فهرست:
چکیده ................................................................................................................................................................ 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 مقدمه........................................................................................................................................................ 2
1-2 بیان مساله................................................................................................................................................. 3
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق......................................................................................................................... 5
1-4 اهداف تحقیق........................................................................................................................................... 7
1-4-1 مهم ترین اهداف ............................................................................................................................. 7
1-5- فرضیه های تحقیق................................................................................................................................. 8
1-6- سابقه و پیشینه تحقیق............................................................................................................................ 8
1-7 روش تحقیق........................................................................................................................................... 12
1-8 مشکلات و محدودیت های تحقیق........................................................................................................ 12
1-9 واژه ها و مفاهیم کلیدی تحقیق.............................................................................................................. 13
1-9-1 انواع بافت...................................................................................................................................... 13
1-9-1-1 بافت شهر............................................................................................................................... 13
1-9-1-2 بافت تاریخی.......................................................................................................................... 13
1-9-1-3 بافت قدیمی........................................................................................................................... 13
1-9-1-4 بافت میانی.............................................................................................................................. 13
1-9-1-5 بافت جدید............................................................................................................................. 14
1-9-1-6 بافت فرسوده.......................................................................................................................... 14
1-9-1-7 بافت پیرامونی........................................................................................................................ 14
1-9-2 حفاظت.......................................................................................................................................... 14
1-9-3 نوسازی.......................................................................................................................................... 15
1-9-4 باز سازی........................................................................................................................................ 15
1-9-4-1 بازسازی تاریخی..................................................................................................................... 15
1-9-4-2 بازسازی غیر تاریخی.............................................................................................................. 15
1-9-4-3 احیاء....................................................................................................................................... 15
1-9-4-4 برنامه ریزی ........................................................................................................................... 15
1-9-4-5 برنامه ریزی شهری................................................................................................................. 16
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1 مکاتب و دیدگاههای موجود در ارتباط با بافت قدیم شهری................................................................ 17
2-1- 1 مکاتب بهسازی و نوسازی بافت قدیم......................................................................................... 17
2-1-1-1 فرهنگ گرایی ....................................................................................................................... 17
2-1-1-2 دیدگاه سازمندگرایان (1940-1900).................................................................................... 18
2-1-1-3 دیدگاه توسعه پایدار شهری از دوره زمانی 1990 به بعد...................................................... 18
2-1-1-4 دیدگاه سنت گرایان .............................................................................................................. 18
2-1-1-5 دیدگاه ساختار گرایان ........................................................................................................... 19
2-1-1-6 مکتب مدرنیسم...................................................................................................................... 19
2-1-1-7 دیدگاه خردگرایان.................................................................................................................. 20
2-1-1-8 مکتب تجزیه گرایی یا نگرش سلولی..................................................................................... 20
2-1-2 دیدگاههای نظری پیرامون بهسازی و نوسازی بافت قدیم............................................................ 21
2-1-2-1 ارتباط بناهای یادوارهای با محیط اطراف (نظریه کامیلوسیت).............................................. 21
2-1-2-2 اصل مرمت دائم (نظریه جان راسکین)................................................................................. 21
2-1-2-3 دادن روح و حیات به بنای تاریخی (نظریه کامیلو بویی تو)................................................. 21
2-1-2-4 تعلق بنا به محیط شهری (نظریه لوکابلترامی)........................................................................ 22
2-1-2-5 پویایی مراکز شهری (نظریه جین جاکبز).............................................................................. 22
2-1-2-6 نگرش موزهای به بافت شهر ................................................................................................ 22
2-1-2-7 نظریه اصالت بخشی............................................................................................................... 22
2-1-2-8 بهبود عمل کرد با کالبد پویا (نظریه لودویکو کوارونی)........................................................ 23
2-1-2-9 تفکیک میان بناها (نظریه گوستاو جیووانی).......................................................................... 24
2-1-2-10 حفظ سنت با پاسخ به نیازهای نو (نظریه کنزو تانگه)....................................................... 24
فصل سوم: شناخت موقعیت جغرافیایی استان فارس
3-1 موقعیت جغرافیایی و وسعت استان...................................................................................................... 26
3-1-1 مختصات طبیعی و موقعیت جغرافیایی استان.............................................................................. 28
3-1-2 دریاچه ها....................................................................................................................................... 29
3-1-3 کوه ها............................................................................................................................................. 30
3-1-4 رودخانه ها..................................................................................................................................... 31
3-2 مشاهیر.................................................................................................................................................... 32
3-3 شهر شیراز............................................................................................................................................. 33
3-3-1 موقعیت سیاسی.............................................................................................................................. 33
3-3-2 موقعیت جغرافیایی........................................................................................................................ 33
3-3-3 شرایط آب و هوایی....................................................................................................................... 33
3-3-4 تاریخچه و ویژگی های آثار........................................................................................................... 34
3-3-5 وجه تسمیه..................................................................................................................................... 37
3-3-6 پیشینه............................................................................................................................................. 37
3-3-6-1 بنیانگذاری شیراز از دیدگاه تاریخی..................................................................................... 37
3-3-6-2 در اسطورهها و روایات سنتی................................................................................................ 39
3-3-6-3 فتح فارس توسط مسلمانان.................................................................................................... 39
3-3-6-4 آل بویه تا صفویان.................................................................................................................. 40
3-3-6-5 دوران صفویه تا دوران معاصر................................................................................................ 40
3-3-7 روز شیراز...................................................................................................................................... 42
3-3-8 وضعیت طبیعی.............................................................................................................................. 43
3-3-9 موقعیت جغرافیایی........................................................................................................................ 43
3-3-10 آب و هوا..................................................................................................................................... 43
3-3-11 وضعیت اجتماعی........................................................................................................................ 44
3-3-11-1 زبان مردم............................................................................................................................. 44
3-3-11-2 دین....................................................................................................................................... 44
3-3-11-3 فرهنگ................................................................................................................................. 44
3-3-11-4 جمعیت................................................................................................................................ 45
3-3-12جایهای دیدنی............................................................................................................................ 46
3-3-12-1 جاذبههای تاریخی................................................................................................................ 46
3-3-12-2 جاذبههای طبیعی................................................................................................................. 47
3-3-12-3 جاذبههای مذهبی................................................................................................................. 48
3-3-12-4 فضای سبز............................................................................................................................ 48
3-3-12-5 نمایشگاه بینالمللی.............................................................................................................. 49
3-3-12-6 نگارخانههای شیراز............................................................................................................. 49
3-3-12-7 موزه ها................................................................................................................................. 49
3-3-12-8 هتلها و مراکز اقامتی........................................................................................................... 49
3-3-13 حمل و نقل.................................................................................................................................. 50
3-3-13-1 فرودگاه بینالمللی شیراز..................................................................................................... 50
3-3-13-2 راهآهن.................................................................................................................................. 51
3-3-13-3 پایانه مسافربری.................................................................................................................... 51
3-3-13-4 اتوبوس................................................................................................................................. 52
3-3-13-5 قطار شهری.......................................................................................................................... 52
3-3-13-6 تاکسی................................................................................................................................... 53
3-3-14 رسانهها........................................................................................................................................ 53
3-3-14-1 صدا و سیما.......................................................................................................................... 53
3-3-14-2 نشریهها................................................................................................................................ 53
3-3-14-3 سینما.................................................................................................................................... 53
3-3-14-3-1 تاریخچه........................................................................................................................ 54
3-3-14-3-2 فهرست سینماهای شیراز بر اساس تاریخ................................................................... 54
3-3-15 ورزش و تفریح............................................................................................................................ 55
3-3-15-1 ورزشگاهها........................................................................................................................... 55
3-3-15-2 پیست اسکی........................................................................................................................ 56
3-3-16 مراکز آموزش عالی و دانشگاهها.................................................................................................. 56
3-3-17 اقتصاد.......................................................................................................................................... 56
3-3-18 سوغات........................................................................................................................................ 57
3-4 شهرهای خواهرخوانده.......................................................................................................................... 57
3-5 مناطق شیراز........................................................................................................................................... 58
3-5-1 منطقه یک....................................................................................................................................... 58
3-5-2 منطقه دو ....................................................................................................................................... 58
3-5-3 منطقه چهار ................................................................................................................................... 58
3-5-4 منطقه پنج ...................................................................................................................................... 59
3-5-5 منطقه شش .................................................................................................................................... 59
3-5-6 منطقه هفت ................................................................................................................................... 60
3-5-7 منطقه هشت .................................................................................................................................. 60
3-5-9 منطقه نه ........................................................................................................................................ 61
3-5-10 منطقه سه...................................................................................................................................... 62
3-5-10-1 محدوده تحت پوشش منطقه 3 ........................................................................................... 62
3-5-10-2 حدود جغرافیایی و وسعت منطقه ۳ ................................................................................. 62
3-5-10-3 اماکن تاریخی و فرهنگی محدوده شهرداری منطقه 3 ...................................................... 63
3-5-10-3-1 بقعه هفت تنان شیراز................................................................................................... 63
فصل چهارم: شناسایی ویژگی های بافت
4-1 ترکیب بافت محدوده مورد مطالعه ( بافت پر و خالی )..................................................................... 65
4-2 تراکم بافت............................................................................................................................................. 66
4-3 ویژگی های قطعات در محدوده مورد مطالعه........................................................................................ 67
4-3-1 تعداد طبقات.................................................................................................................................. 67
4-3-2 دانه بندی در محدوده مورد مطالعه................................................................................................ 69
4-3-3 عمر ابنیه در محدوده مورد مطالعه ............................................................................................... 70
4-3-4 مصالح موجود در بافت از نظر مساحت ...................................................................................... 70
4-3-5 کیفیت ابنیه موجود در بافت.......................................................................................................... 72
4-3-6 مالکیت بنا ..................................................................................................................................... 74
4-4 بررسی ویژگی های شبکه دسترسی شامل مقیاس ، نقش و کیفیت زیر سازی معابر .......................... 75
4-5 بررسی وضعیت تأسیسات زیر بنایی شامل مقیاس عملکردی و توزیع فضایی در محدوده هفتتنان 76
4-5-1 برق ............................................................................................................................................... 76
4-5-2 شبکه گاز........................................................................................................................................ 76
4-5-3 آب شرب ...................................................................................................................................... 76
4-5-4 بررسی وضعیت فاضلاب در محدوده هفت تنان.......................................................................... 77
4-5-5 بررسی ویژگی های زیست محیطی و تأثیر آلاینده ها بر محدوده هفت تنان............................... 77
4-6 شناسایی و معرفی کاربردی و عملکرد قطعات..................................................................................... 77
4-7 شناسایی و معرفی عملکرد و نحوه فعالیت قالب بافت های موجود................................................... 79
4-8 شناسایی و معرفی اماکن و فضاهاو بافت های واجد ارزش تاریخی و فرهنگی .................................. 79
4-9 شناسایی و نحوه عمل، سطح و حوزه عملکرد فعالیتهای موجود در محدوده .................................... 80
4-9-1 شناسایی ارزش اقتصادی قطعات در قالب قیمت زمین و ارزش اقتصادی عملکردهای مختلف 81
4-9-2 شناسایی نقش و جایگاه محدوده طرح در شهر ........................................................................... 82
4-9-2-1 تعریف اولیه نقش و جایگاه محدوده..................................................................................... 82
4-9-2-2 نقش کارکردی محدوده.......................................................................................................... 82
4-10 ویژگی های کیفیت محیطی و فضایی سیمای شهری.......................................................................... 82
4-10-1 بررسی جنس و رنگ نمای قطعات ........................................................................................... 82
4-10-2 نحوه ترکیب فضاهای باز و بسته و تراکم بافت ......................................................................... 84
4-10-3 شناسایی عناصر شاخص تأثیر گذار بر ساختار فضایی ............................................................. 85
4-10-4 شناسایی عوامل و عناصر عمده بصری ...................................................................................... 85
4-10-5 شناسایی عناصر ، اماکن و فضاهای هویت زا ............................................................................ 85
4-11 عوامل سکونت در بافت...................................................................................................................... 86
4-12 میزان تعلق به محل زندگی و مدت اقامت در محله............................................................................ 87
4-13 تجزیه و تحلیل مطالعات وضع موجود و استنتاج نتایج ..................................................................... 88
4-13-1 تحلیل نتایج حاصل از مطالعات طبیعی ...................................................................................... 88
4-13-1-1 امکانات و محدودیت های ناشی از عوامل طبیعی و توپوگرافی ....................................... 88
4-13-2 تحلیل نتایج حاصل از مطالعات کالبدی - عملکردی ................................................................ 89
4-13-2-1 شناسایی اجزاء و قطعات معضل دار از ابعاد ازتفاعی ، عمر بنا ، مصالح بنا و ... .......... 89
4-13-2-2 شناسایی نارسایی شبکه آمد و شد سواره – پیاده و امکان تقویت آن ............................... 90
4-13-2-2-1 هفت تنان شمالی.......................................................................................................... 90
4-13-2-2-2 هفت تنان جنوبی......................................................................................................... 90
4-13-2-2-3 سیل آباد....................................................................................................................... 90
4-14 ضعف سیستم و شبکه تأسیسات زیر بنایی و محدودیت در امکان تقویت آن .................................. 91
4-15 شناسایی و تحلیل اجزاء با عملکرد ناهمخوان و معضل ساز و لزوم حذف یا انتقال کاربری ........... 91
4-16 شناسایی و تحلیل عوامل تهدید کننده و منفی در ارتباط با عملکرد بافت ........................................ 92
4-17 تحلیل عوامل تأثیر گذار بر ساختار فضایی – عملکردی بافت ......................................................... 92
4-18 تحلیل الگوی کاربری بافت و امکان تقویت یا تغییر آن .................................................................... 92
4-19 تحلیل ارزش اقتصادی فرهنگی ، تاریخی ، کالبدی و محیطی اجزاء و ... ....................................... 92
4-20 تحلیل مطالعات کیفیت محیطی ، فضایی و سیمای شهری ................................................................ 93
4-20-1 تحلیل امکان تقویت سیمای شهری با توجه به عوامل طبیعی و انسان ساخت ......................... 93
4-21 تحلیل ویژگی های اجتماعی – اقتصادی ........................................................................................... 93
4-21-1 تأثیر عوامل اجتماعی – فرهنگی در فرسودگی کالبدی و عملکردی محدوده بافت ................ 93
4-21-2 تأثیر عوامل اقتصادی در فرسودگی کالبدی و عملکردی .......................................................... 94
4-21-3 بررسی و جمع بندی مشارکت پذیری اجتماعی – اقتصادی ساکنان محدوده بافت ................ 94
4-22 تحلیل مسائل ، مشکلات ، توان ها و نقاط ضعف و قوت محدوده طرح براساس مطالعات و نتایج 96
4-23 تعیین کاربری زمین و برآورد خدمات و تراکم های محدوده............................................................. 97
4-23-1 کاربری مسکونی ......................................................................................................................... 98
4-23-2 کاربری مذهبی ............................................................................................................................ 98
4-23-3 کاربری پذیرایی و جهانگردی .................................................................................................... 98
4-23-4 مختلط تجاری مسکونی .............................................................................................................. 98
4-23-5 پارکینگ تجاری........................................................................................................................... 98
4-23-6 مرکز خدمات محله ..................................................................................................................... 98
4-23-7 فضای سبز .................................................................................................................................. 99
4-23-8 کاربری آموزشی........................................................................................................................... 99
4-23-9 کاربری بهداشتی ........................................................................................................................ 99
4-23-10 تأسیسات شهری ....................................................................................................................... 99
4-23-11 شبکه معابر................................................................................................................................ 99
4-24 محله بندی در محدوده مورد مطالعه................................................................................................. 100
4-25 بررسی محدوده مورد مداخله .......................................................................................................... 101
4-25-1 ویژگی های قطعات در محدوده مورد مداخله ......................................................................... 101
4-25-1-1 تعداد طبقات...................................................................................................................... 101
4-25-1-2 دانه بندی در محدوده مورد مطالعه................................................................................... 102
4-25-1-3 عمر ابنیه در محدوده مورد مداخله................................................................................... 103
4-25-1-4 نوع مصالح موجود در محدوده مورد مداخله ................................................................... 104
4-25-1-5 کیفیت ابنیه موجود در بافت............................................................................................. 105
4-25-1-6 مالکیت بنا ......................................................................................................................... 106
4-25-2 بررسی ویژگی های شبکه دسترسی شامل مقیاس ، نقش و کیفیت زیر سازی معابر ............. 106
4-25-3 شناسایی و معرفی کاربردی و عملکرد قطعات ....................................................................... 107
4-25-4 شناسایی و معرفی عملکرد و نحوه فعالیت قالب بافت های موجود ....................................... 108
4-25-5 شناسایی و نحوه عمل، سطح و حوزه عملکرد فعالیتهای موجود در محدوده ....................... 109
4-25-6 جمع بندی و امکان سنجی کلی و تشخیص الگوی مداخله ................................................... 109
4-25-6-1 اهداف و معیارهای طراحی .............................................................................................. 109
4-25-6-2 معیارهای بالا بردن کیفیت اسکان در محدوده ............................................................... 109
4-25-6-3 معیارهای تأمین دسترسی ................................................................................................. 109
4-25-6-4 تأمین مسکن مناسب ......................................................................................................... 110
4-25-6-5 معیارهای تأمین مسکن مناسب.......................................................................................... 110
4-25-6-6 تأمین تأسیسات شهری ..................................................................................................... 110
4-25-6-7 معیارهای تأمین تأسیسات شهری ..................................................................................... 110
4-25-6-8 تأمین کاربری ها و خدمات لازم ...................................................................................... 111
4-25-6-9 معیارهای تأمین کاربری و خدمات لازم............................................................................ 111
4-25-6-10 استفاده بهینه از اراضی .................................................................................................. 111
4-25-6-11 معیارهای مؤثر بر استفاده بهینه از زمین ........................................................................ 111
4-25-6-12 بهبود معیشتی ساکنین..................................................................................................... 111
4-25-6-13 معیارهای مؤثر بر بهبود معیشتی ساکنین ....................................................................... 111
4-25-6-14 ساختار فضایی ............................................................................................................... 112
4-25-6-15 دسترسی ......................................................................................................................... 112
4-26 زمان بندی اقدامات طرح ................................................................................................................. 112
4-27 برنامه اجرایی ................................................................................................................................... 113
فصل پنجم: پیشنهادات در محدوده مورد مداخله
5-1 بازگشایی و نقش پذیر کردن معابر درون و اطراف بافت................................................................... 114
5-1-1 گزینه های تجمیع قطعات .......................................................................................................... 114
5-1-1-1 مداخله حداقل ، در جاسازی بناها ، ساماندهی از طریق ضوابط و راهنماهای طراحی..... 114
5-1-1-2 مداخله با تجمیع در مقیاس چند واحد مسکونی................................................................ 114
5-1-1-3 مداخله با تجمیع در مقیاس واحد همسایگی...................................................................... 115
5-1-1-4 مداخله با تجمیع در مقیاس بلوک های شهری .................................................................. 115
5-2 الگوها و انگاره های طراحی و برآوردها ........................................................................................... 116
5-2-1 الگوی تجمیع قطعات در طرح پیشنهادی .................................................................................. 116
5-3 کاربری های پیشنهادی در محدوده مورد مداخله .............................................................................. 116
5-4 طرح پیشنهادی مدیریت بهسازی و نوسازی محدوده ........................................................................ 117
5-4-1 ساختار سازمانی بهسازی و نوسازی........................................................................................... 117
5-4-2 توانمندسازی صاحبان املاک فرسوده......................................................................................... 117
5-4-3 ساختار سازمانی بهسازی و نوسازی ......................................................................................... 118
5-4-4 الزامات اجرای طرح.................................................................................................................... 118
5-4-5 تشکیل دفتر خدمات نوسازی محلات شهری............................................................................. 118
5-4-6 تحقق مشارکت به منظور.............................................................................................................. 119
5-4-7 اهداف جانبی طرح...................................................................................................................... 119
5-4-8 ضوابط تجمیع قطعات................................................................................................................ 120
5-5 مکانیزم اجرا و مداخله........................................................................................................................ 120
5-5-1 رویکردهای اصلی ...................................................................................................................... 120
منابع................................................................................................................................................................ 122
.
منبع:
- اداره کل هواشناسی بوشهر،1385
2- اطلاعات آب و هوای شیراز(ودربیس) (انگلیسی). وبگاه wheatherbase. بازدید درتاریخ 20شهریور1390.
3- اطلاعات کلی شیراز (فارسی). سازمان میراث فرهنگی و گردشگری. بازدید در تاریخ20شهریور1390.
4- امیربانی، مسعود، تاریخ معماری غرب از عهد باستان تا مکتب شیکاگو، تهران، نشر خاک، پاییز 1385.
5- بحرینی، حسین، تجدد، فرا تجدد و پس از آن در شهرسازی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1378.
6- بوچانی، محمدحسین، «نوسازی و احیای نواحی فرسودهی شهری تجربهی شهرکرد» مجلهی شهرداریها، شمارهی 64، شهریور 1383.
7- پاپلی یزدی، حسین و حسین رجبی سناجردی، نظریههای شهر و پیرامون، تهران، انتشارات سمت، 1382.
8- تاریخچه شیراز (فارسی). وبگاه رسمی شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ 12مرداد90 ۱۳.
9- توسلی، محمود و دیگران، طراحی شهری در بافت قدیم شهر یزد، مرکز تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران، وزارت مسکن و شهرسازی، 1368.
10- جاذبههای تاریخی شیراز؛ (فارسی). وبگاه شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ11مرداد1390.
11- جاذبههای طبیعی استان فارس (فارسی). ادارهء کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس. بازدید در تاریخ ۱۴مرداد 1390.
12- جمعیت شهر شیراز (فارسی). وبگاه رسمی شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ ۹ شهریور1390 .
13- جمعیت شهرهای موجود کشور و متوسط رشد سالانه آنها بهترتیب حروف الفبا، نشریات مرکز آمار ایران.
14- حبیبی، محسن، بازسازی بافتهای تاریخی(جزوهی درسی)، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
15- حمدالله مستوفی، نزهتالقلوب به کوشش محمد دبیرسیاقی، قزوین انتشارات حدیث امروز ۱۳۸۱.
16- خواهر خواندههای شیراز (فارسی). وبگاه رسمی شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ شهریور1390.
17- دانشگاه آزاد اسلامی شیراز (فارسی). وبگاه رسمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز. بازدید در تاریخ شهریور ۱390.
18- دانشگاه صنعتی شیراز (فارسی). وبگاه رسمی دانشگاه صنعتی شیراز. بازدید در تاریخ شهریور ۱390.
19- درباره شیراز (فارسی). دانشگاه علوم پزشکی شیراز. بازدید در تاریخ 21شهریور1390.
20- رسولی، محمد، طرح ساماندهی ساخت فضایی- کالبدی بافت قدیم سنندج، رسالهی کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، سال 1372.
21- رهنما، محمدرحیم، «معرفی و ارزیابی تئوری اصالت بخشی در فرآیند احیای بافتهای قدیم شهری محلهی سرشور مشهد» فصلنامهی تحقیقات جغرافیایی، شمارهی پیاپی 42، 1378.
22- زیاری، کرامتالله، اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای، یزد، انتشارات دانشگاه یزد، 1383.
23- سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران ، 1371.
24- سازمان پایانههای مسافربری شهرداری شیراز (فارسی). وبگاه سازمان پایانههای مسافربری شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ12مرداد1390.
25- سازمان حفاظت محیط زیست ، همایش شهر سبز تهران ، 1378 .
26- سازمان زمین شناسی بوشهر،1385
27- سازمان مسکن و شهرسازی بوشهر،1389
28- شبکهء خبر (فارسی). وبگاه شبکهء خبر. بازدید در تاریخ ۱۲مرداد1390.
29- شکویی ، حسین ،1373 ، دیدگاه های نو در جغرافیای شهری ، جلد اول، سمت.
30- شمارش معکوس برای تخریب 570 هزار متر مربع از بافت تاریخی شیراز (فارسی). وبگاه خبرگزاری میراث فرهنگی، در تاریخ 12مرداد1390.
31- شماعی، علی، اثرات توسعه فیزیکی شهر یزد بر بافت قدیم و راهکارهای ساماندهی و احیای آن، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران، 1380.
32- شیعه ، اسماعیل ، مقدمه ای بر برنامه ریزی شهری ، تهران ، دانشگاه علم و صنعت، 1379.
33- فلامکی، محمدمنصور، باززندهسازی بناها و شهرهای تاریخی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1383.
34- فهرست پارکهای محلهای شیراز (فارسی). وبگاه رسمی سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ 1۴مرداد1390.
35- گیرشمن،ر، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد معین،نشرکتاب،تهران،1355
36- لغتنامه دهخدا (فارسی). وبگاه لغتنامه دات کام. بازدید در تاریخ ۱۳90.
37- لینچ، کوین، سیمای شهری، ترجمه منوچهر، مزینی، تهران، دانشگاه تهران، 1357.
38- مجموعه مباحث وروش های شهرسازی ، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی.
39- مرکز آمار ایران ، سالنامه آماری کشور ، 1385 .
40- مهرمند ، شهرزاد، چکیده مقالات همایش توسعه ی محله ای ، تهران ،1383.
41- مهمانپذیرها و مهمانسراهای شیراز (فارسی). شهرداری شیراز. بازدید در تاریخ 21شهریور۱۳۹۰.
42- نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵ به تفکیک سن (فارسی). وب گاه ملی آمار ایران. بازدید در تاریخ 12مرداد1390.
43- نریمانی، مسعود، بهسازی بافت تاریخی «مدلسازی راهبردها و بنیانهای ساختاری» انتشارات مؤلف، پاییز 1379.
44- نظریان ، اصغر،جغرافیای شهری ایران ، تهران ، دانشگاه پیام نور ، 1383.
45- نورجهان راستی عمادآبادی، بررسی واژهها و اصطلاحات لهجه شیرازی از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی و تطبیقی،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۷۵ .
.