پایان نامه تحلیل فضایی ورودی شهر (مطالعه موردی از سمت شرق به غرب ماسال)

چکیده

در گذشته های نه چندان دور که حد و مرز شهرها توسط دروازه ها مشخص می‎شد مبادی ورودی به شهر از کیفیت فضایی بالایی برخوردار بود و جزو عناصر شاخص و از ویژگی های بارز هر شهر به حساب می‎آمد امروزه با گسترش و توسعه شهرها مبادی ورودی آن به مسیرهای سریع السیر برای تردد وسایل نقلیه موتوری تبدیل شده است و زمین های مجاور آنها نیز به کاربری های مزاحم و ناسازگار با محیط اختصاص یافته است که بی نظمی و اغتشاش بصری این فضاها را تشدید می کنند. در تعریف ورودی شهر می توان گفت محور ورودی یک کریدور فضایی است که علاوه بر ویژگی‎های فعالیتی و جمعیتی مسیر، ارتباط منطقی بین طبیعت و شهر را به صورت سلسله مراتب سازماندهی شده و نظام مند برقرار می نماید. آنچه که امروزه به عنوان ورودی با آن سرو کار داریم بیش از هر چیز باعث بهم خوردن نظام رفتاری افراد و بروز ناهنجاریهای رفتاری نیز شده است. به این معنا که بی توجهی به طراحی این فضا به عنوان یک مفصل رابط، موجب ورود یکباره افراد به فضا ها شده است به نحوی که فرصتی برای تغییر و همساز کردن رفتار با فضای جدید وجود ندارند. این عدم سازگاری رفتار با محیط جدید تأثیری منفی روی محیط گذاشته و به صورت یک ناهنجاری خود را نمایان می سازد. با توجه به تعاریفی که ذکر شد ورودی شهر ماسال واکثرشهرهای ایران از چنان وضعیت ناهنجاری برخوردارند که هیچ احساسی از رسیدن با شوق ورود، در مسافر بر نمی انگیزد وتصویری مطابق با توقع وی از ورودی یک شهر در ذهن فرد ایجاد نمی کند.

تحقیق حاضر تحت عنوان تحلیل فضایی ورودی شهر ماسال انجام گرفته وجامعه آماری آن ورودی شرق به غرب این شهر می باشد.

هدف اصلی  این تحقیق، تو قعات موضوعی و موردی از ورودی اصلی شهر ماسال می باشد که بر این اساس به شناخت توقعات موضوعی (تبدیل پذیری و نفوذ پذیری) و توقعات موردی (پذیرندگی –خوانایی. تشخص) شهرماسال ونیز ارائه راهکارهایی جهت تعیین ورودی مناسب شهری در شهر ماسال پرداخته شده است. در این تحقیق از روش توصیفی و تحلیلی و مشاهدات میدانی بر پایه استدلال و آمار، برای رسیدن به نتیجه نهایی استفاده شده است.  تجزیه و تحلیل داده هابه دو روش کمی و کیفی انجام می گیرد. بخشی از اطلاعات به روش استدال استقرایی مورد تحلیل قرار می گیرد و بخش دیگری از اطلاعات با استقاده از آمار استنباطی، تحلیل می گردد.

واژگان کلیدی: شهر، فضای شهری، فضا، خیابان، ورودی، ماسال

مقدمه

ورودی در شهرهای قدیم ایران به طور اخص درکلیت شهر مورد توجه بود. در شهرهای امروزی مفهوم ورودی عینیت کالبدی مطلوب خود را از دست داده است و در برنامه ریزیها و طرحهای رسمی شهری چندان عنایتی به آن نمی شود. اکثر شهرهای فعلی ایران با کیفیت فضایی ناخوشایند و عدم انتظام کالبدی و نیز کارکردهای عمدتاً کارگاهی محمل اغتشاش بصری بوده و در روندی از ادراک شهر و نیز تلقی کلیت آن، سیمای عینی و منظر ذهنی نامطلوبی برجا می گذارد. گره‌های مهم در کنار پذیرایی به شهر آمدگان محل عبور عده زیادی از افراد بوده و سیمای آن شهر با تلقی کلی از این فضا در ذهن آنان نقش می بندد. کاربریهای موجود در ورودی شهرها در اغلب موارد نقش کاروانسراهای برون شهری را بر عهده می گیرند و عده‎ای برای تجدید قوا، استراحت، سرویس وسایل نقلیه و. . . در این مکانها توقفی موقتی دارند. ورودی مکانی است که گذار روانی از بیرون به درون در آن میسر می شود. ورودی یک شهر شامل حوزهای می‎باشد که اتصال دو گستره طبیعی و مصنوع را امکان پذیر می سازد و چون افراد بیرون شهر را نیز شامل می گردد. لذا می بایستی تصویر ذهنی عموم افراد ونه فقط شهروندان را در طراحی آن لحاظ کرد. باتوجه به طرح مساله انجام گرفته پایان نامه حاضر به دنبال پاسخگویی به سؤالات ذیل است:

1-آیا ورودی شهر ماسال با توقعات موضوعی از ورودی شهر (تبدیل پذیری و نفوذ پذیری) انطباق دارد؟

2- آیا ورودی شهر ماسال با توقعات موردی از ورودی شهر (پذیرندگی –خواناییوتشخص) انطباق دارد؟

تحقیق حاضربا بهره گیری از داده های میدانی ومطالعات کتابخانه ای در پنج فصل به شرح زیر انجام شده است:

فصل اول: در این فصل مباحثی از طرح تحقیق شامل بیان مساله، روش تحقیق، اهداف تحقیق، سئوالات و فرضیات تحقیق و. . . ارائه میشود.

درفصل دوم : به مبانی نظری تحقیق که شامل تعاریف، مفاهیم  پایه ای، دیدگاهها ونظریات، تاریخچه ورودی شهر، بررسی عوامل موثر بر طراحی ورودی، توقعات موضوعی وموردی از ورودی و. . . . . . . پرداخته شده است.  

درفصل سوم : به بررسی ویژگی های جغرافیایی محدوده مورد مطالعه شامل ویژگیهای طبیعی، انسانی، اقتصادی و کالبدی پرداخته شده است.

درفصل چهارم : به یافته های تحقیق که شامل بررسی ورودی شرقی غربی شهر ماسال از نظرتبدیل پذیری، نفوذ پذیری، پذیرندگی، راحتی، دلبازی، خوانایی و تشخیص پرداخته شده است

فصل پنجم : در این فصل به  ارزیابی فرضیات ونتیجه گیری و پیشنهادات پرداخته شده است. 

Abstract

In not far past, which cities’ boundaries were determined by gates, cities entrance space have had high spatial quality and were considered as significant part and prominent feature of each city. Nowadays, due to the expansion and development of cities, cities entrance space has been converted to high speed paths to transit of motor vehicle, and its surrounding land have been dedicated to use as harmful and incompatible applications to the environment, which intensify visual disorders and turbulence of these spaces. In definition of city entrance, it can be said that entrance axis is a spatial corridor that in addition to activity based and population based characteristics of a path, will provide a reasonable relationship between nature and city, as organized and systematic hierarchy. What is currently considered as entrance, more than anything has been disturbed people behavioral system and has been caused behavioral abnormalities. This means that, lack of paying attention to design these spaces, as connector, will cause suddenly enter of people to these spaces, so that, there is no opportunity to change and adaptation of behavior with   new environment. This incompatibility of behavior with new environment has had negative impact on it, and will reveals itself as an abnormality.

According to mentioned definitions, the entrance pace  of Masal and the majority of Iranian cities are so unpleasant that don’t create a sense of enthusiastically arriving among passengers, as well as there is no image according to their expectations about entrance space of city . The present research has been performed to analyze entrance space of Masal and its statistical universe is east to west entrance of this city.

Main purpose of this research is  thematic  and  case expectations on the main entrance of Masal,   which accordingly, try to identify its thematic expectations (convertibility and permeability) and  case expectations   (acceptability  -readability, recognition) , as well as try to introduced strategies to determine and develop  proper entrance spaces   in Masal. This research has been used descriptive - analytical methods, and field observations based reasoning and statistics to achieve the final result.  Data analysis has been carried out both through quantitative and qualitative methods.  Some part of data will be analyzed by inductive reasoning, and other parts will be analyzed by using inferential statistic.

Keywords: City, Urban Space, Space, Street, Entrance, Masal