فهرست:پ
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
-1. مقدمه ....................................................................................................................................................................... 2
1-2. بیان مساله................................................................................................................................................................ 2
1-3- سؤالهای تحقیق..................................................................................................................................................... 5
1-4- پیشینهی تحقیق..................................................................................................................................................... 5
1-5- فرضیه های پژوهش................................................................................................................................................. 8
1-6- حدود پژوهش.......................................................................................................................................................... 8
1-7- اهداف پژوهش........................................................................................................................................................ 9
1-8- معرفی الگو یا روش کار........................................................................................................................................ 10
1-9- نارسایی ها و مشکلات عمدهی تحقیق................................................................................................................. 10
فصل دوم: مبانی نظری
2-1- مقدمه13
2-2- شهر و نظریههای اجتماعی................................................................................................................................... 14
2-2-1- مکتب آرمانگرایی............................................................................................................................................ 14
2-2-2- مکتب اصلاحگرایی........................................................................................................................................... 14
2-2-3- مکتب شیکاگو.................................................................................................................................................. 14
2-2-4- مکتب مدرنیسم................................................................................................................................................ 14
2-2-5- مکتب فرامدرنیسم............................................................................................................................................ 15
2-2-6- مکتب فرهنگ گرایی........................................................................................................................................ 15
2-2-7- مکتب طبیعتگرایی......................................................................................................................................... 16
2-2-8- مکتب فلسفهگرایی........................................................................................................................................... 16
2-2-9- مکتب فنگرایی............................................................................................................................................... 16
2-2-10- مکتب آمایش انسانی.................................................................................................................................... 16
2-3- معماری اسلامی و نمادهای بارز آن..................................................................................................................... 17
2-3-1- درآمد............................................................................................................................................................... 17
2-3-2- برخی از نمادهای معماری اسلامی................................................................................................................. 19
2-3-2-1- گنبد............................................................................................................................................................ 19
2-3-2-2- طاق............................................................................................................................................................ 19
2-3-2-3- مفهوم امام یا پیشوا..................................................................................................................................... 20
2-3-2-4- نور و رنگ................................................................................................................................................. 20
2-3-2-5-احجام سه گانهی کروی.............................................................................................................................. 21
2-3-2-6- دایره .......................................................................................................................................................... 21
2-4- مباحثی در علوم رفتاری و روانشناسی محیط..................................................................................................... 21
2-4-1- پدیدار شناسی................................................................................................................................................. 21
2-4-2- مفهوم مکان.................................................................................................................................................... 22
2-4-3- هویت مکان..................................................................................................................................................... 22
2-4-4- حس مکان....................................................................................................................................................... 23
2-4-5- حس لامکانی یا احساس بیمکانی................................................................................................................. 24
2-4-6- حافظهی جمعی.............................................................................................................................................. 25
2-4-7- خرد جمعی..................................................................................................................................................... 25
2-4-8- شعور و حافظهی جمعی................................................................................................................................. 26
2-5- وجه سوم در هستی: ماده، انرژی و " شعور " .................................................................................................. 26
2-5-1- نظریهی شعور................................................................................................................................................. 26
2-5-2- پزشکی هومیوپاتی........................................................................................................................................... 28
2-6- استفاده از نظریهی شعور و تشریح شعور در حوزهی کلام................................................................................ 28
2-6-1- شعور در کلام................................................................................................................................................. 28
2-6-2- شعور مثبت و منفی......................................................................................................................................... 29
2-6-3- تشعشع در کلام............................................................................................................................................... 30
2-6-4- تشعشع شعوری............................................................................................................................................... 30
2-6-5- شارژ شعوری.................................................................................................................................................. 31
2-6-6- روح جمعی..................................................................................................................................................... 31
2-6-7- شواهد تذکر به " روح جمعی " در قرآن...................................................................................................... 32
2-6-8- شواهدی مبنی بر وجود آگاهی نسبت به مباحث شعور و تشعشع شعوری در فرهنگ اسلامی................... 33
2-7- نقد و بررسی مباحث روانشناسی محیطی از منظر شعور................................................................................... 34
2-7-1- معماری، هرمنوتیک، شعور و القای حس و معنا در ناخودآگاهی.................................................................. 34
2-7-2- جمعبندی مختصر از نظریههای پدیدارشناسانه در خصوص روانشناسی محیط.......................................... 35
2-7-3- تحلیل ماهیت حسمکان و حس تعلق به اجتماع از منظر شعور................................................................... 36
2-7-4- حس تعلق به مکان در شهرهای قدیمی و شهرهای سنتی............................................................................. 37
2-8- تاملی بر شهرسازی در جهان اسلام از منظری نو و از بُعد شعور...................................................................... 40
2-8-1- درآمد............................................................................................................................................................... 40
2-8-2- شهرسازی اسلامی در سیرهی پیامبر اکرم (ص.............................................................................................. 40
2-8-3- شهرسازی اصفهان، تجلی نمونهای از شهرسازی ایدئولوژیک ایرانی-اسلامی.............................................. 43
2-9- تعاریف و مفاهیم.................................................................................................................................................. 44
2-9-1- تعریف فرهنگ................................................................................................................................................ 44
2-9-2- ریشهی مفهومی " شهر-فرهنگ..................................................................................................................... 45
2-9-3- تعریف مدل "شهر- فرهنگ........................................................................................................................... 45
2-9-4- تعریف "میدان شعوری................................................................................................................................... 45
2-9-5- نقش میدان شعوری در شکلگیری کائنات و علت جاذبهی اجرام سماوی در قرآن.................................... 46
2-9-6- اهمیت میدان شعوری فضا-زمان در سرنوشت شهرها و حوادث طبیعی..................................................... 47
2-10- پایداری و مفهوم آن........................................................................................................................................... 49
2-10-1- پیدایش مفهوم پایداری................................................................................................................................ 49
2-10-2- توسعهی پایدار.............................................................................................................................................. 49
2-10-3- ابعاد توسعهی پایدار..................................................................................................................................... 49
2-10-3-1- پایداری اکولوژیکی.................................................................................................................................. 49
2-10-3-2-پایداری اجتماعی...................................................................................................................................... 50
2-10-3-3- پایداری اقتصادی..................................................................................................................................... 50
2-10-3-4- پایداری محیطی در فرهنگ قرآن............................................................................................................ 50
2-11- اصول پیشنهادی شهر-فرهنگ در جهت هویت بخشی ایرانی-اسلامی به مجتمعهای زیستی....................... 51
2-11-1- جمعگرایی در اجتماع و تلاش در جهت رواج فرهنگ اجتماع محور....................................................... 51
2-11-2-کانونکرایی در بافت و ساخت شهر از طریق جایگزاری کاربریهای عمومی در نقاط متراکم مجتمعهای زیستی در جهت ایجاد یک میدان شعوری............................................................................................................................................................................ 52
2-11-3- قدسی سازی با تشعشعی نقاط کانونی شهر و ایجاد محیط ارزشی در هستهی مرکزی شهر با انعکاس این مفاهیم در میدان شعوری........................................................................................................................................................................................ 52
2-11-4- برنامهریزی سیستمی شهر در جهت ایجاد یک کل واحد از بُعد شعوری، کالبدی و اجتماعی.................. 53
2-11-5- عدم تفکیک "فرد" از "اجتماع"، مسئولیت افراد در قبال سرنوشت جامعه و تشویق به مشارکت عمومی 53
2-11-6- حفظ و ترویج آداب و رسوم اجتماعی-عقیدتی که به صورت عمومی برگزار میشود و لزوم فضاهایی در مراکز زیستی برای انجام این امور.................................................................................................................................................................................. 54
فصل سوم: معرفی محدودهی مورد مطالعه
3-1- مقدمه.................................................................................................................................................................... 56
3-2- موقعیت جغرافیایی.............................................................................................................................................. 56
3-2-1- موقعیت و وسعت شهرستان خوی................................................................................................................. 56
3-2-2- موقعیت جغرافیایی شهر خوی....................................................................................................................... 57
3-2-3- محدودهی حوزهی طبیعی شهر.................................................................................................................... 57
3-3- مطالعات جغرافیای طبیعی محدوده ی مورد مطالعه............................................................................................ 57
3-3-1- زمین شناسی منطقه خوی............................................................................................................................... 57
3-3-2-وضعیت تکتونیکی و زلزلهخیزی شهر خوی................................................................................................... 58
3-3-3- وضعیت توپوگرافی......................................................................................................................................... 58
3-3-4- مطالعات اقلیمی............................................................................................................................................... 59
3-3-4-1- دما.............................................................................................................................................................. 59
3-3-4-2- بارش.......................................................................................................................................................... 59
3-3-4-3- رطوبت....................................................................................................................................................... 60
3-4- مطالعات جغرافیای انسانی محدودهی مورد مطالعه............................................................................................. 61
3-4-1- ویژگیهای اجتماعی جمعیت خوی............................................................................................................... 61
3-4-1-1- رشد جمعیت در شهر خوی از سال 1335 تا 1390....................................................................................61
3-4-1-2- درصد رشد جمعیت خوی در دورههای مختلف سرشماری.................................................................... 62
3-4-1-3- بعد خانوار................................................................................................................................................. 62
3-4-1-4- وضعیت سواد............................................................................................................................................. 63
3-4-1-5- مهاجرت..................................................................................................................................................... 64
3-4-2- ویژگیهای اقتصای جمعیت شهر خوی......................................................................................................... 64
3-4-2-1- وضعیت اشتغال در شهر خوی.................................................................................................................. 64
3-4-2-2- نرخ اشتغال مردان و زنان.......................................................................................................................... 65
3-5- ویژگیهای تاریخی و فرهنگی در منطقهی خوی................................................................................................ 66
3-5-1- سابقه تاریخی.................................................................................................................................................. 66
3-5-2- وجه تسمیه...................................................................................................................................................... 67
3-6- بررسی وضعیت کالبدی شهر خوی..................................................................................................................... 67
3-6-1- هستهی اولیه.................................................................................................................................................... 67
3-6-2- بررسی ساخت شهر........................................................................................................................................ 68
3-6-3- وضعیت توسعهی کالبدی شهر و جهات توسعهی کالبدی آتی ..................................................................... 71
3-6-4- بررسی بافت شهر........................................................................................................................................... 72
3-7- بررسی نحوه پراکندگی کاربریهای شاخص در شهرهای اسلامی.................................................................... 73
3-7-1- کاربری مذهبی (مسجد) ................................................................................................................................ 73
3-7-2- کاربری آموزشعالی (مدرسه) ....................................................................................................................... 74
3-7-3- کاربریهای تجاری (بازار) ............................................................................................................................ 75
3-7-4- کاربریهای فرهنگی-هنری............................................................................................................................ 76
3-7-5- سیستم محلات شهری.................................................................................................................................... 77
3-8- شخصیتهای فرهنگی-مذهبی مدفون در شهر خوی......................................................................................... 78
3-8-1- شمسالدین محمد بن علی بن ملک داد تبریزی معروف به "شمس تبریزی" ............................................ 78
3-8-2- پوریای ولی...................................................................................................................................................... 79
3-8-3- امامزاده سید بهلول (ع) ................................................................................................................................. 80
3-8-4- امامزاده میرهادی سید کوثری (ع) ................................................................................................................. 81
3-8-5- امامزاده محمد (ع) ......................................................................................................................................... 81
3-9- جمع بندی........................................................................................................................................................... 82
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل دادهها
4-1- مقدمه.................................................................................................................................................................... 85
4-2- تحلیل ساخت و بافت شهر خوی از منظر ویژگیهای شهر اسلامی.................................................................... 85
4-2-1- کانونگرایی در بافت و ساخت شهر................................................................................................................85
4-2-2- کاربری مسجد................................................................................................................................................. 86
4-2-2- کاربری تجاری (بازار) ................................................................................................................................... 88
4-2-3- کاربری آموزش عالی ( مدرسه) ..................................................................................................................... 89
4-2-4- محلات شهری................................................................................................................................................. 90
4-2-5-کاربریهای فرهنگی-هنری............................................................................................................................. 91
4-5- اقدامات انجام شده در خصوص تلاش برای هویت بخشی ایرانی-اسلامی به شهر ........................................ 93
4-6- تحلیل ویژگیهای شهر خوی از نقطه نظر اصول شش گانهی "شهر-فرهنگ"............................................... 94
4-6-1- جمعگرایی در اجتماع و تلاش در جهت رواج فرهنگ اجتماع محور.......................................................... 94
4-6-2- کانونگرایی در بافت و ساخت شهر از طریق جایگزاری کاربریهای عمومی در نقاط متراکم مجتمعهای زیستی در جهت ایجاد یک میدان شعوری قوی.................................................................................................................................................................... 95
4-6-3- قدسیسازی بار شعوری نقاط کانونی شهر و ایجاد محیط ارزشی در هستهی مرکزی شهر......................... 95
4-6-4- برنامهریزی سیستمی شهر در جهت ایجاد یک کل واحد از بُعد شعوری، کالبدی و اجتماعی.................... 96
4-6-5- عدم تفکیک "فرد" از "اجتماع"، مسئولیت افراد در قبال سرنوشت جامعه و تشویق به مشارکت عمومی. 96
4-6-6- حفظ و ترویج آداب و رسوم اجتماعی-عقیدتی که به صورت عمومی برگزار میشود و لزوم فضاهایی در مراکز زیستی برای انجام این امور.................................................................................................................................................................................. 97
4-7- جمع بندی........................................................................................................................................................... 97
فصل پنجم: آزمون فرضیه، جمعبندی و نتیجهگیری و ارائهی پیشنهادات
5-1- مقدمه................................................................................................................................................................. 100
5-2-آزمون فرضیهها................................................................................................................................................... 100
5-2-1- فرضیهی اول................................................................................................................................................. 100
5-2-2- فرضیهی دوم................................................................................................................................................ 101
5-3- بحث و نتیجهگیری............................................................................................................................................ 101
5-4- ارائهی پیشنهادات.............................................................................................................................................. 104
5-4-1- پیشنهاد اول: طرح پیشنهادی برای اجراییکردن شهر-فرهنگ در شهر خوی........................................... 104
5-4-1-1- جانمایی شهر–فرهنگ در مطالعه موردی شهر خوی............................................................................. 104
5-4-1-2- عناصر اصلی میدان................................................................................................................................. 106
5-4-1-2-1- مسجدجامع یا مصلای شهر................................................................................................................ 106
5-4-1-2-2- موسسات علمی-آموزشی................................................................................................................... 107
5-4-1-2-3- حسینیهای برای کل شهر.................................................................................................................... 108
5-4-1-2-4- بازارچهی محلی................................................................................................................................. 110
5-4-1-2-5- کاربریهای ورزشی............................................................................................................................ 111
5-4-2- پیشنهاد دوم.................................................................................................................................................. 112
5-4-3- پیشنهاد سوم................................................................................................................................................. 113
منبع:
منابع و مآخذ:
آراسته، شیوا (1390)، "سیر تحول تاریخی مفهوم مکان-فضا"، نشریهی تفکر معماری، شماره 24، سال هفتم، صص 37-29.
آنامراد نژاد، رحیمبردی (1390)، "مقدمهای بر میدانهای شهری"، مازندران: دانشگاه مازندران، چاپ اول، ص72.
اوکتار، عدنان (هارون یحیی) (1384)، "شوالیههای معبد: مبانی فراماسونری جهانی"، ترجمه در انتشارات المعی، چاپ اول، تهران: انتشارات هلال.
ابن بسطام، عبدالله؛ ابن بسطام، حسین <قرن 4هجری قمری> (1387)، طب الائمه، ترجمه ی انتشارات چاف، انتشارات ملینا، چاپ دوم، 1387، صص51-50.
اخوت، هانیه و نینا الماسیفر و محمدرضا بمانیان (1389)، "معماری و شهرسازی در سنتی در کشورهای اسلامی، چاپ اول، تهران: انتشارات هله/طحان.
احمدی، مهدیه (1388)، "تاثیر فلسفهی اسلامی بر معماری سنتی ایران"، فصل نامه تاملات فلسفی، سال اول، شماره 2، صص 141-97.
افشار، بهروز (1392)، "بازشناسی ده فرمان در تورات و قرآن پس از قرون وسطا"، معرفت ادیان، سال 4، شماره 2، پیایی 14، صص 25-38.
احدنژاد روشتی، محسن و حیدر صالحی میشانی و لیلا وثوقی راد و سید احمد حسینی (1392)، "نقش ارکان اصلی شهر ایرانی- اسلامی در مکان گزینی مراکز اقامتی شهر زنجان"، جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، شماره 7، صص111-126.
ابوخمیس موسوی، سعاد (1390)، "مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهندهی آن در مسجد امام اصفهان"، ماهنامهی پیام مهندس، سال یازدهم، شمارهی 54، صص83-80.
ادارهی هواشناسی سینوپتیک شهرستان خوی (1393)، "آمار 20 سالهی پارامترهای اقلیمی شهرخوی از 1372-1392".
ازکیا، مصطفی و زینب محمدی بندری (1390)، "باز تعریف مفاهیم محله و محله ی آرمانی از دیدگاه ساکنان کلانشهر تهران؛ محلات آریا شهر، تهران پارس، امامزاده یحیی"، مجله ی مطالعات توسعهی اجتماعی ایران، سال 3، شماره 3، صص 7-23.
البشیری، حسن حسین (1430)، " دراسات فقهیه حدیثیه – حدیث: إنما الأعمال بالنیات"، مجله فقه أهل البیت،ص 227-248.
بدیعی ازنداهی، مرجان و موسی پناهنده خواه و راضیه مختاری (1387)، "نقش حس مکانی در هویت بومی: مطالعهی موردی دانشجویان یاسوجی دانشگاه تهران"، فصل نامهی ژئوپولتیک، سال 4، شماره2، صص 175-157.
بنیادی، اسماعیل (1391)، "وبلاگ دانستنیهای خوی"، (http://danestanihakhoy .blogfa .com)، 11/12/1391.
بحرینی، سید حسین و رضا مکنون (1380)، "توسعه ی شهری پایدار؛ از فکر تا عمل"، مجلهی محیط شناسی، دوره ی 27، شماره ی 27، تابستان 1380، صص 41-60.
بحریمقدم، عباس و شهرام یوسفیفر (1392)، " عوامل اجتماعی-فرهنگی در شکلگیری محله در شهر ایرانی-اسلامی و کارکردهای آن"، نشریهی تاریخ و تمدن اسلامی، سال نهم، شمارهی هفدهم، بهار و تابستان 1392، ص 101-116.
پور احمد، احمد و سیروس موسوی (1389)، "ماهیت اجتماعی شهر ایرانی-اسلامی"، فصلنامهی مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، شمارهی 2، صص1-11.
پرتوی، پروین (1382)، "مکان و بی مکانی؛ رویکردی پدیدارشناسانه"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 14، صص 40-50.
پورجعفر، محمدرضا و علیرضا صادقی و زاهد یوسفی (1387)، "بازشناسی اثر معنا در جاودانگی مکان: نمونه موردی روستای هورامان تخت کردستان، مسکن و محیط روستا، صص17-2.
تبریزی، جلال و حسین شکویی (1382)، "تاثیر نوسازی شهری فنگرا بر ایجاد حس لامکانی"، نشریه مدرس، دورهی7، شماره2، صص 162-141.
تقوایی، سیدحسین (1391)، "از سبک تا هویت در معماری"، نشریهی هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، دورهی 17، شماره 2، صص73-65.
تابان، محسن و محمدرضا پورجعفر و حسنعلی پورمند و حسین ذبیحی و لیلاسادات هاشمی دمنه (1390)، "پدیدار شناسی هویت و مکان در بافتهای تاریخی"، فصلنامهی مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، شماره 3، صص 20-11.
توآن، یی فو (1384)، "تقابل اصالت و حس مکان"، ترجمهی راضیه رضازاده، فصلنامهی فرهنگستان هنر، شمارهی 14، صص 136-126.
ثروت، منصور (1386)، "مکتب ناتورالیسم"، پژوهشنامهی علوم انسانی، شمارهی 56، صص 196-177.
ثقهالاسلامی، عمیدالاسلام و بهناز امین زاده (1392)، "بررسی تطبیقی مفهوم و اصول بکار رفته در محله ایرانی و واحد همسایگی غربی"، نشریهی هویت شهر، شماره 13، سال 7، صص 33-45.
ثقهالاسلامی، عمید (1358)، "راهکارهایی برای توسعه شهری پایدار دربافتهای تاریخی"، دوماهنامه راه و ساختمان، سال 7، شماره 34، صص 14-18 .
جابریمقدم، مرتضیهادی (1386)، "شهر و مدرنیته"، چاپ دوم، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
جعفریان، مزدک و فرید عبدالحسین پور (1385)، "پایداری شهری با نگاهی به ویژگیهای شهرهای ایران"، اولین همایش بین المللی شهر برتر، طرح برتر"، سازمان عمران شهرداری همدان، مرداد 1385، صص 7-10.
جمالی، فیروز و سعید ملکی، (1383)، "مکاتب شهری: مدرنیسم و پست مدرنیسم در معماری و شهرسازی"، نشریه فرهنگ ایلام ، شماره 18 و 19، صص 21-5.
جریریعباسی و مصطفی قربان موحد و مهدی جعفری (1389)، "بررسی سکونت گاههای سنتی و جدید آذربایجان غربی؛ مطالعهی موردی شهرستان خوی"، ماهنامهی تخصصی-پژوهشی عمران، معماری، شهرسازی، سال 11، شماره 53، اسفند 1389، صص 88-98.
چربگو، نصیبه (1391)، "اصل کلیت به عنوان چارچوب طراحی شهر ایرانی-اسلامی"، فصل نامهی مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، شماره 10، صص 61-69.
حافظ شیرازی، شمسالدین محمد (1388)، "دیوان حافظ"، تصحیح علمی با توضیح کوتاه دشواریها: سیدعلی محمد فروغی، چاپ هفتم، تهران: قدیان.
حبیبی، سیدمحسن (1387)، "از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن؛ تفکر و تاثر"، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران.
حبیبی، سید محسن و زهرا اهری (1385)، "مکتب اصفهان در شهر سازی: دستور زبان طراحی شالودهی شهری"، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ادشاد اسلامی؛ انتشارات فرهنگستان هنر.
حبیبی، رعناسادات (1387)، "تصویرهای ذهنی و مفهوم مکان"، نشریه ی هنرهای زیبا، شمارهی 35، صص 39-50.
حسامیان، فرخ و گیتی اعتماد و محمدرضا حائری (1377)، "شهرنشینی در ایران"، چاپ سوم، تهران: انتشارات نگاه.
حسینپور، جواد (1392)، "درمان از طریق هومیوپاتی تعادل را به بدن باز می گرداند"، صبح آمل؛ مصاحبه، سال اول، شماره 25، 3 بهمن 1392.
حقیقت، عبدالرفیع (1354)، "تلاش پیگیر ایرانیان در احیای آداب و رسوم و سنن باستانی"، مجلهی ادبیات و زبانها، شمارهی 25، صص 47-55.
حسینی کوهکمری، اسماعیل و همتالله رورده (1393)، "مفهوم میزان در سوره ی الرحمن"، در دست انتشار.
حسینی کوهکمری، اسماعیل و همتالله رورده (1393)، "اعجاز علمی قرآن از منظر جغرافیا؛ مطالعهی موردی آیات 19 تا 24 سوره ی الرحمن و آیات مرتبط با آنها"، در دست انتشار.
حکیم، بسیم سلیم (1381)، "شهرهای بزرگ عربی-اسلامی"، ترجمه محمد حسین ملک احمدی و عارف اقوامی مقدم، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ص22.
خسرو خاور، فرهاد (1383)، "شهرها و خاطرهی جمعی"، مجلهی رایانه، معماری و ساختمان، شماره 3، صص 114-112.
خوشفر، غلامرضا و رضا بارگاهی و شهاب کرمی (1392)، "سرمایه ی اجتماعی و پایداری شهری؛ مطالعهی موردی شهر گرگان"، فصلنامهی مطالعات شهری، شماره 8، صص 31-46.
دورانت، ویل (1343)، "تاریخ تمدن : عصر ایمان، بخش دوم، تمدن اسلامی"، ترجمهی ابوالقاسم پاینده، انتشارات اقبال با همکاری انتشارات فرانکلین، جلد یازدهم، ص60.
سجادزاده، حسن، (1392)، "نقش دلبستگی به مکان در هویت بخشی به میدانهای شهری نمونه موردی میدان آرامگاه همدان"، فصلنامهی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر، شمارهی 25، سال 10، صص88-79.
رضوی، سید ابوالفضل (1388)، "ساختار زندگی شهری در ایران دوران اسلامی"، مجلهی کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شمارهی 134، صص17-2.
رحمدل، سمانه (1392)، "از مکان تا لامکان: در جست و جوی هویت شهر ساحلی برای انزلی"، نشریهی منظر، شمارهی 23، صص 13-10.
ریمون، آندره (1370)، "شهرهای بزرگ عربی- اسلامی در قرنهای 10 تا 12 هجری قمری"، ترجمه حسین سلطان زاده، چاپ اول، انتشارات مترجم.
ریاحی، محمد امین (1378)، " تاریخ خوی؛ سیر تحولات اجتماعی و فرهنگی شهرهای ایران در طی قرون"، چاپ دوم، تهران: طرح نو.
رضوانی، جابر (1388)، دارالشفاء اهل بیت (ع)، چاپ پنجم، تهران: انتشارات جهان آرا.
زنجانی، حبیباله (1371)، "جمعیت و رفاه اجتماعی"، سلسله مقالات جمعیت و توسعه، وزارت مسکن و شهرسازی.
زاهدی، شمس السادات و نجفی، غلامعلی (1385)، "فصلنامه مدرس علوم انسانی"، دوره 10، شماره 4، صص62-68.
زیاری، کرامت الله (1388)، "برنامه ریزی شهرهای جدید"، چاپ دهم ، انتشارات سمت.
زادهوش، محمدرضا (1390)، "سبک های ادبی و مکتب های هنری"، چاپ اول، اصفهان: نشر الکترونیک، صص23-24.
زنگانه، ابوالفضل و علی موحد و علی شعاعی، (1391)، "بازشناسی هویت کالبدی در شهر اسلامی: مطالعه موردی شهر ری"، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال دوم، شمارهی 5، صص51-37.
سرمست، بهرام و محمد مهدی توسلی (1389)، "بررسی و تحلیل نقش مقیاس شهر در میزان حس تعلق به مکان"، دوفصل نامهی مدیریت شهری، شمارهی 26، پاییز و زمستان 1389، صص 146-133.
سالنامهی آماری استان آذربایجانغربی (1390)، استانداری استان آذربایجان غربی، معاونت برنامهریزی، دفتر آمار و اطلاعات.
ستاری ساربانقلی، حسن (1390)، "اصول مدیریت شهری و شهرسازی رسول اکرم (ص) در مدینهالنبی"، نشریه ی معرفت، سال 20، شماره ی 171، صص 11-24.
شکویی، حسین (1369)، "تحلیل و نقد مکتب اکولوژی شهری شیکاگو"، نشریهی میان رشتهای مدرس، دورهی اول، شمارهی1، صص32-23.
شیعه، اسماعیل (1385)، "مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری"، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، چاپ نوزدهم.
شیعه، اسماعیل (1388)، "پایداری شهری"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، به سرپرستی دکتر عباس سعیدی، تهران: انتشارات سازمان شهرداریها و دهداریها، صص201-199.
شهبازی، مجید و قاسم میرزایی و محمد محمدیکیا، (1391)، "نقش عناصر طبیعت و نمادپردازی در عرفان و هنر اسلامی"، فصلنامهی تخصصی عرفان اسلامی، سال 8، شماره 32، صص 242-223.
شفیعی، حسن (1379)، "پست مدرنیسم در شهرسازی"، فصلنامهی مدیریت شهری، سال اول، شماره1، ص17.
سلطان زاده، حسین (1368)، "مقدمهای بر تارخ شهر و شهرنشینی در ایران"، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
شنایی، خسرو (1390)، "دایرهالمعارف شهر من خوی"، چاپ اول، تهران: دفتر علم.
شوای، فرانسوا (1375)، شهرسازی تخیلات و واقعیات، ترجمه سید محسن حبیبی، تهران: دانشگاه تهران.
شیرانی، امیرمنصور و فهیمه موسوی (1386)، "درمان هومیوپاتی و بیماری پمفیگوس ولگاریس: گزارش چند مورد"، مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی دندان پزشکان، دوره19 ، شماره4، صص28-23.
صاحبزاده، فرحناز (1390)، "با طب هومیوپاتی آشنا شویم"، نشریه ی مدیریت خانه، شماره 29، ص26.
صمیمی شارمی، علی و پروین پرتوی (1388)، "بررسی و سنجش حس مکان در محلات ارگانیک و برنامهریزی شده: مطالعهی موردی محلات ساغریسازان و بلوار گیلان در رشت"، دوفصلنامه دانشگاه هنر، شماره3، پاییز و زمستان 1388، صص 45-23.
صافیان، محمد جواد و مائده انصاری و علی غفاری و محمد مسعود (1390)، "بررسی پدیدار شناختی-هرمنوتیک نسبت مکان با هنر معماری"، نشریهی پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز، سال 5، بهار و تابستان 1390، صص129-93.
ضرابیان، فرناز و محمدرضا منعام (1387)، "بررسی میزان و عوامل تاثیرگذار بر حس مکان"، مجله شهرداریها، سال نهم، شماره 89 ، صص38-23.
طاهری، محمد علی (بیتا)،" انسان از منظری دیگر"، فایل pdf، بیجا، بینا.
طالقانی، غلامرضا و محمد طالقانی (1388)، "توسعه و تدوین ماهیت مکان در عصر جهانی سازی"، فصلنامهی ساخت شهر، سال 6، شمارهی 12، صص 54-47.
عریان، باباطاهر (1389)، "دوبیتیهای باباطاهر عریان"، چاپ 11، تهران: انتشارات گنجینه.
علیجانی، بهلول (1381)، "آب و هوای ایران"، چاپ پنجم، تهران: انتشارات پیام نور، ص 101.
فکوهی، ناصر (1383)، " انسان شناسی شهری"، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
فلاحت، سمیه (1390)، "بر ساخت مفهوم شهر ایرانی اسلامی"، فصلنامه مطالعاتی شهر ایرانی-اسلامی، شمارهی 3، صص 35-44.
فلاحت، محمدصادق (1384)، "نقش طرح کالبدی در حس مکان مسجد"، نشریهی هنرهای زیبا، شمارهی 22، تابستان 1384، 42-35.
فلاحت، محمد صادق (1385)، "مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهندهی آن"، نشریهی هنرهای زیبا، شمارهی 26، تابستان 1385، صص66-57.
قرآن مجید ، - (1384)، ترجمه ی مهدی الهی قمشه ای، چاپ اول، قم: انتشارات آیین دانش.
قالیباف، محمد باقر (1390)، "نگاه راهبردی به مسکن و شهرسازی در کشور از برنامهی پیشرفت و عدالت"، چاپ اول، تهران: انتشارات نگارستان حامد.
کاشی، حسین و ناصر بنیادی (1392)، "تبیین مدل هویت مکان-حس مکان و بررسی عناصر و ابعاد مختلف آن، نمونه ی موردی: پیاده راه شهر ری"، نشریه ی هنرهای زیبا-معماریو شهرسازی، دوره ی 18، شماره ی3، پاییز 1392، صص 43-52.
کونئو، پائولو (1384)، "تاریخ شهرسازی جهان اسلام"، ترجمه دکتر سعید تیزقلم زنوزی، چاپ اول، تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان عمران و بهسازی شهری.
لطیفی، غلامرضا و ندا صفری چابک (1392)، "باز آفرینی مفهوم محله در شهرهای ایرانی اسلامی بر پایهی اصول نوشهرگرایی"، نشریهی علوم اجتماعی، شمارهی 66، صص 58-66.
لقایی، حسنعلی و حمیده محمدزاده تیتکانلو (1378)، "مقدمه ای بر مفهوم توسعه شهری پایدار و نقش برنامه ریزی شهری"، مجله هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، شماره6، صص32-43.
مولانا، جلالدین محمد بلخی رومی (1379)، "مثنوی معنوی؛ دفتر دوم: گمان بردن کاروانیان که بهیمهی صوفی رنجور است"، مقدمه و تحلیل و توضیح از محمد استعلامی، چاپ ششم، تهران: انتشارات سخن، ص21.
مولانا، جلالدین محمد بلخی رومی (1386)، " مثنوی معنوی؛ دفتر اول: فرستادن شاه رسولان به سمرقند به باز آوردن زرگر"، به اهتمام توفیق سبحانی، چاپ هفتم، تهران: انتشارات روزنه، ص13.
معاونت استانداری و فرمانداری ویژه ی شهرستان خوی (1393)، " معرفی شهرستان خوی"، سایت فرمانداری شهرستان خوی (http://www.khoy-ag.ir)، 20/3/1393.
مظلومی، مازیار (1389)، "مجله پژوهش و برنامهریزی شهری"، سال اول، شماره3 ، صص 150-131.
محمودی نژاد، هادی و محمدرضا پور جعفر و محمد رضا بمانیان و مجتبی انصاری و علی اکبر تقوایی (1387)، "پدیدار شناسی شهری: تاملی در ارتقای فضا به مکان شهری، نشریهی علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورهی 12، شمارهی 4، صص297-282.
میرکتولی، جعفر و رضا منافی آذر(1388)، "درآمدی به اقتصاد فضا"، انتشارات دانشگاه گلستان، گرگان، ص49.
مسعودیان، سید ابوالفظل و محمد رضا کاویانی (1378)، "اقلیم شناسی ایران"، چاپ اول، انتشارات دانشگاه اصفهان، ص82.
مقدم، علیرضا (1390)، "نگاهی بر کتاب مزارات خوی، نشریه ی گزارش میراث، دوره ی دوم، سال 5، شمارهی 47 و 48، مهر-دی 1390، صص 86-91.
میرساردو، طاهره و اسماعیل کاووسی و رمضان ابراهیم زاده (1387)، "بررسی عوامل اجتماعی-فرهنگی موثر بر بحران هویت جوانان"، پژوهش نامه ی علوم اجتماعی، سال 2، شماره 1، صص 77-100.
میرکتولی، جعفر و رضا منافی آذر (1388)، "درآمدی به اقتصاد فضا"، انتشارات دانشگاه گلستان، گرگان، ص49.
مشهدیزاده دهاقانی، ناصر (1384)، "تحلیلی از ویژگی های برنامه ریزی شهری در ایران"، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علم و صنعت ایرانیان.
مهندسان مشاور پویا نقش شهر و بنا، الف (1391)، "طرح جامع شهر خوی"، جلد اول، وزارت راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
مهندسان مشاور پویا نقش شهر و بنا، ب (1391)، "طرح جامع شهر خوی"، جلد دوم، وزارت راه و شهرسازی، اداره کل راه و شهرسازی استان آذربایجان غربی.
مرکز آمار ایران (1390)، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
موسی پور، حیدر (1393)، " جایگاه اصول و ضرورت های شهر ایرانی-اسلامی آن در سیاست های شهری " مصاحبه با کارشناس ارشد واحد طرح و برنامه شهرداری شهر خوی، شهرداری شهر خوی، واحد طرح و برنامه.
ناصری، مسعود، الف، ( 1391)، "یک: کوانتوم ، عرفان ، درمان، چاپ یازدهم، تهران:نشر مثلث.
ناصری، مسعود، ب، (1391)،"صفر؛ تولد و مرگ در فیزیک جدید"، چاپ دهم، تهران: نشر مثلث.
نگین تاجی، صمد (1390)، "بررسی عوامل کلبدی در تشکیل مفهوم مکان"، نشریه منظر، شمارهی 13، اسفند 1389-فروردین 1390، صص24-19.
نوین، حسین (1389)، نظریهی شعور و جاودانگی هستی در اندیشهی عرفانی مولوی، فصلنامهی پژوهش زبان فارسی، شماره 17، تابستان 1389، صص86-69.
نوربرگ شولتز، کریستین (1388)، "روح مکان به سوی پدیدار شناسی معماری"، ترجمهی محمدرضا شیرازی، تهران: نشر رخداد نو، ص14.
ناسخیان، شهریار و محمد مسعود و عیسی حجت (1391)، "زیبایی شناسی تطبیقی مولفههای حس مکان و حس تعلق در فضای شهری"، دوفصل نامهی پژوهشهای هنر، سال دوم، شماره سوم، صص86-71.
نقیزاده، محمد (1389)، "تفکر توحیدی و سازمان فضایی شهر در تمدن اسلامی"، نشریه کتاب ماه هنر، شمارهی 144، صص66-89.
نقی زاده، محمد (1383)، "بارزههای شهر و معماری اسلامی"، انتشارات نامهی فرهنگستان علوم، شمارهی 26 و 26، پاییز و زمستان 1383، صص43-74.
نظریان، علی اصغر (1388)، "جغرافیای شهری ایران"، چاپ نهم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
ویتولکاس، جورج (1377)،"جوهر و اساس داروهای هومیوپاتی"، ترجمهی بهاره آذر و سیدعلی حسینی تهرانی، تهران: انتشارات اشراقیه.
واحدی، حیدر (1392)، "بررسی رابطه میان کالبد فضای عمومی شهر و امنیت اجتماعی، مطالعه موردی: خیابانها و پارک های شهر بابلسر"، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
هیلنبراند، رابرت (1377)، "معماری اسلامی"، ترجمه دکتر ایرج اعتصام، چاپ اول، تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
هاوکیگ، استفن ویلیام (1386)، " مختصری بر تاریخچهی زمان"، چاپ چهارم، تهران: انتشارات کیهان.
یار احمدی، امیر (1378)، "بسوی شهرسازی انسانگرا"، چاپ اول، تهران: شرکت پردازش و برنامهریزی شهری.
یوسفیه، ولی الله (1352)، "سازمان جهانی فراماسونری"، چاپ اول، تهران: نشر زهره، ص7.
منابع لاتین:
- Blowers, Andrew. (1994) Planning for Sustainable Environment, A Report the Town and Country Planning Association, London, Ear Thscam Pub.
- Jepson, Edward. J., (2001), Sustainability and Planning Diverse Concepts and Close Associations, Journal of Planning Literature, Vol, 15, No. 4, PP. 499-510.
-Lewika.M (2008). Place attachment, place identity, and place memory: Restoring the forgotten city past. Journal of Environmental Psychology (28): 209–231.
- R. Cuthbert, Alexander, (2006), The Form of Cities, Blackwell publishing, Australasia.
- Rabah Saoud, (2002) Introduction to the Islamic City, p. 6.
- Salvesen, David (2002). The Making of Place. New York, p. 54.