جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته اقتصاد گرایش علوم اقتصادی
دی ماه1393
چکیده
جهانیشدن را میتوان فرایندی در نظر گرفت که در آن مرزهای اقتصادی میان کشورها هر روز کمرنگتر میشود و تحرک روزافزون منابع، تکنولوژی، کالا، خدمات و سرمایه و حتی نیروی انسانی در ماورای مرزها سهلتر صورت میگیرد. در نتیجه این پدیده به افزایش تولید و مصرف در کشورها منجر می شود. حرکت کشورهای در حال توسعه به سمت ایجاد فضای باز اقتصادی و ادغام در اقتصاد جهانی تغییرات و نتایج مختلفی را در بردارد، که یکی از مهمترین تغییرات، در حوزه انرژی میباشد. با توجه به اینکه مصرف انرژی در جهان به منظور سرعتگرفتن روند صنعتیشدن و جهانیشدن بسیاری از کشورها و به منظور دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر روبه افزایش است؛ بررسی رابطه جهانیشدن و شدت انرژی حائز اهمیت است. در این راستا، هدف این مطالعه بررسی تأثیر جهانی شدن بر شدت انرژی در ایران، با بهکارگیری روش ARDL و طی دوره زمانی 1390- 1358 است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که جهانیشدن تأثیر مثبت و معنیداری بر شدت انرژی دارد، به طوریکه افزایش این متغیر با افزایش شدت انرژی همراه است. از طرف دیگر کارایی انرژی و قیمت حاملهای انرژی با شدت انرژی رابطهی منفی دارند که این امر نشان میدهد افزایش کارایی انرژی و قیمت حاملهای انرژی، شدت انرژی را کاهش میدهد. همچنین تولید سرانه تاثیر منفی و معناداری بر شدت انرژی دارد، که بیانگر این است که با افزایش تولید، شدت انرژی کاهش مییابد.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
اصطلاح جهانیشدن یکی از مهمترین مسائل جهان معاصر است. فرآیند جهانیشدن فراگیر بوده و دارای ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است. اما به دلیل آنکه بعد اقتصادی آن اثرات مستقیمی بر زندگی جوامع مختلف دارد، در بررسی مقوله جهانیشدن، بعد اقتصادی از جایگاه محوری برخوردار است. با گسترش روند جهانیشدن نسبت پاره ای از مسائل با این مفهوم تغییر نموده و این موضوعات نیاز به فهم و تفسیر جدیدی برای سازماندهی و احیا مجدد دارند؛ که یکی از این حوزهها، حوزه انرژی است. با توجه به اینکه مصرف انرژی در جهان به منظور سرعتگرفتن روند صنعتیشدن و جهانیشدن بسیاری از کشورها و به منظور دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر روبه افزایش است؛ لذا بررسی تاثیر جهانیشدن بر شدت انرژی میتواند اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار سیاستگذاران حوزه کلان اقتصادی و انرژی قرار دهد.
همچنین انرژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تولید و به عنوان یکی از ضروریترین محصولات نهایی، جایگاه ویژه ای در رشد و توسعهی اقتصادی کشور داراست. با توجه به ارتباط نزدیک بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران، تعیین کم و کیف رابطهی بین این دو متغیر می تواند در تبیین سیاست های بخش انرژی کمک مؤثری کند. هر چند مصرف انرژی بیشتر نشان از توسعه بیشتر است، اما برای توسعه پایدار میبایست شدت انرژی کاهش یابد.
لذا بررسی تاثیر جهانیشدن بر شدت انرژی میتواند اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار سیاستگذاران حوزه کلان اقتصادی و انرژی قرار دهد. با توجه به اهمیت روزافزون انرژی و شاخصهای انرژی در نتیجهی توسعهی تجارت بینالمللی، این مطالعه در پی بررسی اثرات جهانیشدن بر روی شدت انرژی در ایران، با استفاده از دادههای سری زمانی 1390-1358 است. بدین منظور در این فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است.
1-2- بیان مسئله
واژه جهانیشدن در سالهای اخیر یکی از پرکاربردترین واژههای عرصه سیاستگذاری اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داخلی و بین المللی کشورها و نیز موضوع بحثهای آکادمیک و ژورنالیستی بوده است. جهانیشدن را میتوان فرایندی در نظر گرفت که در آن مرزهای اقتصادی میان کشورها هر روز کمرنگ تر میشود و تحرک روزافزون منابع، تکنولوژی، کالا، خدمات، سرمایه و حتی نیروی انسانی در ماورای مرزها سهلتر صورت می گیرد و در نتیجه به افزایش تولید و مصرف در کشورها منجر میشود. تجربه دههی اخیر نشان میدهد که حرکت کشورهای در حال توسعه به سمت ایجاد فضای باز اقتصادی و ادغام در اقتصاد جهانی نتایج مختلفی را به بار آورده است. تعدادی از این کشورها با بهرهگیری مناسب از امکانات فراهم شده، موفق شدهاند به نرخ های رشد اقتصادی بالاتری دسترسی پیدا کنند و در حال حاضر در زمره کشورهای تازه صنعتی شده قرار گرفتهاند. البته در اکثر موارد رشد اقتصادی بالاتر مستلزم بکارگیری نهادههای بیشتر است که در این میان نقش نهاده انرژی از اهمیت خاصی برخوردار است.
به لحاظ ارتباط تنگاتنگ انرژی با زندگی روزمره مردم و جوامع و نیز حیات کشورهاست که دولتهای متقاضی و دولتهای تولیدکننده را دائما نگران کرده است و از همین روست که انرژی در سیاستهای ملی و بینالمللی نقش تعیین کنندهای پیدا کرده است و الگوهایی از رقابت، همکاری، کشمکش، تجاوز، تعامل، همگرایی و واگرایی را در عرصه بینالمللی و روابط بین کشورها و دولتها شکل داده است. یکی از تغییرات مهم در عرصه انرژی، در دهههای اخیر، کاهش قابل توجه در شدت انرژی کشورهای توسعه یافته جهان میباشد. بین سالهای 1997 تا 2007 ، شدت انرژی کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، [1]OECD، به میزان 4/14 درصد و گروه هفت[2] 15 درصد و ایالات متحده 18.8 درصد کاهش داشته است (ادارهی اطلاعات انرژی[3]، 2009). با این وجود مصرف انرژی در کشورهای درحال توسعه در طی سه دههی گذشته بیش از چهار برابر شده و پیش بینی می شود این افزایش در آینده نیز ادامه داشته باشد. بنابراین فرآیند جهانیشدن در کشورهای توسعه یافته همراه با افزایش شدت انرژی میباشد که لازم است این اثر مورد بررسی بیشتر قرار گرفته و دلایل آن بررسی شود.
لذا در تحقیق حاضر، تاثیر برخی عوامل مهم تاثیرگذار بر شدت انرژی مانند جهانیشدن، کارایی انرژی و قیمت حاملهای انرژی در دوره زمانی (1390-1358) بررسی میشود.
1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق
نگاهی به روند شدت انرژی در کشورهای در حال توسعه لزوم توجه هرچه بیشتر به این متغیر و بررسی عوامل موثر بر آن را یادآوری می کند. در محاسبه شدت مصرف نهایی انرژی بر مبنای برابری قدرت خرید، ایران از لحاظ مصرف انرژی به منظور تولید کالاها و خدمات وضعیت مطلوبی نداشته و جزء کشورهای با شدت انرژی بسیار بالا محسوب میشود. بر این اساس شدت مصرف نهایی انرژی در کشور نه تنها در مقایسه با کشورهای نفت خیز بسیار بالاتر میباشد، بلکه از برخی مناطق نظیر آفریقا و خاورمیانه نیز بیشتر است. نکته قابل توجه دیگر آن است که مقایسه شدت انرژی در ایران و جهان در سال 2010، نشانگر آن است که در مورد کشور عربستان صعودی این شاخص برابر 32/128 تن معادل نفت خام بر میلیون دلار ، چین 48/147، ایران 85/184، کل جهان 14/115، آمریکا 62/89، هند 52/111، ژاپن 08/73 و ترکیه 3/77 بوده است.[4] به عبارت دیگر، در سطح جهان به طور متوسط برای تولید یک میلیون دلار ارزش افزوده حدود 14/115 تن معادل نفت خام انرژی مصرف شده است، در حالیکه این رقم در ایران بیش از 6/1 برابر مقدار متوسط جهانی بوده است. به طور کلی کاهش شدت انرژی در کشورهای منطقه آمریکای شمالی، اروپا، آفریقا، یورآسیا و آسیا اقیانوسیه در کنار افزایش شدت انرژی در منطقه خاورمیانه، آمریکای جنوبی و مرکزی باید بیشتر مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد. یکی از دلایل محتمل افزایش شدت انرژی در خاورمیانه میتواند انتقال صنایع انرژیبر از کشورهای گروه اول به کشورهای دارای ذخایر غنی انرژی در این منطقه باشد. از اینرو بررسی علمی و منطقی پارامترهای اقتصادی جهت بهینه سازی استفاده از منابع موجود و افزایش ارزش اقتصادی ایجاد شده میتواند راهکاری برای کاهش شدت انرژی باشد .
لازم به ذکر است که تاکنون مطالعات زیادی در زمینه بررسی تاثیر رشد اقتصادی بر مصرف انرژی صورت گرفته است؛ ولی هیچیک از این مطالعات به بررسی رابطه جهانیشدن و شدت انرژی در ایران نپرداختهاند. باتوجه به سیاستهای کلان اقتصادی دولت مبنی بر افزایش رشد اقتصادی و حضور فعال در عرصه تجارت جهانی، درک صحیحی از رابطه بین شدت انرژی و جهانیشدن می تواند سیاستگذاران را در تدوین سیاستهای مناسب اقتصادی و برنامهریزان بخش انرژی را در تدوین و اجرای آن سیاستها و بهینهسازی مصرف انرژی برای رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی پایدار یاری نماید. کاهش شدت انرژی از اهداف توسعهای سیاستگذاران و برنامهریزان اقتصادی هر کشوری تلقی میشود. چرا که شدت انرژی کمتر، هزینه و یا قیمت کمتر برای تبدیل انرژی به تولید در اقتصاد را نشان میدهد. نیل به این هدف، جز با شناخت چگونگی تأثیرگذاری عوامل مختلف و ارائه راهکارهای مدبرانه میسر نمیگردد. با توجه به این مباحث، ضرورت بررسی و تبیین رابطهی بین جهانیشدن، کارایی انرژی، قیمت حاملهای انرژی با شدت انرژی، جهت هدایت سیاستهای بخش انرژی برای قدم برداشتن در مسیر توسعهی اقتصادی ضرورت و اهمیت مییابد.
1-4- اهداف تحقیق
بررسی تأثیر جهانیشدن بر شدت انرژی
بررسی تأثیر کارایی انرژی بر شدت انرژی
بررسی تأثیر قیمت حاملهای انرژی بر شدت انرژی
بررسی تاثیر رشد اقتصادی بر شدت انرژی
1-5- فرضیات تحقیق
جهانیشدن تاثیر معنی دار و مثبتی بر شدت انرژی دارد.
کارایی انرژی تاثیر معنی دار و منفی بر شدت انرژی دارد.
قیمت حامل های انرژی تاثیر معنیدار و منفی بر شدت انرژی دارد.
رشد اقتصادی تاثیر معنیدار و منفی بر شدت انرژی دارد.
1-6- روششناسی تحقیق
این مطالعه از نوع تحقیقات کاربردی بوده و به لحاظ روش تجزیه و تحلیل از نوع تحقیقات تحلیلی- توصیفی است. آمار و اطلاعات به روش کتابخانهای جمع آوری شده و سپس با به بکارگیری روشهای آمار استنباطی، مدل تحقیق برآورد شده و سپس نتایج پردازش میشوند. تکنیک مورد استفاده جهت تحلیل و بررسی فرضیهها، روش خودتوضیح برداری با وقفههای گسترده (ARDL)[5] و تکنیکهای اقتصادسنجی میباشد. نمونه آماری مورد مطالعه، ایران بوده و با استفاده از دادههای سری زمانی برای سالهای1390-1358 مورد بررسی قرار گرفته است. تمامی آمار و اطلاعات مربوط به متغیرهای مدل از ترازنامه انرژی و سالنامه آماری مرکز آمار ایران استخراج شده است. در این بررسی نرمافزارهای مورد استفاده Eviews7 و Macrofit4 میباشند.
1-7- محدودیتهای تحقیق
با توجه به این که در مطالعه حاضر از دادههای سری زمانی استفاده میشود. دادههای مورد نیاز برخی از متغیرها برای برخی از سالها وجود ندارد. لذا محدودت اطلاعات آماری، جزء مهمترین محدودیتهای تحقیق محسوب میشود.
1-8- تعریف مفاهیم
متغیرهای مورد استفاده در مدل تحقیق عبارتاند از شدت انرژی، جهانی شدن، کارایی انرژی، قیمت حاملهای انرژی و رشد اقتصادی که در ذیل به تعریف مفهومی این متغیرها پرداخته میشود. لازم به ذکر است که تعریف عملیاتی متغیرها در فصل چهارم ذکر شده است.
1-8-1- شدت انرژی
یکی از مهمترین پارامترهای اقتصاد انرژی بوده و نشان دهنده میزان انرژی مصرف شده جهت تولید ناخالص داخلی یک کشور می باشد. به عبارتی میزان مصرف انرژی به ازای هر واحد از تولید کالاها و خدمات را شدت مصرف انرژی و یا به طور خلاصه، شدت انرژی می نامند. شاخص شدت انرژی کل مصرف نهایی انرژی (بر حسب بشکه معادل نفت خام به میلیون ریال) می باشد. (ترازنامه انرژی، سال 1390).
1-8-2- کارایی انرژی
کارایی انرژی مفهومی است که هزینه منابع صرف شده در فرآیند کسب هدف را ارزیابی میکند. بدین صورت که مقایسهی خروجیها بدست آمده با ورودیهای مصرف شده میزان کارایی را مشخص میکند میزان تولید کالاها و خدمات به ازای مصرف هر واحد انرژی را کارایی انرژی مینامند. واحدهای متفاوتی برای اندازهگیری کارایی انرژی وجود دارد. در این مطالعه هزار ریال به ازای هر بشکه نفت خام، معیار محاسبات میباشد (ماهنامه نفت و انرژی، 1389).
1-8-3- جهانیشدن
جهانیشدن اقتصاد، یکپارچگی اقتصادی را براساس شاخصهای: تجارت، سرمایهگذاریمستقیم خارجی، پرداخت درآمد به اتباع خارجی، متوسط نرخ تعرفه، مالیات بر تجارت بینالمللی و محدودیتهای حساب سرمایه به صورت کمی بیان می کند. دادههای آماری مربوط به متغیر جهانیشدن از شاخص جهانیشدن (KOF)، (دیرهر2014)[6] اقتباس شده است که این شاخص 207 کشور را از 3 منظر جهانیشدن اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در بازه زمانی (2011-1970) مورد بررسی و رتبهبندی قرار داده است (بانک جهانی،2014).
1-8-4- قیمت حاملهای انرژی
از شاخص بهای عمده فروشی سوختهای معدنی و فراوردههای آن به عنوان شاخص قیمت حاملهای انرژی استفاده میشود. شاخص عمده فروشی، معیار سنجش تغییرات متوسط قیمت کالاها در بازارهای عمدهفروشی نسبت به سال پایه، شاخص بهای عمدهفروشی کالاها نامیده میشود. این شاخص برای اندازهگیری تغییرات سطح عمومی قیمتها محاسبه میشود و نموداری از تغییرات قیمتها در سطح تولیدکننده و عرضهکننده دست اول است (مرکز آمار ایران، 1392).
1-8-5- رشد اقتصادی
رشد اقتصادی، دلالت بر افزایش تولید یا درآمد سرانه دارد. اگر تولید کالاها یا خدمات به هر وسیله ممکن در یک کشور افزایش پیدا کند، میتوان گفت که در آن کشور، رشد اقتصادی اتفاق افتادهاست. ما از تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان شاخص رشد اقتصادی استفاده میکنیم. لازم به ذکر است، میزان تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین شاخصهای عملکرد اقتصادی است، چرا که این شاخص اندازه اقتصاد یک کشور و ظرفیتهای تولیدی آن را نشان میدهد. تولید ناخالص داخلی، بنا به تعریف، ارزش مجموع کالاها و خدماتی است که طی یک سال در یک کشور تولید میشود. البته باید توجه داشت که میزان رفاه و برخورداری مردم یک کشور، صرفا به واسطه تولید ناخالص داخلی تعیین نمیشود، بلکه شاخص بهتر، تولید ناخالص داخلی سرانه که میزان تولید به وسیله هر نفر را به صورت سرانه نشان میدهد. در واقع رفاه مردم یک کشور متاثر از تولید ناخالص داخلی و میزان جمعیت آن کشور است که در تولید ناخالص داخلی سرانه منعکس میشود. (بانک مرکزی)
Abstract:
Globalization can be considered a process where economic borders between countries become inconspicuous everyday. And the increasing mobility of resources, technology, goods, services, capital and even manpower has done easier beyond the borders. As a result leads to increased production and consumption in the country. Developing countries move toward economic openness and integration into the global economy contain different results, one of the most important changes is in the energy field. Considering that energy consumption in the world is increasing in order to speed up the process of industrialization and globalization in many countries and in order to achieve higher economic growth. In this regard, The purpose of this research is to study the impact of globalization on energy intensity in Iran country, using ARDL method for the period 1358-1390.
The results show that globalization has positive and significant effect on energy intensity, So that the increase in this variable is associated with an increase in energy intensity. On the other hand, energy efficiency and energy prices have a negative relationship with energy intensity, which indicates an increase in the energy efficiency and price of energy, reduce energy intensity. Also, production per capita has a negative effect on energy intensity, which indicates that with increased production, energy intensity reduced.
فهرست منابع
- منابع فارسی
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، بهره وری و شدت انرژی در ایران وجهان (1389)، ، دایره نیرو اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی، صص 11- 1 .
بهبودی، داوود، مهین اصلانینیا، نسیم و سجودی، سکینه (1389)، "تجزیهی شدت انرژی و بررسی عوامل مؤثر بر آن در اقتصاد ایران"، فصلنامهی مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شمارهی 26، پاییز 1389، صص 130-105.
بهکیش، محمدمهدی، 1384، اقتصاد ایران در بستر جهانیشدن، چاپ سوم، نشرنی، تهران.
پاکروان، محمدرضا و محمد کاوسی، (1391)"رابطه مصرف انرژی با رشد اقتصادی، مصرف انرژی و تجارت در ایران"، اولین همایش بینالمللی اقتصادسنجی، دانشگاه آزاد سنندج، صص 17-1.
تشکینی، احمد (1384)، "اقتصادسنجی کاربردی به کمک Micrfit"، چاپ اول، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، تهران.
دادگر، یداله و علی اکبر ناجی میدانی (1382)، "آثار جهانیشدن تجارت بر رشد اقتصادی در ایران"، نامه مفید، شماره 42، صص 64-33.
دادگر، یداله و محمد ندیری (1384)، ارزیابی تاثیر جهانیشدن تجارت بر اشتغال، نامه اقتصادی، جلد 1،شماره 2، صص 36-1.
رمضانپور، اسماعیل؛ (1383)، جهانیشدن اقتصاد و اثرات آن روی اشتغال، www.SID.ir ، صص 24-1.
سیدنورانی، سیدمحمدرضا، 1389، جهانیشدن در کشورهای درحال توسعه و ایران، اطلاعات سیاسی- اقتصادی 156- 155، سال چهاردهم، شماره یازدهم و دوازدهم، صص 163-158.
صادقی، سید کمال و سجودی، سکینه (1390)، "مطالعهی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در بنگاههای صنعتی ایران"، فصلنامهی مطالعات اقتصاد انرژی، سال هشتم، شمارهی 29، تابستان 1390، صص 180-163.
عبدالحمید علی، عادل، 1389، جهانیشدن و آثار آن بر کشورهای جهان سوم، ترجمه قریشی، سید اصغر، اطلاعات سیاسی- اقتصادی 156- 155، سال چهاردهم، شماره یازدهم و دوازدهم، صص 157-152.
علی مددی، مهدی و سید حسین سجادی، (1389)، بررسی عوامل احتمالی تاثیرگذار بر شدت انرژی، ماهنامه نفت و انرژی، صص 12-1.
فطرس، محمدحسن؛ ابوالفضل نجارزاده و فهیمه پیروزمحمدی، (1391)، "بررسی رابطه بین آلودگی هوا، شدت انرژی و باز بودن اقتصاد ایران". مجله اقتصادی- دو ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی، شماره های 11و 12 ، صص 22-5.
کرباسیان، مسعود ، یان، 1382، نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانیشدن، ترجمه از آرت شولت ، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی تهران.
گرجی، ابراهیم و برهانیپور، محمد (1387)، اثر جهانیشدن بر توزیع درآمد در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 34، صص 124-99.
مرادسیف، اله (1387)، "شدت انرژی: عوامل تأثیرگذار و تخمین یک تابع پیشنهادی"، فصلنامهی مطالعات اقتصاد انرژی، سال پنجم، شماره 18، پاییز 1387، صص 201-177.
نوفرستی، محمد (1378)، "ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی"، چاپ سوم، انتشارات خدمات فرهنگی رسا، تهران.
Baksi, Soham & Green, Chris. (2007). "Calculating economy-wide energy intensity decline rate: The role of sectoral output and energy shares". Energy Policy, Vol.35, No.12, pp.6457–6466
Berg, A. & T. Nilsson, (2012), Do Liberalization and Globalization Increase Income Inequality? European Journal of Political Economy, vol.26, no.4, pp.488-505.
Bernstein, Fonkych & Loeb, (2003), State-Level Changes in Energy Intensity and Their National Implications, Monograph Reports
Bordo, Micheal, 2002, Globalization in historical perspective, Business Economics, January.
Chang, Chun-ping, Berdiev, N. & Lee, C, (2013), Energy Exports, Globalization and Economic Growth: The case of South Caucasus, Economic Modelling, vol.33, pp. 333-346.
Cole, M.A. (2006), "Does trade liberalization increase national energy use " Economics Letters, Vol 92, pp. 108–112.
Deloitte, (2004) “Globalization and Energy Supply: Strategic Risk in the 21st Century". www.bglegis.com/globalEnergyRisk.pdf.
Destais, G., Fouquau, J. & Hurlin, C. (2007). "Economic Development and Energy Intensity: a Panel Data Analysis, In the Econometrics of Energy Systems". J. Keppler, R. Bourbonnais and J. Girod, Palgrave MacMillan, Basingstoke.
Dreher, A, (2006), Does Globalization affect Growth? Evidence from a New Index of Globalization, Applied Economics, vol.38, no 10, 1091-1110.
Hang, Leiming and Meizeng Tu (2007), The Impacts of Energy Prices on Energy Intensity: Evidence from China, Energy Policy, Volume 35, Issue 5, pp.2978-2988.
Metcalf, Gilbert E. (2008), An Empirical Analysis of Energy Intensity and Its Determinants at the State Level, The Energy Journal , pp.1- 26.
Mishra, V., Smyth, R. & Sharma, S. (2009). "The Energy-GDP nexus: Evidence from a Panel of Pacific Island Countries". Resource and Energy Economics, Vol.31, No.3, pp.210–220.
Peter, Martin & Showman, (2007), Direction between Globalization and Democracy.
Saker L, Lee K and Cannito B. (2004), Globalization and infectious diseases: A review of the linkages, Scocial, Economics and Behavioural (SEB) Research, Special Topics, No.3.
Sato, S. & M. Fukushige, (2009), Globalization and economic inequality in the short and long run: The case of south kprea 1975-1995,Journal of Asian Economics Letters, vol. 106, no. 3, pp. 200-204
Shi, X. & Polenske, K. (2005). "Energy Prices and Energy Intensity in China: a Structural Decomposition Analysis and Econometrics Study". Center for Energy and Environmental Policy Research, Working Paper.
Soytas U, Sari R. (2003), Energy consumption and GDP: Causality Relationship in G-7 Countries and emerging market, Energy Economics, No25, pp.33-37.
The KOF, Index of Globalization Measurnes the three Main Dimensions of Globalization: Economic, Social and Political, http://globalization.kof.ethz.ch/
Tverberg, G. (2013), Twelve Reasons Why Globalization is a Huge Problem, The energy collective.
Wolde–Rufael, Y. (2009). "Energy consumption and economic growth: the experience of African countries revisited". Energy Economics, Vol.31, No.2, pp.217–224.
Wolde–Rufael, Y. (2009). "Energy consumption and economic growth: the experience of African countries revisited". Energy Economics, Vol.31, No.2, pp.217–224.
World Bank, World Development Indicators, Different years.
Yang Hao-Yen, (2000) Exploring the Causal Relationship Between Energy and GDP in Taiwan, Energy Economics, No l22, pp.317-309.