پایان نامه بررسی عوامل روانی اجتماعی موثر بر استراتژی های مقابله ای بیماران ام اس شهر همدان

پایان­نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی - جامعه­ شناسی

چکیده:

        بیماری مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری عصبی مزمن و پیش­رونده است که در نتیجه مجموعه­ای از عوامل محیطی (مانند فشارهای روحی یا تنش) یا ژنتیکی بروز می­کند. سن ابتلا برای بیماری حدود 20 الی 40 سال می­باشد لیکن می­تواند در هر سنی پیشرفت نماید. ام­اس معمولاً دوران عود و فروکش دارد و درصد بالایی از افراد مبتلا به این بیماری دچار این وضعیت می­شوند. به طور کلی بروز علائم غیر قابل پیش بینی هستند و علل آن ناشناخته است بدین ترتیب لازم است که این بیماران با بیماریشان مقابله کنند و تطابق یابند. مقابله به عنوان تلاش­های رفتاری و شناختی فعالانه یا منفعلانه در پاسخ به شرایط استرس­زا و به منظورتسلط یافتن بر چالش­های حاصل از بیماری و همچنین کاهش آثار منفی آن است بنابراین در این تحقیق تاثیر عوامل روانی اجتماعی مختلف بر استراتژی­های مقابله­ای در بیماران ام اس بررسی می­شود. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه پژوهش، شامل کلیه زنان و مردان مبتلا به ام­اس و عضو انجمن ام­اس شهر همدان می­باشد. در این تحقیق روش نمونه­گیری به روش در دسترس انجام شد و 252 نفر در این مطالعه شرکت داشتند. جهت گردآوری داده­ها از پرسشنامه استاندارد استراتژی­های مقابله­ای لازاروس و فولکمن، پرسشنامه محقق ساخته حمایت اجتماعی خداپناهی، پرسشنامه احساس خودکارآمدی شرر و همکاران و همچنین پرسشنامه شبکه روابط اجتماعی و ادراک بیماری اقتباس شده از پژوهش رضایی دادگر استفاده شد. آنالیز داده­ها با استفاده از نرم­افزار اس پی اس اس انجام شد. و برای تعیین رابطه بین متغیرهای تحقیق به دلیل غیر نرمال بودن توزیع داده­ها از آزمون­های آماری کروسکال والیس، آزمون من- ویتنی وآزمون ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. یافته­ها­: نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین پایگاه اقتصادی اجتماعی و استراتژی­های مقابله­ای رابطه معنی­داری وجود دارد به طوریکه بیماران با پایگاه اقتصادی اجتماعی بالا و متوسط بیشتر از سبک مقابله­ای مسئله مدار استفاده می­کنند ولی بیماران با پایگاه اقتصادی اجتماعی پایین از استراتژی مقابله­ای هیجان مدار استفاده می­کنند. و نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن حاکی از رابطه مثبت معنادار بین شبکه روابط اجتماعی، حمایت اجتماعی، احساس خودکارآمدی و ادراک بیماری با استراتژی مقابله­ای مسئله­مدار و رابطه معکوس با استراتژی مقابله­ای هیجان­مدار بود.

واژه­های کلیدی:  مولتیپل اسکلروزیس، حمایت اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی، احساس خودکارآمدی، ادراک بیماری، استراتژی­های مقابله­ای

مقدمه:

جامعه­شناسی پزشکی و بهداشت، شاخه­ای از جامعه­شناسی بوده و از جدیدترین رشته­های تخصصی است، که در آن اموری مانند بهداشت، بیماری و مراقبت­های پزشکی از دیدگاه جامعه­شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرد. تحقیق در تأثیر بیماری­ها بر گروه­های انسانی و نحوه دفاع در مقابل آن موضوع جالب توجهی برای جامعه­شناسی است. توزیع بیماری­ها در میان انسان­ها متفاوت بوده و شناخت و آگاهی نسبت به بیماری درچارچوب الگوهای فرهنگی صورت می­گیرد. به دلیل مداخله عوامل و شرایط اجتماعی در مسیر و جریان درمان، علوم اجتماعی با پزشکی و بهداشت و درمان مشارکت می­یابد و پیدایش رشته جامعه­شناسی پزشکی ضرورت می­یابد (محسنی، 1368: 2-1).

برکمن و کاواچی[1] (2000) و بیرد[2] و دیگران (2000)، معتقدند که جامعه­شناسی پزشکی، می­کوشد تا دریابد که چگونه عوامل اجتماعی و فرهنگی، بر توزیع و فهم بیماری، واکنش­ها نسبت به بیماری، تحول و عملکرد نهادهای مراقبت تندرستی و توسعه سیاست­های اجتماعی تأثیر می­گذارند (مسعودنیا، 1389: 28). هر بیماری تنها نهاد پزشکی را درگیر نمی­کند، بلکه چندین سطح اجتماعی مانند فضاهای خانوادگی یا حرفه­ای را تحت تأثیر قرار می­دهد. سیر تاریخی بیماری­ها، سیر تحول علم پزشکی، بررسی وضعیت­های سلامتی و تعیین­کننده­های اجتماعی آن، تفسیرهای فرهنگی و اجتماعی از وضعیت سلامتی و بیماری، روابط پزشک و بیمار، بررسی وضعیت بیمارستان از جمله موضوعات مورد بررسی در جامعه­شناسی پزشکی است ( فیلیپ[3]؛ کلودین[4]؛ کتبی، 1385: 3).

بیماری­های مزمن در همه دوره­های زندگی تأثیرگذار است، به طوری­که نه تنها سالمندان بلکه افراد خیلی جوان و میانسال را نیز مبتلا می­کند. هر چند بعضی از این بیماری­ها تأثیر کمی بر کیفیت زندگی دارند، ولی بیشتر آن­ها اغلب به دلیل ناتوانی­هایی که بر جای می­گذارند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد ایجاد می­کنند (اسملتزر[5] و همکاران، 2002؛ به نقل از حضرتی و همکاران، 1384). بیماری­های مزمن از قبیل ام ­اس، تهدیدی برای شبکه روابط اجتماعی افراد آسیب­دیده است. بازگشت­های بیماری ام­ اس مکانیسم­های مقابله­ای بیمار و خانواده­اش را به چالش می­کشد. اثرات این بازگشت­ها، اعضای خانواده افراد، دوستان، دنیای شغلی و آموزشی و جامعه بزرگتر را تحت تأثیر قرار می­دهد. اعضای خانواده و افراد در شبکه­های اجتماعی یا شغلی بیمار، ممکن است در واکنش به این بازگشت­ها احساس گناه، اضطراب و احساسات منفی دیگر داشته باشند. لکه ننگ، بعضی اوقات با بیماری­های مزمن همراه است و ناتوانی یک استرس ثابت برای بیماران و خانواده­هایشان است. همچنین این بیماری ممکن است برنامه­های بلندمدت، امیدواری برای آینده و امنیت کلی فرد را تهدید کند (هالپر[6]، 2007).

همانطور که بیماری­های مزمن، بدون درمان قطعی و دارای دوره نسبتاً طولانی مدت هستند لازم است که بیماران با محدودیت­هایی که شرایط­شان به آنها تحمیل کرده است زندگی کنند. مطالعه بر روی مقابله با بیماری­های مزمن و حمایت اجتماعی از بیماران مزمن که در طی 15 سال گذشته به شدت افزایش یافته است، نشان می­دهد که در بسیاری از موارد عوامل استرس­زا با بیماری مزمن همراه است و بیماران را وابسته به کسب حمایت از محیط اجتماعی­شان می­کند. علاوه بر این مطالعات نشان داده­اند که هم مقابله و هم حمایت اجتماعی، تاثیر مستقلی بر سلامتی بیماران مزمن دارند (کرلین[7] و همکاران، 1997).

بیماری مولتیپل اسکلروزیس[8] (MS) اولین بار در سال 1868 میلادی توسط جی­چرکوته[9] پروفسور دانشگاه پاریس که او را پدر علم نورولوژی[10] می­نامند توصیف شد (چرکوته، 1868؛ به نقل احمدزاده راجی و همکاران، 1390). پس از وی اوگن دویس[11] (1930-1858)، جوزف بالو[12] (1979-1895) و پاول فردیناند شیلدر[13] (1940-1886) نیز مواردی از بیماری را توصیف کردند این بیماری در سال 1995 به نام مولتیپل اسکلروزیس نام­گذاری شد (کامپستون[14]، 2008؛ به نقل از همان). این بیماری با وجود درمان­های متعدد یکی از ناتوان­کننده­ترین بیماری­هاست که بر جنبه­های مختلف زندگی فرد تأثیر داشته، به ویژه کیفیت زندگی مربوط به سلامتی در بیماران با فرم متوسط و پیشرفته به طور کلی پایین بوده و این موضوع باعث افسردگی زیادی در آ­ن­ها می­شود (کسلرینگ[15]؛2000؛ به نقل از حسین مدنی و همکاران، 1384). به نظر می­رسد روش­های مقابله­ای در تطابق با بیماری مولتیپل اسکلروزیس موثرند و به ویژه روش­های مقابله­ای مسئله­مدار تأثیر مثبت زیادی در تطابق با بیماری دارند (اوبرین[16]، 1993؛ به نقل از مدنی و همکاران، 1384). بدین ترتیب در این تحقیق برخی عوامل روانی- اجتماعی  موثر بر استراتژی­های مقابله­ای این بیماران بررسی می­شود.

این پژوهش در پنج فصل تدوین می یابد فصل اول مربوط به کلیات (مقدمه، بیان مسئله، اهمیت و ضرورت پژوهش، و سوالات و اهداف پژوهش) می باشد،  فصل دوم پیشینه تحقیق و ادبیات نظری تحقیق را در بر می گیرد. در فصل سوم در باره روش تحقیق و نحوه تجزیه و تحلیل داده ها صحبت می شود، در فصل چهارم داده­ها تجزیه و تحلیل و در فصل پنجم نتایج و پیشنهادات ارائه می شود.

1-2- بیان مسئله:       

سلامت چه به صورت فردی و چه جمعی، بی­تردید مهم­ترین جنبه زندگی است، مسأله­ای که از ماقبل تاریخ تاکنون بشر به منظور دستیابی به آن کوشش کرده است. سلامت شرط ضروری برای ایفای نقش­های اجتماعی است و انسان­ها در صورتی می­توانند فعالیت کامل داشته باشندکه هم خود را سالم احساس کنند و هم جامعه آنها را سالم بداند (محسنی، 1368).

یکی از اختلالات ناتوان کننده عصب شناختی، بیماری مولتیپل اسکلروزیس[17](MS) می­باشد که علاوه بر اختلالات عصبی- حرکتی با علائمی چون اضطراب، ضعف و کاهش قدرت حل مشکل بروز می­کند و باعث اختلالات جسمی و روانی متعددی می­شود. ام­اس یک بیماری مزمن و ناتوان کننده سیستم عصبی است که در آن  میلین دستگاه اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) تخریب می­­شود و به دنبال آن به ­تدریج بخش عضلانی بدن توانایی خود را از دست می­دهد. ضایعات ام­اس بعد از تروما دومین علت شایع ناتوانی عصبی در اوایل و اواسط بزرگسالی است و تظاهرات آن از یک بیماری خوش­خیم تا یک بیماری به سرعت پیش­رونده و ناتوان­کننده متغیر است (هاریسون[18]؛ به نقل از میبدی، 1384). این بیماری در نتیجه مجموعه­ای از عوامل محیطی (مانند فشارهای روحی یا تنشی)، ژنتیکی و خود ایمنی بروز می­کند. سن ابتلا یه این بیماری حدود 18-35 سالگی می­باشد، لیکن می­تواند در هر سنی پیشرفت نماید (مک کوون[19] و همکاران، 2003؛ به نقل از باستانی و همکاران، 1387). علائم مختلف این بیماری عبارتند از: فقدان ناگهانی یا تاری دید در چشم، دوبینی، عدم تعادل یا اختلال عملکرد مثانه، ایجاد اختلال حسی، ضعف، گرفتگی عضلانی، اختلال شنوایی، خستگی، لرزش اندام­ها، اختلال در عملکرد جنسی و ضعف تعادل، فراموشی، کاهش شنوایی، کرختی و اختلال گفتاری در این بیماران مشاهده می­شود. بررسی­های لطفی و آل یاسین (2002) حاکی از آن است که اختلالات حسی و بینایی شایع­ترین علائم در میان مبتلایان ایرانی می­باشد (رضائی، 1389).

افراد مبتلا به ام­اس با پیامدهای روانی-اجتماعی این بیماری که شامل شکست در اهداف زندگی، شغل، درآمد، روابط، فعالیت­های اوقات فراغت، و فعالیت­های روزانه زندگی است مواجه­اند. افسردگی شایع­ترین اختلال روانپزشکی مشاهده شده در ام­اس است و شیوع تخمینی بالایی، بین 27% تا 54% دارد (سادونیک[20]، 1990). اولین مطالعه درباره کیفیت زندگی مربوط به سلامت بیماران ام­اس درسال 1990 به چاپ رسید. از آن سال تا به حال مطالعات زیادی بر روی کیفیت زندگی این بیماران انجام شده است نتایج این مطالعات نشان داده است که این بیماران در مقایسه با افراد سالم جامعه از کیفیت زندگی پایین­تری برخوردارند همچنین مطالعات دیگری که به منظور مقایسه کیفیت زندگی این بیماران با بیماران مبتلا به دیگر بیماری­های مزمن مثل صرع، دیابت، آرتریت روماتوئید و بیماری­های التهابی روده انجام شد، نشان دادند که بیماران مبتلا به ام­اس به طور معنی­داری ازکیفیت زندگی پایین­تری برخوردارند ( بیسک[21]، به نقل از علیپور، 1390). این  بیماری یکی از مهم­ترین بیماری­های تغییردهنده زندگی فرد است، زیرا که معمولاً  به بهترین دوران زندگی فرد صدمه زده و به تدریج او را به سمت ناتوانی پیش می­برد (غفاری، 1387). این بیماری همچنین دومین علت ناتوانی عصبی در نیروی کار جوان به حساب می­آید از طرف دیگر به علت شروع این بیماری در سنین فعالیت اقتصادی و همین­طور مزمن بودن آن، ام­اس یک بیماری پرهزینه نیز محسوب می­شود (پتواردهان[22]، 2007؛ مک کوون[23]، 2003؛ به نقل از بحرینی، 1389).

 افراد مبتلا به این بیماری در طول زندگی خود اختلالات عملکرد متنوع جسمی و روانی ناشی از بیماری را تجربه می­کنند. این اختلالات، عملکرد روزانه، زندگی خانوادگی و اجتماعی، استقلال عملکردی و برنامه­ریزی برای آینده را بشدت تحت تأثیر قرار می­دهد (سولاری[24]، 2001). اختلافات خانوادگی، طلاق و ناسازگاری در بین مبتلایان به ام ­اس شایع است. همچنین در این بیماران خجالت و حس حقارت باعث پاسخ­های نامناسب بیمار می­شود بطوری که تطابق بیمار با بیماری به اشکال گوناگون از جمله انکار (همراه با سرخوشی غیر عادی)، افسردگی، محرومیت و خصومت صورت می­گیرد (برونر[25]، 1996؛ اسچتر[26]، 1992؛ به نقل از مدنی، 1384). در حال حاضر بیش از 2.5 میلیون نفر در سراسر جهان و بیش از 500 هزار نفر در آمریکا به بیماری ام اس مبتلا هستند (میرشافعی، 1386). در ایران طبق گزارش انجمن ام اس  در سال 89 نزدیک به 50 هزار بیمار مبتلا به ام اس وجود دارد این بیماری زنان را بیشتر از مردان درگیر نموده و سن شایع بروز آن 20-30 سالگی است (مک کیب[27]،2004؛ کانین قم[28]،2005؛ به نقل از مرقاتی خویی، 1389). در همدان نیز طبق گزارش انجمن ام اس، تعداد این بیماران بیش از یک‌هزار نفر تخمین زده می‌شود که 946 نفر در این انجمن عضو می­باشند.

تحقیقات نشان می­دهند که استراتژی­های مقابله­ای نقش مهمی در راه­هایی که افراد به شرایط استرس­زا و حوادث منفی زندگی واکنش نشان می­دهند بازی می­کنند. استراتژی­های مقابله­ای اغلب برای میانجیگری بین رویدادهای استرس­زا و پیامدهایی از قبیل اضطراب، افسردگی، آشفتگی روانی و ناتوانی­های جسمی به کار می­رود (اندلر[29] ، 2000). از سوی دیگر، با توجه به اینکه بیماری ام اس جمعیت در سن فعالیت را درگیر می­سازد، فرصت­های شغلی این افراد را تهدید می­کند و آنها را به سمت تنزل پایگاه اقتصادی اجتماعی سوق می­دهد و منجر به منزوی شدن و در نتیجه تضعیف روحیه این افراد می­شود. بنابراین با توجه به روند روبه رشد بودن این بیماری و درگیر ساختن جمعیت جوان و فعال جامعه و با توجه به اینکه افسردگی در این بیماران شایعتر است سوال این پژوهش این است که چگونه می­توان توانایی مقابله­ای این بیماران را افزایش داد و کدام عوامل می­توانند بر روی استراتژی­های مقابله­ای این بیماران اثرگذار باشند بطوریکه این بیماران بهترین شیوه مقابله را انتخاب کنند تا علاوه بر اینکه جلوی پیشرفت پیش بینی ناپذیر این بیماری را بگیرند بتوانند در جامعه حضور فعالانه­ای داشته باشند بدین منظور ما تاثیر برخی عوامل روانی اجتماعی از قبیل حمایت اجتماعی، شبکه روابط اجتماعی، احساس خودکارآمدی و ادراک بیماری را بر استراتژی­های مقابله­ای این بیماران را می­سنجیم تا در صورتی که بین این عوامل با استراتژی­های مقابله­ای رابطه مثبت معناداری وجود داشته باشد بتواند در ارتقا توانایی مقابله­ای این بیماران موثر واقع شود.

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش:

انسان­های سالم محور توسعه پایدارند بر همین اساس نیز در برنامه سوم توسعه دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی در ردیف حقوق شهروندی قلمداد شده و مورد تاکید قرار گرفته است. پس تحقیقات پیرامون سلامتی می­تواند داده­هایی فراهم کند که در بخش­های مختلف برنامه­های توسعه موثر باشد.

ام‌اس از آن دسته بیماری‌هایی است که علاوه بر فرد بیمار، زندگی اطرافیان او را نیز به شکل پررنگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی به فردی می‌گویند مبتلا به بیماری ام‌اس شده است، در واقع این پیام تنها به یک فرد داده نشده بلکه خانواده او نیز باید خود را با یک بیماری مزمن و ناتوان‌کننده و البته غیرقابل‌ پیش‌بینی هماهنگ کنند. با توجه به ماهیت خاص بیماری ام­اس (علائم ناخوشایند و غیرقابل پیش بینی و عوارض دارویی) و شیوع آن در بین جمعیت جوان که بشدت کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می­دهد و از آنجا که یک بیماری مزمن محسوب می­شود و تاکنون هیچ درمان قطعی و مؤثری برای آن تشخیص داده نشده­است لازم است مبتلایان به آن با بیماری مزمن خود تطابق و هماهنگی پیدا کنند. بهبودی آنها بستگی به این دارد که چگونه با تغییر شرایط­شان سازش یابند. لذا تحقیقاتی پیرامون این موضوع  اهمیت پیدا می­کند تا بیماران بهتر بتوانند موقعیت­های فشارزای زندگی را کنترل کنند.

این واقعیت که به نظر می­رسد چیزهایی خارج از کنترل افراد هستند ممکن است به واکنش­های منفی منجر شود به طوریکه درک از عدم کنترل این بیماری ممکن است به واکنش­هایی مثل احساس درماندگی و افسردگی منجر شود، واکنش افراد در سبک­های مقابله­ای مورد استفاده در برابر شرایط استرس­زا (بیماری) در افراد مختلف متفاوت بوده و معمولاً منحصر به فرد است و از عواملی مثل ویژگی­های احساسی، فرد، سن، جنسیت، ارتباطات اجتماعی، روش­های مقابله­ای که فرد قبلاً استفاده می­کرده، حمایت­های عاطفی اجتماعی و منابع در دسترس فرد تأثیر می­پذیرد (روزنبلوم[30] و ویلیامز[31]، 2010؛ به نقل از جعفری و همکاران، 1391). به­ منظور بهبود وضعیت بیمار و توانبخشی موثرتر و برنامه­ریزی اصولی و هدفمند برای روند درمانی و توانبخشی و مداخلات روانشناختی بیماران، تمرکز روی سبک­های مقابله­ای، بر میزان بهبودی فرد و سازگاری و تطابق با بیماری تأثیرگذار است. سبک­های مقابله­ای موثر آثار منفی استرس را کاهش می­دهند و توانایی مدیریت استرسورهای محیطی و درونی با به کارگیری این رفتارها افزایش می­یابد. در حالیکه سبک­های مقابله­ای غیرموثر آثار منفی ناشی از استرس را افزایش می­دهند. مقابله موثر منبع مهمی برای ایجاد احساس خوب بودن و سازگاری روانی در موقعیت­های استرس­آور است و بر سلامت فیزیکی و روانی افراد تاثیر دارد (دیربی[32] و توماس[33] 2005). لذا بررسی و تشخیص عواملی که می­تواند بر استراتژی­های مقابله­ای (مسئله­مدار، هیجان­مدار) بیماران تاثیر بگذارد، و بیماران را به سمت مقابله موثر با بیماری سوق دهد، از نظر جامعه شناسی پزشکی، امری ضروری و مهم است. تا علاوه بر اینکه جلوی پیشرفت این بیماری گرفته شود کیفیت زندگی این بیماران نیز افزایش پیدا کند. بطوریکه هم به وظایف و مسئولیت­های خود عمل نمایند و هم فرد مفیدی برای جامعه باشند. علاوه بر این، تمرکز بر اصلاح رفتار و تقویت سبک زندگی سالم و مقابله موثر با بیماری می­تواند از میلیاردها دلاری که سالانه در زمینه سلامت و بیماری هزینه می‌شود پیشگیری کند.

1-4- هدف:

هدف کلی: تعیین عوامل روانی-اجتماعی موثر بر استراتژی­های مقابله­ای در بیماران ام اس

اهداف جزئی:

رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی و استراتژی­های  مقابله‌ای در مبتلایان ام اس

تعیین رابطه بین شبکه روابط اجتماعی و استراتژی­های مقابله‌ای در بین مبتلایان ام اس

تعیین رابطه بین حمایت اجتماعی و استراتژی­های مقابله­ای در بین مبتلایان ام­اس

تعیین رابطه بین احساس خودکارآمدی و استراتژی­های مقابله­ای در بین مبتلایان ام اس

 تعیین رابطه بین ادراک بیماری و استراتژی­های مقابله­ای در بین مبتلایان ام اس

1-5- سوالات تحقیق:

آیا بین پایگاه اقتصادی-اجتماعی و استراتژی­های مقابله­ای رابطه وجود دارد؟

آیا بین شبکه روابط اجتماعی و استراتژی­های مقابله­ای رابطه وجود دارد؟

آیا بین حمایت اجتماعی و استراتژی­های مقابله­ای رابطه وجود دارد؟

آیا بین احساس خودکارآمدی و استراتژی­های مقابله­ای رابطه وجود دارد؟

آیا بین ادراک بیماری و استراتژی­های مقابله­ای رابطه وجود دارد؟

[1].Berkman, L. F., and Kawachi, I.

[2].Bird, C. E.

[3] .Filip

[4].Adam and Filip and Herteslik and Kludin

[5] .Smeltzer

[6] . Hulper

[7] .kerlin

[8] . Multiple Sclerosis

[9] . Jay  Chrkvth

[10] .Neurology

[11] . Eugene Davis

[12] Joseph Balv

[13]. Paul Ferdinand Shyldr

[14] . Kampstvn

[15] . Kslryng

[16]. Obrien

[17].Moltiple Sclerosis

[18] . Harrison

[19].McKeown

[20]. Sadovnick

[21].Beiske

[22].Patwardhan

[23].McKeown

[24]. Solari

[25] . Bruner

[26]. Schetter

[27].McKabe

[28]. Cunningham

[29] . Endler

[30].Rosenblum  and  Wiliams

[31] . Williams

[32] . Dyrby

[33] . Thomas

Abstract:

             Multiple sclerosis (MS) is generally defined as a progressive disease with or without relapses. The time  of  onset  of  the disease is normally between the ages of 20 and 40 years. MS  usually has relapse and remission. Each MS relapse strains the coping mechanisms of the patient and his or her family. Copin is as actively or passively Behavioral and cognitive efforts to In response to stressful situations and In order to Master the challenges of the disease and to reduce its negative effects. Therefore, in this study we investigate the influence of psychosocial factors on coping strategies in MS patients.To ghadering the datas we use the lazarous and fallkmans coping strategyes quastioner, khodapanahi  social support scale, sherer self-efficacy questionnaire and The Illness Perception and  social networks  Questionnaire Borrowed from Rezai dadgar Thesis. Method: The study population contains all men and women with MS and member of MS Community  in  city of Hamedan. Participants were 252. For data analyizing we use SPSS software. And to determine the relationship between variables due to non-normal data distribution were used  ANOVA and Kruskal-Wallis test and Spearman correlation coefficients. findings: Kruskal-Wallis test showed that there is a significant relationship between socioeconomic status and coping strategies As patients with medium and high socioeconomic status useed problem-oriented coping style   but patients with low socioeconomic status are used emotion-oriented coping strategies. Spearman correlation test results demonstrate a significant positive relationship between social networks, social support, perceived self-efficacy and coping strategies and problem-oriented coping styles and an inverse relationship with emotion-oriented  coping strategies

Key Words: Multiple sclerosis, socioecenomic status, social support,. Self efficacy, illness perception, coping strategics.