فهرست:
فهرست مطالب
چکیده ز
فصل اول: کلیات تحقیق.. 1
مقدمه. 2
بیان مسأله. 3
اهمیت و ضرورت پژوهش... 5
اهداف پژوهش... 7
فرضیه های پژوهش... 7
متغیرهای پژوهش... 8
تعاریف... 8
فصل دوم:ادبیات تحقیق.. 13
مقدمه. 14
الف) مبانی نظری پژوهش... 15
یادگیری الکترونیکی.. 15
تعاریف یادگیری الکترونیکی.. 15
انواع یادگیری الکترونیکی.. 19
اصطلاحات درحوزه یادگیری الکترونیکی.. 21
توصیه هایی برای یک نرم افزار یادگیری الکترونیکی مناسب.. 22
چند رسانه ای آموزشی.. 23
منطق ارائه چند رسانهای.. 23
تعاریف چند رسانه ای.. 24
تعاریف چند رسانه ای آموزشی.. 26
تاریخچه چند رسانه ای آموزشی.. 26
عناصر نظامهای چندرسانه ای.. 27
نکات مهم در طراحی انیمیشن آموزشی.. 30
خصوصیات کاربرد انیمیشن در آموزش... 31
دلایل استفاده از چندرسانه ای در آموزش... 31
کلیات طراحی در چندرسانه ای های آموزشی.. 32
یادگیری چندرسانه ای.. 32
نظریه شناختی یادگیری چندرسانه ا ی.. 32
فرضیه های اساسی درباره ی نظریه شناختی یادگیری چندرسانه ای.. 34
فرایندهای شناختی در یادگیری چندرسانه ای.. 35
اصول طراحی یادگیری چند رسانه ا ی.. 36
توصیه هایی برای بکارگیری اصول چندرسانه ای.. 45
عامل آموزشی متحرک.. 48
نکات طراحی عوامل آموزشی.. 48
تاریخچه عوامل آموزشی.. 51
انواع عوامل آموزشی.. 52
انواع نقشهای عوامل آموزشی.. 53
مثالهایی از عوامل آموزشی مطرح در دنیا 54
شرایط استفاده از عامل آموزشی.. 56
سطوح طراحی عامل آموزشی متحرک.. 60
انگیزش... 63
تعریف انگیزش... 63
چشم انداز ها به انگیزش... 65
عوامل تشکیل دهنده ی انگیزش... 69
اصول اولیه ی انگیزه برای یادگیری.. 69
طبقه بندی انگیزه ها 70
اهمیت انگیزه در یادگیری.. 70
ب) مروری بر پژوهش های انجام شده 68
پژوهشهای انجام شده در ایران. 71
پژوهشهای انجام شده در سایر کشورها 75
فصل سوم:روش تحقیق. 81
مقدمه. 82
روش پژوهش... 82
طرح پژوهش... 82
جامعه آماری.. 83
نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 83
ابزار پژوهش... 84
روش اجرای پژوهش... 86
روش تحلیل یافته ها 88
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 89
فصل پنجم:نتیجه گیری ،بحث و پیشنهادها.. 111
یافتهها ی پژوهش... 113
پیشنهادها 118
محدودیتها و مشکلات پژوهش... 120
منابع. 121
پیوست.. 132
فهرست شکل ها ،جداول و نمودارها
شکل1-2 عناصر نظام چند رسانه ای .................................................................................................................25
شکل 2-2نظریه شناختی یادگیری چند رسانه ای..............................................................................................33
شکل 3-2 ارائه دهنده برخی از نقش های عوامل آموزشی...............................................................................53
شکل 4-2 لائور ا عامل آموزشی متحرک...........................................................................................................54
شکل 5-2 مایک.................................................................................................................................................54
شکل6-2 کاسمو................................................................................................................................................55
شکل7-2پت......................................................................................................................................................55
شکل 8-2 ادل....................................................................................................................................................55
شکل 9-2 شرایط استفاده از عامل آموزشی.......................................................................................................57
شکل 10-2 مدل سطوح طراحی عامل آموزشی................................................................................................58
جدول 1-2 نقش های عامل آموزشی متحرک...................................................................................................60
جدول1-4 جدول فراوانی..................................................................................................................................90
جدول 2-4 آزمون کالمگروف اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن متغیر وابسته...............................................91
جدول3-4 آزمون لوین برای بررسی همسانی خطای واریانس..........................................................................92
جدول 4-4 آزمون تحلیل واریانس برای بررسی ضرایب رگرسیون در دو گروه...............................................92
جدول5-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون....................................93
جدول6-4 آزمون تی مستقل.............................................................................................................94
جدول 7-4 میانگین وانحراف استاندارد متغیرها در دوگروه.............................................................................94
جدول 8-4 آزمون تحلیل واریانس برای بررسی ضرایب رگرسیون در دو گروه..............................................95
جدول 9-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه.........................................................96
جدول 10-4 آزمون کالمگروف اسمیرنف برای بررسی نرمال بودن متغیر وابسته.............................................96
جدول11-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون..................................97
جدول12-4 میانگین وانحراف استاندارد متغیرها در دوگروه...........................................................................97
جدول 13-4 آزمون تحلیل واریانس برای بررسی ضرایب رگرسیون در دو گروه.........................................100
جدول 14-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه.....................................................101
جدول15-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون.................................101
جدول 16-4- آزمون تحلیل واریانس برای بررسی ضرایب رگرسیون در دو گروه........................................102
جدول 17-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه..............................................102
جدول18-4- نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون.............................103
جدول19-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون.................................103
جدول 20-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه.....................................................104
جدول21-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون...............................104
جدول22-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون.................................105
جدول 23-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه....................................................105
جدول24-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون.................................106
جدول25-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون...............................106
جدول 26-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه.....................................................107
جدول27-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیش آزمون...............................107
جدول 28-4 آزمون تحلیل واریانس برای بررسی ضرایب رگرسیون در دو گروه..........................................108
جدول 29-4 آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس ها در دو گروه.....................................................108
جدول30-4 نتایج تحلیل کوواریانس بین پس آزمون دو گروه با حذف اثر پیشآزمون.................................109
منبع:
منابع
منابع فارسی
اسلامی، محمود، پاکدل،مریم و پرندک، رحیم(1381) چندرسانه ای: نرم افزارها ،ساخت و منابع. تهران: انستیتو ایز ایران.
اشراقی، مهدی (1388) تحلیل و ارزشیابی سی دی های چند رسانه ای آموزشی قرآن بر اساس استاندارد های طراحی و تولید چندرسانه ای های آموزشی .پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی ،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
امیر تیموری، محمد حسین (1386) رسانه های یادگیری و یاددهی شناسایی ،انتخاب ،انتخاب،تولید و کاربرد. تهران: ساوالان.
آندرسون،تری و الومی، فتی (1385) یادگیری الکترونیکی از تئوری تا عمل. (ترجمه عظیمی و زمانی) تهران: مدارس هوشمند.
بابائی، محمود(۱۳۸۹)مقدمهای بر یادگیری الکترونیکی. تهران: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: چاپار.
براتی ،اکرم (1384) بررسی روند طراحی چندرسانهای آموزشی و ارائه الگوی چندرسانهای براساس رویکرد ساختگرایی. پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
بیابان گرد، اسماعیل(1384) روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: دوران.
پارسا، محمد (1385) روانشناسی تربیتی. تهران: سخن.
جان مارشال، ریو (1383)انگیزش و هیجان. ترجمه سید یحیی محمدی. تهران: ویرایش.
خرامیده، میترا (1385) بررسی تاثیر آموزشی به کمک چندرسانه ای های تعاملی(CD)در مقایسه با رسانه ی غیر تعاملی (فیلم)بر افزایش سرعت ،دقت یادگیری و یادداری درس علوم پایه اول دبیرستان . پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی .
دلاور،علی(1387) احتمالات و آمار کاربردی در روان شناسی و علوم تربیتی . تهران: رشد.
دویران،عصمت(1386) مقایسه اثر بخشی چند رسانه ای های تعاملی و غیر تعاملی بر خود نظم دهی دانشجویان تربیت معلم زنجان. پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
ذوفن،شهناز (1383)کاربرد فناوری های جدید درآموزش. تهران: سمت.
زنگنه، حسین(1392) طراحی ،تدوین و اعتبار سنجی مدلی مبتنی بر یادگیری زایشی به منظور افزایش بازده های یادگیری سطح بالا در یادگیرندگان دردرس زیست شناسی دوره ی دبیرستان.پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
سرمد،زهره بازرگان،عباس و حجازی،الهه (1392)روش های رفتاری در علوم تربیتی. تهران: موسسه آگاه.
سیف ، علی اکبر (1389)روش تهیه پژوهشنامه . تهران: دوران.
سیف، علی اکبر (1390) ساختن ابزارهای اندازه گیری متغیرهای پژوهشی در روانشناسی و علوم تربیتی . تهران: دیدار.
سیف، علی اکبر (1392) روانشناسی پرورشی نوین،روانشناسی یادگیری و آموزش. تهران: دوران.
سیکر،جان (1390). یادگیری الکترونیکی و کتابخانه دیجیتال.ترجمه اکبر مجیدی .تهران: کتابدار.
شارپ،وی(1387). کاربرد رایانه در آموزش و و پرورش کودکان استثنایی. فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی, 31-34.
شاه جعفری،طاهره (1383) تدوین استانداردهایی برای ارزشیابی چندرسانه ای آموزشی . پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه تربیت معلم تهران.
شعاری نژاد، علی اکبر(1370) فرهنگ علوم رفتاری. تهران: امیر کبیر.
شهیدی، مریم (1386) تاثیر استفاده از لینک نوشتاری و شنیداری بر یادگیری و یادداری اصطلاحات و درک مطلب زبان انگلیسی دانش آموزان دختر سوم راهنمایی تهران .پایان نامه چاپ نشده: دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
عبادی ،رحیم (1383) یادگیری الکترونیکی در آموزش و پرورش. تهران: آفتاب مهر.
عطاران،محمد (1381) جهانی شدن ،فناوری اطلاعات و تعلیم و تربیت . تهران: آفتاب مهر.
عمادی،محمد (1378)اصول ساخت نرم افزارهای چند رسانه ای. تهران: موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران.
عوض زاده، ایرج (1385) تحلیل و ارزشیابی محتوای چندرسانه ای های آموزشی درس زبان انگلیسی پایه دوم راهنمایی بر اساس اصول طراحی چندرسانه ای مایر.پایان نامه چاپ نشده ،دانشگاه علامه طباطبایی،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
فدائی،سمیه (1390) تاثیر چندرسانهای آموزشی مواد توهزا بر نگرش و آگاهی دانشآموزان پایه اول دبیرستان شهر تهران .پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی ،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
فردوسیان،الهام(1389) طراحی و ساخت نرم افزار چند رسانها ی آموزش خواندن فارسی و تاثیر آن بر میزان یادگیری خواندن کودکان پیش دبستان .پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی ،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
قره باغی ، شراره (1389) تأثیر نقش های عامل آموزشی متحرک بریادگیری، تسهیل سازی یادگیری، و انگیزه ی یادگیری درس علوم .پایان نامه چاپ نشده : دانشگاه علامه طباطبایی،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
کدیور،پروین (1388) روانشناسی یادگیری. تهران: سمت.
کرسلی،گرگ (1386) آموزش بر خط. ترجمه امیر تیموری و رحمانی.تهران: ساوالان.
کرمی،زهره(1382) بررسی تاثیر ساخت چندرسانهای توسط دانش آموزان در میزان یادگیری آنها در درس علوم پایهی پنجم دبستان مدارس دخترانه منطقه 16 شهر تهران. پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه تربیت معلم تهران.
کلر،جان ام (1392) انگیزش و عملکرد در اثر رابرت ریزر – جان وی دمپسی (گرداورنده) روندها و مباحث نوین در طراحی و فناوری آموزشی. ترجمه وحدانی ،اسکندری و نوروزی(صص170-160) تهران: انتشارات آوای نور.
کی نژاد،حسین(1378) سیستم های چند رسانه ای. تهران: موسسه فرهنگی هنری دیباگران.
گریسون،تری و آندرسون،دی آر(1384) یادگیری الکترونیکی در قرن بیست ویکم :مبانی نظری و عملی. ترجمه زارعی زوارکی و صفایی موحد.تهران: موسسه انتشاراتی علوم و فنون.
لیشن،سینتیا، پولاک،جولین و رایگلوٍث،چارلز (1392) راهبرد ها و فنون طراحی آموزشی. ترجمه هاشم فردانش. تهران: سمت.
مایر،ریچارد (1384) یادگیری چند رسانه ای.ترجمه مهسا موسوی. تهران: موسسه عالی آموزش و پرورش مدیریت و برنامه ریزی.
مخبری،مونا (1387) تاثیر ارائه مطالب کلامی به صورت محاوره ای بر یادگیری ،یادداری و انگیزش پیشرفت دانش آموزان پایه دوم راهنمایی در درس علوم .پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
مرتضوی اقدام ،پری(1378) تحلیل و ارزشیابی محتوای الکترونیکی درس فارسی عمومی بر اساس انطباق آن با اصول چند رسانه ای مایر و اهداف آموزشی بلوم در آموزش الکترونیکی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی . پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی ،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
مومنی راد،اکبر (1391) عامل آموزشی در اثر حسین زنگنه (گردآورنده)،مبانی نظری و عملی تکنولوژی آموزشی جلد 2(صص221-201)تهران:آوای نور.
مومنی راد، اکبر (1392) شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری اجتماع یادگیری در آموزش الکترونیکی و ارائه مدلی برای طراحی آن .پایان نامه چاپ نشده: دانشگاه علامه طباطبایی ، دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
نادری،غزت الله سیف نراقی،مریم (1386) روش های تحقیق در علوم انسانی با تاکید بر علوم تربیتی. تهران: بدر.
نظام اسلامی،راضیه (1390) تحلیل محتوای چند رسانه ای های آموزشی درس علوم پایه سوم راهنمایی براساس اهداف آموزشی و اصول انتخاب و سازماندهی محتوا. پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
نوروزی،داریوش رضوی،عباس (1390) مبانی طراحی آموزشی. تهران: سمت.
نوری،سمیه(1391) بررسی روابط بین عوامل انگیزشی (اهداف تسلط و ادراک سودمندی تکلیف )و خودکارامدی خواندن با عملکرد درس ادبیات فارسی ،زبان انگلیسی و عربی ،دانش آموزان دختر مقطع متوسطه. پایان نامه چاپ نشده :دانشگاه علامه طباطبایی ،دانشکده روانشناسی علوم تربیتی.
هورتون،ویلیام و هورتون،کارین (1384) ابزارها و فناوری های E-learning: راهنمای عملی برای مربیان،
معلمین، متخصصین تعلیم و تربیت و طراحان آموزشی.ترجمه خسرو مهدی پور عطایی.تهران: دیباگران.
ولایتی،الهه و موسی رمضانی،سونیا(1391) فرارسانه های آموزشی در اثر حسین زنگنه (گردآورنده)،مبانی
نظری و عملی تکنولوژی آموزشی جلد 2(صص61-85)تهران:آوای نور.
منابع لاتین
Asthnan, A. (2009). Multimedia education –introduction ,the elements of ,educational requirements, classroom architecture and resources, concerns[Electronic version] rotrieved january 12 ,2013 from http://tsime.uz.ac.zw/claroline/backends/download.php/
Atkinson, R. (2002). Optimizing Learning From Examples Using Animated Pedagogical Agents [Electronic version] Journal of Educational Psychology Copyright, 94(2), 416–427.
Atkinson, R., Mayer, R., & Merrill, M. (2005). Fostering social agency in multimedia learning: Examining the impact of an agent‘s voice[ Electronic version]. Contemporary Educational Psychology, 30, 117-139 ,Rotrieved january 4,2012 from www.elsevier.com/locate/cedpsych
Barak , M., & Dori, Y. (2011). Science Education in Primary Schools: Is an Animation Worth a Thousand Pictures? [Electronic version] Sci Educ Technol, 20(3), 608-620.
Baylor, A., & Ebbers, S. (2003). The pedagogical agent split-persona effect: When Two Agents are better than one. Proceedings of World Conference on Educational Multimedia.459-462.,Research laboratoriy http//:pals .fsu.edu. rotrieved 13,2013, from http://www.editlib.org
Baylor, A., & Kim, S. (2009). Designing nonverbal communication for pedagogical agent: When less is moreComputers in Human Behavio[Electronic version] . Computers in Human Behavior, 25 (2), 450-457.
Baylor, A., & Kim, Y. (2004). Pedagogical Agent Design: The Impact of Agent Realism, Gender, Ethnicity, and Instructional Role. International Conference on Intelligent Tutoring Systems[Electronic version]. Rotrieved 13,2013, from http://link.springer.com/chapter/
Baylor, A. L. (2009). Designing nonverbal communication for pedagogical agent: When less is moreComputers in Human Behavio[Electronic version]. Journal of Computers in Human Behavior , 25(3), 450–457.
Cheng, E. w., & HO, D. .. (2001). The influence of job and career attitudes on learning motivation and transfer[Electronic version]. Career Development International, 6(1)20-28.
Clark, R., & Mayer , R. (2008). E- learning and science of Instruction. Wiley: san francisco.
Clarebout, G., & Heidiga, S. (2011). Do pedagogical agents make a difference to student motivation and learning? [Electronic version].Educational Research Review, 6(1), 27-54.
Domagk, S. (2010). Do pedagogical agents facilitate learner motivation and learning outcomes? The role of the appeal of agent’s appearance and voice[Electronic version]. Journal of Media Psychology,22(2) 84–97.
Domagk, S. a. (2005). The Effect of Pedagogical Agents on Students’ Motivation and Learning Outcomes[Electronic version] Rotrieved 12,2011, fromHttp//;www.sciencedirect.com
Elliott, J. L. (1997). Coordinating Speech and Actions for Animated Pedagogical Agents[Electronic version] Rotrieved 12,2011, from www.citeulike.org/user/awensel/article/
Gulz, A., & Haake, M. (2006). Design of animated pedagogical agents—A look at their look. Human-Computer Studies, 64(1), 322–339.
Heller, R., & Procter, M. (2009). Animated Pedagogical Agents:The Effect of Visual Information on aHistorical Figure Application. Web-Based Learning and Teaching Technologies, 4(1), 54-55.
Heidig, s. a. (2011). Do pedagogical agents make a difference to student motivation and learning? Educational Research Review, 27–54.
Johnson , L., Rickel, J., & Lester, J. (2000). Animated pedagogical agents: Face-to-face interaction in interactive learning environments. Artificial Intelligence in Education, 11, 47-78.
Kim, Y., & Baylor, A. (2007). Pedagogical agents as social models to in fluence learner attitudes. Educational Technology.47(1),23-27.
Kim, y., Baylor , A., Shen, E., & PALS , G. (2007). Pedagogical agents as learningcompanions:The impact of agent affect and gender. Journal of Computer-Assisted Learning, 23(3), 220-234.
Kim, Y., & Baylor, A.L. (2006). Pedagogical agents as learning companions: The role
of agent competency and type of interaction. Educational Technolog, 54(3), 223-243.
Lane, H., Cahill, C., Foutz, S., Auerbach, D., Noren, D., Lussenhop , C., & Swartout, W. (2013). The Effects of a Pedagogical Agent for Informal Science Education on Learner Behaviors and Self-efficacy. University of Southern California, Institute for Creative Technologies 309-318. [Electronic version] Rotrieved 12,2011, from http://ict.usc.edu/pubs/
Lane, H., Noren, D., Auerbach , D., Birch, M., & Swartout, W. (2011). Intelligent Tutoring Goes to the Museum in the Big City: A Pedagogical Agent for Informal Science Education. Institute for Creative Technologies, 6(1)155–162.
Mayer, R., & DaPra, C. (2012). An Embodiment Effect in Computer-Based Learning With Animated Pedagogical Agents. Journal of Experimental Psychology, 18( 3), 239–252.
Mayer , R., Sobko, K., & Mautone, P. (2003). Social cues in multimedia learning: Role of speaker’s voice. Journal of Educational Psychology ,95(2),119-425.
Moreno, R., Mayer, R., Spires, H., & Lester, J. (2001). Do students learn more deeply when they interact with animated pedagogical agents? COGNITION AND INSTRUCTION, 19(2), 177–213.
Moreno, r., mayer, R., Spires, H., & Lester, J. (2001). The Case for Social Agency incomputer based teaching :dostudent learn moor deeply when they interact with animted pedagogical agents? Cognition and instruction ,19(2), 177-213.
Reeves, b., & Nass, c. (1996). The Media Equation: How People Treat Computers, new york: cambridgebuniversity press. [Electronic version] rotrieved january 9 ,2013 from http://www.veletsianos.com/
Rinat , B.-K., Amy, L., E Ashby , P., & cleeste , e. (2008). Interface agents as social models for female students: The effects of agent visual presence and appearance on female students’ attitudes and beliefs. Computers in Human Behavior, 24(6), 2741-2756.
Schroeder , N., & Adesope, O. ( 2012). Acase for the useof Pedagogical Agents inOnlineLearningEnvironments. Journal of Teaching and Learning with Technology, 1(2), 43 – 47.
Schroeder, N., & Adesope, O. (2012). Acase for the useof Pedagogical Agents inOnlineLearningEnvironments. Journal of Teaching and Learning with Technology, 1(2), 43-47.
Takeuchi, A., & Naito , T. (1995). Situated facial displays: Towards social interaction. Conference proceedings New York, 450-455 [Electronic version] Rotrieved 7,2013, from http://www.sigchi.org/chi95/proceedings/papers/at_bdy.htm
Theodoridou, K. ( 2011). Learning Spanish with Laura: the effects of a pedagogical agent. Educational Media International, 48( 4), 335–351.
Tien, L., & Osman, K. (2010). Pedagogical Agents in Interactive Multimedia Modules:Issues of Variability. Procedia Social and Behavioral Sciences, 7(1), 605–612.
Tuan , H.-L., Chin, C.-C., & Shieh, S.-H. (2005). The development of a questionnaire to measure students’ motivation towards science learning. International Journal of Science Education, 27(6), 639–654.
Veletsianos , G., & russell, G. (2013). Pedagogical Agents. New York: Educational Communications and Technology[Electronic version] rotrieved january 9 ,2013 from http://www.veletsianos.com/
vaughan, T. (2011). Multimedia:making it work. Retrieval4,2013 fromhttp://web.ipb.ac.id
Walkerl, J., Sproull, L., & Subramani, R. (1994). Using a human face in an interface. .Human factors in computing systems Retrieval4,2011fromhttp://pdf.aminer.org/pdf
Williamson, V., & Abraham, M. (1995). The effects of computer animation on the particulate mental models of college chemistry students. Res Sci Teach, 32, 521–534.
Woo, H. L. (2009). Designing multimedia learning environments using animated pedagogical agents. Computer Assisted Learning,25,203-218.
Yilmaz, R., & Kilic-Cakmak, E. (2012). Educational Interface Agents as Social Models to Influence Learner Achievement, Attitude and Retention of Learning . Computers & Education,95,828-838.
مقدمه
ما ابزارهایمان را میسازیم و پس از آن، این ابزارها هستند که ما را میسازند(گریسون، آندرسون،ترجمه زارعی و موحد ،1384ص9 )
مشخصات دنیای کنونی دگرگونیهای سریعی است که در زمینههای مختلف علمی و صنعتی صورت میگیرد.آموزش و پرورش نیز، که از مهمترین حوزههای یادگیری بشری است امروزه با ورود فناوریهای نوین، از این تحولات مستثنی نیست، چرا که آموزش از اساسی ترین نیازها در این تحولات است.
آموزش بر پایه ارتباط امکان پذیر است. در واقع ارتباط محور اصلی و اساسی تمامی تعاملات آموزشی است.از آنجا که شکلگیری ارتباط بدون حضور رسانه ممکن نیست، بنابراین حضور رسانه برای آموزش ضروریی است. آموزشی که توامان از متن و تصویر و صدا و انیمیشن در راستای یادگیری استفاده میکند در حوزه چندرسانهایها قرار میگیرد.
در واقع فناوریهای چندرسانهای، یکی از دستاوردهای نوین میباشند که به گسترش دانش در عرصه اطلاعات کمک فراوانی کردهاند و در این زمینه توانستهاند علاوه بر عرصه تبلیغات و ارتباطات جمعی و اطلاعاتی در عرصه تعلیم و تربیت نیز موثر واقع شود .
در این راستا باید معیارها و اصول طراحی و تولید چندرسانهای به خوبی رعایت شود، تا بتوان دانشآموزان را هر چه بهتر از مزایا و محاسن این دستاورد بهرمند ساخت تا دانش آموزان با انگیزه و علاقه بیشتری به یادگیری مباحث و اصول درسی بپردازد و بدین وسیله یادگیری معنادار در پیروی از یادگیری اثر بخش بدست آید.
نظر به اینکه در کشورهای امروزی و از آن جمله در ایران تولید چندرسانهای آموزشی از رشد به خصوصی برخوردار است و استفاده از چندرسانهایها در پایه های مختلف تحصیلی در حال گسترش است غنیتر کردن آنها در راستای یادگیری قابل توجه است و در این زمینه عامل آموزشی متحرک یک شخصیت واقعیت گونهای است که برای تسهیل و افزایش یادگیری طراحی شده و در نرم افزارهای آموزشی حاوی برنامهی آموزشی یا مهارت آموزشی به کار میرود.
معذالک، یکی از قلمروهای جدید در زمینه چندرسانهایهای آموزشی وجود شخصیت و عامل آموزشی به عنوان راهنما در سرتاسر محیط یادگیری چندرسانهای است که اخیراً علاقه به استفاده از این عامل آموزشی رو به افزایش است .
این پژوهش به منظور بررسی تاثیر عاملآموزشیمتحرک در چندرسانهای بر یادگیری، یادداری و انگیزه یادگیری در درس جغرافیا سال سوم راهنمایی صورت گرفت.
بیان مسأله
مطالعات بیانگر آن است که استفاده از فناوریهای نوین در آموزش سنتی، به افزایش اثر بخشی یادگیری میانجامد (دامنز ،2003به نقل از زمانی ،عابدی و سعیدی ص4).
در حال حاضر ایجاد و خلق یک تجربه یادگیری الکترونیکی منوط به وجود تعهد عمیق نسبت به شناخت ویژگیهای متفاوت این رسانه و راههایی است که به واسطهی آن بتوان این رسانه را به بهترین وجه در جهت انتقال یادگیری مورد استفاده قرار داد. در واقع این یادگیری در محیط شبکه و اینترنت به وقوع میپیوندد و مجموعهای از فناوریهای چندرسانهای در ایجاد آن به کار میروند (گریسون، آندرسون ترجمه زارعی و موحد، 1384).
در یادگیری مبتنی بر رایانه، کاربر با داشتن اطلاعات مقدماتی و یا دریافت آن از سوی رایانه از طریق آزمایش و خطا، حل مساله، بینش و بصیرت و فعالیتهای خلاقانه به کسب تجارب جدید و سطوح بالاتری از یادگیری نائل میآید. نرم افزارهای آموزشی مربوط به نقاشی، متحرک سازی، طراحی مهندسی و صنعتی، بازیهای آموزشی و برنامههای مرسوم به شبیهسازی از این جملهاند (امیر تیموری، 1386).
یادگیری الکترونیکی از ظرفیت فوقالعادهای در جهت توسعهی افق آموزشی برخوردار است و در این راستا باید به غنیتر کردن حوزه چندرسانهایها اقدام کرد. عامل آموزشی متحرک به عنوان موضوعی نوظهور در این عرصه مطرح است.
عاملهای آموزشی متحرک دارای نیروی بالقوه عظیمی در حمایت از یادگیری هستند چرا که قابلیتهای شبیه سازی یک محیط یادگیری، کلاس واقعی دارا باشند (وو[1]، 2009 ص202).
یافتههای پژوهشها نشان میدهد، چون عامل آموزشی متحرک به عنوان اعضای اجتماعی مشابه به انسانها درنظر گرفته میشود، آنها با یادگیرندگان در محیطهایی که نیاز به ارتباطات و تعاملات موثراست در تعاملاند. بنابراین عاملآموزشیمتحرک نتایج قطعیتری در افزایش یادگیری گروهی تولید میکند(وو، 2009 ص203 )
در واقع عاملهای آموزشی، کاراکترهای واقعیاند که به عنوان ارائه دهنده در صفحه نمایش ظاهر میشوند و راهنمای کاربر در سرتاسر محیط یادگیری چندرسانهایاند(کلربوت و هیدیک[2]201 ، ص28).
استفاده از یک عاملآموزشیمتحرک برای ارائه آموزش شبیه به تدریس معلم درکلاس درس است اما یک عامل آموزشی متحرک، مشابه یک معلم واقعی نیست، ونمیتواند به تنهایی وجود داشته باشد، بنابراین نیازاست که در یک سیستم یادگیری واقع شده تا آن، پشتیبانی را برای راهاندازی آموزشی فراهم کند(وو،2009 ، ص204).
حال این سوال مطرح است که آیا وجود عوامل آموزشی در محیط های چندرسانهای، مفید است؟
"تحقیقات نشان می دهد که عوامل آموزشی دارای توانایی برای نمایش بسیاری از نقشها درمحیط یادگیری چندرسانهای هستند مانند شرحدادن، چارچوببندی، مربیگری، مدلسازی، تستسازی. با این حال عوامل آموزشی اغلب نقش یک آموزشدهنده یا یک مربی را دارند" ( اسچرودر و ادیسوپ[3]2012ص43).
از سویی پژوهش دانسورث و اتیکسون[4] با عنوان" یادگیری علوم از طریق چندرسانهای " بیانگر آن است که دانش آموز در محیط یادگیری مبتنی بر رایانه زمانی مطالب را بهتر یاد میگیرد که در آن همراه متون ارائه شده بر روی صفحه نمایشگرتصویر نیز وجود داشته باشد. علاوه بر این، تلفیق نقالی با حضورتصویری ازیک عامل آموزشی متحرک نیز ممکن است دانشآموزان را بیشتر از زمانی که روایت یا متن به تنهایی بر روی صفحه نمایشگر ظاهر میشود به پردازش عمیق اطلاعات تشویق کند.
" استفاده از عوامل آموزشی در محیط یادگیری چندرسانهای منجر به پذیرش بیشتر یادگیرندگان میشود چرا که تعاملات انسانی چهره بهچهره را شبیهسازی میکند" (قره باغی،1389،ص53).
امروزه عامل متحرک آموزشی برای گسترش یک سیستم آموزش هوشمند درنظر گرفته میشود (اسچرودر و ادیسوپ، 2012)یافتهها بیانگر آن است که وجود احساسات عامل آموزشی متحرک میتواند قابل استفاده در بهینه سازی انگیزه و یادگیری دانشآموزان باشد(کیم ،بیلور، شن و پالس[5]2007).
" تحقیقات در مورد استفاده از ابزار یادگیری چندرسانهای، گذشتهای بیشاز بیست سال دارد. دو مورداز این ابزارها عبارتنداز: تدریسخصوصیسیستمهای هوشمند و عوامل آموزشی "( اسچرودر و ادیسوپ2012ص43).
در حالی که، مقدار قابل توجهی از زمان و منابع به طراحی و پیادهسازی عامل آموزشی در داخل محیط یادگیری سپری میشود، پیشرفتهای اخیر در فنآوری سیستمهای مبتنی بر رایانه استفاده از عامل آموزشی را برای مربیان قابل دسترستر و مقرون به صرفهترکرده است.
ما امیدواریم ظرفیت طراحی و تولید چندرسانهایها، مواد آموزشی و ابزارهایی که به وسیله رایانهها هدایت میشوند توسعه یابد و بهاین وسیله مجموعه فرایندهای آموزشی نیز بهبود پیدا کند. به این دلیل در این پژوهش به بررسی تاثیر عامل آموزشی در چندرسانهای بر یادگیری، یادداری و انگیزه یادگیری پرداخته میشود.
اهمیت و ضرورت پژوهش
رایانه به شیوههای مختلفی در آموزش بهرهبرداری میشود. آموزش به کمک رایانه، آموزش با مدیریت رایانه و آموزش متکی بر رایانه نمونههایی از کاربرد رایانه در فرایند یاددهی – یادگیری به شمار میروند(نوروزی، رضوی،1392).
درنظام آموزشی متکی بر رایانه از رایانه برای ارائه آموزش استفاده می شود. طراحی پیام های آموزشی در نظام رایانه از تنوع بالایی برخوردار است. معلم خصوصی هوشمند، تکرار و تمرین،و شبیه سازی نمونه هایی است که نظام متکی بر رایانه به نمایش می گذارد.
امروزه به اثر پیشرفتهای پر شتاب فناوری جدید رایانه ای و جذابیتهای منحصر به فرد رایانه برای کلیه افراد و به طورخاص نوجوانان طراحی و تولید محیط های یادگیری چندرسانهای پذیرش و مقبولیت پیدا کرده است .
در واقع لازمه گسترش تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در آموزش استفاده از چند رسانه ای های آموزشی و سیستم های چند رسانه ای است و البته تنها دسترسی به کامپیوتر و چند رسانه ای ها در مدارس برای یادگیری موثر دانشآموزان کافی نیست بلکه باید در این زمینه ها، منابع فعالیتهای یادگیری دانشآموزان به گونهای حرفهای طراحی و تولید شده تا اثر بخشی لازم را ایجاد کند .
اگر آموزش را به عنوان یکی از مهمترین ارکان توسعه کشور در همه ی زمینهها بدانیم پس در این صورت میتوانیم به نقش پر اهمیت چندرسانهایهادر پیشبرد اهداف توسعه پی ببریم.
میتوان گفت ورود چندرسانهایها در آموزش و پرورش انقلابی را در زمینه تدریس و عملکرد تحصیلی دانشآموزان ایجاد کرده است. مطالعات حاکی از آن است که اگر چندرسانهای ها آموزشی تحت یکسری از اصول و استاندارهای علمی طراحی و تولید شوند میتوانند به عنوان یک ماده آموزشی تاثیر گذار نیازهای یادگیری دانش آموزان را برطرف سازند .
چندرسانهایها با فراهم کردن محیط غنی و سرشار از محرکهای متنوع و گوناگون و برقراری تعامل و ارتباط با دانشآموز میتواند به یادگیری موثرتر و عمیقتر و حل مساله بینجامد.
علت اینکه چندرسانهایها یادگیری را افزایش میدهند آن است که افراد تنها 20 درصد آنچه را که میبینند و 30 درصد آنچه را که میشنوند و 50 درصد آنچه را که میبینند و میشنوند یاد میگیرند، حال انکه اگر آنچه را که میبینند و میشنوند همزمان انجام دهند یادگیری آنان به 80 درصد افزایش مییابد .چندرسانهایها با فراهم کردن تجارب پویا باعث افزایش سرعت یادگیری مهارتهای پایه میگردند(رضوی،1383) و البته وو[6] نیز در مقاله طراحی محیطهای یادگیری چندرسانهای با استفاده از عوامل آموزشی : عوامل و مسائل در سال2009به این امر اذعان داشته است .
در واقع چندرسانهای های آموزشی از جمله نظامهای رسانهای هستند که با توجه به ماهیت چند حسیشان میتوانند به راحتی با انواع سبکهای یادگیری سازگار شوند و با شکلهای گوناگون تعامل یادگیری آسان و پایدار را فراهم کنند (شارپ،ترجمه بارزنجانی ،1378).
"مهمترین مزیت چندرسانهای نسبت به اشکال دیگرآموزش، انعطاف پذیری درعرصه اطلاعات و دستیابی سریع آن در فراهم کردن بازخورد است و هدف از به کارگیری چندرسانهای این است که به یادگیری یادگیرندگان کمک کند و سواد آنان را بالا ببرد "( رضوی،1390ص284).
یکی از قلمروهای جدید پژوهشی در حوزهی چندرسانهایهای آموزشی، پژوهش درباره اثرات مفید وجود عامل آموزشی متحرک بر روی صفحه نمایشگر است .
در این راستا میتوان با استفاده از عامل آموزشی متحرک به افزایش علاقه و انگیزه یادگیری هر چه بهتر مباحث درسی برای کاربران پرداخت .
از سویی اهمیت درس جغرافیا سال سوم راهنمایی موجب آن میشود که در راستای رسیدن به اهداف این کتاب و دستیابی به هدف والای آموزش کوشا بوده و فناوری های روز تکنولوژی آموزشی را بهکار ببریم .
اهداف پژوهش
هدف کلی
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهای بر یادگیری، یادداری و انگیزه یادگیری دانشآموزان
اهداف جزئی
طراحی و تولید چندرسانهای آموزشی با به کارگیری عامل آموزشی متحرک
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر یادگیری
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر یادداری
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر انگیزه یادگیری
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهای ها بر خود کارامدی.
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر راهبردهای یادگیری .
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر ارزشمندی یاگیری .
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر برانگیزندگی محیط .
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهای ها بر هدف موفقیت یاگیری .
تاثیر عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر هدف عملکرد یاگیری .
فرضیه های پژوهش
عامل آموزشی متحرک بر یادگیری دانشآموزان تاثیر دارد .
عامل آموزشی متحرک بر یادداری دانشآموزان تاثیر دارد .
عامل آموزشی متحرک بر انگیزه یادگیری دانشآموزان تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهای ها بر خود کارامدی تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر راهبردهای یادگیری تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر ارزشمندی یادگیری تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر برانگیزندگی محیط تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهای ها بر هدف موفقیت یادگیری تاثیر دارد.
عامل آموزشی متحرک در چندرسانهایها بر هدف عملکرد یادگیری تاثیر دارد.
متغیرهای پژوهش
متغیر مستقل
در این پژوهش عامل آموزشی متحرک به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است.
متغیروابسته
در این پژوهش یادگیری، یادداری و انگیزه یادگیری و مولفههای انگیزه یادگیری چون: (خود کارامدی، راهبردهای یادگیری، ارزشمندی یادگیری، برانگیزانندگی محیط، هدف موفقیت یادگیری، هدف عملکرد یادگیری) به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
متغیر کنترل
جنسیت دانش آموزان (دختر) و سال تحصیلی( سوم راهنمایی) به عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شده است.
تعاریف
تعریف نظری
عوامل آموزشی
"عوامل آموزشی عبارتند از، شخصیتهای قابل مشاهده طراحی شده در محیط های یادگیری چندرسانهای، برای تسهیل یادگیری"(اسچرودر،آدسوپ ، 2012ص43).
عامل آموزشی متحرک
عامل آموزشی متحرک شخصیتها (کاراکترها) قابل مشاهده در صفحه هستند که در حین بخشهای مختلف برنامه آموزش الکترونیکی به فرایند یادگیری کمک میکنند. این عوامل میتوانند به صورت شخصیتهای کارتونی، هنری و ویدوئی که صحبت میکند و یا تصاویر واقعی مجازی، باشند (کلارک و مایر ،2008 ص168).
چندرسانهای
استفاده از رسانههای مختلف مانندصدا، ویدئو، انیمیشن، متن و غیره در کنار یکدیگر برای انتقال بهتر پیام را چندرسانهای گویند که در مقابل برنامههای صرفا متنی به کار میرود(ولایتی و موسی رمضانی،1391، ص63).
چندرسانهای آموزشی
چندرسانهای آموزشی عبارت است از ارتباط با استفاده از کلمات و تصاویری که منجر به اشاعه یادگیری می شود (مایر،2007ترجمه موسوی،1384 ص 25).
یادگیری
یادگیری به فرایند ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار یا توان رفتاری که حاصل تجربه است گفته میشود و نمیتوان آن را با حالتهای موقتی بدن مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی یا مصرف دارو ها پدید میآید نسبت داد(سیف، 1388،ص28).
یادداری [7]
یادداری نتیجه تحریک، تجربه یا پاسخی که اثری از خود به جا میگذارد و میتوان برای تعدیل پاسخ یا تجربهی آینده از آن استفاده کرد (شعاری نژاد،1375،ص379).
انگیزه
انگیزه عبارت است از فرایندهایی که به رفتار آدمی انرژی داده آن را هدایت کرده، نگه میدارد .در واقع رفتار برانگیخته رفتاری است نیرومند، جهت دار و پایدار(بیابان گرد 1384ص404).
انگیزه ی یادگیری[8]
"انگیزه یادگیری می تواند به عنوان شوق ویژهی یادگیرنده برای یادگیری محتویات برنامهی آموزشی تعریف میشود" ( چنگ و هو ، 2001 ص2)[9].
تعریف عملیاتی
یادگیری
در این پژوهش منظور از یادگیری نمرهای است که دانشآموزان در آزمون درس جغرافیای سال سوم بر اساس تفاضل نمره ی پیشآزمون و پسآزمون کسب کردند.
یادداری
نمرهای که دانشآموزان در آزمون یادداری بعد از سه هفته از اجرای آموزش کسب کردند.
انگیزهی یادگیری
در این پژوهش منظور از انگیزهی یادگیری نمره ای است که دانشآموزان پس از اجرای پرسشنامه انگیزه یادگیری کسب کردند.
پرسشنامه انگیزه یادگیری
این پرسشنامه توسط توان ،چین و شی10 در سال 2005 طراحی شده است پرسشنامه فوق 35 عبارت دارد و در مقیاس لیکرت 5 درجهای طراحی شده است و شامل مقیاس خود کارامدی، راهبردهای یادگیری فعال ،ارزشمندی یادگیری، هدف عملکرد، هدف موفقیت و برانگیزانندگی محیط یادگیری میباشد .
چندرسانهای آموزشی
در این پژوهش منظور از چندرسانهای آموزشی نرم افزار تولید و طراحی شده توسط پژوهشگر است. این نرم افزار به دو صورت طراحی و تولید خواهد شد. محتوای هر دو نرم افزار تولید شده از نظر تصاویر ،متن ،و .. . یکسان بود. اما در یک نرم افزار از عامل آموزشی متحرک استفاده شد و در نرمافزار دیگراز عامل آموزشی متحرک استفاده نشد. عامل آموزشی متحرک بر اساس فاکتورهایی همچون صدا وحرکات طراحی و تولید شد
[1].Woo
[2].Heidig&Clarebout
[3].Schroeder &. Adesope
[4].Dunsworth and Atkinson.
[5].Kim, Baylor, Shen&PALS.
[6] woo
[7].retention
[8].learning motivation
[9].Cheng & HO