پایان نامه بررسی اثر بخشی فعالیت های برون سپاری شده در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران (منطقه اردبیل )

رشته : مدیریت اجرایی

چکیده

مقدمه و هدف پژوش : برون سپاری عبارت است از پیدا کردن ارائه دهندگان خدمت جدید و روش‌های جدیدی که بتوان با اطمینان تهیه مواد، کالاها، اجزاء و خدمات را به آنها واگذار نمود. در حقیقت واگذاری یا برون سپاری برای یک سازمان امکان دستیابی به تخصص ، دانش و قابلیتهای موجود در بیرون از مرزهایش را فراهم می آورد. برون سپاری ، واگذاری عوامل تولید ، منابع مورد استفاده در انجام یک کار و حق تصمیم گیری و یا مسئولیت تصمیم گیری را ایجاب می کند . امروزه برای رضایت مشتریان و تأمین خواسته‌ها و نیازهای آنها، برون سپاری می‌تواند مفید و موثر باشد ، لذا بر این اساس شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران بخشی از خدمات و عوامل پشتیبانی خود را جهت بهبود عملکرد، کاهش هزینه‌ها، و اصلاح ساختار سازمانی واگذار کرده است. در این تحقیق میزان اثربخشی برون سپاری در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در سال 1392 مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق بصورت توصیفی- میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از نرم افزار  spss و آزمون T-Testاستفاده شده است. یافته ها نشان می دهد برون سپاری باعث سرعت در انجام کارها ، کنترل بهتر فعالیتها ، افزایش کیفیت خدمات ، استفاده از مهارت فنی دیگران ، آزاد شدن سرمایه و صرفه جویی در وقت مدیران می شود . نتایج این تحقیق نشان می دهد که بر اساس فرضیه های تحقیق با استفاد از مدل کارت امتیاز متوازن، اثربخشی برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران از نظر وجه رشد و یادگیری بیشتر ، اما از نظر وجوه مالی، فرآیندهای داخلی و مشتریان نسبت به وجه رشد و یادگیری کم می باشد که می توان با تشکیل بانک اطلاعاتی ، مکانیزم و شاخص های استاندارد برای انتخاب اصلح پیمانکاران ، انتخاب صحیح فعالیتها برای برون سپاری و ارزیابی های مستمر ، اثربخشی برون سپاری بر این وجوه را بیشتر نمود .

واژگان کلیدی: برون سپاری، خدمات شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، اثر بخشی، شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران

فصل اول

                                                                                                کلیات تحقیق

1-1-بیان مسأله

 جهانی شدن، برون سپاری ، فشار رقابتی و تجدید نیروی کار همه از واقعیت های کسب و کار قرن بیست و یکم هستند(درزنر[1] ،2004،آنگاردیو[2] 2006،برنر[3] ،2003). برون سپاری واقعیت هایی هستند که کسب و کارها به وسیله  آن ، با نیروی کار کمتر هزینه ها را کاهش داده و به سود بیشتری دست می یابند(گریفس و هوم[4] ،2004).ما در جامعه اطلاعات زندگی می کنیم ، جامعه ای که مردمان آن با همان سرعت به اطلاعات دسترسی دارند که رهبران آنها دارند .ما در عصر بازارهای تخصصی و تسهیم شده زندگی می کنیم ،در این بازارها مشتریان به کالاها و خدمات بسیار مرغوب و وجود انواع گزینه  عادت دارند .مقتضای این حال و هوا موسساتی  است که فوق العاده انعطاف پذیر و سازگار باشند، کالاهای مرغوب تولید کنند و پاسخگوی مشتریان خود باشند(اوزبرن و گبلر[5]،1991) . در گذشته کلید موفقیت حجیم و عظیم بودن بود،ولی‏ امروزه اهمیت کیفیت بالا در حال افزایش‏ است.یکی از راه حل های دست یافتن به این موفقیت ها برون سپاری است. در گذشته، برون سپاری زمانی مورد استفاده قرار می گرفت که سازمانها نمی توانستند خوب عمل کنند، در رقابت ضعیف بودند، کاهش ظرفیت داشتند، با مشکل مالی روبرو بودند و یا از نظر فن آوری عقب و شکست خورده  بودند.امروزه سازمانهایی که کاملا موفق هستند نیز از این ابزار برای تجدید ساختار سازمانهایشان استفاده می کنند و مدیران این سازمانها به عنوان یک موضوع حیاتی این موضوع را درک کرده اند که ایجاد قابلیت های کلیدی برای برآورده نمودن نیازهای مشتری ضروری است و باید در این راه تلاش نمایند.برای ادامه حیات همراه با بالندگی ،بکار گیری موثر منابع و همسازی با محیط لازم است و برای تحقق این امر نیاز به برنامه ریزی منسجم و تعیین اهداف استراتژیک می باشد .طی فرایند برنامه ریزی استراتژیک ،شرکت ها محصولات کلیدی ، بازارهای مشتری برای این محصولات ، فرایندهای ساخت محوری و تامین کنندگان مواد را می شناسند.شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در راستای برنامه های استراتژیک خود ، بخشی از خدمات خود شامل : حمل و نقل ، نظافت، تعمیرات ، امور مربوط به کامپیوتر را به پیمانکار واگذار نموده است. در این پایاننامه سعی شده که عملکرد شرکت مذکور بر اساس کارت امتیازی متوازن مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد. برون‌سپاری[6] یک ویژگی اساسی تجدید ساختار سازمانی است که به طور چشمگیری مرزهای سنتی سازمانها را تغییر داده است. می‌توان برون‌سپاری را «یکی از بزرگترین جابجایی‌های ساختاری سازمان و صنعت در قرن نامید.

برون‌سپاری عقد قرارداد با خارج از سازمان در مورد انجام فعالیتهایی است، که قبلا در درون سازمان اجرا می‌شدند. پیتر دراکر در ارتباط با برون سپاری و آثار آن می گوید: “چنین امری در واقع در حکم تحولی بنیادین در ساختار سازمانهای جهان فردا است. این بدان معناست که دیگر الزامی نیست که شرکت های بزرگ تجاری،‌ ادارات دولتی،‌ بیمارستانها و دانشگاههای بزرگ به تشکیلاتی بدل شوند که تعداد زیادی افراد را در استخدام خود داشته باشند. این قبیل موسسات به تشکیلاتی تبدیل می شوند که درآمدهای عالی و نتایج قابل توجهی را بدست می آورند، زیرا تنها بر فعالیت هایی تمرکز می‌کنند که به خاطر آنها ماموریت یافته اند،‌ کارهایی را انجام می دهند که دقیقاً به اهداف سازمانی آنها مربوط است. کارهایی را که به خوبی می شناسند و به ریزه کاریهای آن آشنایند و به نسبت ارزش و اعتباری که دارند به انجام دهندگان آنها دستمزد و کارانه پرداخت می کنند، بقیه کارهای خدماتی اینگونه سازمانها به نهادهای بیرونی واگذار می شود(بران و ویلسون2،2005).

در تحقیق حاضر ما می خواهیم بدانیم میزان اثربخشی فعالیتهای برون سپاری شده در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در سال 1392 چه میزان است که در ادامه به طور مفصل توضیح داده خواهد شد.

1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق

بنگاههایی که به دنبال دیگران برای انجام بخشی از فرآیندهای عملیاتی خود بوده اند چه ضرورتهایی را حس می کردند ؟پاسخ این پرسش در وهله نخست بسیار واضح به نظر می رسد. اما کمی تامل در این ضرورت ها نکات اساسی زیر را روشن می سازد . چنانچه به هر علت ،عوامل بیرون از بنگاه بتوانند هر یک از مراحل زنجیره ارزش آن را با حفظ دیگر عوامل از قبیل کیفیت ،کارکرد ، شرایط تحویل، سفارشی بودن  با هزینه پایین تری عهده دار شوند، برون سپاری عملی عاقلانه است . به نظر می‌رسد که تنها علت و عامل روی آوردن به برون سپاری را باید در زمینه اقتصادی جستجو کرد . اما آیا می‌توان ادعا کرد که همه موقعیتهای مناسب و تمامی سودها و زیان ها توسط مدیران شرکت در هر لحظه قابل شناسایی است و ما همواره بهترین انتخابها را در این زمینه انجام داده و می دهیم. اگر این طور است، چگونه می توان تاثیر مثبت تغییر مدیریت را در برخی موارد در بنگاه ها تعبیر کرد ؟ بررسی شرکت‌ها و بنگاههای مختلف که با تغییر مدیریت دچار تغییرات اساسی گشته اند بیانگر اینست که همواره همه مدیران بر عوامل سود یا ضرر بنگاه آگاهی و وقوف کامل نداشته اند . پاسخ به این پرسش که آیا بنگاه می تواند مزیت اقتصادی کلیه مراحل فعالیتهای زنجیره ارزش خود را تشخیص داده و در صورت لزوم ، بخشی از آنرا به دیگران بسپارد ، نیاز به اشراف بر شرایط مشخص زمینه فعالیت بنگاه ، آشنایی با قابلیت های درونی ، شناسایی متغیرهای موقعیت و بازار ، تشخیص عملیات تشکیل دهنده زنجیره ارزش و عوامل اقتصادی دارد . اما در مواردی مشاهده می شود که یک بنگاه اصرار بر عهده دار شدن فعالیت خاصی در زنجیره ارزش خویش و در واقع ادامه فعالیت در ساختار عمومی را دارد، در شرایطی که دلایل اقتصادی برای این جهت گیری وجود ندارد . انجمن برون سپاری براساس مطالعات صورت گرفته در کشور ها و شرکتهای مختلف علل مختلفی رابصورت زیر برای برون سپاری بر شمرده است(سید جوادین وحسنقلی پور،1390،ص 11-17) :

1- کاهش و کنترل هزینه های عملیاتی

۲- بهبود تمرکز سازمانی بر موضوعات ویژه

۳- دستیابی به قابلیت هایی که سازمان را در زمره شرکتهای برتر قرار می دهد .

۴- آزاد سازی منابع داخلی سازمان برای استفاده از آن در بخشهای دیگر

۵- عدم دستیابی به منابع داخلی در درون سازمان

۶- دستیابی به منافع حاصل از مهندسی مجدد

۷- تعیین موضوعات غیر قابل کنترل و یا غیر قابل مدیریت

۸- جذب منابع سرمایه ای

۹- تسهیم مخاطرات

با توجه به اهمیت شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در زمینه های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و.... و ضرورت و مزایای فراوان برون سپاری که در بالا ذکر شد در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران  ،  اهمیت تحقیق حاضر بیشتر نشان داده می شود.

1-3-اهداف تحقیق

1-3-1- هدف کلی

هدف کلی این تحقیق بررسی اثر بخشی فعالیت های برون سپاری شده در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران (منطقه اردبیل ) می باشد.

1-3-2- اهداف جزیی

-  بررسی اثر بخشی برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران از نظر وجه مالی.

- بررسی اثر بخشی برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از نظر وجه مشتریان.

- بررسی اثر بخشی برون سپاری فعالیت های شرکت از نظر  وجه فرآیندهای داخلی .

- بررسی اثر بخشی برون سپاری فعالیت های شرکت از نظر  وجه رشد و یادگیری.

1-4- فرضیات

-  برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از نظر  وجه مالی اثربخش می باشد.

- برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از نظر  وجه مشتریان اثربخش می باشد.

-  برون سپاری فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی از نظر  وجه فرآیندهای داخلی اثربخش می باشد.

- برون سپاری فعالیت های شرکت پخش فرآورده های نفتی از نظر  وجه رشد و یادگیری اثربخش می باشد.

1-5- مدل تحقیق

کارت امتیازی متوازن[7] (B.S.C )که توسط دیوید نورتن[8] استاد مدیریت آمریکا طراحی شده است مجموعه ای از معیارهاست که به مدیران دیدی لحظه ای ولی جامع در مورد کسب و کار می دهد. این مدل به مدیران اجازه می دهد تا از چهار وجه مهم به کسب و کار نگاه کنند. این وجوه عبارتند از: معیار های مالی، رضایت مشتریان ، فرایند های داخلی و بعد بهبود، رشد و یادگیری. تحقیقات انجام شده بر روی بسیاری از سازمان هایی که این مدل را اجرا کرده اند نشان می دهد که کارت امتیازی متوازن به عنوان یک سیستم اندازه گیری ، یک ابزار مدیریت استراتژیک و یک ابزار ارتباطی کاربرد دارد. در این تحقیق از مدل کارت امتیازی متوازن استفاده می شود. این روش چارچوب جامعی را برای تبدیل چشم انداز و استراتژی یک شرکت به مجموعه ای منسجم از معیارهای عملکردی در اختیار مدیران قرار می دهد .روش کارت امتیازی متوازن به تبیین استراتژی سازمان در قالب اهداف در جنبه های مختلف به شرح ذیل می پردازد

Abstract:

Outsurcing means to find some new service presenters and new methods that can be offered by providing materials, goods and components and services for them. In fact in submition or outsurcing, the organization exploits the used knowledge, experience and creativities of presenters. Nowadays, outsurcing can be useful and effective for satisfying the customers and providing their requirements. Therefore, based on this entity. The N.I.O.P.D.C company, has presented some portions of their own services and support factors in order to promote the operations, the expense (or cost) declining and the reformation of the organizational structures. In this research, the efficiency of outsurcing has been studied in Ardabil N.I.O.P.D.C co. In the year 1392, the research methodology was descriptive outsurcing and the tool for the collection of data was used by questionnaire and there have been use the spss software for the data analysis.

The results of study have shown that based on the research hypothesis, by using the B.S.C model, outsurcing of the N.I.O.P.D.C operations has more on learning and little effectivness on aspects of financial, inner processes and customers.

Key words:

Outsurcing, N.I.O.P.D.C services, Effectivness, N.I.O.P.D.C company.

منابع فارسی

اوزبرن و گبلر(1991)«باز آفرینی دولت »ترجمه فضل الله امینی: انتشارات فرا.

پی رابینز  استیفین(1378) «تئوری سازمان»  الوانی و دانایی‌فرد، انتشارات صفار، چ اول، تهران.

چارلزهندی (1997) «خدایان مدیریت » کهزاد آذر هوش ، انتشارات فرا.

چشم‌ براه، محسن و مرتضوی، سید محسن(1389) «مدیریت برون سپاری اثربخش»انتشارات کتاب مهربان نشر.

حسینی گل افشانی ، سید احمد و رحیمی ، عبدالرحیم( 1390) «  میزان اثربخشی طرحهای برون سپاری دانشگاه    

آزاد اسلامی واحد تهران جنوب » مجله مدیریت فرهنگی، سال پنجم ، شماره یازدهم ،بهار 1390

خاکی، غلامرضا(1389) «روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی» انتشارات بازتاب، چاپ هفتم، تهران.

دعائی، حبیب الله(1374) « مدیریت منابع انسانی (نگرش کاربردی) » انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول، مشهد.

دفت، ال، ریچارد(1377) « تئوری و طراحی سازمان »  مترجمان: علی پارسائیان و محمد اعرابی، جلد اول، دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ اول، تهران.

سید جوادین، سید رضا و حسنقلی پور، طهمورث و پور ولی، بهروز «فرآیند برون سپاری»انتشارات نگاه دانش، چ اول، 1390

کهن، گوئل(1376) « تئوریهای سازمان مدیریت »  جلد دوم، انتشارات آگاه، چاپ اول.

محمدزاده، عباس و مهروژان، آرمن(1375) «رفتار سازمانی با نگرش اقتضایی» انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول، تهران.

هرسی، پال، بلانچارد، کنث(1375) «مدیریت رفتار سازمانی (کاربرد منابع انسانی) » ترجمه علی علاقه‌بند، موسسه انتشارات امیرکبیر، تهران.

منابع لاتین

Brown, D. & Wilson, S. (2005). The Black Book of Outsourcing: How to Manage the Changes, Challenges, and Opportunities. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.

Drezner, D. W. (2004). The Outsourcing Bogeyman. Foreign Affairs, 83(3), 22-34. 15

Engardio, P. (2006, January 30). The Future of Outsourcing: How it’s Transforming Whole Industries and Changing the Way We Work. Business Week, 3969, 50-58.

Greaver, M. F.(1999).Strategic  Outsourcing – A Structured  Approach to Outsourcing Decisions  and  Initiatives , AMA Publications, Inc,USA

JiangB,ReinhardtG,YoungST.BOCOG’soutsourcing  Contracts:thevendor’s perspective. Omega International JournalofManagementScience 2008;36:941.9

Londsale,C.,Cox,A,(2000) , The historical development of outsourcing,vol 100, No.9

ProQuest LLC. Copyright 2010. UMI 342888214

ProQuest LLC. Copyright 2008. UMI 3336273 18 Griffeth, R. & Hom, P. (Ed.). (2004). Innovative theory and empirical research on employee turnover. Greenwich, Connecticut: Information Age Publishing ProQuest LLC. Copyright 2009 UMI 3352808- 19 www.emeraldinsight.com/0144-3577.htm 20

Richmond W, Seidman A, Whinston A. Incomplete contracting issues in information systems development outsourcing. Decision Support Systems 1992;8(5):459–77.

ROTHERY, BRAIN AND IAN ROBERTSON (1995), THE TRUTH ABOUT OUTSOURCING, HAMPSHIRE, ENGLAND: GOWER PUBLISHING COMPANY.

LACITY, MARY C AND RUDY HIRSCHHEIM (1993), “THE INFORMATION SYSTEMS OUTSOURCING BANDWAGON.

COWELL, D (1985), THE MARKETING OF SERVICES, LONDON: W. HEINEMANN.

SWARTZ, TERESA A, DAVID E.BOWEN, AND STEPHEN W. BROWN, (1992).

Williamson O. The economic institutions of capitalism. New York: The Free Press; 1985