پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها

word 1 MB 30064 127
1392 کارشناسی ارشد علوم سیاسی
قیمت قبل:۷۱,۱۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۳۲,۴۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدM.A.

    رشته پژوهش اجتماعی

    چکیده

    کشورهای خاورمیانه به دلیل شباهت در نظامهای سیاسی،دین مشترک،همجواری و ارتباطات نسبتاً زیاد،به شدت از تحولات یکدیگر متاثر شده و امکان مقایسه نوع تحولاتشان را برای محققین فراهم می آورند.بنابراین این پژوهش به لحاظ نظری در چهارچوب سیاستهای مقایسه ای و جامعه شناسی انقلاب ها جای می گیرد و با هدف بررسی مقایسه ای تحولات سیاسی-اجتماعی دو کشور تونس و مصر انجام گرفته است.روش تحقیق در این پژوهش تطبیقی- تاریخی بوده و ابزاری که برای گردآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته از نوع فیش برداری می باشد.تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز به صورت تطبیقی(مقایسه ای)انجام گرفته است.

    نتایج تحقیق نشان می دهد که تحولات دو کشور مصر و تونس،علی رغم تشابهات زیادی که در آنها مشاهده می شود، تفاوتهایی نیز در جنبش ها و تحولاتشان داشته و دو نمونه از پراهمیت ترین جنبش های منطقه خاورمیانه می باشند.همچنین نتایج نشان می دهد که جوانان و خصوصاً جوانان تحصیلکرده که به انتظارات طبقه ای خود دست نیافته اند، بیشترین نقش را در شروع و روند جنبش ها داشته اند.

    مقدمه

    خاورمیانه که مهمترین منطقه جهان عرب در قرن 21 لقب گرفته است در دهه های اول این قرن شاهد تحولاتی شد که چشم جهان را به خود خیره کرد. سال 2011 نقطه عطف این تحولات بود که به طور پیش بینی ناپذیری جنبش هایی مردمی سرتاسر جهان عرب را فرا گرفته و حکومت های دیکتاتوری کشورهای این منطقه را سرنگون کرد که یقیناً این تحولات در تاریخ عربی خاورمیانه فراموش شدنی نخواهد بود.

    جنبش های اجتماعی که به یک باره کشورهای عربی خاورمیانه را در بر گرفت، در حقیقت پاسخی به انباشت مطالبات و بحرانهای طولانی مدت در این کشورها بود. بحرانهای اقتصادی و معیشتی در این کشورها که ناشی از ضعف و سوء مدیریت نخبگان حاکم بود در دراز مدت منجر به پیدایش طبقه ای فقیر، تهی دست و حاشیه نشین شد و همراه با سایر عناصر بحران همچون بحران هویت و بحران مشروعیت و ... زمینه ساز شکل گیری جنبش های منطقه گردید.

    کشورهای منطقه عربی و خصوصاً تونس و مصر، همواره ظرفیت و قابلیت انقلابهای سیاسی و اجتماعی را داشتند و عوامل مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تاریخی بر توسعه ظرفیت های انقلابی این کشورها کمک نموده است. آنچه که در این مناطق به وقوع پیوست یقیناً از انقلاب هایی که مارکس و دوتوکویل[1] ازآن سخن گفته اند متمایز بوده و دارای ماهیتی متفاوت است.

    خودسوزی محمد بوعزیزی(دستفروش تونسی) در دسامبر 2010 که در اعتراض به توقیف کالاهایش صورت گرفت و به کناره گیری زین العابدین بن علی از قدرت منجر شد نقطه آغاز تحولات بوده و شعله این آتش مصر و دیگر کشورهای عربی را در بر گرفت. تحولات در مصر با الهام از رویداد تونس از 25 ژانویه 2011 و با فرخوان تجمع اعتراضی گروه جوانان حامی دموکراسی به نام جنبش 6 آوریل شروع و تا 18 روز استعفای حسنی مبارک را در پی داشت. اسلام خواهی، تغییر شیوه حکومتها، اصلاح ناکارآمدی دولت ها، مبارزه با فساد و توسعه فقر از جمله اعتراضات و خواسته های مردم انقلابی بود. در حقیقت این تحولات ریشه در خشم فروخفته مردم و ستم مداوم نظامهای اقتدارگرا در منطقه داشت که همراه با معضلات سنگین اقتصادی به تغییرات گسترده در سطح این جوامع انجامید.علی رغم وجود احزاب و گروههای شناخته شده در تونس و مصر و به رغم حضور مخالفان و منتقدان در این کشورها در جبهه مخالفان حاکمان دیکتاتور ،جرقه حرکت ضد دولتی به دست نوجوانان و جوانانی زده شد که از سوی نخبگان حاکم چندان جدی گرفته نمی شد.

    بیش از پنجاه درصد از جمعیت این کشورها را افراد جوانی تشکیل می دهند که اکثراً از هواداران گروههای سیاسی مخالف می باشند. اکثر آنها تحصیلکرده بوده و روز به روز نیز تعدادشان در حال افزایش می باشد. عدم پاسخگویی بازار کار به انتظارات این گروه، وضعیت نامناسب اقتصادی، افزایش مهاجرت و رشد سریع شهرنشینی، موجب پیدایش پدیده ای به نام«طبقه متوسط فقیر»[2] در این کشورها شده که عاملان اصلی جنبش های اجتماعی خاورمیانه همین طبقه می باشند. افراد این طبقه که به انتظارت و حق مسلم شان از حکومت دست نیافته اند احساس خشم اخلاقی دارند که جرقه ای مانند خودسوزی بوعزیزی شعله های این آتش را فوران می کند.

    پژوهش حاضر در پنج فصل سازمان داده شده است که فصل اول شامل مبانی تحقیق که در آن بیان مسئله، ضرورت انجام تحقیق، اهداف تحقیق، سوالات تحقیق، فرضیه ها و همچنین قلمرو زمانی و مکانی و مراحل انجام پژوهش معرفی شده است.

    در فصل دوم به پیشینه و مبانی نظری تحقیق پرداخته شده است در این فصل سابقه مطالعاتی موضوع در ایران و جهان، نظریه های مرتبط و همچنین چهارچوب نظری تحقیق آورده شده است.

    فصل سوم، روش شناسی تحقیق و تعریف مفاهیم را شامل می شود. در این فصل روش تحقیق، ابزار گردآوری اطلاعات، جامعه آماری، نحوه جمع آوری داده ها، روش های تجزیه و تحلیل داده ها و همچنین تعریف جنبش های اجتماعی و تقسیم بندی آنها معرفی شده است.

    فصل چهارم یافته های تحقیق است. در این فصل یافته های تحقیق در دو بخش یافته های توصیفی و یافته های استنباطی به همراه جداول ،نمودارها و اطلاعات حاصل از آنها آورده شده است.فصل پنجم نیز شامل نتیجه گیری و همچنین پیشنهادات، محدودیت و منابع می باشد.

    در انتها بر خود وظیفه می دانم از اساتید محترم که در انجام این رساله راهنما و مشوق بنده بودند خاضعانه تشکر نمایم. در همین راستا از جناب آقای دکتر فیروز راد، جناب آقای دکتر محمد علی قاسمی و جناب آقای دکتر سرمست، که لطف بی دریغشان شامل حال این جانب شده صمیمانه تشکر نمایم.

    همچنین از کمک ها و راهنمائیهای اساتید بزرگوار جناب آقای دکتر صمد عابدینی، جناب آقای دکتر صمد رسول زاده، جناب آقای دکتر جعفر ابراهیمی و خانم دکتر عزیزخانی تشکر و قدردانی نمایم. نهایتا از عوامل مرکز پژوهش های علمی و استراتژیک خاورمیانه و پژوهشکده مطالعات راهبردی که در گردآوری منابع این پژوهش کمال همکاری را با بنده داشتند صمیمانه سپاسگذارم.

    1-2بیان مساله

    خاورمیانه یکی از مهم ترین مناطق استراتژیک دنیا می باشد که در سال 2011 شاهد تحولات اساسی در کشورهای این منطقه بودیم. تحولاتی که ساختار سیاسی- اجتماعی کشورها را دگرگون کرده و حاکمان خود را از اریکه قدرت و تخت بر زمین انداختند. این کشورها همواره ظرفیت و قابلیت انقلاب های سیاسی را داشته اند و عوامل مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تاریخی بروجود و توسعه ظرفیتهای انقلابی در این منطقه کمک نموده است.

    به نظر میرسد آنچه که در مناطق عربی در حال وقوع است از انقلاب هایی که مارکس از آن ها سخن گفته متمایز و دارای ماهیت متفاوتی باشد. تحول و دگرگونی های این منطقه به گونه ای است که بسیاری از نویسندگان و تئوری پردازان در حوزه ی سیاسی و اجتماعی آن را تنها رویای خوش بینانه برای ملتهای خاورمیانه نمیدانستند و حتی خود مردمان این منطقه در سایه ی نظام های چندین و چند ساله ی خودکامه و دیکتاتوری، چنین بیداری و خیزش را سرابی بیش نمی پنداشتند. اما در دسامبر 2011 با خودسوزی جوان دست فروش تونسی به نام "محمد بو عزیزی" در اعتراض به توقیف کالاهایش و تحقیری که یک مأمور زن شهرداری به او روا داشته بود، جرقه های آتشی را که در دل مردمان آن منطقه به علت حکومت دیکتاتوری کشورهایشان بود را شعله ورتر کرد و این شعله ها به قدری گسترش یافت که در مدت زمان کوتاهی در سراسر خاورمیانه و کشورهای دیکتاتوری واقع در شمال آفریقا گسترش یافت. سرآغاز همه ی جنبش ها در خاورمیانه از کشور تونس بوده، اما شعله تحولات انقلاب تونس بدلیل فناوریهای ارتباطی اخیر به نقاط دیگر جهان هم کشیده شده و از طرف دیگر، زبان عربی مشترک بین اینها نقش مهمی را در ارتباط بین آن کشور ها ایفا میکند. مطالعات اولیه تحولات منطقه عربی نشان داده است که این انقلابها عمدتاً بدون رهبری و بدون ساختار متمرکز حرکت میکنند و محور تحولات بیشتر بر دوش جوانان منطقه میباشد، به طوری که این جوانان و تحصیل کرده های کشورهای مختلف عربی با یکدیگر ارتباط گسترده ای دارند.

    اسلام خواهی، تغییر شیوه حکومت ها، اصلاح ناکارآمدی دولت ها و مبارزه با فساد و توسعه ی فقر از جمله اعتراضات و خواسته های مردم انقلابی بوده و همچنین بحران هویت عربی و تحقیر ملل عرب نیز میتواند از دیگر عوامل این اعتراضات باشد.

    به هرحال قابل پیش بینی بود که اتفاقات تونس در نقاط دیگر هم تکرار شود، گرچه مشخص نبود کجا.اما ما دیدیم که در مصر رخداد و سپس در شمار دیگری از کشور ها از جمله عمان، الجزایر، یمن، اردن، بحرین و ... در حال تکرار است. (Bayat, 2010)

     گردانندگان اصلی این جنبشها مردم و به خصوص جوانان کشورهای خاورمیانه بودند که دیگر صبرشان لبریز شده بود و خواستار تغییرات ریشه ای در ساختارهای سیاسی و اجتماعی کشورهایشان بودند. مردم در اعتراض هایشان شعار استقلال فکری و سیاسی را فریاد میزدند.

    در دو دهه ی اخیر تغییرات ساختاری مهمی در کشور های خاورمیانه صورت گرفته است.اینجوامع بشدت درحال شهری شدن هستند، بیشتر مردم در شهرها زندگی میکنند تا روستاها. شهرنشینی هم تعدادی نیاز به وجود می آورد و حقوق شهروندی ایجاد میکند. به علاوه، این کشورها به درجه ی بالایی، جمعیت جوان دارند وهمین ها هم در شهرها زندگی میکنند و بالاخره این که در دو دهه گذشته یک انقلاب آموزشی و یک انفجار آموزشی در این کشورها به وجود آمده است، یعنی مدارس و دانشگاه های مختلفی دایر شده که در هر سال هزاران نفر از این دانشگاه ها فارغ التحصیل میشوند، اما زمانی که وارد بازار کار میشوند شغلی را که می خواهند را به دست نمی آورند.

    نتیجه این میشود که در این کشورها هزاران نفر تحصیل کرده، بیکار وجود دارد و این یک چالش جدید است، این وضعیت یک طبقه جدید به نام"طبقه متوسط فقیر" به وجود میآورد که همین ها مهم ترین بازیگران این نوع انقلابها هستند.(Bayat 2010)

    مشارکت سیاسی جوانان، که البته ناکافی است، نشان دهنده ی یک تغییر برجسته در سطوح سیاسی و اجتماعی می باشد. در حیطه ی اجتماعی این نسل تحصیل کرده تر از نسل قبلی است، این نسل همچنین دارای نرخ زاد و ولد کمتر و به طور ضمنی پایبندتر به یکسان بودن حقوق جنسیتها میباشد.

    حکومتهای عربی، حکوتهای استبدادی و فردی توام با فساد گسترده و به طور خلاصه حکوتهای غیر دموکراتیک اند و لذا فاقد خصوصیات حیاتی و مهمی چون آزادی و لوازم آن، شفافیت پاسخگویی و مشارکت سیاسی حقیقی اند. همچنین در این کشور ها نهادهای جامعه ی مدنی عمدتاً بسیار ضعیف اند.اغلب این حکومتها به صورت تک حزبی اداره میشدند و حکومت گران کوشیده اند با توسل به انواع ترفندها ، مانع ظهور و قدرت گیری سازمان های غیر حکومتی و مستقل شوند زیرا این امر به معنای قبول نقد حکومت و افشای عیوب آن میبود. اگر نقاط فوق را در نظر داشته باشیم، جای تعجب نخواهد بود که انتظار اعتراض و مخالفت داشته باشیم. اما ابزار مخالفت تنها بر بستر عینی و مشکلات صورت نمیگیرد بلکه به لحاظ ذهنی (راه حل مشکلات) هم باید زمینه های آن مهیا باشد.فساد گسترده باعث فقر و فلاکت میشود و از رشد و توسعه ممانعت به عمل آورده و عقب افتادگی پروژه ها را پیش می آورد؛ شکاف طبقاتی و نارضایتی هم از اثرات فساد گسترده است. امری که به جز معدود کشور های مرفه و کم جمعیت و با درآمد نفتی بسیار بالا، در اغلب مناطق جهان عرب مشهود است. فقدان آزادی موجب نارضایتی طبقات تحصیل کرده و بیکار میشود و آرزوی مشارکت سیاسی افرادی را که آصف بیات "طبقه متوسط فقیر" میخواند ناکام میگذارد؛ طبقه ای که از اوضاع طبقات متوسط در دیگر نقاط جهان مطلع است و با اتکا به تکنولوژی های جدید اطلاع رسانی و ارتباطاتی و مهم تر از همه اینترنت، می تواند حال و روزخود را با دیگر نقاط جهان مقایسه کند(از همین روست که این انقلاب ها را، جنبش ها و انقلاب های توییتری و فیسبوکی خوانده اند)وحکومت خویش راعامل اصلی مشکلات وعقب ماندگی و ... به حساب آورد.(قاسمی،9:1392)

    در میان کشور های تحت تاثیر این جنبش ها در خاورمیانه، کشور تونس که آغازگر این تحولات و در مرحله بعد کشور مصر می باشد. این کشورها به دلیل دارا بودن نظامهای آموزشی پیشرفته و کارآمدی اقتصادی و نیز به عنوان مرکز ثقل اندیشه های سیاسی و مذهبی در جهان عرب می باشند و به همین دلایل تحولات این دو کشور در خاورمیانه از برجستگی بالایی برخوردار میباشد.

    با این حال با بررسی حوادث منطقه عرب و به ویژه دو کشور تونس و مصر به عنوان خاستگاه این جنبش ها، این سوال به ذهن متبادر می شود که ماهیت این تحولات و قیام های مردمی در منطقه ی عربی چیست؟ آیا تفاوتی بین تحولات سیاسی- اجتماعی روی داده در دو کشور تونس و مصر وجود دارد؟ و همچنین کدام یک از نظریات موجود درباره تحلیل انقلاب ها و جنبش ها توانایی تبیین این پدیده را دارد؟

    1-3اهمیت و ضرورت تحقیق

    فهم جنبشهای اجتماعی اکنون به جزیی پایدار و اساسی از علوم اجتماعی تبدیل گردیده است. همانند علوم اجتماعی که محصول تکامل نهاد های مدرن اند،جنبش های اجتماعینیز محصول فرعی گسترش مدرنیته اند.ایده «جنبش اجتماعی» مانند سایر مفاهیم علوم اجتماعی بخشی از واقعیت را توصیف نمیکند بلکه شیوه ی برساختن واقعیت اجتماعی است. ( تورن،69:1386)

    در کشور هایی که حکومت هایی مردم سالار دارند، جنبش های اجتماعی از عوامل پیشرفت نظام و توجه بیشتر آن به مشکلات اجتماعی و سیاسی میشوند که در نهایت، به بهبود عملکرد آن نظام و حتی گاه به تغییر سیاست ها و نخبگان می انجامد. در مقابل کشورهایی که تحت حکمرانی غیر مردم سالار بوده وحاکمانی دیکتاتور بر مسند قدرت باشند، قیام ها و جنبشهای اجتماعی سبب گسترش و تعمیق بیشتر بحران های نظام خواهد شد، زیرا این نظام ها به دلیل دارا بودن ساختار غیر دموکراتیک، از پاسخگویی به مطالبات و خواسته های معترضان ناتوان خواهند بود. چنین نظامی گاه به جنبه هایی از مطالبات اجتماعی مردم با ایجاد تغییراتی در نوع رابطه ی نظام با معترضان پاسخ میگوید.

    همچنین گاه در جهت عدم پاسخگویی به مطالبات مردم و یا ناتوانی در پاسخگویی اقناع کننده به معترضان، تلاش میکند به جنبه ای از خواسته ها پاسخ دهد و جنبه های متعدد دیگر را پاسخ نداده و یا رد کند و در مجموع نمیتواند از این مطالبات برای پیشرفت مردم سالارانه و گشایش سیاسی بهره گیرد.

    جنبشهای اجتماعی خاورمیانه و کشورهای عربی نیز، پاسخ به انباشت مطالبات و بحران های طولانی مدت در این کشور ها میباشد. بحران اقتصادی و معیشتی که ناشی از سوء مدیریت نخبگان حاکم بوده و در دراز مدت، منجر به پیدایش طبقه ای فقیر و تهی دست و حاشیه نشین شده است، میتواند به همراه سایر عناصر بحران، که همان بحران هویت، بحران مشروعیت و بحران فرهنگی و ... است، زمینه ساز شکل گیری این جنبشها باشد. تعداد قابل توجهی از کشور های عربی از جمله تونس و مصر در زمینه ی سیاست داخلی با مشکل انسداد کامل سیاسی، عدم گردش ادواری قدرت و در یک کلمه حکومت های استبدادی و شبه مطلقه مواجه بوده اند (بحران مشروعیت).

    در زمینه سیاست خارجی نیز این حکومتها وابستگی بسیار بالایی به قدرت های خارجی داشته و در حقیقت، منافع ملی کشور ها وملت هایشان را نمایندگی نمیکرده اند، وضعیتی که باعث تحقیر جدی و از بین رفتن عزت و کرامت ملت ها شده است (جنبه ای از بحران عمومی تر هویت).

     این کشور ها در زمینه اقتصادی و مدیریتی نیز با مشکلاتی جدی روبهرو بوده و حکومت های آنها نتوانسته اند یک الگوی نسبتاً موفق در زمینه ی مدیریت و اقتصاد به ملت های خود ارائه دهند (بحران کارآمدی).

    وقتی این گونه بحران های تودرتو، متراکم و انباشته میشود و این امر در طی یک دوران طولانی صورت میگیرد، به دنبال فرصتی است تا خود را به صورت انفجاری نشان دهد. بر این اساس، هرگاه دستاورد های گروه فاقد امتیاز و تهی دستان در جوامع جهان سوم توسط قدرت سیاسی تهدید شود، آن ها از طریق اقدامات مستقیم به حرکت های آشکار و جمعی دست میزنند که میتواند نمودی سیاسی پیدا کند.

    از آنجا که بسیاری از تحلیل گران،اعتراض مردمی در جهان عرب را به ناکار آمدی و پاسخگو نبودن دولت ها نسبت داده اند، بررسی نحوه تکوین دولت مدرن در این منطقه و ویژگی های آن از یک سو و عملکرد و  رفتار دولت های اقتدارگرا با مردم از سویی دیگر، میتواند ما را در رسیدن به سر منزل مقصود و شناختن ماهیت دولت در خاورمیانه یاری رساند. بنابراین، هدف، در واقع، تعیین نوع و ماهیت این جنبش ها و نیز امکانات و توانایی های آنها و در صورت امکان پیش بینی آینده این جنبش ها است. مسئله مهم دیگر آن است که آیا آنچه در کشور های مختلف خاورمیانه و خصوصا تونس و مصر رخ میدهد از جنس و ماهیت یکسانی برخوردار میباشند یا اینکه با انواع متفاوتی از جنبش های اجتماعی در خاورمیانه مواجه ایم؟

     

    Alexe de tequoille

     

    Middle Class Poor

    Abstract

    Middle East countriesdue to thesimilaritiesinpolitical systems, common religion, neighborhoodandrelatively high communications heavily influenced byotherdevelopmentsandtoprovidecomparedtoits development for researchers. Therefore this research theoretically takesplace in framework comparative politics and the sociology of the revolution that with the purpose of studying comparative political-social developments of two countries Tunisia and Egypt has been done. Research method inthis study was adaptive-historyandthe toolsusedto collectinformation is type oftaking notes and theinformation analysiswascomparative(comparison).

    Results of the study shown that developments both Egypt and Tunisia have many despitethere have differencesin the movementandits development, and two samples of the most important movements are in the Middle East.Alsoresultsindicate thatespeciallyeducated youthwhohave not achievedtheexpectations oftheirclass, have hadthegreatest roleinstartand trends of movement. 

  • فهرست:

     

    فهرست مطالب

    عنوان                                                                 صفحه

    فصلاول: کلیات....................................................................................................................................... 1

    1-1 مقدمه........................................................................................................................................ 2

    1-2 بیانمساله.................................................................................................................................... 4

    1-3اهمیتوضرورتتحقیق......................................................................................................................... 8

    1-4اهدافتحقیق................................................................................................................................ 10

    فصلدوم: مبانینظریوپیشینهتحقیق............................................................................................................... 11

    2-1 مفهوم و تاریخچه......................................................................................................................... 12

    2-1-1تعاریف مفاهیم                                                                                                                       12

    2-1-1-1جنبش های اجتماعی.......................................................................................................... 12

    2-1-1-2 نتقسیم بندی جنبش های اجتماعی........................................................................................ 12

    2-1-1-2-1جنبش نمایشی…………. 12

    2-1-1-2-2 جنبش وا پس گرا                                                                                                            13

    2-1-1-2-3جنبشترقی خواهانه......................................................................................................... 13

    2-1-1-2-4جنبش محافظه کارانه.......................................................................................................... 13

    2-1-1-2-5 جنبش اصلاح طلب........................................................................................................ 13

    2-1-1-2-6 جنبش انقلابی.............................................................................................................. 13

    2-1-1-2-7 جنبش آرمان گرا.............................................................................................................. 13

    2-1-1-2-8 جنبش کوچنده................................................................................................................ 14

        2-1-1-3 شرایط پیدایش جنبش های اجتماعی..................................................................................... 14

    2-1-1-4 آلن تورن و جنبش های اجتماعی جدید...................................................................................... 15

    2-1-1-5 جنبش های اجتماعی در عصر انقلاب اطلاعات............................................................................... 16

    2-1-1-6 ماهیت جنبش های جدید اجتماعی در خاورمیانه........................................................................... 17

    2-1-2 تاریخچه مطالعات جنبش های اجتماعی.......................................................................................... 18

    2-1-3 ویژگی جنبش ها در خاورمیانه..................................................................................................... 20

    2-1-3-1 مردمی بودن....................................................................................................................... 20

    2-1-3-2 فقدان رهبری مشخص............................................................................................................ 21

    2-1-3-3 پیشتازی جوانان................................................................................................................... 21

    2-1-3-4 نقش تسریع کننده رسانه ها..................................................................................................... 21

    2-1-3-5 هویت گرایی....................................................................................................................... 22

    2-1-3-6 مشی مسالمت آمیز............................................................................................................... 22

    2-1-4 رابطه میان جامعه و حکومت........................................................................................................ 23

    2-1-5 جایگاه احزاب و گروه های سیاسی در جنبش ها................................................................................. 27

    2-2 پیشینه نظری ............................................................................................................................ 34

    2-2-1 نظریه قیام علیه تحقیر .............................................................................................................. 34

    2-2-2 نظریه ساقه های زیر زمینی......................................................................................................... 35

    2-2-3 نظریه ییشروی آرام................................................................................................................... 36

    2-2-4 نظریه زندگی به مثابه سیاست .................................................................................................... 37

    2-2-5 نظریه موج چهارم دموکراسی........................................................................................................ 39

    2-2-6 نظریه طبقه متوسط فقیر............................................................................................................ 40

    2-3 پیشینه تجربی............................................................................................................................ 41

    2-3-1 تحقیقات داخلی....................................................................................................................... 42

    2-3-2 تحقیقات خارجی...................................................................................................................... 44

    2-4 چهار چوب نظری......................................................................................................................... 47

    2-5 مدل تحلیلی.............................................................................................................................. 48

    2-6 سوالات و فرضیات پژوهشی............................................................................................................. 48

    فصلسوم: روششناسیوتعریفمفاهیم................................................................................................................ 50

    3-1 روشپژوهش................................................................................................................................ 51

    3-2 ابزارگردآوریاطلاعات..................................................................................................................... 52

    3-3 جامعهآماری............................................................................................................................... 52

    3-4 نحوهجمعآوریدادهها..................................................................................................................... 52

    3-5 روشتجزیهوتحلیلدادهها.................................................................................................................. 53

    3-6 قلمرو زمانی و مکانی پژوهش........................................................................................................... 53

    3-7 مراحل اجرای تحقیق..................................................................................................................... 53

    فصلچهارم : یافته های پژوهشی.................................................................................................................. 55

    4-1 مقدمه...................................................................................................................................... 56

    4-2 خاورمیانه.................................................................................................................................. 56

    4-3 پیامدهایبحراناقتصادی.................................................................................................................. 58

    4-4 اختلالاتجمعیتی.......................................................................................................................... 68

    4-5 حکومتونقشرهبری........................................................................................................................ 76

    4-6 واکنشارتشدرتحولات..................................................................................................................... 80

    4-7 نقششبکههایاجتماعی.................................................................................................................... 83

    4-8 نقش آمریکادرتحولات................................................................................................................... 88

    4-9 قیاممردمتونس............................................................................................................................ 91

    4-10 قیاممردممصر........................................................................................................................... 96

    4-11یافتههایاستنباطی..................................................................................................................... 101

    فصلپنجم : بحث و نتیجه گیری............................................................................................................... 106

    5-1 مقدمه.................................................................................................................................... 107

    5-2 خلاصه یافته ها......................................................................................................................... 107

    5-3 بحثونتیجهگیری........................................................................................................................ 110

    پیشنهادها...................................................................................................................................... 112

    الف)پیشنهادهایکاربردی................................................................................................................. 112

    ب)پیشنهادهایپژوهشی................................................................................................................... 113

    مشکلات و محدودیتها....................................................................................................................... 113

    منابعومآخذ.................................................................................................................................... 114

     

     

    منبع:

     

    منابع و مآخذ :

    ابراهیم، سعد الدین؛ 1390؛ کتاب بیداری اسلامی 1 (دلایل و ریشه ها)؛ ترجمه کمال باغجری؛ تهران ؛ نشر موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.

    ابراهیم، محمد؛ 1385؛ جنبش اسلامی تونس؛ ترجمه جواد اصغری؛ تهران؛ انتشارات اندیشه سازان نور.

    افتخاری، اصغر؛ 1391؛ بیداری اسلامی و تحولات منطقه ای؛ تهران ؛ انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) .

    امینی، آرمین؛ اکبری، مرتضی؛ نقش شبکه های اجتماعی مجازی در تحولات غرب آسیا(خاورمیانه) مطالعه موردی مصر و تونس؛ فصلنامه علمی- تخصصی عملیات روانی؛ سال نهم؛ تابستان 1391؛ شماره 33.

    بیات، آصف؛ 1391؛ سیاست های خیابانی: جنبش تهی دستان در ایران؛ ترجمه سید اسدالله نبوی چاشمی؛تهران ؛ انتشارات پردیس دانش .

    پور سعید، فرزاد؛ 1392؛ بیداری اسلامی در جهان عرب؛ تهران ؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی .

    تورن، آلن؛ مقدم ای بر مطالعه جنبش های اجتماعی؛ ترجمه علی حاجلی؛ تهران ؛ انتشارات جامعه و فرهنگ .

    جعفری ولدانی، اصغر؛ 1388؛ چالش ها و منازعات در خاورمیانه؛ تهران ؛ ناشر پژوهشکده مطالعات راهبردی .

    جمعی از نویسندگان؛ 1391؛ کتاب بیداری اسلامی 2(ویژه مطالعات موردی)؛ تهران ؛ انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر .

    حافظ نیا، محمدرضا؛ 1387؛ مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی؛ چاپ چهاردهم ؛ تهران ؛ انتشارات سمت .

    خانی، حسین؛ نقش و جایگاه جنبش های جدید اجتماعی در تحولات مصر؛ گزارش راهبردی؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ مرداد 1390.

    خانی، حسین؛ بررسی علل تحولات تونس و گزینه های پیش روی جمهوری اسلامی ایران:گزارش راهبردی؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ اردیبهشت 1390.

    ذوالفقاری، مهدی؛ 1391؛ بیداری اسلامی: مبانی فلسفی و عملگرایی اسلامی؛ تهران ؛ انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) .

    رتیزر، جرج، 1389؛ نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر؛ ترجمه محسن ثداثی؛ چاپ شانزدهم ؛ تهران ؛ انتشارات علمی .

    رفیع پور، فرامرز؛ 1385؛ با تکنیک های خاص تحقیق در علوم اجتماعی؛ چاپ چهارم ؛ تهران ؛ ناشر شرکت سهامی انتشار .

    ریگین، چارلز؛ 1388؛ روش تطبیقی: فراسوی راهبردهای کمی وکیفی؛ ترجمه محمد فاضلی؛ تهران ؛انتشارات آگاه .

    شاذلی، سعد الدین: 1385؛ جنگ اکتبر 1973؛ ترجمه بیژن افتخاری جهرمی؛ تهران ؛ انتشارات اطلاعات .

    شرابی، هاشم؛ 1380؛ پدر سالاری جدید: نظریه ای درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب؛ ترجمه احمد موثقی؛ تهران ؛انتشارات کویر .

    عماره، محمد؛  1391؛ بیداری اسلامی(انقلاب مصر)؛ تهران ؛ انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) .

    قاسمی، محمدعلی؛ پدر سالاری جدید؛ تاملاتی در تعامل دولت و شهروندان در قیام های 2011 جهان عرب؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ 1392.

    قنبرلو، عبدالله؛ چشم انداز سیاست خارجی مصر در دوره پس از مبارک؛ گزارش راهبردی؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ فروردین 1390.

    مارتین، لنور؛ 1383؛ چهره جدید امنیت در خاورمیانه؛ ترجمه قدیر نصری؛ ناشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    معدل، منصور؛ 1383؛ طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران، ترجمه محمدسالار کسرائی؛ تهران ؛ انتشارات باز .

    موسوی، سید حسن؛ پیامدهای ملی و منطقه ای برکناری نظامیان از صحنه سیاسی مصر؛ فصلنامه مطالعات خاورمیانه: سال نوزدهم؛ شماره سوم؛ پاییز 1391.

    میر جعفری، حسین؛ نورانی، مرتضی؛  1388؛ روش پژوهش در تاریخ؛ تهران ؛ انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی .

    میر محمدی، مهدی؛ مصر دو سال پس از انقلاب مصر؛ ماه نگار راهبردی دیده بان امنیت ملی؛ شماره یازدهم؛ اسفند 1391؛ شماره 11.

    نصری، قدیر؛ تاملی نظری در ماهیت و روند تغییر در جهان عرب؛ فصلنامه مطالعات راهبردی؛ سال چهاردهم؛ شماره دوم؛ تابستان 1390؛ شماره 52.

    نیاکوئی، امیر؛ تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا: ریشه ها و پیامدهای متفاوت؛ فصلنامه روابط خارجی؛ سال سوم؛ شماره چهارم؛ زمستان 1390؛ شماره 8.

    نیوز، ویلیام لاورنس؛ 1389؛ شیوه های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی؛ ترجمه حسن دانائی فرد، حسین کاظمی؛ تهران ؛ نشر مؤسسه کتاب مهربان .

    واعظی، محمود؛ 1390؛ بحرانهای سیاسی و جنبش های اجتماعی در خاورمیانه؛ تهران ؛  انتشارات وزارت امور خارجه .

    هانتینگتن، ساموئل؛ 1373؛ موج سوم دموکراسی در پایان سده بیستم؛ ترجمه احمد شهسا؛ تهران ؛ انتشارات شهسا .

    هرایر، دکمجیان؛ 1372؛ جنبش های اسلامیدر جهان عرب؛ ترجمه حمید احمدی؛ چاپ دوم ؛تهران ؛ انتشارات کیهان .

    هروی، جواد؛ 1389؛ روش تحقیق و پژوهش علمی در تاریخ؛ چاپ دوم ؛ تهران ؛ انتشارات امیرکبیر .

    یزدان فام، محمود؛ تحولات مصر: بسترها، سناریوها و پیامدها؛ گزارش راهبردی؛ انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ بهمن 1389.

    Haruza alavi, ``Thestate in post-colonial societies: Pakistan and Bangladesh,`` in: harry goulbourne, ed., politics and the third world (London:macmillan,1979).

    Samir amin, unequal Development: A study of the social formation of peripheral capitalism (New york: monthly review press, 1976).

    Saad Eddin Ibrahim, ``Egypt's Islamic Militants," In Ali E. Hillal Dessouki, ed.,Islamic Resurgencn in the Arab world (New york: praeger, 1982).

    پایگاه خبری،تحلیلی "تازه"http://www.tazeh.net

    سایت خبرگزاری دانشجویان ایران«ایسنا»:http://www.isna.ir

    سایت خبری گروه «پروسه»: http://www.processgroup.org

    سایت مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر ایران   http://www.tisri.org

    کتابخانه دیجیتالی دید:http://www.did.ir

    http://www.khabaronline.ir/news-126393

    http://www.theworldfactbook.com


موضوع پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, نمونه پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, جستجوی پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, فایل Word پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, دانلود پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, فایل PDF پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, تحقیق در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, مقاله در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, پروژه در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, پروپوزال در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, تز دکترا در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, پروژه درباره پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, گزارش سمینار در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها, رساله دکترا در مورد پایان نامه مقایسه تحولات سیاسی اجتماعی مصر و تونس از سال های 91-90 و علل بروز تحولات در این کشورها

برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M. A.) رشته :جغرافیای سیاسی چکیده دراین پژوهش سعی شده که با بررسی نظریه های جغرافیای سیاسی و تحولات آتی که در روند این نظریه‎ها گذشته است یک بررسی اجمالی صورت گیرد. آلفرد ماهان بر نقش مناطق دریایی و هالفورد مکیندر بر نقش مناطق خشکی تاکید می کند. سایر نظریه ها ملهم از این دو نفراست. هالفورد مکیندر بر نقش مناطق خشکی تاکید می کند هالفرد مکیندر، نظریه ...

پایان‌نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته فناوری اطلاعات چکیده: شیوه‌های تبلیغی زیادی از انبیا و پیامبران ذکرشده، آنان بر دعوت مشترک به توحید، معاد، اصول اخلاقی و ... تکیه داشته‌اند. پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام نیز، تبلیغ به‌ویژه در شکل «منبر» یکی از ابزارهای اصلی انتقال معارف اسلامی بود و در طول تاریخ تا امروز، دستخوش تحولات فراوان بوده است؛ امّا اساس و بنای آن، اصالت خود را ...

فصل اول معرفي و کليات 1-1 مقدمه انسان از ديرباز در انديشه استفاده مؤثر و مفيد از توانايي‌ها، امکانات و منابعي که در اختيار داشته، بوده امّا در دنياي صنعتي امروز اين امر بيش از هر زمان د

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی گرایش بازرگانی بین الملل چکیده انقلاب اطلاعات و ابرفضای شبکه ای ، چشم انداز بازاریابی و نقش آفرینان سنتی آن را دگرگون ساخت و فرصتهای تازه ای را در اختیار صاحبان کسب و کار قرار گرفته است. دسترسی آسان به اطلاعات، امکان مقایسه سریع محصولات و بسیاری دیگر از امکانات اینترنت قدرت مصرف کنندگان را به مراتب بیشتر ساخته است. و ...

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق.M.Sc گرایش: قدرت چکیده: درسالیان اخیردو تحول بزرگ درسیستم­های قدرت رخ‌داده است. یکی از این تغییرات مربوط به تجدید ساختار صنعت برق و تبدیل محیط متمرکز سنتی به یک محیط غیرمتمرکز می­باشد. تحول دیگردر زمینهٔگسترش استفاده از منابع تولیدپراکنده بخصوص منابع تجدیدپذیردرصنعت برق هست. نکته مهم اینکه در محیط رقابتی بدون اتخاذ راه­کارهای مناسب، ...

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق.M.Sc گرایش: قدرت چکیده: درسالیان اخیردو تحول بزرگ درسیستم­های قدرت رخ‌داده است. یکی از این تغییرات مربوط به تجدید ساختار صنعت برق و تبدیل محیط متمرکز سنتی به یک محیط غیرمتمرکز می­باشد. تحول دیگردر زمینهٔگسترش استفاده از منابع تولیدپراکنده بخصوص منابع تجدیدپذیردرصنعت برق هست. نکته مهم اینکه در محیط رقابتی بدون اتخاذ راه­کارهای مناسب، ...

پايان‏نامه کارشناسي ارشد رشته مهندسي معماري ­معماري (M. A)   خرداد ماه 1393 چکيده: اين نوشتار برگرفته از پژوهشي مي باشد که در جهت شناسايي عوامل موثر بر برقراري ارتباط فضاهاي

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مددکاری اجتماعی چکیده: هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت­ های ارتباط مؤثر و جرأتمندی بر سازگاری اجتماعی دانشجویان ورودی جدید دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. روش: روش این تحقیق نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه های آزمایش و گواه استفاده شده است.جامعه آماری: این پژوهش120 دانشجوی ورودی نیمسال دوم تحصیلی بودند. نمونه ...

پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، رشته تحقیق در ارتباطات چکیده سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه­های رشد و پیشرفت به طور عام و توسعه اجتماعی به طور خاص مورد توجه جدی حوزه­های پژوهش علوم­اجتماعی برای سنجش کیفیت تعاملات اجتماعی بوده است. به طور کلی میزان سرمایه­اجتماعی در هر گروه یا جامعه­ای نشان­دهنده میزان اعتماد افراد به یکدیگر است؛ همچنین وجود میزان قابل قبولی ...

چکیده: سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه گر در ایران ، تنها عرضه کننده کامل حمایت های اجتماعی می باشد که می تواند در یک سازمان عملیاتی شود. مانند: مستمری بازنشستگی ، ازکارافتادگی بازماندگان ، تامین هزینه های درمان ، مقرری بیمه بیکاری ، کمک عائله مندی ،کمک هزینه ازدواج ، غرامت دستمزد ایام بیماری ودیگر انواع خدمات بیمه ای و درمانی. از سوی دیگر امروزه یکی از ارکان ...

ثبت سفارش