پایان نامه تحلیل الگوی سینوپتیکی طوفان‌های گرد و غبار در منطقه جنوبی حوضه خزری

فهرست:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                     صفحه

 فصل اول: طرح تحقیق......................................................................................................................... 12

1-1 مقدمه....................................................................................................................................... 12

2-1 بیان مسئله................................................................................................................................ 14

3-1 ضرورت تحقیق............................................................................................................................ 16

4-1 سوالات تحقیق............................................................................................................................ 17

5-1 فرضیات تحقیق........................................................................................................................... 17

6-1 جمع ‌بندی.................................................................................................................................. 17

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق.................................................................................................. 19

1-2 مبانی نظری................................................................................................................................ 19

1-1-2 تعریف پدیده گرد و غبار............................................................................................................ 19

2-1-2 انواع گرد و غبار....................................................................................................................... 20

3-1-2 مکانیسم تشکیل..................................................................................................................... 20

4-1-2 زمان‌بندی روزانه و فصلی گرد و غبار............................................................................................ 21

5-1 -2 مدت زمان پایداری طوفان........................................................................................................ 21

6-1-2 عوامل موثر در ایجاد گرد و غبار.................................................................................................. 21

7-1-2 اصلی‌ترین عوامل ایجاد پدیده گرد و غبار...................................................................................... 21

8-1-2 منشأ پدیده گرد و غبار.............................................................................................................. 22

9-1-2 عوامل تشکیل دهنده................................................................................................................ 22

10-1-2 اثر عوامل اقلیمی در طوفان‌ گرد و غبار....................................................................................... 23

11-1-2 منابع گرد و غباری ایران.......................................................................................................... 23

12-1-2 عناصر اقلیمی....................................................................................................................... 25

13-1-2 نقشه‌های سینوپتیک............................................................................................................. 27

2-2 بررسی منابع.............................................................................................................................. 27

1-2-2 منابع خارجی......................................................................................................................... 28

2-2-2 منابع داخلی........................................................................................................................... 30

3-2-2 جمع‌بندی.............................................................................................................................. 39

فصل سوم: ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی منطقه مورد مطالعه.................................................................... 41

1-3- موقعیت جغرافیایی استان گیلان................................................................................................... 42

1-1-3 اقلیم و آب و هوا....................................................................................................................... 42

2-1-3 ویژگی‌های جغرافیایی............................................................................................................... 42

2-3 موقعیت جغرافیایی استان مازندران................................................................................................. 43

1-2-3 آب و هوا................................................................................................................................. 43

2-2-3 ویژگی‌های جغرافیایی............................................................................................................... 44

3-2-3 کوه‌های استان مازندران........................................................................................................... 44

3-3 موقعیت جغرافیایی استان گلستان.................................................................................................. 45

1-3-3 جغرافیای طبیعی استان گلستان................................................................................................ 45

4-3 سیستم‌های آب و هوایی................................................................................................................ 46

فصل چهارم: مواد و روش تحقیق............................................................................................................ 49

1-4 مقدمه....................................................................................................................................... 49

2-4 جمع‌آوری داده‌ها......................................................................................................................... 49

3-4 بررسی داده‌های جمع‌آوری شده..................................................................................................... 50

4-4 تحلیل و بررسی نتایج................................................................................................................... 50

5-4 تحلیل و بررسی همدیدی............................................................................................................... 53

6-4 ویژگی ماهواره Toms................................................................................................................ 54

فصل پنجم: یافته‌های تحقیق................................................................................................................ 57

1-5 تحلیل روند آزمون من کندال......................................................................................................... 57

2-5 بررسی روند تغییرات سالانه........................................................................................................... 59

3-5 بررسی فصلی توزیع گرد و غبار....................................................................................................... 62

4-5 نحوه توزیع ماهانه طوفان‌های گرد و غباری سه استان جنوبی خزر........................................................ 63

5-5 تحلیل وضعیت باد در هنگام وقوع طوفان‌های گرد و غبار..................................................................... 64

6-5 پارامترهای اقلیمی....................................................................................................................... 65

7-5 تحلیل شرایط همدیدی................................................................................................................. 66

8-5جمع بندی.................................................................................................................................. 79

فصل ششم: نتیجه‌گیری..................................................................................................................... 83

1-6 مقدمه....................................................................................................................................... 83

2-6 نتیجه‌گیری................................................................................................................................ 83

3-6 نتایج حاصل از بررسی سینوپتیکی نقشه‌ها....................................................................................... 85

4-6 تحلیل فرضیات........................................................................................................................... 86

5-6 پیشنهادها برای تحقیق در آینده..................................................................................................... 87

 پوست‌ها..............................................................................................................................................................................90

منابع....................................................................................................................................................................................96

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                     صفحه

شکل 1-2 مراکز تولید گرد و غبار در جهان.....................................................................................................................22       

شکل 1-3 موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه...........................................................................................................41        

شکل  1-5 گل غبار منطقه................................................................................................................................................64

شکل 2-5 نقشه‌های هم ارتفاع 850 و هم فشار سطح زمین 18 و 20 می......................................................................70

شکل 3-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 20 تا 23 می...............................................................................................71

شکل 4-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 21 تا 23 می...................................................................................................72

شکل 5-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 19 و 20 ژوئن..................................................................................................73

شکل 6-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 15و 16 ژوئن.........................................................................................74

شکل 7-5 نقشه سطح زمین و هم ارتفاع 850 در تاریخ 16 تا 18 ژوئن.........................................................................75

شکل 8-5 نقشه 250 هکتوپاسکالی در تاریخ 15، 18 و 21.............................................................................................76

شکل 9-5 تصویر ماهواره‌ای در تاریخ 18 تا 20 ژوئن 2004.............................................................................................77

شکل 10-5 نقشه هم ارتفاع 500 در تاریخ 26 و 31 می 2005........................................................................................ 78

شکل 11-5 نقشه هم فشار سطح زمین در تاریخ 26 و 31 می 2005...............................................................................80

شکل 12-5 نقشه باد در سطح 250 در تاریخ 26 و 28 می 2005....................................................................................80 شکل 13-5 تصویر ماهواره تامس در تاریخ 25 تا 27 می 2005......................................................................................81

منبع:

منابع و ماخذ مورد استفاده:

1. امیدوار، کمال،1386، بررسی و تحلیل سینوپتیکی طوفان‌های ماسه در دشت یزد- اردکان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 81.

2. ایرانمنش، فاضل، محمود، عرب خدری و  مجتبی، اکرم ، 1384،  بررسی مناطق برداشت ذرات گرد و غبار و ویژگی‌های انتشار آن‌ها در طوفان‌های منطقه سیستان با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای، مجله پژوهش و سازندگی، شماره67.

3. بحیرایی، حمید و همکاران، 1390،تحلیل آماری- سینوپتیکی پدیده گرد و غبار در استان ایلام، فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیا، سال 4، شماره اول.

4. بوچانی، محمد حسین و داریوش، فاضلی، 1390، چالش‌های زیست محیطی و پیامدهای ناشی از آن ریزگردها در غرب کشور، فصل‌نامه سیاستگذاری، سال 2، شماره 3.

5. حبیبی نوخندان، مجید، 1376، اقلیم و معماری با تاکید بر معماری خاورمیانه، فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 64.

6. حسین‌زاده، رضا، 1376،  بادهای 120 روزه سیستان، فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 64.

7 . حیدری، محمد طالب، 1386، غبار و الگوی جوی مولد ان در غرب کشور، نشریه هواشناسی کرمانشاه، صفحات 11 و 12.

8. خسروی، محمود، 1389، بررسی توزیع عمودی گردوغبار ناشی از طوفان در خاورمیانه با استفاده از مدل NAAPS مورد: سیستان ایران، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام.

9. خوشحال دستجردی، جواد، حجت، موسوی وعبدالرضا،کاشکی ، 1391، تحلیل همدید طوفان‌های گردوغبار ایلام، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی سال 23، پیاپی 46 ، شماره 2.

10. خوش کیش، اسدالله و همکاران، 1390، تحلیل سینوپتیکی سامانه‌های گر د و غبار در استان لرستان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 18، شماره 21.

11. خورشید دوست، علی محمد و همکاران، 1390، آشکارسازی سامانه‌های سینوپتیکی موثر در گرد و غبار کشور، فصل‌ نامه جغرافیای طبیعی، سال چهارم، شماره 11.

12. دهدارزاده، محمد وبرومند، صلاحی، 1389، بررسی آماری و تحلیل بر الگوهای همدید مولد گرد و خاک در استان فارس، مجموعه مقالات همایش ملی طوفان گرد و غبار، دانشگاه یزد، صفحه 21.

13. دهقان پور فراشاه، علی،1384، تحلیل آماری و سینوپتیکی طوفان‌های خاک در فلات مرکزی ایران، رساله دکتری، استاد راهنما، بهلول علیجانی، دانشگاه تربیت معلم تهران

14. ذوالفقاری، حسن و حیدر، عابدزاده، 1384، تحلیل سینوپتیک سیستم‌های گردوغبار در غرب ایران، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 6، صص 173- 187.

15. ذوالفقاری، حسن و همکاران، 1390، بررسی همدید توفان گرد و غبار در مناطق غربی ایران، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 22، شماره 43،صفحات 17 تا 34.

16. رسولی، علی اکبر، بهروز، ساری صراف و غلام‌حسن، محمدی، 1389، تحلیل روند پدیده اقلیمی گرد و غبار در غرب کشور در 55 سال اخیر با استفاده از روش‌های آماری ناپارامتری، فصل نامه جغرافیای طبیعی، سال سوم، شماره 9.

17. رشنو، علیرضا، ۱۳۸۸،  پدیده گرد و غباردر استان خوزستان، فصلنامه بارش، اهواز، ادراه کل هواشناسی استان خوزستان.

18. رضایی بنفشه، مجید و همکاران، 1391، برآورد میزان گرد و غبار با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: استان کردستان، فصل‌نامه جغرافیای طبیعی، سال 5، شماره 18.

19. رنجبر سعادت آباد، عباس وقاسم، عزیزی، 1391، مطالعه الگوهای هواشناسی و شناسایی چشمه‌های تولید گرد و غبار، مجلع پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره3.

20. رئیس‌پور، کوهزاد و محمود، خسروی 1389، بررسی علل شکل‌گیری گرد و غبارهای عربی و گسترش آن بر ایران، چهارمین کنگره بین‌المللی جغرافیدانان جهان اسلام، زاهدان.

21. شاهسونی،عباس، مریم، یار احمدی، نعمت الله، جعفرزاده، ابوالفضل، نعیم آبادی، محمد حسن، محمودیان، حامد، صاکی، محمد حسین، صولت، زهرا، سلیمانی و کاظم، ندافی، 1389، اثرات طوفان‌های گرد و غباری بر سلامت و محیط زیست. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 2، شماره 4.

22. شمسی‌پور، علی اکبر و طاهر، صفرراد، 1391، تحلیل ماهواره‌ای و همدیدی پدیده گرد و غبار، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 79، صفحات 111- 126.

22. طاووسی، تقی و همکاران، 1389، تحلیل سینوپتیکی پدیده گرد و غبار در استان خوزستان، مجموعه مقالات سومین کنفرانس ملی مقابله با سوانح طبیعی، دانشکده فنی دانشگاه تهران.

23. طهماسبی بیرگانی، علی محمد،غلام حسن، عبدی نژاد و بهرام نوش آفرین، ۱۳۸8، بررسی چگونگی طوفان های گردوغبار و فرسایش بادی در استان خوزستان و راهکارهای مقابله با آن. فصلنامه جنگل و مرتع، شماره ۸۱.

24. علیجانی، بهلول، 1383، آب و هوای ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور تهران، صفحات 28 تا 221.

25. فرج‌زاده، منوچهر، 1386، تکنیک‌های اقلیم‌شناسی، تهران، انتشارات سمت.

26. فرج‌زاده، منوچهر و سعید رجایی نجف‌آبادی، 1391، تحلیل سینوپتیک الگوهای طوفان‌های گرد و غبار بوشهر، فصل نامه جغرافیای طبیعی، سال پنجم، شماره 18.

27. فیاض، محمد، 1384، بررسی منشا طوفان‌های ماسه‌ای دشت سیستان، فصل‌نامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، سال 12، شماره 18، صفحات 41 تا 62.

28. کاویانی، محمد رضا، 1380، میکروکلیماتولوژی، انتشارات سازمان همت تهران.

29. کریمی احمدآباد، مصطفی و کامیار، شکوهی رازی،1390، اندرکنش گردش جو و پوشش سطح زمین در سازو کار و تشکیل و گسترش طوفان‌های گردوغبار تابستانه خاور میانه (طوفان گردوغبار تیرماه 1388). مجله پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 78، صص 113-130.

30. کرمی، فریبا، 1388، همگرایی سیستم های فشار و توفان های گردوغبار در استان خوزستان، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیای دانشگاه رازی.

31. لشکری، حسن و قاسم،کیخسروی، 1387، تحلیل آماری سینوپتیکی طوفان‌های گردوغبار استان خراسان رضوی در فاصله زمانی ( 1993- 2005)، مجله پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 65، صص 17-33.

32 . مسعودیان، سید ابوالفضل و کاویانی، محمدرضا، 1386، اقلیم‌شناسی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان.

33. مفیدی، عباس و سجاد، جعفری، 1390، بررسی نقش گردش منطقه‌ای جو بر روی خاورمیانه در وقوع توفان‌های گرد و غباری تابستانه در جنوب غرب ایران، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 2، شماره 5، صفحات 17 تا 45.

34. مهرشاهی، داریوش و زری، نکونام، 1388، بررسی آماری پدیده گردوغبار و تحلیل الگوی وزش بادهای گردوغبارزا در شهرستان سبزوار، نشریه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال هفتم، شماره

35. میری، مرتضی و امید، نبوی، 1390، ردیابی پدیده گرد و غبار در نیمه غربی ایران، محیط شناسی، سال 38، شماره 3، پاییز 91، صفحات 123- 134.

36. میهن­پرست، ناصر، عباس، رنجبر سعادت آبادی و امیر حسین مشکوتی، 1388، نقش گرادیان فشاری و ناوه 850 هکتوپاسکالی در ایجاد وانتقال گرد و غبار تابستانی نیمه غربی کشور، دوازدهمین کنفرانس دینامیک شماره 55.

37. همتی، نصرالله، 1374، بررسی فراوانی وقوع طوفان‌های گرد و غبار در نواحی مرکزی، پایان نامه کارشناسی ارشد ژئوفیزیک دانشگاه تهران.

38. Alpert P., Ganor, and G., 1993: A jet stream associated heavy dust storm in the western Mediterranean, Journal of Geophysical Research, and No. 98

39. An, C. B., Zhao, J. Tao, S., Lv, Y., Dong, W., Li, H., Jin, M., & Wang, Z., 2011: Dust variation recorded by lacustrine sediments from arid Central Asia since ~15 Cal ka BP and its implication for atmospheric circulation, Journal of Quaternary Research, DOI: 10.1016.

40. Barkan J., and Alpert P., 2010: Synoptic analysis of a rare event of Saharan dust reaching the Arctic region, Journal of Weather, Vol.65, No. 8.

41. Dayan U, Heftier J, Miller J, and Gutman G., 1991: Dust intrusion events into the Mediterr anean basin, Journal of Applied Meteorology, No. 30

42. Engelstadler, S., 2001: Dust Storm Frequencies and Their Relationships to Land Surface Conditions. Frederic - Schiller University Press, Jena, Germany.

43. Engelstaedter S, Tegen I, and Washington R., 2006:  North African dust emissions and transport, Earth-Science Reviews; 79(1-2): 73-100.

44. Gao, T., & Han, J., 2010: Evolutionary characteristics of the atmospheric circulations for frequent and infrequent dust storm springs in northern China and the detection of potential future seasonal forecast signals, Meteorology.

45. Goodie, A.S., Middleton, N.J., 2001: Saharan dusts storms: nature and consequences. Journal of Earth Sci. Rev.: 56.

46. Krueger BJ, Grassian VH, Cowin JP, Laskin A, 2004: Heterogeneous chemistry of individual mineral dust particles from Different dust source regions: the importance of particle mineralogy, Atmospheric Environment; 38(36): 6253-

47. Herman, J.R., Bhartia, P.K., Torres, O., Hsu, C., Seftor, C., Celarier, E., 1997. Global distribution of UV-absorbing aerosols from Nimbus 7/TOMS data. J. Geophys. Res. 102, 16.

48. HTTP://science.nasa.gov/science.

49. Prospero JM, Lamb PJ, 2002، African droughts and dust transport to the Caribbean: climate change implications, Science،302 (5647): 1024-1027.

50. Song, Z., Wang, J., Wang, S., 2007: Quantitative classification of northeast Asian dust events. J. Geophysics. Res. 112, D04211, DOI: 10.1029/2006JD007048.

51. Tegen, I., Schepanski, K., and Heinold, B. 2013: Comparing two years of Saharan dust source activation obtained by regional modelling and satellite observations, Atmos. Chem. Phys., 13, 2381–2390, doi: 10.5194/acp-13-2381.

52. Vienna M, Kuhlbusch TAJ, and Querol X., 2008: Source apportionment of particulate matter in Europe: A review of methods and results, Aerosol Science; No. 39: 827–849.

53. Wang.  Et al. 2009: Characterization of the composition of dust fallout and identification of dust sources in arid and semiarid North China, Geomorphology, Vol 112, pp144–157.

54. Washington R, Todd M, Middelton NG, Goudie AS,2003، Dust storm source areas determined by the total ozon monitoring spectrometer and surface observations, Ann Assoc Am Geogr،93(2): 297-313..