پایان نامه مقایسه ی تأثیر تمرین های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان بی هوازی ناجیان غریق

فصل اول- طرح پژوهش

مقدمه:

بهبود در رکوردهای ورزشی مدیون پژوهش های متخصصان  در زمینه های مختلف تربیت بدنی و علوم ورزشی است. یکی از این زمینه ها که پژوهش های بسیاری نیز در آن صورت گرفته، علم تمرین وابسته به فیزیولوژی ورزش می باشد.

ورزشکاران و قهرمانان رشته های مختلف ورزشی با توجه به ماهیت رشته ورزشی خود از نظر عوامل مختلف آمادگی جسمانی و حرکتی دارای نیازها و اولویت های ویژه ای می باشند.

به عبارت دیگر، هر یک از رشته های ورزشی  به یکی از عوامل قدرت، استقامت، توان، انعطاف پذیری، سرعت  و یا تلفیقی از آن ها نیاز دارند که با توجه به نوع رشته ورزشی با یکدیگر متفاوتند (حسینی، 1377 ).

قدرت عضلانی، پایه و اساس برنامه های بدن سازی و آمادگی جسمانی بوده که در رشته های مختلف ورزشی جایگاه خاصی دارد. به  عنوان مثال: در رشته ورزشی شنا و نجات غریق علی رغم نیازی که به عامل قدرت احساس می شود، عامل سرعت در اولویت بعدی  قرار می گیرد (کاستیل و همکاران، 1369).

یکی از مهم ترین عوامل موفقیت ورزشکاران در رشته های سرعتی، برخورداری از توان بی هوازی و سرعت عکس العمل بالاست. از آنجا که فعالیت هایی نظیر شنای سرعت، وزنه برداری، دوومیدانی و به طور کلی ورزش­های سرعتی نیاز به تولید نیروی بیشینه عضلانی دارند،  برای تامین انرژی موردنیاز خود شدیداًً به دستگاه فسفاژن[1] (آدنوزین تری فسفات- فسفوکراتین) متکی هستند. تمرین های سرعتی بی هوازی علاوه بر کسب قدرت، با ایجاد تغییراتی در کارایی حرکت، ظرفیت انرژی زایی هوازی و ظرفیت تامپونی، باعث بهبود در اجرای مهارت شده و در

رویدادهای ورزشی که فوق العاده بی هوازی هستند،  خستگی را به تعویق می اندازد(ویلمور و همکاران، 1384).

یکی از بهترین شیوه­های افزایش توان بی­هوازی در رشته­های سرعتی، تمرین­های نسبتاًًً جدیدی به نام پلایومتریک[2]است است (ماساموتو و همکاران 2003، رابینسون و همکاران2004، میلر2002، مقدم1381). این تمرین­ها اولین بار توسط والری بورزوف[3] از قهرمانان رشته­ی دوومیدانی اجرا شد و منجر به رسیدن وی به عرصه­ی قهرمانی در دوومیدانی گردید و  سپس، پژوهش­های بیشتری در جهت تأثیر این شیوه­ی­ تمرینی در سایر رشته­های ورزشی نیز شروع شد(رادکلیف و همکاران، 1381). اصطلاح پلایومتریک اولین بار در سال 1975به وسیله­ی فرد ویلت[4]، یکی از مربیان دوومیدانی به وجود آمد که از دو واژه­ی پلایو + متریک به معنای فزایندگی قابل ارزیابی گرفته شده است.

 مزیت این نوع تمرین­ها در این است که موجب آمادگی دستگاه عصبی- عضلانی می­شود و در نتیجه به ورزشکار اجازه می­دهد تا در فعالیت­هایی که همراه با تغییر جهت هستند، به شکل نیرومند و سریعی عمل کند. ورزشکاران رشته­هایی مثل: بسکتبال، والیبال، دوهای سرعت، پرش

ارتفاع، اسکی،  شنا و سایر ورزش­هایی که به توان بالایی نیاز دارند، از این نوع تمرین­ها بسیار سود می­برند. از مزایای دیگر تمرین­های پلایومتریک، نوع حرکت­های آنست.

در این روش تمرینی، حرکت­هایی چون: لی­لی کردن، پریدن، جهش با یک پا، جهش با هر دو پا و تاب خوردن وجود دارد که آموزش و یادگیری آن­ها نیز بسیار آسان است(شارکی، 1374).

از طریق این تمرین­ها ورزشکار قادر خواهد بود انقباض درون گرای[5]  قوی­تری را پس از انقباض برون گرا[6] اعمال کند. از این­رو با توجه به این­که تمرین­های پلایومتریک منجر به افزایش توان می­شود، نقش این شیوه­ی تمرینی در مهارت­هایی مانند شنا ] و نجات غریق[ که عامل توان در آنها نقش اصلی را ایفا می­کند مورد بررسی قرار گرفته و مشخص شده که این تمرین­ها در بهبود رکورد و پیشرفت ورزشکاران مؤثر است(کاستیل و همکاران، 1369).

بیان مسئله:

برای این که ناجی غریق[7] بتواند به سرعت شنا کند باید قادر باشد نیروی زیادی را به سرعت و با شدت کافی از طریق دست­ها و پاها برای پیشروی در آب به کار ببرد. به بیان دیگر برای پیشروی در آب به قدرت و سرعت انقباض نیاز دارد که هر دو عامل را می­توان از طریق تمرین­های پلایومتریک بهتر افزایش داد (امیرخانی، 1381).

به­طور کلی تمرین­های پلایومتریک، تمرین­ها یا حرکت­هایی هستند که برای دست یابی به نوعی از حرکت واکنشی- انفجاری، قدرت و دامنه حرکتی را با یکدیگر پیوند می­دهد. از تمرین­های پلایومتریک اغلب به عنوان تمرین­های پرشی و پرش­های عمقی یاد می شود در حالی که هر تمرین یا حرکتی که از بازتاب کششی برای تولید واکنش انفجاری استفاده کند، نوعی تمرین پلایومتریک است (بومپا، 1382). با توجه به این­که در عملیات نجات غریق اکثر انقباض­های عضلانی از نوع درون­گرا می­باشد و این مهارت به هماهنگی عصبی عضلانی بالایی نیاز دارد؛ تمرین­های پلایومتریک باعث افزایش نیروی انقباض درون­گرا (کوتاه شونده) و افزایش هماهنگی عصبی- عضلانی می­شود و پژوهش­های انجام شده روی تمرین­های مختلف ورزشی در زمینه­ی این تمرین­ها، بیانگر اثر مثبت آنهاست(بومپا، 1382).

از سوی دیگر بهبود توان از عناصر مهم افزایش قابلیت اجراهای ورزشی است که به صورت حاصل ضرب نیرو در سرعت بیان می­شود. توان عضلانی برای پرتاب­ها، پرش و ضربه­ها ضروری است.  به­علاوه توان برای تغییر جهت سریع و افزایش شتاب و حرکت در شروع رشته­هایی مثل دوهای سرعت و شنا در مسافت های کوتاه مدت نیاز است.

از آن­جا که در رشته­ی نجات غریق، هدف ناجیان غریق، رساندن رکورد به پائین­ترین حد ممکن است، در نتیجه فرد ناجی باید از توان و آمادگی بی­هوازی بالایی برخوردار باشد تا بتواند از عوامل سرعت جسمانی در این رشته به خوبی استفاده کند(چو، 1378).

با در نظر گرفتن اوقات استراحت کم و عدم دسترسی همه­ی ناجیان به وسایل بدن سازی(وزنه)واحتمال آسیب­دیدگی آن­ها در اثر کار با وزنه،  یکی از دغدغه­های آن­ها راجع به مفید بودن تمرین­های بدن­سازی بدون وزنه جهت بالا بردن توان بدنی و بهبود رکوردها می­باشد.

تمرین­های پلایومتریک بر توان بی­هوازی افراد تأثیر دارد (رابینسون و همکاران 2004 ، ماساموتوو همکاران 2003، میلر2002، شهدادی 1378، آروین1377). اما در شرایط محیطی و اجتماعی مختلف این تأثیر یکسان نیست. با توجه به زودبازده بودن و عدم نیاز به وسایل خاص، این سوال مطرح می شود که:

آیا انجام تمرین­های پلایومتریک در آب، به اندازه­ی انجام این تمرین­ها در خشکی، موجب بهبود توان بی­هوازی ناجیان غریق و ارتقاء رکورد­های آن­ها می­شود؟ با توجه به این مسأله، پژوهشگر قصد دارد تأثیر دو روش تمرین پلایومتریک درون آب و خارج از آب را در توان بی­هوازی ناجیان غریق مورد بررسی و مقایسه قرار دهد تا چنان چه تفاوت معنا داری را مشاهده نمود بر اساس آن به ناجیان پیشنهاد کند تا از آن تمرین خاص استفاده نمایند.

ضرورت واهمیت پژوهش:

حرفه­ی نجات غریق، به خصوص در استخرها، از جمله رشته­هایی است که نیاز مبرم به بالا بودن توان بی­هوازی جهت شنا در مسیرهای کوتاه در حداقل زمان دارد و فرد ناجی غریق باید پیوسته دارای سطح آمادگی بدنی بالایی باشد تا بتواند در انجام وظیفه خود موفق بوده و در دوره­های آمادگی که از طرف هیأت نجات غریق در ابتدای هر سال برگزار می­گردد موفق به کسب رکوردهای مورد نظر شود.

با توجه به اهمیت توان بی­هوازی و قدرت عضلانی در این رشته، ناجیان غریق در طی اوقات استراحت در بین جلسات کاری خود به تمرین­های گوناگون، اعم از تمرین وزنه، شنای سرعتی و دیگر تمرین­ها می­پردازند.

با در نظر گرفتن مواردی چون ویژگی خاص تمرین­های پلایومتریک که در کوتاه مدت باعث افزایش توان و سرعت عضلانی می گرددمیگردد(رابینسون و همکاران2004 ، استیم و همکاران2007)، و همچنین آمادگی بدنی ناجیان غریق جهت انجام این تمرین­ها، در دسترس بودن آب در محیط کاری این افراد و در نظر گرفتن این موضوع که انجام تمرین­های پلایومتریک درون آب، نیاز به وسیله ندارد، به نظر می­رسد مقایسه تأثیر تمرین­های پلایومتریک درون آب و خارج از آب (خشکی) بر توان بی­هوازی و قدرت انفجاری ناجیان غریق ضروری و قابل توجیه باشد.

نتایج این پژوهش می­تواند جهت ارائه برنامه تمرین­های آمادگی به ناجیان غریق و شنا گران و هیأت­ها وفدراسیون­های مربوطه مفید باشد.

هدف کلی پژوهش:

"مقایسه تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان بی­هوازی ناجیان غریق."

اهداف اختصاصی:

 تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر رکورد شنای33 متر کرال سینه سر بالای ناجیان غریق.

 تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر طول شیرجه ناجیان غریق.

 تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان بی­هوازی ناجیان غریق.

تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان حداقل ناجیان غریق.

 تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان حداکثر ناجیان غریق.

تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان متوسط ناجیان غریق.

مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر رکورد شنای 33 متر ناجیان غریق.

مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر طول شیرجه­ی ناجیان غریق. 

 مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان بی­هوازی ناجیان غریق.

10- مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان حداقل ناجیان غریق.

11- مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان حداکثر ناجیان غریق.

12- مقایسه­ی تأثیر تمرین­های پلایومتریکی در آب و خشکی بر توان متوسط ناجیان غریق.

فرضیه های پژوهش:

1- تمرین های پلایومتریکی در آب بر رکورد شنای 33 متر سر بالای ناجیان غریق تأثیر دارد.

2- تمرین­های پلایومتریکی در آب بر طول شیرجه ناجیان غریق تأثیر دارد.

3- تمرین های پلایومتریکی درآب  بر توان بی هوازی(وین گیت) ناجیان غریق تأثیر دارد.

4- تمرین های پلایومتریکی درآب بر توان حداقل ناجیان غریق تأثیر دارد.

5- تمرین های پلایومتریکی در آب بر توان حداکثر ناجیان غریق تأثیر دارد.

6- تمرین های پلایومتریکی در آب بر توان متوسط ناجیان غریق تأثیر دارد.

     7- تمرین های پلایومتریکی در خشکی بر رکورد شنای 33 متر ناجیان غریق تأثیر دارد.

8- تمرین های پلایومتریکی در خشکی بر طول شیرجه ناجیان غریق تأثیر دارد.

9- تمرین های پلایومتریکی در خشکی بر توان بی هوازی(وین گیت) آزمودنی ها تأثیر دارد.

10-تمرین های پلایومتریکی درخشکی بر توان حداقل ناجیان غریق تأثیر دارد.

11-تمرین های پلایومتریکی درخشکی بر توان حداکثر ناجیان غریق تأثیر دارد.

12-تمرین های پلایومتریکی در بر توان متوسط ناجیان غریق تأثیر دارد.

13- بین رکورد شنای 33 متر سر بالای ناجیان غریق دو گروه تمرینی تفاوت معنا داری وجود دارد.

14- بین طول شیرجه ناجیان غریق دو گروه تمرینی آب و خشکی تفاوت معنا داری وجود دارد.

15- بین توان بی هوازی(وین گیت) ناجیان غریق دو گروه تمرینی آب و خشکی تفاوت معنا داری وجود دارد.

  16- بین توان حداقل ناجیان غریق دو گروه تمرینی آب و خشکی تفاوت معنا داری وجود دارد.

17- بین توان حداکثر ناجیان غریق دو گروه تمرینی آب و خشکی تفاوت معنا داری وجود دارد.  

18- بین توان متوسط ناجیان غریق دو گروه تمرینی آب و خشکی تفاوت معنا داری وجود دارد.

پیش فرض­های پژوهش:

1- آزمودنی­ها نهایت تلاش خود را در اجرای صحیح برنامه­های تمرینی بکار برده و با پژوهشگر همکاری لازم را انجام داده­اند.

2- آزمودنی­ها در دوره­ی انجام تمرین­های پلایومتریک، به تمرین­های دیگری نپرداختند.

3- اجرای آزمون­ها در پیش آزمون و پس آزمون در شرایط یکسان و مشابهی صورت گرفته است.

4- ابزار اندازه­گیری و تجهیزات مورد استفاده از استاندارد کافی برخوردار بوده­اند.

منابع و مأخذ

منابع فارسی

     آروین­، حمید (1377). تاثیر تمرینات پلایومتریک بر توان بی هوازی و ترکیبات بدن بسکتبالیست­های  جوان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    آقاکوچکی، عباس (1377). بررسی و تعیین اثر تمرینات پلایومتریک در افزایش توان بی هوازی بازیکنان بسکتبال. پایان­نامه کارشناسی ارشد، مرکز آموزش و تربیت مربی.

    ابراهیم، خسرو ، و کوزه­چیان، مجید. (1385). واژه­نامه توصیفی فیزیولوژی ورزش. تهران: انتشارات آذر.

    انشل، مارک، و هیوود، کاتلین.ام. (1376).  واژه­نامه علوم ورزشی. (حسین سندگل و...، مترجم). (چاپ اول). تهران: انتشارات کمیته ملی المپیک.

    امیرخانی، زهره (1381). مقایسه تاثیر دو روش تمرینی قدرتی و پلایومتریک بر بهبود رکورد شنای کرال سینه25 و50 متر دختران دانشجوی مشهد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز.

    بومپا، تئودور. (1384). تمرینات توان در ورزش. (خسرو ابراهیم، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

    بومپا، تئودور. (1382). زمانبندی و طراحی تمرینات قدرتی در ورزش. (حمید رجبی و حمید آقاعلی­نژاد و... ، مترجم). انتشارات فر دانش.

    پیرانی، حسن (1372). بررسی ومقایسه برنامه مختلف تمرینی برای پیشرفت پرش عمودی ورزشکاران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    چکیده مقالات چهارمین همایش بین­المللی تربیت بدنی و علوم ورزشی (بهمن1382). دانشگاه تهران.

    چو، دونالد ا. (1378). تمرینات پلایومتریک و قدرت پرش. (بهجت رجایی، مترجم). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.

    حسینی، زهرا ، و کمالی، پرویز. (1377). علم تمرین(تمرینهای ورزشی). تهران: انتشارات سازمان تربیت بدنی.

    رادکلیف، جیمز سی، و چو، دونالد ا. (1381). تمرینهای ورزشی نوین(پلایومتریک). (مهدی طالب­پور، مترجم). (چاپ دوم). مشهد: انتشارات به نشر.

    سلیمانی، مسعود (1375). مقایسه اثر دو روش تمرینهای بدنسازی با وزنه و پلایومتریک روی رکورد صد متر کرال سینه شناگران پسر کرمان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    سندگل، حسین (1375). فیزیولوژی ورزش. (جلد اول). تهران: انتشارات کمیته ملی المپیک.

    شارکی، برایان. (1374). فیزیولوژی ورزش. (فرهاد رحمانی­نیا، مترجم). انتشارات اداره کل تربیت بدنی وزارت آموزش­وپرورش.

    شهدادی، احمد (1378). تاثیر تمرینات پلایومتریک بر توان انفجاری و تغییر شتاب بازیکنان هندبال. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.

       فاکس، ادوارد ال، و ماتیوس، دونالد ک. (1381). فیزیولوژی ورزش. اصغر خالدان، مترجم). (چاپ هشتم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

     فولادیان، جواد (1383). آمادگی جسمانی کاربردی از اصول تا تمرین. (چاپ اول).­ مشهد: انتشارات به نشر.

    قراخانلو، رضا، و کردی، محمدرضا، و گائینی، عباسعلی، و علیزاده، محمدحسین. (1385). آزمون­های سنجش آمادگی جسمانی، و مهارتهای روانی ورزشکاران نخبه رشته­های مختلف ورزشی. (چاپ اول). تهران: انتشارات کمیته ملی المپیک.

    کاستیل و مگسکو و ریچاردسون. (1369). آموزش شنا. (عباسعلی گائینی و مهدی نمازی­زاده و مسیبی ومجتهدی، مترجم). تهران: انتشارات کمیته ملی المپیک.

    متجدد، رضا (1383). تاثیر برنامه تمرینی منتخب پلایومتریک بر توان بی­هوازی و رکورد شنای سرعت تیم جوانان مشهد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد مشهد.

    معینی، مسعود (1374). بررسی تمرینات پلایومتریک بر روی برد توپ فوتبال. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.

    مقدم، وحید (1381). تاثیر تمرینات پلایومتریک بر بهبود توان پا  و رکورد شنای کرال سینه در شناگران نوجوان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.

    ویلمور، جک­اچ، و کاستیل، دیوید­ال. (1384). فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی. (جلد اول). (ضیا معینی و فرهاد رحمانی­نیا و حمید رجبی و حمید آقاعلی­نژاد و فاطمه اسلامی،  مترجمین). (چاپ چهارم). تهران: انتشارات مبتکران.

منابع انگلیسی :

    Bosco.Tarlk P.V komi(1982). Effect of triceps soreness during potention myoelectric energy stretch shorting cycle.

    Burgess, KE., Connic,, MJ., graham-Smith, P. (2007). Plyometric vs. isometric  training influences on tendon properties and muscle output. Journal of  Strength Cond Res. 2007 Aug;21 (3):986-9.

    Cossor, JM., Blanksby BA., Elliott BC. (1999). The influence of plyometric training on the freestyle tumble turn. Journal of SCi Med Sport. 1999 jun;2 (2): 106-16.

     Gore. Cj. Physiological test of Elit Athletes Human Kinetics,2000

    Herrore, JA., Izquiedo, M. (2006). Electromyostimulation and plyometric training effect on jumping and sprint time. Int J Sport Med. 2006 Jul;27(7):533-9.

 Impellizzeri, FM., Rampinini, E. (2007). Effect of plyometric training on sand versus grass on muscle soreness and jumping and sprinting ability in soccer players. Br J Sport Med. 2008 jan;42(1):42-6.

      Kotzamanidis, C. (2006). Effect of plyometric training on running performance and vertical jumping in prepubertal boys. Journal of Strength Cond Res. 2006 May;20(2):441-5.

  Markovic, G., Jukic, I., Milanovic, D. (2007). Effect of sprint and plyometric on muscle function and athletic performance. Journal of Strength Cond Res. 2007 May;21(2):543-9.

    Martel., Harmer., Logan., Parker. (2005). Aquatic plyometric increase vertical jump in female Vollyball players. J of Med Sci Sport Exercise. 2005 oct;37 (10):1814-19.

    Masamoto, N., Larson, R., Gates, T. (2003). Acute effect of plyometric exercise on maximum squat performance in male athletes. J of Strength Cond Res.2003 feb;17(1):68-71.

  Perez-Gomez, J., Rodriguez, G. (2008). Effect of weight lifting training combined with plyometric exercises on physical fitness, body composition, and knee extension velocity during kicking in football. Apply physiol Nutr Metab.2008 jun;33(3):501-510.

    Robinson, LE., DEvor, ST. (2004).  The effect of land vs. aquatic plyometric on power, torque, velocity, and muscle soreness in women. J of Strength Cond Res.2004 feb;18(1):84-91.

    Rodriguez Adami, mimi. (2002). Aqua Fitness. A Dorling Kindersley Book(www.dk.com).

    Robwood: Robs home of fitness testing, sport specific testing, last modified. July-2001.

      Spurrs, RW., Murphy, AJ. (2003). The effect of plyometric training on distance running performance. Eur J Appl physiol.2003 Mar;89(1):1-7.

    Salonikidis, K., Zafeiridis, A. (2008). The effect of plyometric, tennis-drills, and combined training on reaction, lateral and linear speed, power, and strength in novice tennis players. J Strength Cond Res.2008 Jan;22(1):182-91.

     Stemm, JD., Jacobson, BH. (2007). Comparison of land- and aquatic- based plyometric training on vertical jump performance. J of Strength Cond Res.2007 May;21(2):568-71.

    Toumi, H., Best, TM., Martin, A. (2004). Effect of eccentric phase velocity of plyometric training on vertical jump. Int J Sport Med.2004 Jul;25(5):391-8.