mashhad in Northeastern of Iran, word Applied Science Journal7(10):1235-1238.

UNESCAP (1998), “Living in Asia Cities, Where we come from: historical perspective and major trends.

UNESCAP (2001), “Municipal and management in Asia: a comparative study”, in United Nation  Economic and Social Commission for Asia and the specific.

UN-HABITAT(2003), “The challenge of slums”, www.unhabitat .org  

UN-HABITAT(2003a), The Challenge of Slums; Global Report on Human Settlement.

UN-HABITAT(2003b), Slum of the World: The Face of Urban poverty in the New Millennium, Kenya.

Woolcock, M (2001). The place of Social capital in understanding social and Economic Outcomes, isuma: Candian journal of policy research, 2, pp 1-17.