چکیده ....................................................................................................................................................................1
فصل اول: کلیات تحقیق .............................................................................................................................2
1-1مقدمه ..............................................................................................................................................................2
1-2بیان مسئله .......................................................................................................................................................3
1-3 اهمیت موضوع ...........................................................................................................................................5
1-4 سوالات تحقیق ...............................................................................................................................................6
1-5 اهداف تحقیق و طراحی .............................................................................................................................6
1-6 ابزار و روش تحقیق ...................................................................................................................................7
فصل دوم: مرور منابع و تحقیقات...............................................................................................................8
2-1 کودک ............................................................................................................................................................8
2-2 روانشناسی رشد و دیدگاههای مختلف در روانشناسی رشد ........................................................................10
2-2-1 نظریه رشد و شناخت ..............................................................................................................................12
2-3 روانشناسی تربیتی .........................................................................................................................................14
2-4 کودک و آموزش........................................................................................................................................16
2-4-1 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در خارج از ایران ...............................................................................16
2-4-1-1 مهدکودک مجازی در استرالیا .........................................................................................................17
2-4-1-2 مهدکودک الکترونیکی از ژاپن تا آمریکا ........................................................................................18
2-4-2 سابقه و ضرورت آموزش کودکان در ایران .............................................................................................18
2-4-3 نگاهی به آموزش و پرورش کودکان در جهان امروز ..............................................................................19
2-4-4 انتخاب شیوه مناسب آموزشی .................................................................................................................22
2-5 خلاقیت .......................................................................................................................................................22
2-5-1 مفهوم خلاقیت .....................................................................................................................................22
2-5-2 عوامل موثر بر خلاقیت ........................................................................................................................23
2-5-3 اهمیت خلاقیت از منظر آموزشی .........................................................................................................23
2-5-4 راهبردهایی در جهت پرورش خلاقیت کودکان ...................................................................................24
2-5-4-1محورهای آموزش خلاقیت در جریان تدریس...................................................................................24
2-6 کودک و بازی ..........................................................................................................................................25
2-6-1 بازی و شخصیت ..................................................................................................................................27
2-6-2 بازی و رشد اجتماعی ...........................................................................................................................28
2-6-3 نقش بازی در رشد و زندگی کودک .....................................................................................................28
2-7 کودک و هنر ............................................................................................................................................29
2-7-1 تئاتر و هنرهای نمایشی .......................................................................................................................29
2-7-2 موسیقی و کودک ................................................................................................................................30
2-7-3 آواز ......................................................................................................................................................31
2-7-4 قصه و قصه گویی ...............................................................................................................................32
2-7-5 شعر ...................................................................................................................................................32
2-7-6 نقاشی .................................................................................................................................................33
2-7-6-1 نقاشی و فرا فکنی .........................................................................................................................33
2-8 کودک و معماری ......................................................................................................................................34
2-9 محیط، بازی، خلاقیت ............................................................................................................................34
2-10 روند رشد و بازی کودک ......................................................................................................................35
2-11 ادراک کودک ........................................................................................................................................36
2-11-1 حواس پنجگانه .............................................................................................................................37
2-11-2 هوش ........................................................................................................................................38
2-11-3 حافظه .....................................................................................................................................39
2-12 دریافت حسی و ادراکی کودک از فضا ................................................................................................39
2-13 تاثیر شرایط محیطی و کالبدی بر کودکان ..............................................................................................40
2-13-1رنگ ..................................................................................................................................................40
2-13-2 نور .................................................................................................................................................42
2-13-3 صوت ............................................................................................................................................42
2-13-4 تهویه ..............................................................................................................................................43
2-14 فضای معماری کودکان ............................................................................................................................43
2-15 خصوصیات فضاهای مورد نظر جهت طراحی ......................................................................................44
2-16 تعامل با محیط .......................................................................................................................................45
2-16-1 استفاده از عوامل طبیعی زمین ..........................................................................................................45
2-16-2 فضای سبز ......................................................................................................................................46
2-16-3 آب ..........................................................................................................................................47
2-17 طراحی فضای باز و زمین بازی ...............................................................................................................48
2-17-1 ساختارهای بازیها ...............................................................................................................................48
2-17-1-1 پر جنب و جوش. بازی های فیزیکی ...........................................................................................49
2-17-1-2 فکر کردن. بازی های خلاقانه ........................................................................................................50
2-17-1-3 داشتن همراه. بازیهای اجتماعی ......................................................................................................50
2-17-1-4 بازی در سکوت و آرامش ..............................................................................................................51
2-17-1-5 تجربه کردن. یادگیری از طریق بازی های حسی ...........................................................................51
2-17-2 بازی با شن وگل ................................................................................................................................53
2-17-3 اسباب بازیها ......................................................................................................................................54
2-18 طراحی فضا برای کودکان ......................................................................................................................56
فصل سوم: نمونه های معماری برای کودکان ...............................................................................................57
3-1 نمونه های خارجی ...................................................................................................................................57
3-1-1مهد کودک بارباپاپا ................................................................................................................................57
3-1-2 مهد کودک ترنتن.................................................................................................................................61
3-1-3مهد کودک 8 کلاسه...........................................................................................................................67
3-1-4 مهد کودک سبرا ................................................................................................................................71
3-1-5 مهد کودک کرلینگ ..............................................................................................................................74
3-2نمونه های داخلی .......................................................................................................................................77
3-2-1مهد کودک راهیان رشد ..................................................................................................................77
3-2-2 مهد کودک قصه من .....................................................................................................................81
3-3 نتیجه گیری .................................................................................................................................................87
فصل چهارم: مطالعات بستر طرح ....................................................................................................................89
4-1 شناخت منطقه مطالعاتی ................................................................................................................................89
4-1-1 تاریخچه شهر تهران ..................................................................................................................................89
4-1-2 جغرافیای مکانی ........................................................................................................................................90
4-1-3 جغرافیای سیاسی .......................................................................................................................................91
4-1-4 جغرافیای طبیعی ........................................................................................................................................92
4-1-4-1 موقعیت و وسعت ..................................................................................................................................92
4-1-4-2 ناهمواری ها ..........................................................................................................................................92
4-1-4-3 آب و هوا ..............................................................................................................................................93
4-1-4-4 منابع آب ...............................................................................................................................................96
4-1-4-5 زلزله خیزی ..........................................................................................................................................96
4-1-5 راهبردهای طراحی ....................................................................................................................................97
4-1-5-1 فرم مناسب بنا در ارتباط با اقلیم .........................................................................................................97
4-1-5-2 مصالح ساختمانی در رابطه با اقلیم ......................................................................................................97
4-2 بررسی سایت ..................................................................................................................................................98
4-2-1 تاریخچه اراضی عباس آباد .......................................................................................................................98
4-2-2 بررسی موقعیت فرهنگی سایت- تم پارک ها ........................................................................................103
4-2-2-1 بوستان آب و آتش ............................................................................................................................103
4-2-2-2 بوستان نوروز ....................................................................................................................................104
4-2-2-3 شهر دوستدار کودک ..........................................................................................................................109
4-2-2-4 نقش فضای سبز در شهرهای دوستدار کودک.....................................................................................110
4-2-2-5 پهنه دوستدار کودک در اراضی عباس آباد ..........................................................................................111
4-2-2-6 موقیت سایت در اراضی عباس آباد.....................................................................................................112
4-2-2-7 مسیرهای دسترسی به سایت...............................................................................................................113
4-2-2-8 تراکم مسکونی در اطراف سایت.......................................................................................................114
4-2-3 دلایل انتخاب سایت .................................................................................................................................114
4-3 ضوابط و استانداردها ...............................................................................................................................115
4-3-1 طراحی ساختمان آموزشی .........................................................................................................115
4-3-2 استانداردهای کلی ........................................................................................................................116
4-3-3 ایمنی در محوطه ...................................................................................................................................117
4-3-4 نرده های ایمن ...................................................................................................................................117
4-3-5 ایمنی در مسیر های حرکت.................................................................................................................119
4-3-6 ایمنی در راهرو ها...............................................................................................................................119
4-3-7 ایمنی در مسیر پله ها ...........................................................................................................................120
4-3-8 شرایط ایمنی پوشش کف ....................................................................................................................121
4-3-9شرایط ایمنی درها ...............................................................................................................................122
4-3-10شرایط ایمنی پنجره ها .......................................................................................................................123
4-3-11شرایط ایمنی در فضای بهداشتی ........................................................................................................123
4-3-12شرایط ایمنی تجهیزات ......................................................................................................................124
فصل پنجم: معرفی طرح ..............................................................................................................................125
5-1 مبانی طرح .....................................................................................................................................................125
5-2 نشاط در فضای معماری ..............................................................................................................................126
5-2-1 راحتی .......................................................................................................................................................126
5-2-2 اکتشاف در فضا .......................................................................................................................................126
5-2-3 تنوع و پیچیدگی ........................................................................................................................................126
5-2-4 خوانایی .....................................................................................................................................................127
5-2-5 پذیرا بودن فضا ........................................................................................................................................127
5-2-6 رشد اجتماعی ...........................................................................................................................................128
5-2-7 ارتباط و قلمرو گزینی .............................................................................................................................128
5-2-8 خلوت ......................................................................................................................................................128
5-3 روند طراحی .................................................................................................................................................130
5-3-1 فضای باز .................................................................................................................................................130
5-3-2 فضاهای بسته ...........................................................................................................................................131
5-3-2-1 آموزشی ...............................................................................................................................................131
5-3-2-2 خدماتی ...............................................................................................................................................133
5-3-2-3 اداری ...................................................................................................................................................134
5-3-3 فضاهای نیمه باز ......................................................................................................................................134
5-4برنامه فیزیکی ..........................................................................................................................................135
5-5 تاسیسات .......................................................................................................................................................137
5-6 سازه ..............................................................................................................................................................137
5-6-1 سیستم اسکلت بتنی .................................................................................................................................138
5-6-2 ایمنی کلی شیشه ها .................................................................................................................................138
5-6-2-1 نیاز های ایمنی ....................................................................................................................................139
5-7 نقشه ها ..........................................................................................................................................................140
فهرست منابع ......................................................................................................................................................150