چکیده:
زن در عرصه جهان پهناور ما پیوسته زن بوده است. در همه جای این جهان از آغاز پیدایش بر زمین فارغ از زمان ومکان و نژاد ورنگ وآیین بار مسئولیت ویژه ای بر عهده داشته است.
زادن و پروراندن وبه بلوغ رساندن، بخشی از حیات زن است. باتوجه به این امر مهم که بانوان پرورش دهنده و الگوهای رفتاری نسل های آینده هستند و نیمی از اقشار جامعه راتشکیل می دهند،کمبود فضاهایی در جهت ترغیب حس گردشگری و مسافرتهای برون شهری وسیاحت وزیارت در جهت تقویت روحیه بانوان شدیدا احساس می شود.
بنابراین نیاز به طراحی ابنیه هایی چون هتل مخصوص بانوان که حس امنیت روحی روانی وفیزیکی آنها را تامین کند مورد نیاز است.با فراهم ساختن این گونه بسترها در کشور روحیه شادابی نشاط در بانوان بیشتر ایجاد می شود که این امر تاثیر گذاردر خانواده ودر نهایت جامعه می باشدکه باعث رشد وشکوفایی اجتماع هم می شود.
از اهداف احداث این هتل ارائه خدمات ویژه به زنان وتامین راحتی وآسایش اتاق با طراحی متنوع مخصوص بانوان است.
طراحی هتل بانوان در این تحقیق از ضروریات مورد نیاز برای بانوان در سطح کشور می باشد که به نوبه خود نوآوری نیز در ایران محسوب می شودکه باید معماری آن سازگار با روحیات بانوان ونیازهای آنها و در نظر گرفتن معماری بومی فرهنگ ایرانی فراهم شود.
کلید واژه:
زن- هتل بانوان- گردشگری-مسافرت
پیش گفتار:
موضوع پایانامه "هتل بانوان در شهر مقدس قم"در هفت فصل به نگارش در آمده است.
فصل اول که کلیات تحقیق است به بیان موضوع پژوهش،اهداف و اهمیت پژوهش می پردازد.فصل دوم مفصلا به نقش زنان در ساخت تمدن، حضور اجتماعی زن، نیاز امروز زنان، شناخت زن، شناخت هویت زنان ایرانی....ومسائلی که در ارتباط به زنان است پرداخته شده است. در فصل سوم تعاریف مرسوم از مراکز اقامتی و پذیرایی وتمام اطلاعات در مورد هتل توضیح داده شده است. فصل چهارم شناخت محیط طرح که شهر استان قم می پردازد.در فصل پنجم نمونه های مشابه در زمینه هتل را مورد بررسی قرار می دهد. فصل ششم درمورد ارگونومی،اهداف ارگونومی،نقش رنگ در طراحی هتل و فرآیند طراحی به صورت مفصل مورد بررسی قرار داده شده است. ودر فصل آخر فصل هفتم در مورد تاسیسات وسازه طرح توضیح می دهد.
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
زادن و پروردن وبه بلوغ رساندن، این بخشی از حیات زن است در این راستا تقویت روحیه شادابی ونشاط این قشر پرورش دهنده جامعه (بانوان)باید در برنامه ریزی وسیاست های زیر ساختی در اجتماع قرار گیرد.
یکی از راهکارها توجه به گردشگری، سیاحت و زیارت برای بانوانی است که به صورت تجرد به مسافرت میروند.
این مهم احتیاج به ساخت ابنیه هایی چون هتل دارد که بتواند جوابگوی نیازهای آسایشی آنها باشد.
با توجه به تحولات سریع تکنولوژی های مدرن روز ایجاد فضاهایی که متناسب نیازهای روحی روانی وفیزیکی بانوان باشد وجود نداشته است. طراحی چنین فضاهایی در جهت تامین آسایش همه جانبه بانوان مجموعه ای در هم تنیده ای را تشکیل می دهد که حساسیت ویژه ای را می طلبد. در نهایت تلفیق فضاهای باز وبسته وطراحی مکان مناسب برای آنها که همسو با خصوصیات جسمانی وروحی روانی بانوان باشد باید در معماری امروزه مورد توجه قرار گیرد.
بیان مسأله اساسی تحقیق:
قرن هاست زن در مرکز این هسته اصلی اجتماع روشنایی بخش کانون زندگی است.شباهتهای طبیعی که بین مادر وزمین در عصر آغازین کشاورزی برقرارشد وپیوند های ناگزیر این دو بایکدیگر هر دو را در مرکز توجه مادی ومعنوی جوامع کهن قرارداده است. در عصر اجتماعی توانایی ها و برتری های زن باعث شد که دوره تثبیت قدرت زنانه آغاز گردد. برتریهایی که زن تا این دوره بر جنس مخالف خود داشته وبا پشرفت هایی که در زمینه ی مسائل اجتماعی و اقتصادی داشته است انکار ناپذیر است. دوران زن سالاری در جوامع انسانی، زنان همچون مردان به اندازه آنان در ساختن تمدن وشاید هم بیشتر نقش داشتند و حتی در قبول خیلی ازمسؤولیت های اجتماعی زنان به مراتب موفق تر از مردان به انجام نقش خود پرداختند.
تعلیم وتربیت جوامع مختلف در طرز تفکری که برای زنان آن جامعه ایجاد میشود نقش بسزایی دارد، حتی در خیلی تشکیلات حکومتی هم جای پای زنان بزرگی دیده می شود که در اداره جوامع بزرگ خیلی موثر بوده اند.
طبیعت زن جدای از طبیعت مرد نیست او در بینش ما نیمی از پیکر جامعه است و پایه گذار اصلی هسته خانواده ودر نقش کلی، مدینه فاضله است. او را می توان معلم بشریت نامید تا حدی که همه پیشرفت ها از سوی او معین می گردد. در توصیه اسلامی کفه ترازو به سوی زن سنگین تر است تا به سوی مرد و ارج واحترامی که اسلام برای مادر قائل است قابل مقایسه با احترام به پدر نیست.
زن ومرد هر دو دارای حق آزادی واستقلالند واین آرزوی اسلام است که زن به کمال معرفت ورشد فکری برسد.
آنچه زنان انجام میدهند اثر بسزایی بر اکثر پروژه های توسعه ای دارد. حتی اگر نقش آنان به وضوح در طراحی واجرای برنامه ها در نظر گرفته نشده باشد. همانگونه که اکثر پروژه ها نیاز به داده های پایه ای کافی ومناسب دارد داشتن دید کافی، نقطه شروع به شمار آوردن زنان در پروژه های توسعه است.
زن در عرصه جهان پهناور ما پیوسته زن بوده است. در همه جای این جهان از آغاز پیدایش بر زمین فارغ از زمان ومکان و نژاد ورنگ وآیین بار مسئولیت ویژه ای بر عهده داشته است.
زادن و پروردن وبه بلوغ رساندن، این بخشی از حیات زن است که انکاری چون وچرا نمی پذیرد.
در این راستا تقویت روحیه شادابی ونشاط این قشر پرورش دهنده جامعه (بانوان)باید در برنامه ریزی وسیاست های زیر ساختی در اجتماع قرار گیرد.
یکی از راهکارها توجه به گردشگری، سیاحت و زیارت برای بانوانی است که به صورت تجرد به مسافرت می روند.
این مهم احتیاج به ساخت ابنیه هایی دارد که بتواند جوابگوی نیازهای آسایشی آنها باشد.
با توجه به تحولات سریع تکنولوژی های مدرن روز ایجاد فضاهایی که متناسب نیازهای روحی روانی وفیزیکی بانوان باشد وجود نداشته است. طراحی چنین فضاهایی در جهت تامین آسایش همه جانبه بانوان مجموعه ای در هم تنیده ای را تشکیل می دهد که حساسیت ویژه ای را می طلبد. در نهایت تلفیق فضاهای باز وبسته وطراحی مکان مناسب برای آنها که همسو با خصوصیات جسمانی وروحی روانی بانوان باشد باید در معماری امروزه مورد توجه قرار گیرد.
یکی از هدفهای اصلی در ساخت هتلها راحتی مهمانان است، یعنی فضایی خلق کنیم که مسافرین در آن آسایش وآرامش داشته باشند.
درگذشته فلسفه هتل ها براساس روابط خاص وتشریفات گراند هتل ها برقرار بوده و طراحی نماها وفضاهای داخلی آن فاقد استاندارهای طراحی بوده است.
طراحی هتل امروزه برای خود تخصصی ویژه به حساب می آید، چرا که هتل جزو طراحی های پیچیده محسوب می شود ومجموعه ای یکپارچه وهماهنگ از قوانین راهبردها و سیاست ها،ضوابط واستانداردها در سطوح وموضوعات مختلف نیاز دارد، علاوه بر آن موضوع اقتصادیست که طراحی در آن جلب مشتری یکی از مهمترین نقش هاست.
از نکات مهم در برنامه ریزی برای هتل شناخت وتفکیک کارکردهای مختلفی است که در آن صورت می گیرد.لذاشناخت گروه فضاها(براساس گروه فضایی ورودی –لابی- پذیرش- رستوران – اتاق ها-سالن کنفرانس...)وشناخت ضوابط واستانداردهای مربوط به طراحی فضایی در این تحقیق از اهمیت بسزایی برخوردار است.
در این پژوهش با شناخت تمامی استانداردها وشرایط لازم برای طراحی هتل سعی خواهد شد تمامی انتظارات بانوان از هتل درنظر گرفته شود که نهایت قابلیت عینیت بخشی به صورت یک طرح معماری را داشته باشد.
در این پروژه بانوان موضوع محورهای اصلی طراحی خواهد بود به این ترتیب معماری کلیه عوامل هتل بانوان (تجهیزات وامکانات وسرویس دهی و عملکرد فضاها.....)در جهت خدمات رسانی ورفع نیاز بانوان برنامه ریزی و فضا را در جهت پاسخگویی به نیازهای روانی بانوان شکل می دهد. چنین معماری نیاز به شناخت گسسترده نیازهای بانوان ورابطه بانوان با فضای پیرامون و شناخت دقیق بانوان با فرهنگ های مختلف مورد مطالعه وهمین طور شناخت کامل کلیه عوامل شکل دهنده هتل بانوان خواهد داشت.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
باتوجه به این امر مهم که بانوان پرورش دهنده و الگوهای رفتاری نسل های آینده هستند و نیمی از اقشار جامعه راتشکیل می دهند،کمبود فضاهایی در جهت ترغیب حس گردشگری و مسافرتهای برون شهری وسیاحت وزیارت در جهت تقویت روحیه بانوان شدیدا احساس می شود.
بنابراین نیاز به طراحی ابنیه هایی چون هتل مخصوص بانوان که حس امنیت روحی روانی وفیزیکی آنها را تامین کند مورد نیاز است.
با فراهم ساختن این گونه بسترها در کشور روحیه شادابی نشاط وتداوم خاطرات جمعی در بانوان بیشتر ایجاد می شود که این امر تاثیر گذار(تاثیرات مثبت)در خانواده ودر نهایت جامعه می باشدکه باعث رشد وشکوفایی اجتماع هم می شود.
مرور ادبیات و سوابق مربوطه:
نخستین هتل مخصوص بانوان که اولین هتل از نوع خود در سطح خاورمیانه به شمار می آید در ریاض پایتخت کشور عربستان سعودی ساخته شده است به نام لوزان که در زبان عربی به معنای پناهگاه می باشد که در اوایل ماه مارس در سال 2010افتتاح شده است.
یکی از اهداف احداث این هتل ارائه خدمات ویژه به زنان وتامین راحتی وآسایش اتاق با طراحی متنوع مخصوص بانوان است.
یکی دیگر از اهداف این هتل تحقق مسئولیت اجتماعی در عربستان وحمایت بانوان به طور کلی زنان سعودی به طور خاص است.زیرا بانوان در عربستان اجازه رانندگی ندارند یا بدون اجازه همسر نمی توانند به مسافرت بروند یا به تنهایی در رستوران غذا بخورند.هتل بانوان در یازده کشور اروپایی وجود دارد به عنوان نمونه در کشور آلمان در چهارده ایالت هتل مخصوص بانوان موجود است. ولی هتل بانوان به صورت خاص در ایران تا کنون ساخته نشده است.
جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:
طراحی هتل بانوان در این تحقیق از ضروریات مورد نیاز برای بانوان در سطح کشور می باشد که به نوبه خود نوآوری نیز در ایران محسوب می شود و باید معماری آن سازگار با روحیات بانوان ونیازهای آنها و در نظر گرفتن معماری بومی فرهنگ ایرانی فراهم شود.
در کشور ما معماری با چنین رویکردی که بتواند نیازهای بانوان گردشگر را در مسافرت ها مرتفع سازد تاکنون طراحی نشده است.
اهداف مشخص تحقیق:
با توجه به این که داشتن هر پژوهشی در مسیر طبیعی و تحقیقی خود می‌باید گسترش و توسعه‌ای همسوی فعالیت‌ها و گزارشهای متنوع پژوهش خود را داشته باشد، بنابراین مشخص بودن اهداف برای انتخاب این پروژه لازم است:
-اهداف کلی:
طراحی محل مناسب در خور بانوان در جهت ایجاد تقویت حس نشاط وشادابی و گردشگری.
تعبیه محیطی برای بانوان در جهت تامین آسایش فیزیکی وروحی روانی آنها در مسافرتها.
-اهداف جزیی:
احداث هتل بانوان متناسب وسازگار با منظر شهر مقدس قم.
معماری بافرهنگ و ویژگی های محیطی شهری.
امکان آسایش بیشتر (فیزیکی روحی وروانی) وتداوم خاطرات جمعی.
سؤالات تحقیق:
-چگونه می توان امکان مسافرت بانوانی که به صورت تجرد به سفرمی روند ودر عین حال نیاز به امنیت دارند را فراهم کرد؟
-طراحی یک هتل مطلوب بانوان چه ویژگی های می تواند داشته باشد؟
- آیا بانوان کشورمان و کشورهای مسلمان دیگر از این نوع ابنیه ها در سطح کشور استقبال می کنند؟
فرضیههای تحقیق:
-افزایش گردشگری وامکان بیشتر مسافرت وسفر های برون شهری برای بانوان بهتر فراهم می شود.
-میان طراحی مطلوب فضاهای اقامتی مخصوص بانوان باخصوصیات فیزیکی وهمچنین حس راحتی امنیت شادابی ونشاط آنها رابطه برقرار است.
تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی:
هتل: نوعی مکان مسکونی اجاره ای است که معمولا برای مدت کوتاه به افراد اجاره داده می شود و از امکانات اقامتی وگردشگری شهرها به حساب می آیدکه بیشتر مورد استفاده مسافران وگردشگران قرار می گیرد.
مسافرت:
به جابه جایی انسان از محلی به محل دیگر به هر منظوری وبرای هر مدتی گفته می شود.
روش شناسی تحقیق:
در این پژوهش با گرد آوری یک سری اطلاعات موجود در زمینه نیاز ها و خواسته های فضاهای اقامتی مخصوص بانوان، به تجزیه و تحلیل هایی پرداخته تا چارچوبی منظم را ایجاد کند و در نهایت با طراحی بر اساس چارچوب جدید هدف کلی تحقیق محقق گردد.
نحوه اجرا به این صورت است که:
1. بررسی نمونه های کار شده، تهیه استاندارد ها و ارائه روشها و سبکهای طراحی.و استفاده از اطلاعات موجود در منابع معماری و استاندارد و ضوابط طراحی هتل تدوین شده.(به روش کتابخانه ای).
2.انتخاب روش طراحی، اهداف اصلی طرح و مراحل کار. (با استفاده از تجزیه و تحلیل مقایسه ای).
3. شناخت منطقه به لحاظ جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و استفاده از ضوابط موجود و طرحهای هادی و جامع شهر و کتب اقلیمی و جغرافیایی و سایتهای معماری (روش کتابخانه ای و میدانی).
4. برنامه فیزیکی، سایت آنالیز، تهیه دیاگرامها، لکه گذاری و طراحی و ارائه کلیه نقشه ها.(استفاده از ابزارهای گرافیکی و نرم افزار auto cad , 3dmax .
متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:
دو متغیر اصلی تحقیق عبارتند از: ویژگی های کیفی فضای معماری هتل مخصوص بانوان به عنوان متغیر مستقل وخصوصیات فیزیکی وحس امنیت، راحتی، شادابی به عنوان متغیر وابسته می باشند.بین ویژگی کیفی فضای هتل و خصوصیات فیزیکی وحس راحتی شادابی رابطه برقرار است.
این تحقیق به دنبال آن است که چگونه می توان به تمامی ابعاد متغیر ویژگی کیفی فضا درهتل بانوان پرداخت ؟ بدین منظور باید ابتدا دانست که نیازهای زنان در این رابطه چیست و منظور از آن در این تحقیق چه می باشد ؟
زن به جنس مونث گفته می شود. دردوران جاهلیت وپیش از اسلام زنان ودختران را زنده به گور می کردند باظهور اسلام شخصیت زنان مورد توجه قرار گرفت وبه عنوان موجود متعالی در کنار مردان در جامعه به فعالیت پرداختند.
زن می تواند پدید آورنده غرور وعزت برای بشریت باشد. باعلم به ساختار شخصیتی زن، روحیات زنانگی او باید موردتوجه قرار گیرد. براین اسا س در طراحی فضای مخصوص بانوان باید تمامی جوانب روحیات او در نظر گرفته شود.
-تاثیر روانی اشکال ورنگها ونور بر روی بانوان:
توجه به اشکال وعناصر نور ورنگ بعنوان یک نیاز اساسی در یک فضای معماری زنانه.
-بافت:
استفاده از اجسام دارای بافت های ظریف وزیبا باتوجه به کاربرد داخلی وخارجی ساختمان.
-مبلمان ودکوراسیون داخلی.
-عملکرد فضایی هتل ومحدودیتها.
برای دستیابی به کیفیت بالا در این طراحی نیاز به اطلاعات کافی می باشد لذا برای آن بهترین راه این است که از شناخت شخصیت بانوان وروش فرآیند طراحی کمک گرفت.
و استفاده از اشکال و واژه های معماری مناسب که شامل انتخاب یا خلق اجزا و بخشهای جزء و توجه به ترکیب و وحدت یافتن اجزاء می باشد.
شرح کامل روش گردآوری دادهها:
روش میدانی:
(جلسه پرسش و پاسخ(کرکسیون) با اساتید معماری وبرداشت و جمع آوری اسناد تصویری....)
کتابخانه ای و اینترنتی:
تهیه منابع با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده از اینترنت از طریق جستجو در بانک های اطلاعاتی و اینترنت در سایت های CAB, Yahoo, Google، مراجعه به مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، کتابخانه تخصصی معماری باغ فردوس و کتابخانه مرکزی (جهت دستیابی به ضوابط و استاندارد های طراحی هتل، طرح های انجام شده و کتاب استانداردهای معماری نویفرت و...).
روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها:
نتایج بررسی مطالعاتی و مقایسه استاندارد های طراحی هتل و ضوابط کلی و آنالیز داده ها و در طراحی و ترسیم نقشه بااستفاده از نرم افزاراتوکد و....
قلمروی زمانی:
تهیه استاندارد ها و ارائه روشها و سبکهای طراحی واستانداردهای هتل حدودا یک ماه.
انتخاب روش طراحی، اهداف اصلی طرح و مراحل کارحدودا دو ماه.
منطقه به لحاظ جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی حدودا یک ماه.
بر نامه فیزیکی، سایت آنالیز، تهیه دیاگرامها، لکه گذاری و طراحی و ارائه کلیه نقشه ها حدودا سه ماه.