پایان نامه ارزیابی سرمایه گذاری بخشی در برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی

جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

رشته توسعه اقتصادی و برنامه ریزی

اسفند 90

چکیده:

پیش بینی میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای دستیابی به اهداف هر برنامه (مثلا رشد اقتصادی 6% که در برنامه سوم توسعه هدف گذاری شده) یکی از مهمترین مسائل هر برنامه توسعه است. میزان سرمایه گذاری تحقق یافته در هر برنامه ارتباط تنگاتنگی با رشد اقتصادی در همان برنامه دارد. تجربه برنامه ریزی نشان داده است که در اغلب موارد عدم تحقق رشد اقتصادی ناشی از فقدان سرمایه گذاریهای لازم در اقتصاد بوده است.

جهت بررسی عملکرد رشد اقتصادی و سرمایه گذاری لازم برای تامین رشد فوق، مدلهای زیادی در ادبیات اقتصادی وجود دارد، بلاشک یکی از مدلهایی که قادر است رشد اقتصادی و سرمایه گذاری لازم جهت تحقق آن را تواما بررسی نماید مدل داده-ستانده پویا است، که در این پژوهش از آن استفاده شده است. پایه های آماری در نظر گرفته شده در این تحقیق جدول داده-ستانده سال 1380 و سرمایه گذاری خالص برای تهیه ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی ده در ده است.

 با استفاده از ماتریس GBX سرمایه گذاری بخشی مورد نیاز بدست آمد و سپس با سرمایه گذاری تحقق یافته در هر سال از برنامه سوم توسعه مقایسه شد. نتایج نشان می دهد که میزان سرمایه گذاری تحقق یافته در برخی از بخشها بیشتر و در برخی از بخشها کمتر از میزان سرمایه گذاری برآورد شده در برنامه سوم توسعه بوده است.

فصل اول

کلیات

1-1مقدمه

رشد و توسعه اقتصادی یکی از اهدافی است که توسط اکثر کشورها، از جمله ایران به شدت دنبال می شود. در اغلب کشورهای جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه برای دستیابی سریعتر به رشد اقتصادی مطلوب از ابزار مهم برنامه ریزی استفاده می شود و مجموعه تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در چارچوب یک برنامه منسجم با اهداف معین در نظر گرفته می شود. فکر برنامه ریزی اقتصادی از طریق دخالت دولت در ایران را می توان تا میانه سده نوزدهم پی گرفت، ولی الهام گرفتن، نفوذ و الگوی برنامه ریزی[1] در ایران از سال 1313 شروع شد و به دنبال آن تلاشهای برنامه ریزی از سال 1316 آغاز گردید. پس از یک وقفه 12 ساله، از بهمن 1328 برنامه ریزی واقعی آغاز گردید. طی دوره 1328-1357 (دوره پیش از انقلاب اسلامی) پنج برنامه متوالی تصویب و اجرا گردید و برنامه ششم تهیه گردید، ولی تصویب نشد. برنامه ریزی اقتصادی در ایران هنوز هم در سطح کلان به اجرا در می آید.

برنامه های قبل از انقلاب اسلامی: برنامه اول و دوم به صورت کیفی بود. برنامه سوم از نوع هارود-دومار بود و برنامه چهارم با تاکید بر راهبرد جایگزینی واردات از مدل ایستای داده-ستانده استفاده نمود. برنامه پنجساله پنجم در واقع یک برنامه درازمدت بود. این برنامه از مدل سنجی درازمدت در قالب متغییرهای اقتصادی کینز استفاده نمود و در سطح بخشها، وضعیت اشتغال، و به ویژه توزیع درآمد، نه فقط از مدل داده-ستانده استفاده نمود، بلکه برای نخستین بار از فن ماتریس حسابداری اجتماعی[2] نیز سود جست. برنامه ششم نیز به صورت برنامه کلان درازمدت طراحی شده بود. در سطح بخشها و سازگاری بین آنها از مدل ایستای داده-ستانده استفاده نمودند[3].

برنامه های بعد از انقلاب:

برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در دوره 1368-1372، با انتخاب راهبرد آزادسازی اقتصادی آغاز شد. هدف اصلی این برنامه این بود که با سرمایه گذاری دولت در زمینه بازسازی خسارات جنگ تحمیلی و بهره برداری حداکثر از ظرفیت های موجود، روندهای منفی اقتصادی حاکم را به نفع ایجاد رشد اقتصادی در کشور تغییر دهد و بستر تداوم رشد در آینده را فراهم نماید. در این جهت، رشد اقتصادی از اساسی ترین نیازهای توسعه ملی به حساب آمد وسیاستهای اقتصادی موثر بر افزایش تولید در دستور کار قرار گرفت. در بین برنامه های بعد از انقلاب بیشترین خطای تخمین سرمایه گذاری مربوط به برنامه اول توسعه است[4]. فضا و شرایط حاکم بر تدوین برنامه اول توسعه، شرایط اتمام جنگ تحمیلی و اضمحلال بنیانهای تولید در اثر جنگ و تحریم اقتصادی کشورهای پیشرفته در سالهای جنگ بود که منجر به روند چندین ساله کاهش سرمایه گذاری شده بود. متوسط رشد سالانه سرمایه گذاری در طول سالهای برنامه اول 3/13 درصد بوده که از رقم پیش بینی شده برنامه که حدود 6/11 درصد بوده بیشتر است[5]. این مسئله گویای کم برآوردی سرمایه گذاری است که البته همچنان رشد اقتصادی مورد نظر برنامه با این افزایش سرمایه گذاری محقق نشد که این موضوع نیز دلایل خاص خود را دارد. دراین برنامه توزیع سرمایه گذاری برای بخشهای کشاورزی،نفت و گاز، صنایع مصرفی و واسطه ای، ساختمان، آب و برق، حمل و نقل و سایر خدمات برآورد شده که سرمایه گذاری کل از مجموع این سرمایه گذاریها حاصل شده است. با مشخص بودن سرمایه گذاری کل و سرمایه گذاری دولت، سرمایه گذاری های خصوصی از تفاضل آندو به صورت پسماند محاسبه شده است. هرچند تابع سرمایه گذاری در این برنامه بر مبنای اصل شتاب طراحی شده بود ولی متناسب با شرایط اقتصاد ایران مستقل از بازار پول در نظر گرفته شده بود و بدین مفهوم ضمنی است که متغیرهای بازار پولی بر فرآیند سرمایه گذاری کشور تاثیری نداشته اند.

برنامه دوم توسعه کشور(1374-1378) مطابق اهداف و سیاست های اعلام شده در اسناد آن، مبتنی بر آزادسازی اقتصادی و خصوصی سازی تهیه گردید. در این برنامه نیز رشد و توسعه اقتصادی از اصلی ترین اهداف کشور تلقی شد. سازگاری در برنامه دوم توسعه نسبت به برنامه اول بهتر بود. از لحاظ فنی و تکنیکی، الگوی این برنامه در خصوص سرمایه گذاری عبارتند از سرمایه گذاری بخشهای کشاورزی، صنعت و معدن، نفت و گاز، آب و برق، ساختمان، حمل و نقل، ارتباطات، مستغلات و سایر خدمات، که سرمایه گذاری کل از مجموع سرمایه گذاری بخشها تشکیل شده است. در برنامه دوم توسعه به دلیل بهره برداری از ظرفیتهای بلااستفاده موجود در سالهای برنامه اول، از روند رشد اقتصادی کاسته شد؛ در نتیجه نیل به رشد اقتصادی مطلوب در این برنامه، مستلزم سرمایه گذاری در زمینه های جدید اقتصادی بود. تشکیل سرمایه در برنامه دوم به دلیل تورم شدید در سالهای اولیه برنامه همراه با کاهش نرخ سود واقعی منجر به کاهش پس انداز خصوصی شد و شرایط عدم اطمینان زیادی را برای کاهش روند سرمایه گذاری به وجود آورد.[6]

مشکلات ساختاری گریبانگیر دو برنامه اول و دوم توسعه، نگاه اجتماعی به مسائل اقتصادی در داخل و سیاست تنش زدایی در روابط بین المللی و بهبود روابط در اوپک و ارائه طرح سازماندهی اقتصاد در سال 1377، منجر به شکل گیری سرمشق اصلاح ساختار اقتصادی با رویکرد داخلی در برنامه سوم توسعه(1379-1383) شد. این برنامه با راهبرد اصلاحات اقتصادی مبتنی بر رویکرد "توسعه اقتصاد رقابتی" از طریق حرکت به سمت آزاد سازی نظام اقتصادی همراه با شکل گیری نظام جامع تامین اجتماعی و اصلاحات قانونی و نهادی و لغو انحصارات برای فراهم شدن زمینه های مشارکت بخش خصوصی و کاهش تصدی گری دولت طراحی وتدوین گردید.

اتخاذ تصمیم در مورد نحوه تخصیص منابع کمیاب بین کالاهای مصرفی و سرمایه ای از جمله مهمترین تصمیم گیریهاست که اثر مستقیمی بر رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد. بدون شک بدون رشد متناسب سرمایه گذاری، تولید و اشتغال نمی تواند به صورت پایداری رشد کند. تصمیم برای سرمایه گذاری در یک نظام اقتصادی، موضوع پیچیده ایست و مطالعات نظری و آماری نیز پیچیدگی آن را تایید میکنند. همچنین سرمایه گذاری در بخشهای مختلف اقتصادی متفاوت بوده و نحوه تخصیص سرمایه در این بخشها[7] به عوامل متفاوتی بسته است. ایران نیز کشوری است که از کمبود سرمایه گذاری و تولید رنج برده است و بنابراین نیازمند  برآورد دقیق سرمایه گذاری جهت تعیین رشد هدف می باشد.

در همین راستا در این رساله سعی بر آن است که با توجه به رشد هدف در برنامه، سرمایه گذاری مورد نیاز جهت تحقق آن رشد را برآورد نماید. به عبارتی دیگر مقایسه ای بین سرمایه گذاری لازم جهت رسیدن  به رشد اقتصادی در سالهای مختلف برنامه سوم انجام گیرد. بدین منظور برنامه سوم توسعه انتخاب شده که اطلاعات کامل در این خصوص وجود دارد.

این رساله مشتمل بر 5 بخش است:

در فصل اول کلیاتی در رابطه با رساله بیان خواهد شد.

در فصل دوم الگوهای داده-ستانده مورد بررسی قرار خواهد گرفت، سپس کاربردهای مدل داده-ستانده پویا به طور خلاصه توضیح داده خواهد شد.

در فصل سوم به پژوهشهای انجام شده در زمینه الگوی داده-ستانده ایستا و پویا اشاره خواهد شد و جداول داده-ستانده تهیه شده در ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در فصل چهارم ابتدا به چگونگی تهیه ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی خواهد پرداخت، سپس نرخ رشد بالقوه محاسبه خواهد شد و در نهایت سرمایه گذاری بخشی مورد نیاز با استفاده از ماتریس ضریب سرمایه بخشی محاسبه و با سرمایه گذاری بخشی انجام شده در برنامه سوم توسعه مقایسه خواهد شد.

فصل پنجم به خلاصه و نتیجه گیری اختصاص دارد.  

1-2 مسأله پژوهش:

 پیش بینی میزان سرمایه گذاری مورد نیاز برای دستیابی به اهداف هر برنامه (مثلا رشد اقتصادی 6% که در برنامه سوم توسعه هدف گذاری شده) یکی از مهمترین مسائل هر برنامه توسعه است. میزان سرمایه گذاری تحقق یافته در هر برنامه ارتباط تنگاتنگی با رشد اقتصادی در همان برنامه دارد. تجربه برنامه ریزی نشان داده است که در اغلب موارد عدم تحقق رشد اقتصادی ناشی از فقدان سرمایه گذاریهای لازم در اقتصاد بوده است.

جهت بررسی عملکرد رشد اقتصادی و سرمایه گذاری لازم برای تامین رشد فوق، مدلهای زیادی در ادبیات اقتصادی وجود دارد، بلاشک یکی از مدلهایی که قادر است رشد اقتصادی و سرمایه گذاری لازم جهت تحقق آن را تواما بررسی نماید مدل داده - ستانده پویا است. با ورود یک ماتریس اضافی به نام ماتریس ضریب سرمایه بین بخشی توان مدل از تحلیل در شرایط ایستا به پویا تبدیل می شود. در حقیقت، ماتریس ضرایب سرمایه ای در یک الگوی داده – ستانده پویا مدلی مجزا از مدل ساده هارود –دومار[8] نسبت های سرمایه به تولید است[9]. تفاوت بین مدل های داده– ستانده پویا و ایستا به صورت زیر است: شکل گیری سرمایه بخشی در بعد ایستای الگوی داده – ستانده ترکیبی از تقاضای نهایی با همان ویژگی برون زا مانند هر ترکیب دیگر تقاضای نهایی (خریدهای مشتریان، خریدهای دولتی، و صادرات) است که استفاده از این الگو را برای دوره های کوتاه مدت با فرض تکنولوژی ثابت توجیه نموده است. در مقابل، در الگوی پویا،  سرمایه درون زا مطرح شده است و در سمت چپ این الگو قرار گرفته است، جاییکه تراکنشات کنونی کالاها و خدمات و تراکنشات سرمایه ای متناظر نه تنها قابل تفکیک و تمایز هستند، بلکه به صورت همزمان با شرایط اقتصادی عمل می کنند. یک چنین تمایزی باعث می شود که الگوی داده – ستانده پویا از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار شود که نه تنها می توانند ظرفیت بیش از حد معمول را ایجاد کند، بلکه مسیر رشد اقتصادی را در طول افق زمانی طولانی مدت هموار سازد[10] . بنابراین، تفاوت اصلی بین مدلهای پویا و ایستا در موقعیت و عملکرد ضرایب سرمایه ای نهفته است. در این راستا، تحلیل الگوهای پویا به دانش نسبت های سرمایه به تولید بخشی نیاز دارد (که قابل قیاس با نسبت های داده - ستانده استفاده شده در الگوی ایستا می باشد) و به اطلاعات مطمئن در مورد رابطه متقابل جریانهای ذخیره نیاز است، که به عنوان ماتریس ضرایب جریان سرمایه ای شناخته شده اند. ورود چنین ماتریسی به مدل اگرچه تهیه مدل را مشکل تر می سازد اما می تواند کاربردهای بیشتری را نسبت به مدل ایستا به نمایش بگذارد که در این پایان نامه ما فقط به یکی از این کاربردها می پردازیم.

1-3 هدف پژوهش :

هدف اصلی این تحقیق  برآورد میزان سرمایه گذاری لازم برای تحقق رشد اقتصادی تعیین شده در برنامه سوم توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران است.

وهدف دیگر، مقایسه سرمایه گذاری برآورده شده به منظور رشد اقتصادی با سرمایه گذاری تحقق یافته در سطح بخشهای اقتصادی است.

1-4 پرسش­های پژوهش:

1. سرمایه گذاری لازم بخشی جهت دستیابی به رشد اقتصادی در طول برنامه سوم چه میزان است؟

2. آیا سرمایه گذاری انجام شده در طول برنامه سوم توسعه جهت تحقق رشد اقتصادی کافی بوده است؟

­­

1-5 روش تجزیه و تحلیل داده­ها:

روش تجزیه تحلیل داده ها، داده-ستانده پویا است. وقتی وقفه های زمانی یا تغییرات زمانی وابستگی های بخشی را در الگوی ایستا لحاظ می کنیم به الگوی پویا می رسیم. در الگوی ایستای داده-ستانده، بردار تقاضای نهایی نه فقط شامل کالاهای مصرفی که توسط خانوارها، دولت، و خارجیان به مصرف میرسد بلکه شامل کالاهای سرمایه ای که در اقلام تشکیل سرمایه می آید نیز می شود، یعنی موجودی اقلام سرمایه ثابت نظیر ساختمان ها، ماشین آلات و غیره را نیز در بر می گیرد، اما در الگوی پویای داده- ستانده تقاضای سرمایه گذاری نمی تواند خارج از الگو تعین شود، بلکه لازم است در درون الگو توضیح داده شود.

 تهیه مدل داده ستانده پویا به دو دسته آماری: جدول داده ستانده و همچنین حسابهای ذخیره سرمایه در بخشها نیاز دارد.

-) جدول داده –ستانده مورد استفاده در این پایان نامه، جدول بخش در بخش با تکنولوژی مختلط سال 1380 است که بر پایه جدول کالا در کالا با تکنولوژی مختلط مرکز آمار ایران محاسبه شده است و نظام طبقه بندی آن نیز گروه کالایی CPC است که با تعریف و طبقه بندی حاکم بر حسابهای ذخیره سرمایه که به صورت بخشی است هماهنگی ندارد، در صورتیکه نظام طبقه حاکم در جدول متقارن بخش در بخش با تکنولوژی بخش بر حسب طبقه بندی ISIC می تواند نیازهای تهیه مدل پویا را برآورده نماید. آخرین جدول آماری مربوط به سال 1380 است که توسط مرکز آمار ایران در سال 1386 منتشر شده است. از آنجاییکه مرکز آمار ایران گزارشهای جدول جذب، و ساخت را منتشر نموده به کمک آنها می توان جدول متقارن بخش در بخش با تکنولوژی بخش استخراج گردد. گزارش جداول ساخت و جذب در سطح 99 بخش و 147 گروه کالا و خدمات توسط مرکز آمار ایران منتشر شده که به کمک نرم افزارهای IO-SAM و Excel جدول متقارن بخش در بخش با فرض تکنولوژی بخش به ابعاد 99 در 99 توسط گروه پژوهشی دکتر بانویی تهیه شده و در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفته است.

-) ماتریس ضریب سرمایه بخشی که اگر از قبل تهیه نشده باشد باید به تهیه آن اقدام نمود. تهیه ماتریس ضریب سرمایه بین بخشی نیازمند حسابهای ذخیره سرمایه بخشی است که اخیرا توسط بانک مرکزی در سطح 10 بخش تهیه شده که تهیه ماتریس ضریب سرمایه را در سطح همان 10 بخش محدود می نماید و در سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران[11] منتشرشده است.

فهرست منابع فارسی:

آسیایی، محمد(1380) "اندازه گیری رشد بالقوه اقتصاد ایران: تحلیلی بر اساس الگوی پویای داده-ستانده پویا" پایان نامه دکتری،دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی.

آسیایی، محمد "محاسبه ماتریس ضرایب سرمایه بین بخشی برای سال 1370"، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 9، صص 127-160.

بانک مرکزی ایران، حسابهای ملی ایران، اداره حسابهای اقتصادی، 1388.

بانوئی، علی اصغر(1375) "مقدمه ای بر سیر تکاملی جداول داده-ستانده و کاربرد آن در اقتصاد ایران" فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، شماره 2، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، صص 7-23.

بانوئی، علی اصغر(1377) "مروری بر جایگاه جدول داده-ستانده و جنبه های مختلف کاربرد آن در اقتصاد ایران" فصلنامه  پژوهشهای اقتصادی، شماره 3، صص58-86.

بانوئی، علی اصغر(1375) "کاربرد الگوی پویای داده-ستانده  در برنامه ریزی اقتصادی ایران" مجله برنامه و بودجه شماره 4، صص 21-37.

بانوئی، علی اصغر(1389)، مأ خذشناسی نیم قرن جدول داده-ستانده و کاربردهای آن در ایران،انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.

پیراسته، حسین(1378) "ارزیابی عملکرد بخشهای اقتصادی کشور در برنامه اول توسعه با استفاده از جدول داده-ستانده" مجله تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران، شماره 54، صص 143 – 176.

توفیق، فیروز(1371) "تحلیل داده -ستانده در ایران و کاربرد آن در سنجش، پیش بینی و برنامه ریزی" انتشارات جامعه و اقتصاد.

جزوه برنامه ریزی اقتصادی، دانشگاه الزهرا(س)، 87-88.

جهانگرد، اسفندیار"تحلیل سازگاری سرمایه گذاری در برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تحلیلی بر مبنای ایستای داده-ستانده (1373-1378)؛ مجله برنامه و بوجه، شماره 21، صص 39-54.

جهانگرد، اسفندیار(1384)،"تحلیل سازگاری سرمایه گذاری در برنامه های توسعه ایران" مجله برنامه و بودجه شماره 90، صص 31-52.

دفتر اقتصاد کلان 1383.

ذوالنور،سید حسین(1365) "تحلیل سازگاری سرمایه گذاری در برنامه اول توسعه اقتصادی ایران(1362-1366) با استفاده از الگوی ایستای داده-ستانده" مجله برنامه و بوجه، شماره 8.

زیبائی، حسن "الگویی برای پیش بینی سرمایه گذاری بخشهای اقتصادی ایران" مجله برنامه و بودجه، شماره 87، صص 51-78.

سازمان برنامه و بودجه 1378، لایحه برنامه سوم توسعه 1379-1383.

سازمان برنامه و بودجه، عملکرد برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.

سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، گزارش اقتصادی و نظارت بر برنامه پنجساله برنامه سوم توسعه، سال 1383.

مرکز آمار ایران، آمار کارگاهای بزرگ صنعتی1380.

مرکز آمار ایران، جدول داده-ستانده سال 1380 ( 1386).

مرکز آمار ایران، سالنامه آماری کشور، 1380.

هانیس دی کورتس و نری سالوادوری 1998 ؛ الگوی پویای لئونتیف و تئوری رشد درونزا، مترجم محمد آسیایی، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی شماره 6.

Reference:

Banouei,A,A.(1989),Planning Model for Iran in Input-Output Framwork: an Emprical Analysis. Unpublished Ph.D. thesis, University of Bombay, India,chapter 8.

Bazzazan,F.(2003),stability of Dynamic Input-Output Model with Emprical Testing, Proceeding of the Second Seminar on Application of the Input-Output Tecniqes in Economics and Social Planning.

Bazzazan,F.(2002),A Dynamic Input-Output Price Model with Application to Iran, published PHD Thesis, UK.

Campisi D. & Nastasi A. 1993, “Capital Usage and Output Growth in Multiregional Multisectoral Models: An Application to the Italian Case”, Regional Studies, 27 (1), 13-27.

Carter paper presented at the third international conference on IO techniques in september 1961.

Chung J.W. 1981, “The price of gasoline, the oil crisis, and the choice of transportation mode”, Quarterly Review of Economics and Business 21(3), 77-86.

Duchin F.& Szyld D.B (1985) “A Dynamic Input-Output Model with Assured Positive Output”

Duchin F(1988).“Analyzing Structural Change in the Economy”,  in Ciaschini M (ed), Input-Output Analysis: Current Developments, London:Chpman and Hall,113-128.

Duchin F.& Lange G (1992) “Technological choices and prices and implications for the US economy, 1963-2000”, Economic Systems Research4(1), 53-76.

Duchin F.& Lange G. (1995) “The Choice of Technology and Associated Changes in Prices in the U.S. Economy”, Sructural Change and Economic Dynamics 6, 335-357.

Hawkins D.& Simon H.A.(1949) “Some Conditions of Macro-Economic Stability”, Econometrica 17(July-October),245-8.

Kurtz H.D. & Salvadori N. (1994), “The Non-substitution Theorem: Making Good a lacuna”, Jornal of Economics 59,97-103.

Leontief ,W.(1987).Input-output analysis. The new palgrase. A dictionary of  E conomics.vol2,pp.840-60.

Mathur P.N. 1964, “Output and Investment for Exponential Growth in Consumption”,Review of Economic Studies 31 (1), 73-76.

Mathur P.N. 1967, “An Application of Dynamic Input Output Model for Planning”, inMathur P.N. and Bharadway R.(eds), Economic Analysis in Input Output Framework,with Indian Empirical Exploration, 109-30.

Mathur P.N. & Bharradwaj J. 1967, “Application of Dynamic Model for Planning”, inMathur P.N. and Bharadwaj J Economic Analysis in Input-Output Framework, With Indian Empirical Explorations, Poona, India, PP. 111.

Mukerji V. (1964), “Output and Investment for Exponential Growth in Consumption the General Solution and Some Comments”, Review of Economic Studies 31(1), 77-82.

Los B. 2001, “Endogenous Growth and Structural Change in a Dynamic Input-Output Model”, Economic System Research 13 (1), 3-34.

Takayama K. & Murakami Y. 1972, “Relative Stability in Two Types of Dynamic Leontief Models”, International Economic Review 13 (2), 408-15.