فهرست:
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ...........................................................................................................................................................1
فصل اول کلیات تحقیق
1-1 مقدمه.................................................................................................................................. 3
1-2 بیان مسئله تحقیق 4
1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق........................................................................................... 6
1-4 اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی)............................ 7
1-4-1 اهداف اصلی 7
1-4-2 اهداف فرعی............................................................................................................... 8
1-5 سؤالات تحقیق 8
1-5-1 سوال اصلی 8
1-5-2 سوالات فرعی............................................................................................................. 8
1-6 فرضیه‌های تحقیق.............................................................................................................. 9
1-6-1 فرضیه اصلی 9
1-6-2 فرضیه‌های فرعی......................................................................................................... 9
1-7 مدل مفهومی تحقیق............................................................................................................ 9
1-8 تعریف واژه‌ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی)........................ 9
1-9 خلاصه فصل 12
1-10 ساختار گزارش تحقیق........................................................................................................ 12
فصل دوم مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه................................................................................................................................ 14
2-2 بخش اول: مبانی نظری تحقیق............................................................................................. 15
2-2-1 مالیات........................................................................................................................ 15
2-2-2 انواع نظام‌های مالیاتی................................................................................................... 15
2-2-3 مالیات و اقتصاد ایران................................................................................................... 16
2-2-3-1 نسبت مالیات به هزینه‌های جاری دولت ............................................................ 17
2-2-3-2 نسبت درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی ............................................... 17
2-2-4 جایگاه مصرف در اقتصاد............................................................................................ 17
2-2-5 آشنایی با درآمدهای عمومی دولت................................................................................ 18
2-2-5-1 درآمدهای غیر مالیاتی....................................................................................... 18
2-2-5-2 درآمدهای مالیاتی............................................................................................. 19
2-2-6 عملکرد و مقایسه ارقام مربوط به درآمدهای دولت و سهم مالیات از آن در ایران.............. 20
2-2-7 اهمیت مالیات............................................................................................................. 23
2-2-8 تعاریف و تقسیم بندی‌های مالیاتی................................................................................ 24
2-2-8-1 تعریف و مفهوم مالیات.................................................................................... 25
2-2-8-2 انواع مالیات..................................................................................................... 25
2-2-8-2-1 مالیات‌های مستقیم............................................................................................ 25
2-2-8-2-2 مالیات‌های غیر مستقیم..................................................................................... 25
2-2-9 تاریخچه مالیات بندی در ایران:.................................................................................. 26
2-2-9-1 مالیات در عهد مادها......................................................................................... 26
2-2-9-2 مالیات در عهد هخامنشیان................................................................................. 26
2-2-9-3 مالیات در دوره سلوکیان................................................................................... 27
2-2-9-4 مالیات در دوره پارتیان..................................................................................... 27
2-2-9-5 مالیات در ایران بعد از اسلام............................................................................. 27
2-2-10 تحولات قوانین مالیاتی طی سال‌های 1366-1357................................................... 29
2-2-11 تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده در ایران.................................................................... 29
2-2-12 تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده در جهان................................................................. 31
2-2-13 ارزش افزوده.......................................................................................................... 32
2-2-14 تعریف و مفهوم مالیات بر ارزش افزوده..................................................................... 33
2-2-14-1 تعریف نظری مالیات بر ارزش افزوده:............................................................. 33
2-2-14-2 تعریف عملیاتی مالیات بر ارزش افزوده.......................................................... 33
2-2-15 جایگاه مالیات بر ارزش افزوده (VAT) ................................................................... 33
2-2-16 انواع مالیات بر ارزش افزوده...................................................................................... 35
2-2-16-1 مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولید (VATP)................................................ 36
2-2-16-2 مالیات بر ارزش افزوده از نوع درآمدی (VATI)............................................ 37
2-2-16-3 مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف(VATC)............................................. 37
2-2-17 مقایسه سه نوع مالیات بر ارزش افزوده....................................................................... 37
2-2-18 اصل مبدأ و مقصد در نظام مالیات بر ارزش افزوده:..................................................... 38
2-2-19 روشهای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده:.................................................................. 39
2-2-19-1 روش بستانکاری فاکتور................................................................................. 39
2-2-19-2 روش تفریق.................................................................................................. 40
2-2-19-3 روش مجموع................................................................................................ 40
2-2-20 نحوه محاسبه عملیاتی مالیات بر ارزش افزوده در ایران................................................. 40
2-2-21 پایه مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده............................................................................ 42
2-2-22 تحلیل نرخ در مالیات بر ارزش افزوده........................................................................ 42
2-2-22-1 نرخ اصلی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای جهان........................... 42
2-2-22-2 انواع نرخ‌های مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای جهان................................ 44
2-2-23 نرخ مالیات بر ارزش افزوده در ایران.......................................................................... 47
2-2-24 ویژگی‌های قانون مالیات بر ارزش افزوده در ایران....................................................... 49
2-2-24-1 مزایای اجرای مالیات بر ارزش افزوده.............................................................. 49
2-2-24-2 معایب اجرای مالیات بر ارزش افزوده.............................................................. 50
2-2-24-3 اطلاع رسانی و فرهنگ‌سازی........................................................................... 53
2-2-25 معافیت‌های مالیات بر ارزش افزوده............................................................................ 59
2-2-26 معافیت‌ها در ایران :.................................................................................................. 60
2-2-27 جرائم قانونی نظام مالیات بر ارزش افزوده.................................................................. 61
2-2-28 مباحث اجرایی مالیات بر ارزش افزوده در زنجیره نهایی.............................................. 61
2-2-29 زنجیره نهایی توزیع................................................................................................... 63
2-2-30 نحوه اعمال مالیات بر ارزش افزوده در مراحل مختلف زنجیره اجرا............................... 64
2-2-31 ساختار کنونی نظام مالیات بر ارزش افزوده................................................................. 67
2-2-31-1 ایران فاقد نظام جامع اطلاعاتی از وضعیت مالیاتی مردم است........................... 67
2-2-31-2 نظام بروکراسی پیچیده ای در نظام مالیاتی ایران وجود دارد.............................. 68
2-2-31-3 بی نیازی دولت به مالیات از دیگر دلایل گریز مالیاتی مردم است...................... 68
2-2-31-4 وجود دوگانگی بین نظام مالیاتی و وجوهات شرعی در گریز مالیاتی مؤثر است... 68
2-2-31-5 عدم در نظر گرفتن مالیات برای مالیات گریزان................................................ 68
2-2-31-6 حذف مطلق استثنائات در پرداخت مالیات....................................................... 69
2-3 مروری بر تحقیقات انجام گرفته.......................................................................................... 69
2-3-1 تحقیقات انجام گرفته در داخل ایران............................................................................. 71
2-3-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از ایران......................................................................... 73
2-4 خلاصه و نتیجه‌گیری فصل دوم........................................................................................... 76
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
3-1 مقدمه................................................................................................................................ 78
3-2 روش تحقیق 79
3-3 فرضیه های تحقیق............................................................................................................. 79
3-3-1 فرضیه اصلی.............................................................................................................. 79
3-3-2 فرضیه‌های فرعی........................................................................................................ 79
3-4 جامعه آماری 80
3-5 نحوه جمع آوری اطلاعات.................................................................................................. 81
3-6 ابزار تجزیه و تحلیل داده‌ها................................................................................................. 81
3-6-1 تهیه و تنظیم پرسشنامه............................................................................................... 81
3-6-1-1 روایی............................................................................................................. 82
3-6-1-2 پایایی............................................................................................................. 84
3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات........................................................................................... 85
3-7-1 استفاده از آمار توصیفی.............................................................................................. 85
3-7-2 استفاده از آمار استنباطی............................................................................................. 85
3-7-2-1 آزمون کولموگوروف اسمیرنوف.......................................................................... 85
3-7-2-2 تحلیل همبستگی.............................................................................................. 86
3-7-2-3 ضریب همبستگی پیرسون ( )........................................................................... 86
3-7-2-4 ضریب همبستگی اسپیرمن( )......................................................................... 86
3-7-2-5 مدلهای عاملی................................................................................................ 87
3-7-2-6 مدلهای مسیر.................................................................................................. 87
3-7-2-7 مدل‌سازی معادله ساختاری................................................................................ 87
3-7-2-8 شاخص‌های برازش و اصلاح مدل..................................................................... 88
3-8 خلاصه............................................................................................................................. 91
فصل چهارم:یافته های تحقیق
4-1 مقدمه................................................................................................................................ 93
4-2 آزمون کولموگوروف اسمیرنوف........................................................................................... 93
4-3 مدل سازی معادله ساختاری................................................................................................ 93
4-4 شاخص های برازش.......................................................................................................... 100
4-5 آزمون فرضیات 101
4-5-1 آزمون فرضیه فرعی اول.............................................................................................. 101
4-5-2 آزمون فرضیه فرعی دوم............................................................................................. 102
4-5-3 آزمون فرضیه فرعی سوم............................................................................................. 102
4-5-4 آزمون فرضیه اصلی.................................................................................................... 103
4-6 خلاصه فصل 106
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد‌ها
5-1 مقدمه................................................................................................................................ 108
5-2 نتایج و دستاوردهای حاصل از تحقیق.................................................................................. 108
5-2-1 فرضیه ی فرعی اول................................................................................................... 108
5-2-2 فرضیه ی فرعی دوم................................................................................................... 109
5-2-3 فرضیه ی فرعی سوم.................................................................................................. 109
5-2-4 فرضیه ی اصلی.......................................................................................................... 109
5-3 پیشنهادهای کاربردی.......................................................................................................... 109
5-4 پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده........................................................................................ 111
5-5 محدودیت های تحقیق....................................................................................................... 111
منابع ........................................................................................................................................ 113
منابع فارسی............................................................................................................................. 113
منابع لاتین ............................................................................................................................... 116
Abstract ................................................................................................................................. 118
منبع:
1-1 منابع
1-1-1 منابع فارسی
احمد جعفری صمیمی و رشید شمخال .(1386). مجله تحقیقات اقتصادی شماره 50 بهار و تابستان 1386 ص 135.
آریا، نادر. (1387). مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای جهان، دفتر طرح مالیات بر ارزش افزوده، ص 11. سال 1387.
پژویان، جمشید. (1380). «بررسی تبعات اقتصادی مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد ایران» پژوهشنامه اقتصادی، اردیبهشت ۲۶:۱۳۸۰)
پژویان،جواد. (1384). اثرات تورمی اجرای مالیات بر ارزش افزوده (گزارشات داخلی)تهران دفتر مطالعات بر ارزش افزوده
تاریخ سیاسی ساسانیان دکتر عبدالحسین زرین کوب/ روزبه زرین کوب. چاپ دوم زمستان 81 انتشارات سمت
خان جان ، علی. (1382). پتانسیل‌های فرار و تقلب در نظام مالیات بر ارزش افزوده، در مجله اقتصادی ، شماره 37 و 38 صص 42-36
خواجوی ، محمد . (1389) ، بررسی رابطه بین اقتصاد زیر زمینی با شکاف مالیاتی و پول شوئی . رویکرد شاخص‌های چندگانه – علل چندگانه ، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی ، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه ارومیه ، ارومیه .
راوندی، مرتضی .(1380). تاریخ اجتماعی ایران –جلد پنجم. ص. 243. جزوه 77 . ص.419 سال 1380.
رهنمای رودپشتی، فریدون، هاشم، نیکومرام و شادی، شاهوردیان .(1381). مدیریت مالی راهبردی ارزش آفرینی،.
سایت سازمان امور مالیات بر افزوده ایران (www.e-vat.ir)
سید نورانی ، سعید . میر . ر . عزیز خانی ، ف . (1385). بررسی تأثیر متقابل اقتصاد زیر زمینی و مالیات بر ارزش افزوده ، در مجله مجلس و پژوهش ، سال 13 شماره 51 صص . 274-259 .
شسهسوار خجسته ، عباس . جعفری ، پ. (1387). طراحی مدل مناسب مدیریت مالیات بر ارزش افزوده در ایران ( با تاکید بر گروه‌های ذینفع )، در پژوهشنامه اقتصادی ، صص 97-69 .
صامتیم و دلایی میلان ، ع .(1388). برآورد اقتصاد زیر زمینی در ایران (84-1344) به روش MIMIC . در مطالعات اقتصاد بین الملل، سال بیستم شماره 35 .
طهماسبی بلداچی ، ف . و دیگران. (1381). نگرشی بر مالیات بر ارزش افزوده و چگونگی اجرای آن در ایران ، تهران : دفتر طرح مالیات بر ارزش افزوده .
طیب نیا ، ع و دیگران . (1382). بررسی اثرات احتمالی اجرای مالیات بر ارزش افزوده در ایران ، تورم – نابرابری ، خلاصه و تحلیل نتایج ، سازمان امور مالیاتی کشور ، تهران : دفتر طرح مالیات بر ارزش افزوده.
عرب مازاد ، ع ، موسوی ، س . ی .(1388). محاسبه کارایی و کوشش مالیاتی اداره کلی امور مالیاتی استان‌های مختلف کشور : روش تحلیل پوششی داده‌ها . در پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم ، شماره 2 . صص 165-139 .
فرید راد ، ع . پروین . س . بانوئی ، ع . آ. (1390). اثرات قیمتی مالیات بر ارزش افزوده با استفاده از تکنیک داده – ستانده ( مورد ایران )، در فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران ، شماره 47 ، صص . 127-105 .
فلیجی، نعمت .(1385). آهنگ تلاش مالیاتی، نشریه سازمان، شماره 16، 5. سال 1385.
قطمیری ، م . ع . اسلاملوئیان.(1387). برآورد تلاش مالیاتی در ایران و مقایسه آن با کشورهای در حال توسعه ، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 83 ، صص 186-163 .
کمیجانی، اکبر. (1384). «تحلیلی بر مالیات بر ارزش افزوده و بررسی مقدماتی امکان اجرای آن در اقتصاد ایران»، نشر وزارت امور اقتصادی و دارایی، پاییز 1384، ص 52.
الله محمد آقایی و اکبر کمیجانی.(۱۳۸۰)."مبانی نظری مالیات بر ارزش افزوده و مزایای آن در راستای اصلاح نظام مالیاتی "دانشنامه اقتصادی:۱۴۰-۱۳۸
نادران ، او صدیقی ، ح .( 1387). بررسی اثر مالیات‌ها و اجزاء آن بر حجم اقتصاد زیر زمینی در ایران (1382-1351) در مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 85 ،صص 283-257.
نادران،آ.(1384).راهکاری مناسب جهت افزایش درجه توفیق مالیات بر ارزش افزوده ،طرح تحقیقاتی سازمان امور مالیاتی کشور تهران دفتر طرح مالیات بر ارزش افزوده
نوربخش لنگرودی ، م . م ، جوادی نیک گو ، م . (1388) . بررسی موانع استقرار کامل نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران ، مجله مالیات ، شماره مسلسل 54 ، صص 138-115 .
1-1-2 منابع لاتین
Alm, James and Jorge Martine’s vazgues. (2001). Institutions paradigm and tax evasion in Developing and Transition countries paper presented for the conference pullie finamxe in Developing and transition countries. Georgia state llnibveraity. U.S.A
Birger, Nerre ;( 2001). The Concept of Tax Culture. University of Hamburg. Germany (2001) 18.Radaev; Vadim; Informal Institutional Arrangement and Tax Evasion in the Russian Economy. Economic Sociology State University. Moscow.
Ebril, Liam & Associates. . (2002)."The Allure of the Value-Added Tax ". Finance Development, Vol. 39, No. 2,
Ebrill, L, J. P. Bodin, M. Keen, V. Summers (2001): The Modern VAT, IMF, Washington DC.
Harrison, Graham. And Krelove, Russell. (2005). VAT Refunds: A review of country experience.
HuihuaNie, Mingyue Fang, Tao Li. (2010). China’s Value-Added Tax Reform, Firm Behavior and Performance, Front. Econ. China 2010, 5(3): 445–463.
Mcgee, Robert W. (2007). A comparative study of indirect taxes in transition economies and the European Union.
Mcgee, Robert W. (2007). Tax burden in transition economies and the European study.Union: A comparative OECD work on taxation, 2006, Tax in a borderless word: The role of The OECD
McKee, M. (2003). “High TaxCompliance Leads to SmallerGovernment,” manuscript, Department ofEconomics, University of Tennessee
Rup khadka. (2000). “Status of VAT impelementation in Nepal “VAT mintor November/December
Schneidr, friendvich and Donimik H. Enste. (2000). shadow Economies size , causes , and conscqyences , journal of Economic literature , 38(1) (March ) , 17-114 .
Sheffrin, S. M. and R. K. Triest. (2007). Can Brute Deterrence Backfire“? Perceptions and Attitudes in Taxpayer، Compliance,” University of Michigan Press: 193-218
Shouichi, Roun. . (2006). "VAT Management Model". Economic Management, Vol. 11, No. 4,
Stefan Boeters, ChristophBhringer. (2006). Economic Effects of VAT Reform in Germany, European Economic research discussion paper, No.06-030.
Tait, Alan A., ed. (1991). “Value-Added Tax: Administrative and Policy Issues.” Washington, DC: International Monetary Fund. October