پایان نامه رابطه ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی با رضایتمندی زناشویی

پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد
رشته: روان شناسی    گرایش: بالینی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی با رضایتمندی زندگی زناشویی انجام شد. در این تحقیق 302 نفر از فرهنگیان متأهل زن و مرد با میانگین سنی 40سال و انحراف استاندارد 73/5و مدت ازدواج با میانگین 66/15 و انحراف استاندارد 29/4 که 9/58 درصد آن را زنان فرهنگی تشکیل  می دادند و سطح تحصیلات حدود 8/72 درصد از آنان لیسانس بود، به صورت تصا دفی ساده انتخاب شدند و به صورت فردی به پرسشنامه های ابعاد جهتگیری مذهبی بهرامی، هوش هیجانی بار-آن و رضایتمندی زناشویی جدیری پاسخ دادند.ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی به عنوان متغیرهای پیش بین و رضایت مندی زناشویی  به عنوان متغیر ملاک وتجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آمارتوصیفی(فراوانی،درصد فراوانی،میانگین و انحراف استاندارد) و آماراستنباطی( رگرسیون چندگانه، ضریب همبستگی پیرسون)و نرم افزار20 SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.مقادیر همبستگی بین ابعاد جهتگیری مذهبی و رضایت مندی زناشویی فرهنگیان از نظر آماری معنی دار است(01/0>p) ؛ دو متغیر (مذهب گرایی ، ارزنده سازی مذهبی) توانسته است 23 درصد واریانس رضایتمندی زناشویی معلمان (متغیر ملاک) را تبیین کنند؛ابعاد سازمان نیافتگی و کامجویی نقش معنی داری در پیش بینی رضایت مندی زناشویی معلمان نداشتند؛بنابراین با اطمینان 99/0 نتیجه می گیریم که پیش بینی رضایت مندی زناشویی فرهنگیان بر اساس ابعاد جهت گیری مذهبی از نظر آماری معنی دار است. همچنین سه خرده مقیاس هوش هیجانی (شادمانی ، حل مساله ، همدلی) توانسته است 26 درصد واریانس رضایت مندی زناشویی معلمان (متغیر ملاک) را تبیین کنند ؛ دیگر مولفه های هوش هیجانی نقش معنی داری در پیش بینی رضایتمندی زناشویی معلمان نداشتند.بین مؤلفه های هوش هیجانی با ابعاد جهت گیری مذهبی معلمان ، همبستگی مثبت به میزان (14/0 =r) وجود دارد که از نظر آماری معنی دار است( 01/0>P). بنابراین با 99 درصد اطمینان می توان نتیجه گرفت که با افزایش مؤلفه های هوش هیجانی ، جهت گیری مذهبی معلمان افزایش می یابد.

کلید واژه: جهت گیری مذهبی، هوش هیجانی، رضایتمندی زناشویی.

1مقدمه

خانواده کوچکترین واحد اجتماعی و اساس تشکیل جامعه و حفظ عواطف انسانی است که هر چه بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد.تشکیل خانواده و ارتباطات زناشویی با ازدواج آغاز می شود. ازدواج هسته ی اصلی خانواده را تشکیل می دهد. زوجهای سالم خانواده های سالم را شکل می دهند و خانواده های سالم جامعه ای سالم را تشکیل می دهد. ازدواج را می توان به عنوان یکی از مراحل رشد انسان ها در نظر گرفت. اگر ازدواج موفقیت آمیز باشد، کمک زیادی به رشد روانی- اجتماعی زوج می کند. [1]موفقیت درازدواج وابسته به میزان آمادگی افراد برای درک واقع بینانه ی آنها از روابط زوجی است(فورمن،2002).

به طور کلی از هر چه فاصله بگیریم از خانواده نمی توانیم فاصله بگیریم چون که بدون وجود خانواده در هر شکل و صورتی که باشد مفهوم زندگی و حیاتی انسان مصداقی نخواهد داشت.مهم‌ترین نکته در تبیین فلسفه ازدواج در قرآن، این است که خداوند آن هنگام که حکمت ازدواج و تشکیل خانواده را بیان می‌کند، به حکمت خلقت همسر و تشکیل خانواده، بقای نسل با فرزند صالح یا پیشگیری از فساد یا سازندگی اخلاقی و اجتماعی و یا توسعه ارزش‌های اسلامی اشاره نمی‌کند، بلکه به حکمتی اشاره دارد که بدون آن، هیچ‌یک از اهداف خلقت انسان، قابل تحقق نیست و آن آرامش روانی است. بدون آرامش روانی، نمی‌توان از جوان، انتظار تقوا داشت. بدون این آرامش، نه نسل سالم و صالح پدید می‌آید و نه سازندگی اخلاقی و اجتماعی اتفاق می‌افتد و نه ارزش‌های دینی و آرمان توحید، گسترش می‌یابد. متون دینی مؤلفه های مؤثری را در این زمینه ارایه می دهند. برای مثال، یکی ازمؤلفه های رضامندی زناشویی در متون دینی، نقش هایی است که هر یک از زوجین باید ایفا کنند.

ازدواج به عنوان مهمترین و عالیترین رسم اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی و امنیتی افراد بزرگسال همواره مورد تائید بوده است . همچنین توجه به کانون خانواده با محیط سالم و سازنده و روابط گرم و تعاملات میان فردی و صمیمی ای که می توانند موجب رشد و پیشرفت افراد گردند از جمله اهداف و نیازهای ازدواج محسوب می شوند (برنشتاین و برنشتاین،[2] 1989).  ازدواج پدیده ای است که می تواند باعث آرامش و سلامت روانی زن و مرد باشد؛چنان که می تواند به جایی برسد که به جای تأمین انرژی روانی زوجین،انرژی زیادی از آنان بگیرد و باعث بروز انواع اختلالات روانی شود. در این صورت،تنها دو راه حل باقی می ماند:اول اینکه گرچه زندگی زناشویی آنها آکنده از آشفتگی هاست،آن را تحمل کنند و دومین راه حل،طلاق است؛راهی که در سال های اخیر،بسیاری کسان آن رابر می گزینند(همان).

قرآن کریم نقش اصلی مرد را قوام بخشی به زندگی می داند. «الِّرجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ . . . »(نساء: 34)این قوام بخشی بیشتر دردو حوزه تامین معیشت زندگی (34/ نساء)و حسن معاشرت و ارضای نیازهای عاطفی همسر«عاشِروُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»(نساء: 19) نمود پیدا می کند. همچنین قرآن کریم و متون روایی، نقش اصلی زن را در زندگی، مهرورزی به شوهر و خانواده می داند.(14) «وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّه ً وَ رَحْمَه ً»(روم: 21).

رابطه زناشویی یک ارتباط انسانی منحصر به فرد است که با هیچ یک از روابط بین فردی دیگر قابل مقایسه نیست.فقط در این شکل ارتباط است که تمام ابعاد زیستی،معنوی،اجتماعی و عاطفی انسان مورد توجه قرار می گیرد.پژوهش ها نشان می دهند زن و شوهرهایی که روابط رضایت بخش و حمایت کننده دارند،کمتر احتمال دارد به بیماری سخت مبتلا شوند و در صورت ابتلا به بیماری،سریعتر بهبود می یابند.رضایت زناشویی بالا با وقوع خیانت در زندگی مشترک رابطه معکوس دارد.بدین معنا که زوج های دارای رضایت زناشویی بالا،کمتراحتمال دارد که درگیر روابط خارج از ازدواج شوند.علاوه بر این،رضایت زناشویی با کاهش بروز اختلالات روانی مانند اضطراب در هر دو زوج،افسردگی در زنان،سوء مصرف الکل در مردان،مشکلات جنسی در هر دو طرف،مرتبط است(نظری،1393).به طور کلی می توان دلایل اصلی بروز طلاق را فقدان تفاهم شخصیتی و ناهمسانی های فرهنگی و اجتماعی،مطلوب نبودن فرایند همسریابی،نارضایتی های جنسی،فقدان آموزش در خصوص مهارت های زندگی،نا سازگاری سبک های دلبستگی زوجین،باورها و نگرش های ناکارآمد و انتظارات غیرمنطقی از ازدواج دانست (گلادینگ،ترجمه اسمعیلی،1392). الیس[3] معتقد است که نگرش هاو تصورات غیرمنطقی افراد می تواند در ایجاد رابطه عاطفی نا کارآمد نقش بسزایی ایفا کند. از دیدگاه شناخت درمانگران ریشه بسیاری از سوء تفاهم ها در زندگی زناشویی،اندیشه های تعصب آمیز و غیرمنطقی زوج هاست(ژانت[4]،ترجمه رحمتی،1380).

در میان موجوداتی که روی کره زمین زندگی می‌کنند، انسان از ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است. این ویژگی‌ها، او را از سایر موجودات روی کره زمین جدا می‌سازد. احساسات، عواطف، هیجان و توانایی قضاوت درباره رفتارهای خود و دیگران، و تصمیم‌گیری بر اساس این قضاوت‌ها، تنها بخشی از این ویژگی‌های خدادادی است که باعث سنگین شدن مسئولیت انسان شده است.(احزاب: 72) انسان‌ها باید با توجه به ارتباطات خودشان در جهان هستی، الگوها و سبک‌های ارتباطی مناسب را در خود پرورش دهند. متخصصان علوم مختلف، به‌ویژه روانشناسان، به دنبال ایجاد مفهوم جامعی بودند که در برگیرنده تمام الگوهای ارتباطی و تکنیک‌های پرورش این الگوها در تمام حیطه‌های زندگی بشری‌ به‌ویژه زندگی زناشویی‌ باشد و بتواند کارایی و توانایی افراد را بالا برده و به بهداشت روانی ایشان کمک کند. نتیجه این تلاش‌ها، منجر به ابداع مفهوم هوش هیجانی شد. به‌تدریج با ایجاد مؤلفه‌ها، ابعاد و ابزار سنجش و کشف مراکزی مانند نئوکرتکس، لیمبیک و بادامه مغز که نقش مهمی را در هیجان داشتند، در این مفهوم شد(برادبری[5]،ترجمه گنجی،1390).زندگی زناشویی بافتی سرشار از عاطفه است. در ازدواج های پرتعارض بین زوج ها برانگیختگی زیادی دیده می شود که به صورت افزایش ضربان قلب، سرخ شدن یا به سفیدی گراییدن رنگ پوست و... نمایان می شود. این برانگیختگی ها می تواند به تشدید تعارض ها بینجامد. هم چنین مطالعات نشان داده اند که زوج ها در توانایی درک و تشخیص دقیق عواطف خود و دیگران با هم تفاوت دارند. برای مثال، برخی از زوج ها آشکارا نسبت به علایم عاطفی همسرشان بی توجه هستند و آن ها را نادیده می گیرند یا آمادگی سوءتعبیر این عواطف را دارند. مثلاً غم و اندوه همسر را خشم تلقی می کنند. از طرفی زوج های ناموفق عادت دارند پیام های عاطفی مبهم و گیج کننده ای به طرف مقابل خود بدهند (مثل هم زمان اخم کردن و خندیدن) که این می تواند به تشدید تعارض های بین فردی منتهی شود.ازدواج های موفق با درک و کنترل هیجان های دو طرف به ویژه کنترل خشم و ابراز صحیح آن شناخته می شود.آیا هوش هیجانی کلید طلایی یک ازدواج موفق به شمار می رود؟ میزان رضایت زوج ها از زندگی زناشویی، تا حد زیادی به حل مؤثر تعارض ها، مدیریت هیجان های منفی (مانند: خشم و نفرت) و ابراز هیجان های مثبت بستگی دارد. نتایج چندین پژوهش نشان داده است که توانایی خویشتن داری و نظارت بر عواطف، در شادمانی، تداوم و ثبات زندگی زناشویی نقش زیادی دارد(رایس[6]،2003).

با توجه به آنچه اشاره شد، بطور کلی در جامعه امروز به دلایل متعددی چون گذر از سنت  به مدر نیته، تغییر نظام خانواده ها و فشارهای شغلی و اجتماعی و همچنین پیدا شدن نقش های جدید مثل نقش اشتغال و اضافه شدن آن به نقش های سنتی زنان و با توجه به اهمیت ویژه و جایگاه والایی که نقش های سنتی همچون همسری و مادری زنان در نظر همسرانشان در فرهنگ ایرانی داراست، مشکلات و تعارض های خانوادگی و زناشویی افزایش چشمگیری یافته اند و شواهد فراوانی گویای آن هستند که زوج ها در جامعه امروزی برای برقراری و حفظ روابط صمیمی و دوستانه به مشکلات شدید و فراگیری دچارند،توجه به عواملی که باعث بهبود کیفیت زندگی و رضایت زناشویی می شوند،روشن و مبرهن است.

بنابراین علاقمندم در این پژوهش، تأثیر دو عامل مذهب و هوش هیجانی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد؛ زیرا با افزایش آگاهی در حیطه عوامل تأثیر گذار در موفقیت زناشویی می توان از بروز اختلافات و تنشهای میان زن وشوهر ها جلوگیری کرد، و قبل از اینکه مشکلات زندگی زناشویی، سلامت جسمانی و روانی اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار دهد، پیشگیری بعمل آید..

1-2 بیان مسأله

 خانواده یکی از رکن های اصلی جامعه به شمار می رود. دستیابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده است و تحقق خانواده سالم مشروط به برخورداری افراد آن از داشتن رابطه های مطلوب با یکدیگر است. در چنین نظامی افراد با علایق و دل بستگی های عاطفی نیرومند دیرپا و متقابل به یکدیگر پیوسته اند. این دل بستگی ها اگر چه شاید شدت و حدّت شان در طیّ زمان کاسته شود. اما در سراسر زندگی خانوادگی پاینده خواهند بود(بارون[7]،2006).امروزه جایگاه خانواده در کشورهای پیشرفته دچار تغییراتی شده است.این تغییرات زمینه بسیاری از ناسازگاری ها و تعارضات زناشویی را فراهم آورد.بنا به گزارش جامعه شناسان و روان شناسان در سال های اخیر احساس امنیت،آرامش و روابط صمیمانه میان زنان و مردان به سستی گراییده است و خانواده ها به گونه ای فزاینده با نیروهای ویرانگر رو به رو شده اند.افزایش طلاق و کشمکش های خانوادگی نه تنها اساس خانواده ها را تهدید می کند بلکه تهدیدی جدی برای جامعه و نظامهای اجتماعی می باشد،چرا که تربیت نسلی سالم و برخوردار از سلامت روان  که بتواند مسئولیت آینده جامعه را بر دوش بکشد،در محیطی که آرامش و امنیت از آن رخت بر بسته باشد،میسر نمی گردد(اکبری،1387).بسیاری از نابهنجاری های روانی و رفتاری انسانها در خانواده ریشه دارد و در عین حال بسیاری از پیشرفت های بشر نیز از خانواده نشأت می گیرد.خانواده می تواند کانون التیام همه ی زخم های اعضایش باشد و در مقابل می تواند کانون ایجاد زخم های عمیق در آنها باشد. کسی که ازدواج می کند انتظار دارد زندگی او با خوشبختی و رضایت همراه شده و از هر لحظه زندگی خود لذت ببرد. از این رو، آنچه از خود ازدواج مهم تر است، موفقیت در ازدواج یا رضامندی در بین زوجین است(ویلسون[8]،2005).

    در این پژوهش سعی بر آن است که ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی در رضایتمندی زناشویی مورد بررسی قرار گیرد. رضامندی زناشویی[9] وضعیتی است که در آن زن وشوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن احساس شادمانی و رضایت دارند.این امر در طول زندگی زوجین به وجود می آید؛ زیرا لازمه ی آن، انطباق سلیقه ها، شناخت ویژگی های شخصیتی، ایجاد قواعد رفتاری و شکل گیری الگوهای مراوده ای است. به نظر می رسد، زوجین دارای رضامندی و سازگار در حیطه های مختلف زندگی، با همدیگر توافق دارند. این چنین زن شوهرهایی از نوع و سطح روابط کلامی و غیر کلامی شان راضی اند، روابط جنسی شان را لذت بخش و ارضاء کننده می دانند، پایبندی های مذهبی مشترکی دارند،مسایل مالی شان را به خوبی برنامه ریزی و مدیریت می کنند، در تعارض و اختلاف نظرها، مصلحت زندگی و خانواده را بر مصلحت خود ترجیح داده و از انعطاف پذیری بالایی برخوردارند، از نوع و کیفیت گذران اوقات فراغت و رفت و آمد با اقوام و دوستان رضایت دارند، و نهایتاُ، در تعداد و نوع تربیت فرزندان با هم اشتراک نظر دارند(جدیری[10]،1388). 

کارشناسان امور خانواده عوامل مختلفی را برای پر بار سازی رابطه زناشویی و رضایت از زندگی زناشویی مطرح می کنند. برای مثال، رایان[11](1981)وشلینگر[12](1982)مؤلفه هایی چون رضایت از میزان عشق و علاقه، دوستی ها، ارضای جنسی، زمان صرف شده در خانه با بچه ها، کمک به همسر در خانه، رفتار دوستان و بستگان، احترام متقابل، اعتماد، عشق، توجه، وفاداری و ارتباط متقابل را به عنوان عوامل مهم رضامندی نام می برند. یانگ[13](1991)و نلس[14](1991)نیز مؤلفه هایی همچون،اهداف زندگی و نگرش های اخلاقی زن و شوهر، ارتباط با خویشان سببی و دوستان، قدردانی و حمایت از همسر را از جمله عوامل رضامندی زناشویی تلقی می کنند؛ همچنین موریس[15] و کارتر[16](2000)عواملی چون ویژگی های شخصیتی، بازخوردها، انتظارات، رابطه جنسی و الگوهای ارتباطی را از جمله عوامل موءثر در رضامندی زناشویی می دانند.(ستیر[17]،1983)

     رضایت زناشویی: الف) توافق زن و شوهر در مورد اموری که ممکن است مسایل حادی ب بار آورد. ب) علایق و فعالیتهای مشترک. ج)ابراز علاقه مکرر و اعتماد متقابل. د) شکوه و شکایت اندک. م) شکایت نادر از احساس تنهایی،بخشودگی و مانند اینها(کارنی و کابزف[18]،2000).

رضایت زناشویی،یکی ازمهمترین عوامل پیشرفت و دستیابی به اهداف زندگی است، که تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی می باشد. از منظر دینی، رضامندی زناشویی حالتی است که در آن زن و شوهر از ازدواج با یکدیگر و با هم بودن، احساس طمأنینه و آرامش داشته باشند (روم:21 )  از آنجایی که دو نهاد مذهب و خانواده ارزشهای مشابهی را مورد تأکید قرار می دهند، پژوهشگران رابطه نزدیکی بین آن دو پیش بینی می کنند. مذهب و پایبندی به آن از موضوعاتی است، که می تواند ذهن پژوهشگران را به این موضوع معطوف دارد، که رضامندی از زندگی زناشویی در سایه تعالیم الهی و پایبندی به آن به چه صورت است؟ آیا پایبندی به مذهب می تواندتأثیری در سطح رضایت از زندگی زناشویی داشته باشد یا نه؟(مصلحی[19]،1391(ابعاد جهت گیری مذهبی[20]طبق مقیاس بهرامی احسان، شامل چهار بعد: جهت گیری مذهبی، سازمان نیافتگی مذهبی، ارزنده سازی مذهبی و کامجویی است.

پژوهشگران و متخصیصن بر این نکته تأکید دارند که کیفیت ازدواج زمینه ساز فضای مناسبی جهت تلاقی و تبادل احساسات و عواطف مثبت بین زوجین است.همه زوجها اعم از موفق و ناموفق، تمایل دارند ،عواطفی را که در طرف مقابل نسبت به خود مشاهده می کنند،به نحوی جبران و مقابله به مثل کنند.ازدواجهای موفق با درک و کنترل هیجانهای دو طرف به ویژه کنترل خشم و ابراز صحیح آن شناخته می شود.در این جا این سوال مطرح میشود:آیاهوش هیجانی کلید طلایی یک ازدواج موفق به شمار می رود؟ یکی از روش هایی که می تواند نقش مهمی در رضایت زناشویی ایفا کند استفاده از قابلیت ها،ظرفیت ها و منابع هیجانی و عاطفی موجود در زوجین و کنترل،هدایت،مدیریت و جهت دهی این قابلیت ها در راستای رضایت زناشویی است.براساس یافته های پژوهش های انجام شده در مورد تعاملات زناشویی،فرض برآن است که اگر زوج ها از هیجان های همسران شان آگاه شوند و بتوانند هیجان هایشان را آشکارا به یکدیگر اطلاع دهند و ابراز کنند زندگی بهتری خواهند داشت.برای این کار لازم است از علل،جوانب وپیامدهای هیجان هایشان بر زندگی زناشویی آگاه شوند)نظری،1392).

هوش هیجانی مجموعه مهمی از یک سری توانایی هاست:توانایی هایی مانند اینکه فرد بتواند انگیزه خود را حفظ نماید و در مقابل ناملایمات پایداری کند،تکانش های خود را به تعویق بیندازد و آنها را کنترل کند،حالات روحی خود را تنظیم کند و نگذارد پریشانی خاطر،قدرت تفکرش را خدشه دار سازد،با دیگران همدلی کند و امیدوار باشد.مؤلفه های هوش هیجانی:1)شناخت عواطف شخصی. 2)به کار بردن درست هیجانها. 3)برانگیختن خود. 4)شناخت عواطف دیگران. 5)برقراری رابطه با دیگران. ازدواج قدم گذاشتن در یک شراکت کاری است که معمولاً جزئیات نحوه برخورد با مشکلات احتمالی به صورت کتبی ذکر نمی شود. زوج های ناخرسند بسیاری، وقت و پول خود را صرف یافتن راهی برای احیای زندگی مشترک شان می کنند، و برای رسیدن به خواسته هایشان به هرگونه متخصص و حتی دعانویس، متوسل می شوند. اما اکثر این راهها به بن بست می رسد، زیرابدنبال راهی می گردند که شریک زندگی شان را اصلاح کنند، و نه خودشان را        ( گلاسر[21]،1952).

     امروزه در زندگی های مشترک نه یک زن تابع مطلق چارچوب تمایلات مرد خود می باشد، و نه یک مرد در مفهوم قبلی خود می گنجد.تمام این عوارض و تبعات ناشی از زندگی ابزاری امروزی،شرایطی را برای بسیاری از زوجهای جوان فراهم می سازد که یا اقدام به جدایی می کنند، و یا بنا به برخی مصلحت ها، باکوهی از مشکلات و معضلات با نوعی جدایی روانی مواجه می شوند، که به مراتب آثار روحی و روانی آن مخرب تر از طلاق قانونی است(مهرآبادی[22]،1385).

با توجه به آنچه بیان شد، دراین پژوهش به کمک پرسشنامه های تعیین وتعریف شده و جامعه موردنظر،در صدد پاسخگویی به سؤالات زیر هستیم:

1.آیا بین مؤلفه های ابعاد جهت گیری مذهبی با رضایت از زندگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

2.آیا بین ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی ارتباط وجود دارد؟

3.آیا بین مؤلفه های هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی رابطه وجود دارد؟

تا بتوانیم بررسی کنیم که این متغیرها تاچه حد می توانند بر رضایت از زندگی زناشویی  در زوجین تأثیر بگذارند.

1-3-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

از آنجایی که رضایتمندی زناشویی به بهداشت روان زوجین کمک میکند و کسی که ازدواج می کند، انتظار دارد زندگی او با خوشبختی و رضایت همراه شده و از هر لحظه زندگی خود لذت ببرد.ضروری است پیش ازاینکه زوجین به دلیل وجود نارضایتی زناشویی و عدم سازگاری مناسب در طول زندگی با مشکلاتی مواجه شوند، عوامل تأثیر گذار در رضایتمندی زناشویی مورد بررسی و آموزش قرار گیرد. آمار روز افزون طلاق،خشونت خانوادگی و اختلافات خانوادگی نشانگر آن است که رضایت زناشویی به آسانی قابل دستیابی نیست؛ و با دید عالمانه به این پدیده نگریسته نشده است. با توجه به این مسئله که نارضامندی زناشویی موجب بروز اختلال های جسمانی و روانی زوجین شده، می تواند موجبات بزه کاری فرزندان را فراهم آورد و در نهایت، ازجانب خانواده های ناسالم، جامعه نیز آسیب خواهد دید.

اکثر محققانی که در حیطه ازدواج مطالعه کرده اند، بیشتر به بررسی زوجهایی پرداخته اند که طلاق گرفته و یا در شرف جدایی هستند. بدین معنی که ملاک رضایت زناشویی همسران را در کنار هم با توجه به کیفیت زندگی و نقش ابعاد مذهب و هوش هیجانی در نظر نگرفته اند.گرچه نظریه پردازان هوش هیجانی، بر اهمیت این مفهوم در حفظ و تداوم رابطه زناشویی و احساس رضامندی از آن تأکید دارند،اما پژوهش های کمی، هوش هیجانی را در زمینه مسائل زناشویی مورد بررسی قرار داده اند. بی شک،این کمبود بررسی های پژوهش به دلیل تازگی مفهوم و دشواری های مربوط به تهیه ابزارهای سنجش معتبر و پایا بوده است(پارسا،1389).

رضایت مندی از زندگی زناشویی یکی از مهمترین عوامل پیشرفت در زندگی است،که تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد؛ با توجه به افزایش طلاق و نارضایتی زوجین از زندگی مشترک و تأثیرات سوء آن بر خانواده و اجتماع،ضرورت توجه به عوامل رضایت مندی زندگی زناشویی از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. از این رو علاقه مند شدم تا رابطه ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی بر رضایت مندی زناشویی را مورد مطالعه قرار دهم.

1-4-اهداف مشخص تحقیق

هدف کلی: هدف از این تحقیق رابطه ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی فرهنگیان ناحیه 2 رشت  در سال 1393 بود، تا بتوان بوسیله این پژوهش و تعمیم آن به جامعه رضایت مندی زندگی زناشویی را افزایش داد.

1-5-اهداف جزیی:

بررسی رابطه بین مؤلفه های ابعاد جهت گیری مذهبی با رضایت مندی زناشویی.

بررسی رابطه بین مؤلفه های هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی در زوجین.

3. بررسی رابطه بین ابعاد جهت گیری مذهبی و هوش هیجانی.

 1-6- سؤالات تحقیق:

1.آیا بین مؤلفه های ابعاد جهت گیری مذهبی با رضایت مندی زناشویی رابطه معنادار وجود دارد؟

2.آیا بین مؤلفه های هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی رابطه معنادار وجود دارد؟

3. آیا بین هوش هیجانی با ابعاد جهت گیری مذهبی رابطه معنادار وجود دارد؟

1-7- فرضیه‏های تحقیق:

با در نظر گرفتن مبانی نظری و پیشینه تحقیق، فرضیه های این پژوهش عبارتند از:

1.بین مؤلفه های ابعاد جهت گیری مذهبی با رضایت مندی زناشویی رابطه معنادار وجود دارد.

2.بین مؤلفه های هوش هیجانی با رضایت مندی زناشویی رابطه معنادار وجود دارد.

3.بین هوش هیجانی با ابعاد جهت گیری مذهبی رابطه معنادار وجود دارد.

1-8-تعریف واژه ها و اصطلاحات( مفهومی و عملیاتی):

 -تعریف مفهومی ابعاد جهت گیری مذهبی:مذهب با راهنمایی ها وقواعد خاص خود فرد را مجهز می کند که بتواند رفتار مناسبی داشته باشد.دینداری، همان ایمان و اعتقاد قلبی همراه با اعمال شایسته و نیکوست و لازمهء ایمان، علم و آگاهی است(سالاری فر و دیگران،1390).

-تعریف عملیاتی ابعاد جهت گیری مذهبی:در این تحقیق برای جمع آوری داده های مورد نظر در زمینه ابعاد جهت گیری مذهبی از پرسش نامه ابعاد جهت گیری مذهبی ساخته بهرامی احسان استفاده خواهد شد.

-تعریف مفهومی هوش هیجانی:هوش هیجانی یعنی توانایی زیر نظر گرفتن احساسات و هیجانات خود و دیگران،تمایز گذاشتن بین آنها و استفاده از اطلاعات حاصل از آنها در تفکر و اعمال خود.

-تعریف عملیاتی هوش هیجانی: در این تحقیق برای جمع آوری داده های مورد نظر در زمینه هوش هیجانی از پرسش نامه هوش هیجانی بار-آن استفاده خواهد شد.

[1] - Forman

[2] - Barnstein & barnstein

[3] - Ellis

[4] - Janet

[5] - Bradbry

[6] - Rice

[7] - Baron

[8] - Wilson

[9] .marital satifaction

[10] .Jdyry

[11] .Rayan

[12] .Shlyngr

[13]. Young

[14] .Nelss

[15] .Morris

[16] .Carter

[17] .Styr

[18] .Careni & Kabzf

[19] .Moslehi

[20] . dimensions of religious orientation

[21] .Glasser

[22] .Mehrabadi

Abstract

The study aimed to investigate the relationship between religious orientation and dimensions of emotional intelligence and marital satisfaction was conducted. 8/72 percent had a bachelor's degree, a random selection of questionnaires and individual religious orientation Bahrami, emotional intelligence and marital satisfaction Jadiri response times-it Dadnd.abad religious orientation and emotional intelligence as predictor variables between marital satisfaction as the criterion variable Vtjzyh and analysis of data collected using inferential (multiple regression, Pearson correlation) and was analyzed 20 SPSS software.Correlation between religious orientation and marital satisfaction cultural dimensions are statistically significant (01/0> p); Two (religiosity, and important religious building) have 23% of the variance in marital satisfaction Teachers (criterion variable) explain dimensions of underdevelopment and pleasures significant role in predicting marital satisfaction were teachers, so we can conclude with confidence 99/0 predict marital satisfaction on the basis of religious orientation of culture is significant. The three subscales of emotional intelligence (happiness, problem solving, empathy) have 26% of the variance in teachers' marital satisfaction (criterion variable) explainatin, other components of emotional intelligence had a significant role in marital of satisfaction predicting Teachers. Components of emotional intelligence with teachers of religious orientation, positive correlation between the amount (14/0 = r), which is statistically significant (01/0> P). Thus, we can conclude with 99% confidence that the increase emotional intelligenceing components, religious orientation of teachers increases.

Keywords: religious orientation, emotional intelligence, marital satisfaction.