فهرست:
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
چکیده................................................................................................................................................... 1
پیشگفتار............................................................................................................................................... 2
مقدمه.................................................................................................................................................... 3
1-1- طرح مسئله............................................................................................................................. 6
2-1- اهداف تحقیق......................................................................................................................... 11
3-1-سؤالات اصلی تحقیق............................................................................................................. 13
4-1- فرضیات تحقیق..................................................................................................................... 13
5-1- پیشینه تحقیق....................................................................................................................... 13
5-1-1-مجموعه مقالت(پیشینه تحقیق)..................................................................... 15
6-1- روش تحقیق........................................................................................................................... 16
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
1-2-تعریف و مفهوم گردشگری................................................................................................... 19
2-2-توریست..................................................................................................................................... 19
3-2-تعریف لغوی بافت فرسوده و قدیمی................................................................................. 19
4-2-مفهوم بافت قدیم شهری...................................................................................................... 20
5-2-تعریف انواع بافت.................................................................................................................... 20
6-2-نظریه های گردشگری در ایران و جهان........................................................................... 21
7-2-نگرش ها و دیدگاهها در موردبافت قدیم.......................................................................... 22
7-2-1-نگرش موزه ای................................................................................................................... 22
7-2-2-نگرش سلولی...................................................................................................................... 23
7-2-3-نگرش ارگانیستی(ارگانیکی)........................................................................................... 24
8-2- مکاتب و نظریات در مورد بافت قدیم.............................................................................. 25
8-2-1-نظریه اوژن ویوله سودو.................................................................................................... 25
8-2-2-نظریه جان راسکین.......................................................................................................... 25
8-2-3-نظریه محافظه کاران......................................................................................................... 25
8-2-4-نظریه رادیکال..................................................................................................................... 26
8-2-5-نظریه عقلانی...................................................................................................................... 26
9-2-صنعت گردشگری در جهان................................................................................................. 26
10-2-اولویت های گردشگری و گردشگرها در ایران.............................................................. 27
11-2-تجارب جهانی در مورد بافت قدیم.................................................................................. 28
11-2-1-کشور ایتالیا...................................................................................................................... 29
12-2-تجارب ایرانی در مورد بافت قدیم................................................................................... 29
12-2-1-بافت یزد........................................................................................................................... 29
12-2-12-تجربه منطقه 12 تهران............................................................................................ 29
13-2-جایگاه ایران در گردشگری جهانی.................................................................................. 30
14-2-بافت قدیمی شهرهای ایران.............................................................................................. 30
15-2-توسعه درون شهری............................................................................................................ 31
16-2-انواع گردشگری.................................................................................................................... 31
17-2-جاذبه های گردشگری........................................................................................................ 32
18-2 گردشگری و توسعه پایدار.................................................................................................. 32
19-2-موانع اجتماعی و خدماتی،اجرایی در بخش گردشگری............................................ 34
20-2-تأثیرات اقتصادی-اجتماعی توریسم(توریسم و ایجاد اشتغال)................................ 34
21-2-شهرهای خشک ایران و قابلیت های توریستی آن..................................................... 35
22-2-نومونه ای از عناصر مشخص و اصلی شهر در دوره ایرانی-اسلامی....................... 35
22-2-1-مسجد................................................................................................................................ 35
22-2-2-بازار.................................................................................................................................... 37
22-2-3-ارگ و بارو........................................................................................................................ 38
22-2-4-کاروانسراها....................................................................................................................... 39
22-2-5-محله ها............................................................................................................................. 40
22-2-6-آب انبارها......................................................................................................................... 40
23-2-بررسی جایگاه بافت تاریخی در سازمان فضایی و ساختار کالبدی شهر امروز.... 41
24-2-شناخت عناصر، ومحوطه های با ارزش تاریخی-فرهنگی،کالبدی-مذهبی........... 42
25-2-تدقیق اهداف کلی ساماندهی و مداخله در بافت قدیم............................................. 43
26-2-نقاطضعف و راهکارهای احیاء بافت قدیم..................................................................... 45
27-2-روش های مرمت شهری.................................................................................................... 45
28-2-نقاط ضعف............................................................................................................................. 46
29-2-راهکارها جهت تجدید حیات و باز زنده سازی............................................................ 46
30-2-گردشگری شهری و آثار آن بر سیما و فضای شهری................................................ 47
31-2-ضمانت توسعه پایدار گردشگری شهری با حفاظت بافت های قدیمی.................. 50
32-2-بافت قدیمی فرهنگ نامه آموختنی یا واژگان دور ریختنی..................................... 53
33-2-اجزا و عناصر شهری بافت قدیمی.................................................................................. 54
33-2-1-چگونگی تغییر و تحولات بافت قدیم....................................................................... 57
34-2-مدلSWOT ..................................................................................................................... 59
فصل سوم: منطقه مورد مطالعه
1-مطالعات جغرافیایی شهر سمنان.............................................................................................. 63
1-3-موقع جغرافیایی شهرستان سمنان.................................................................................... 63
2-3-موقع جغرافیایی شهر سمنان.............................................................................................. 65
3-3-زمین شناسی منطقه مورد مطالعه..................................................................................... 65
3-3-1-گسل ها................................................................................................................................ 66
3-3-1-1-گسل سمنان................................................................................................................. 66
3-3-2-ناهمواری ها......................................................................................................................... 66
3-3-2-1-عوارض زمین................................................................................................................ 66
3-3-2-2-شیب............................................................................................................................... 66
3-3-3-توپوگرافی............................................................................................................................ 67
4-3- مطالعات اقلیمی..................................................................................................................... 67
5-3-بررسی پارامترهای اقلیم شناسی در شهر سمنان.......................................................... 67
5-3-1-دما......................................................................................................................................... 68
5-3-2-یخبندان............................................................................................................................... 68
5-3-3-میزان بارندگی.................................................................................................................... 69
5-3-4-رطوبت نسبی...................................................................................................................... 70
5-3-5-وضعیت باد.......................................................................................................................... 72
5-3-5-1-گلباد سمنان.................................................................................................................. 72
6-3-طبقه بندی اقلیمی................................................................................................................. 73
7-3-پوشش گیاهی.......................................................................................................................... 74
8-3-منابع آب................................................................................................................................... 74
8-3-1-منابع آب زیرزمینی.......................................................................................................... 74
8-3-1-1-قنات................................................................................................................................ 74
8-3-1-2-چاه................................................................................................................................... 75
8-3-1-3-چشمه............................................................................................................................. 75
8-3-2-منابع آب سطحی.............................................................................................................. 75
9-3-معادن......................................................................................................................................... 76
2-ویژگی های انسانی منطقه مورد مطالعه................................................................................. 76
10-3-تغییرات و تحولات جمعیتی در شهرستان و شهر سمنان....................................... 76
11-3-بررسی ساختار سنی جمعیت شهر سمنان.................................................................. 77
11-3-1-بعد هرم سنی................................................................................................................. 78
12-3-ترکیب جمعیت در بافت قدیم......................................................................................... 79
12-3-1-ترکیب سنی و جنسی بافت قدیم شهر سمنان.................................................... 80
13-3-ساختمان جنسی جمعیت................................................................................................. 80
14-3-بررسی تعداد و بعد خانوار در شهر سمنان................................................................... 81
15-3-ویژگی های کیفی جمعیت............................................................................................... 81
15-3-1-زادو ولد............................................................................................................................. 81
15-3-2-مرگ و میر....................................................................................................................... 81
15-3-3-مهاجرت............................................................................................................................ 81
15-3-4-ازدواج و طلاق................................................................................................................ 82
16-3-نظام استقرار ساکنین بافت قدیم شهر سمنان............................................................ 82
16-3-1-روند جابجایی جمعیت درون شهری در بافت قدیم............................................. 82
17-3-تحولات جمعیتی................................................................................................................. 83
3-ویژگی انسانی منطقه مورد مطالعه.......................................................................................... 84
18-3-بررسیوضعیت درصد اشتغال در بخشهای مختلف اقتصادی.................................. 84
19-3-ساختار اقتصادی سمنان.................................................................................................... 85
20-3-نسبت جمعیت فعال و بیکاران شهر سمنان................................................................ 86
21-3-ویژگی بخش های اقتصادی.............................................................................................. 87
21-3-1-کشاورزی.......................................................................................................................... 87
21-3-2-صنعت و معدن............................................................................................................... 89
21-3-3-خدمات.............................................................................................................................. 89
22-3-گردشگری در شهر سمنان................................................................................................ 90
22-3-1-تعداد جهانگردان خارجی استفاده کننده از هتل ها در استان سمنان........... 90
23-3-بررسی میزان و انواع مشاغل دربافت قدیمی سمنان................................................. 91
23-3-1-بررسی مشاغل و اصناف قدیمی در بازار سمنان................................................... 93
24-3-وجه تسمیه شهر سمنان................................................................................................... 94
25-3-شناخت و تحلیل ساختار کالبدی بافت قدیم در برابرجدید(شهر سمنان).......... 96
26-3-جاذبه های تاریخی و فرهنگی شهر سمنان.................................................................. 97
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه.............................................................................................................................................. 103
1-4-معرفی داده ها................................................................................................................... 103
2-4-پیدایش شهر سمنان........................................................................................................ 103
2-4-تعیین محدوده بافت بافت قدیمی شهر سمنان....................................................... 105
3-4-شناخت و معرفی ساختار بافت قدیمی شهر سمنان.............................................. 105
4-4-شناخت عناصر،فضاها و محوطه های با ارزشتاریخی-فرهنگی،کالبدی ومذهبی................... 109
4-4-1-ارزشمندی بناها بر اساسفرهنگی و اجتماعی...................................................... 110
4-4-2-ارزشمندی بناها به دلیل دارا بودن جنبه هایی از مهارتهای ویژه در ساخت بنا................ 110
4-4-3-ارزشمندی بنا به دلیل تعلقات آیینی و نمادین و ارتباط با آداب و سنن ملی و مذهبی... 110
4-4-4-ارزشمندی بناهای قدیمی به دلیل قابلیت استفاده از آن برای عملکرد امروزی................. 110
5-4-عناصر ارزشمند بافت قدیمی از نظر باستان شناسی و علمی.............................. 111
5-4-1-قلعه ها........................................................................................................................... 111
5-4-2-برج.................................................................................................................................. 114
5-4-3-آتشگاه............................................................................................................................ 115
5-4-4-کاروانسراها و رباطها................................................................................................... 115
5-4-5-تیمچه ها....................................................................................................................... 117
5-4-6-دارالحکومه.................................................................................................................... 118
5-4-7-ارگ................................................................................................................................. 118
5-4-8-مساجد........................................................................................................................... 120
5-4-9-مدارس قدیمی............................................................................................................. 125
5-4-10-امامزاده و بقاع متبرکه............................................................................................ 125
5-4-11-آرامگاهها و معابر....................................................................................................... 134
5-4-12-بازارها.......................................................................................................................... 137
5-4-13-حمامها........................................................................................................................ 142
5-4-14-آب انبارها................................................................................................................... 145
5-4-15-آسیاب های آبی....................................................................................................... 150
5-4-16-میادین و راسته های شهر سمنان....................................................................... 150
5-4-17-معابر بافت قدیم....................................................................................................... 151
5-4-18-محله ها....................................................................................................................... 153
5-4-19-نمونه ای از خانه های قدیمی............................................................................... 153
5-4-19-1-خانه های قدیمی فامیلی.................................................................................. 153
5-4-19-2-خانه قدیمی دکتر معتمد................................................................................. 154
5-4-19-3-خانه قدیمی رنجبران........................................................................................ 154
5-4-19-4-خانه قدیمی کلانتر............................................................................................ 155
5-4-19-5-خانه قدیمی تدین.............................................................................................. 155
6-4-گذرهای محله ای.............................................................................................................. 155
7-4-شکل توده ساختمانی خانه های قدیمی..................................................................... 158
8-4-بررسی چگونگی پراکنش مکان های با ارزش در ساختار کالبدی شهر دیروز وامروز.............. 160
9-4-محیط طبیعی و آثار آن بر کالبد بافت قدیمی........................................................ 163
9-4-1-محیط طبیعی و مصالح ساختمانی بافت قدیم................................................... 164
9-4-2-محیط طبیعی و شبکه معابر بافت قدیم.............................................................. 164
10-4-بررسی نقش و عملکرد اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی بافت قدیم در ارتباط با شهر............. 165
10-4-1-بررسی نقش اقتصادی بافت قدیم....................................................................... 165
10-4-2-بررسی نقش اجتماعی-فرهنگی بافت قدیم..................................................... 165
11-4-چرخه احیاء و بهسازی بافت قدیمی سمنان......................................................... 166
12-4-میزان تأسیسات و تجهیزات و امکانات رفاهی موجود در بافت قدیم.............. 167
13-4- تعداد بازدید کنندگان از موزه حمام پهنه(حمام حضرت)................................ 169
2-تجزیه و تحلیل یافته ها........................................................................................................ 169
14-4-بررسی اثرات گردشگری عناصر بافت قدیم........................................................... 169
14-4-1- بررسی اثرات اقتصادی گردشگری عناصر بافت قدیم.................................. 169
14-4-2- بررسی اثرات اجتماعی،فرهنگی و مذهبی پتانسیل های گردشگری عناصر بافت قدیم. 171
15-4-تحلیل با استفاده از SWOT ................................................................................. 173
15-4-1-عوامل داخلی مؤثر بر گردشگری در بافت مطالعه شده................................ 173
15-4-2- عوامل خارجی مؤثر بر گردشگری در بافت مطالعه شده............................ 174
16-4-تحلیل نقاط قوت،ضعف، فرصت ها و تهدیدها....................................................... 183
17-4-اولویت بندی نهایی....................................................................................................... 187
فصل پنجم: آزمون فرضیات،پیشنهادات و نتیجه گیری
1-5- آزمون فرضیات ...................................................................................................................... 193
2-5-تنگناها ومشکلات..................................................................................................................... 195
3-5- پیشنهادات.............................................................................................................................. 196
نتیجه گیری...................................................................................................................................... 200
منبع:
منابع و مأخذ
آمارنامه سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان ، سال 1385.
احمدپناهی، علی. سال 1388. تاریخ قومس ، سایت ویکی پدیا.
ارمغان، سیمین. سال 1386. کتاب توریسم و نقش آن در جغرافیا، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر.
الوانی، سید مهدی. دهشتی، زهره. سال 1373. اصول و مبانی جهانگردی، انتشارات بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، تهران.
اداره هواشناسی استان سمنان، سال 1386. پهنه بندی اقلیمی استان، جلد سوم.
افتخاری و مهدوی،سال 1385،مداخله در بافت های قدیمی و فرسوده شهری (سابقه و زمینه ها) ویژه نامه شماره 14 شهرداریهای وزارت کشور، سازمان شهرداری ها.
بختیاری، سعید. سال 1381،کتاب اطلس راه های ایران (مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی).
بنی اسدی، علی، سال 1372،سیمای استان سمنان، انتشارات مرکز آمار ایران، تهران.
پاپلی یزدی، محمدحسین. سقایی، مهدی. سال 1385. گردشگری (ماهیت و مفاهیم). انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
تقوایی،مسعود، احمدی،عبدالحسین. سال 1382، تعیین و تحلیلی سطوح برخورداری شهرستان ها و روستاها و بخشهای استان کرمانشاه، فصلنامه روستا و توسعه، انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی. سال ششم. شماره 1 و 2.
توسلی، محمود، سال 1387،فصلنامه عمران و بهسازی شهری، هفت شهر، وزارت مسکن و شهرسازی شماره 2.
جداری عیوضی، جمشید. سال 1373. مبانی جغرافیای آبها، انتشارات دانشگاه پیام نور.
جداری عیوضی، جمشید. سال 1383. ژئوموفولوژی ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور.
جوان،جعفر.تابستان سال1379.فصلنامه جمعیت وتوسعه.انتشارات سازمان ثبت احوال کشور.شماره 32
جهاندوست،رسول(کارشناسی ارشد جغرافیا دانشگاه تهران)،کوهستانی،قاسم(کارشناسی ارشد عمران دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی)،سال1387، گردشگری شهر و آثار آن بر سیما و فضای شهری، سایت مباحث علم جغرافیا.
حقیقت، عبدالرفیع. بهمن ماه سال 1362. کتاب تاریخ قومس. چاپ کادیان.
حافظ نیا، محمدرضا. سال 1383. مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت.
حبیبی، سید محسن. سال 1387. کتاب از شار تا شهر (تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن و تفکر و تأثر)، انتشارات دانشگاه تهران.
خدادادی،راحله،سال 1388،طرح پژوهشی بررسی تغییرات جمعیتی شهرستان سمنان، مشاور: یوسفعلی زیاری، باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان.
خیرالدین،علی، بیست و ششم بهمن سال1386.همایش ملی توانمندیها و موانع وراهکارهای توسعه گردشگری استان سمنان ، با همکاری سازمان میراث فرهنگی،دانشگاه سمنان.
دامغانیان، حسین. بیست و ششم بهمن ماه سال 1386، همایش ملی توانمندی ها و راهکارهای توسعه گردشگری استان سمنان، با همکاری سازمان میراث فرهنگی. دانشگاه سمنان.
دهقان نژاد، فاطمه. سال 1389. بافت قدیم فرهنگ نامه آموختنی یا واژگان درهم ریخته، دور ریختنی. سایت مؤسسه فرهنگی هنری راسخون.
رسولی، محمد. سال 1376، مجموعه مقالات چهاردهمین همایش تخصصی بافت های شهری و بهسازی و نوسازی بافت قدیم. وزارت مسکن و شهرسازی.
رضوانی، علی اصغر. سال 1381،جغرافیا و صنعت توریسم،انتشارات پیام نور.
رومینا، نادیا. سال 1384. پایان نامه کارشناسی ارشد؛بررسی تحولات کاربری زمین در بافت قدیم (مطالعه موردی شهر سمنان)،راهنما؛ یوسفعلی زیاری، مشاور؛زینب کرکه آبادی.
روزنامههمشهری،چهارشنبهبیستونهممهرماه1389،تعریفتوریست، سایتwww.hamshahrionline.com
روزنامه مستقل صبح ایران ،13 تیرماه سال 1386 ،آفرینش سنندج،خبرنگار آفرینش.
روال، راج، زمستان 1379. معماری از بطن جامعه و مردم برمی خیزد،مجله آبادی. سال هفتم. شماره 27 و 28، ویژه جشنواره ساختمان.
رهنمایی، محمدتقی. سال 1369. پلی کپی. جغرافیای اوقات فراغت و جهانگردی، جغرافیای دانشگاه تهران.
رهنمایی، محمدتقی،سال1374، توسعه بافت قدیم شهری (مفاهیم، سابقه و راهبردها)، مجموعه مقالات دومین سمینار مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی.
سازمان هواشناسی کشور،سال 1387 و اداره کل هواشناسی استان سمنان.
سازمان میراث فرهنگی دزفول ، سال 1389،سایت دزفول شناسی،سایت avaei.ir
سالنامه آماری استان سمنان،سال 1387، معاونت برنامه ریزی، برنامه و بودجه استانداری سمنان. (نوشته:ابوالفضل سمنانی)
سالنامه آماری استان سمنان، سال 1345 تا 1387، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان سمنان.
سایت جاذبه های گردشگری،سه شنبه دوازدهم دی ماه 1385، تاریخچه صنعت جهانی توریسم،وبلاگ پشتیبانی مقالات و متنهای وبلاگ اصلی مؤسسه گردشگری شیوار کوهستان.
سایت www.jamejamonline.ir. سال 1389.
سقایی، مهدی. دوازدهم اکتبر سال 2009، صنعت گردشگری ، سایت مطالعات گردشگری.
سیمای استان سمنان، سال 1381،جلد دوم،دفتر معاونت و برنامهریزی استانداری سمنان.
سازمان مسکن و شهرسازی. سال 1387. (نقشهها)
شرکت آب شهر سمنان،سال 1388.
شفقی، علی، سال 1376، راهکارهای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران. جلد یک. کیش.
شکویی، حسین. سال 1354. مقدمه ای بر جغرافیای جهانگردی، انتشارات تحقیقات اجتماعی، تهران.
شکوئی، حسین. سال 1377. اندیشه های نو در جغرافیا. تهران سازمان گیتاشناسی.
صادقی، حمیدرضا. سال 1388،شهردار نیاسر کاشان، کتاب نیاسر در کهن باغ شهر ایران. انتشارات میردشتی.
صیادجو، علی، سال89-88، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ نقش اقتصادی تعاونی در توسعه پایدار روستاها (مطالعه موردی شهرستان سمنان)،راهنما؛عباس ارغان، مشاور؛ عباس بخشنده نصرت ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان.
ضرغام، حمید،سال 1376،راهکارهای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران. جلد یک. کیش.
46-طاسیان، محمدجواد، سال 1383، میزگرد بحران بافتهای قدیمی و فرسوده شهری، ویژه نامه شماره 14 شهرداری، وزارت کشور، سازمان شهرداریها.
طرح جامع گردشگری استان سمنان. سال 1385. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
طرح جامع شهرستان سمنان. سال 1374. اداره کل مسکن و شهرسازی استان سمنان. جلد دوم.
طرح توسعه عمران و حوزه نفوذ (جامع شهر سمنان) ، سال 1388،مهندسین مشاور معمار و شهرساز.
عظیمی،محمدرضا، سال 1388. توریسم و نقش آن در توسعه شهری و وظایف شهرها در برابر آن،سایت صنعت توریسم.
فرزین، محمدرضا. سال 1383 و 1387. اقتصاد گردشگری، شرکت چاپ و نشر بازرگانی وابسته به مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
46-فرزام،فرهاد،سال1376،مجموعه مقالات چهارمین همایش تخصصی بافتهای شهری،وزارت مسکن وشهرسازی.
فلامکی، محمدمنصور، سال 1380 باز زنده سازی بناها وفضاهای کهن شهری. انتشارات دانشگاه تهران.
قبادیان،امیر،سال 1385،بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران،سایت روزنامه مردم سالاری،توسعه میراث فرهنگی و گردشگری.
کاظمی،مهدی، سال 1385،مدیریت گردشگری،انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کاویانی. نوزدهم آبانماه سال 1389، سایت مدیریت MBA و تحلیل روش SWOT در برنامهریزی استراتژیک و مدل SWOT.
کیدن، زیکفرید، سال 1365،فضا؛زمان و معماری. ترجمه منوچهر مزینی، تهران،چاپ سوم.
گلی، علی. بیست و یکم مهرماه سال 1387،نگاهی به وضعیت گردشگری در ایران و جهان، سایت آفتاب.
گلی،علی،سقایی،مهدی،عزتاللهمافی،نوزدهممهرماهسال1388، کاربرد مدل MS_SWOT در مدیریت گردشگری، مطالعه موردی کلانشهر مشهد، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 14.
گلی، علی. سی و یکم شهریورماه سال 1388،توریسم و جایگاه توریسم ایران، آن، سایت سیاحت جهانگردی و توریسم.
مرکز آمار ایران. سال 1386. اصول و مبانی جغرافیای جمعیت تهران. نشر قومس. چاپ دهم.
مرکز آمار ایران، سال 1385، نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن. معاونت برنامه ریزی و استانداری سمنان.
مشهدیزاده دهاقانی، ناصر. سال 1374. تحلیل ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. چاپ بهمن.
59-مجابی، سید مهدی. سال 1387، انسان اجتماعی و بافت قدیم، انسان اقتصادی و کلانشهر، خلاصه مقالات سمینار تداوم حیات در بافت قدیم شهرهای ایران. دانشکده معماری و شهرسازی، گروه مرمت و احیای ابنیه و بافتها
مخلصی، محمدعلی. چاپ جدید سال1388، کتاب آثار تاریخی سمنان.
مهندسین مشاور آرمانشهر، سال 1388،طرح جامع شهرستان سمنان،کارفرما سازمان مسکن و شهرسازی شهرستان سمنان.
مهندسی مشاور پارت، سال 1370، دفتر فنی استانداری سمنان. طرح جامع شهرستان سمنان،شاهرود.
63.مهندسین مشاور ایوان نقش جهان،سال 1388، مدیرعامل ناصر مشهدیزاده، طرح ساماندهی بافت فرسوده شهر سمنان، کارفرما؛ سازمان میراث فرهنگی. جلد اول و دوم.
مهندسین مشاور طالش. سال 1373. چگونگی مداخله و مواجهه با بناهای تاریخی و مراکز شهری جهان.
منشی زاده، رحمت ا.... سال 1376، اصول و مبانی جهانگردی، انتشارات سمت.
منصوری، سید امیر. سال 1383،پایان نامه کارشناسی ارشد؛ بررسی و شناخت اثرات توسعه شهر سمنان بر محیط دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان. راهنما: یوسفعلی زیاری، مشاور: زینب کرکه آبادی.
مؤمن لو، علی. بیست و هفتم بهمن ماه سال 1388، ضمانت و توسعه پایدار گردشگری شهری با حفاظت بافتهای تاریخی ،سایت ایرانمهران.
میرزایی،حسین.بیست ویکم اسفندماه سال1387، سایت جغرافیا و برنامهریزی شهری،گردشگری و احیاءبافت تاریخی.
نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. سال 1385
نوبخت، محمدباقر. پیروز، الهام. سال 1387،توسعه صنعت گردشگری در ایران؛موانع و راهکارها، انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
نوری نسب، جعفر. سال 1387،پایان نامه کارشناسی ارشد: تغییر الگوی کشت در روستای دهستان خرمارود شمالی، راهنما: عباس بخشنده نصرت، مشاور: عباس ارغان.
ورجاوند، پرویز، سال 1387، آب انبارها در ایران و قسمتهای مختلف آبانبارها ، سایت ویکی پدیا.
هنرپرور، عماد. ششم اردیبهشت 1389.گردشگریدر ایران گردآوریمقالات وگزارش و اخبار گردشگری. www.business_iran.persianblog.ir
یزدانی، مائده. سال 1386، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته معماری، راهنما،سید امیر منصوری، نقاط ضعف راهکارهای احیای بافت تاریخی، دانشگاه علم و صنعت ایران .
منابع لاتین:
Business policy (5th EDI) reading, MA-Addison Wesley
A model for creating innovative strategies for an enterprise and its application to a rural enterprise management passion 38 (10)
McDonald, M.H.B. (1993) the marketing planner, Oxford: Butter Worth-
Kajanus.2000.Heinemann
WHEELEN, T.L.HUNGER, J.D. 1995. Strategic management KAJANUS, M. 2000
Swar brook, John, 1998 sustainable tourism