مقدمه
((اینجا اتاقی است ، تاریک با پرده ای سپید و کوچک در انتهای آن که با نوری سحر انگیز روشن می شود . و سایه ای حقیقی صدساله را پیش روی چند نفر از حاضران می گستراند . شاید هم سایه ای از حقیقتی دو هزار ساله که افلاطون از آن سخن می راند .
اینجا چند نفر خسته و شوریده و خسته به نظاره نشته اند . تا شبح واقعیت تخلیشان را بر پرده ببینند . و بعضی به تاثیر ، به کنار دستی شان میگویند ، این جا اتاق رویا سازی است . جایی که تصویرها و صداها در هم میآمیزد تا معجزه یک قرن ، پس از هزاران بار، بار دیگر روی می دهد.
این جا مرکز تلاقی ذهن است . از علم و تکنولوژی تا هنر ، از فلسفه و سیاست تا اقتصاد ، ار کژاندیشی و بی مایگی تا خلاقیت ، از دوستی تا دشمنی ، این جا خلاصه آدمی جاری است .
این جا خاطرات گذرا نیستند . حرکات نامیرانید . و اصوات تا ابد می مانند . و این همه برای توصیف نام انسان کافی است . این جا اتاقی است تاریک با پرده ای سپید و کوچک در انتهای آن .)) 1
سینما پدیده ای است که فرا تبار شناسی آن ، باب تاثیر دو سویه ای را بر زندگی برونی انسان گشوده است . در فرآیند بزرگنمایی فریمهای کوچک تا ابعاد محصور کننده و غول آسای پرده جادواییاش حد میانه ای را می توان فرض کرد . که حتی از دیدگاه بصری منطبق با سازوکار و زندگی انسان است .
در ادامه به تاریخچه فرهنگ نمایش و چگونگی پدید آمدن نمایش در جوامع مختلف می پردازیم .
آغاز نمایش در هر سرزمینی را باید در آداب و رسوم . مناسک مذهبی همان قوم و در فعالیتهای انسانی برای تنازع بقا جستجو کرد .
انسان بدوی که در بیان افکار و عواطف خود ناتوان بود . حرکت را به کمک طلبیده و از طریق حرکات موزون سعی در بیان افکار و عواطف خود کرد و برای درک لذت و به عنوان نیایش و سخن گفتن با خدایان خود شروع به انجام حرکات موزون ( رقص ) می کند .
بنابراین اولین هنرهای نمایشی در درون همین مراسم جادوئی و حرکات موزون است که شکل می گیرد .
شاید بتوان گفت یکی از شرایط ضروری برای پیدایش تئاتر فراهم آمدن درک نسبتاً پیچیده ای از جهان است که در آن امکان داشتن نظر گاهی عینی و بیطرفانه از مسائل انسانی وجود داشته باشد . مثلاً یکی از علایم این فرایافت ، ظهور یا بروز یک برخورد کمدی با مسائل است زیرا برای آنکه در راه خیر و سعادت مردم از معیارهای مضحک را برگزینیم ، نیاز به بینشی عینی و بیطرفانه داریم . علامت دیگر گسترش حس زیباشناختی است . مثلاً هنگامی که فرایافت های انسان از جهان خود تغییر می کند ، اغلب از اجرای آیین و توسل به اسطوره ها برای رسیدن به خوشبختی صرف نظر می کنند .
دو شرط دیگر نیز که مربوط به حس زیباشناختی است دارای اهمیت اند ، پیدا شدن اشخاصی که می توانند عناصر تئاتری را به تجربه هائی متعالی وافرتر بدل کنند ، و جامعه ای که قادر باشد ارزش تئاتر را به عنوان فعالیتی منتقل و ویژه بپذیرد ، چرا که تئاتر آموزش می دهد ، ارشاد می کند و می کوشد تماشاگر خود را آرامشی روحانی ببخشد . و او را با حیات درونی خویش واحد است بعنوان مرکزی اجتماعی نیز قابل توجه است و در ایران نیز به عنوان یک مرکز دسته جمعی بمنظور بیان مسائل فرهنگی و تفریحی نقش ایفا می کند و می توان بعوان یک عامل کمک دهنده در این راستا مورد توجه قرار گیرد .
سینما در ایران همانطور که گفته شدیک صنعت نوپا و خالی از هرگونه محتوا و فرم است و جهت مشخصی در این صنعت و هنر دیده نمیشود این عامل در کشور ایران بعنوان یک عامل صنعتی مورد توجه قرار رفته است که قادر باشد در مسائل اقتصادی کشور موثر باشد و اگر چه جنبه هنری ندارد با این وجود نمی توان منکر این مهم شد که سیل افراد شایق و به سینما رو به مراتب کمتر از سایر تفریحات دسته جمعی می باشد . و به همین نسبت فضاهای مورد نیاز به خصوص در مرکز بیشتر از سایر فضاهای همسو می باشد . پس از چنین مکانهایی با توجه به مشخصات آنها جهت رهبری عموم مردم می توان استفاده نمود . سینما از جهت رابطه با فرد عامی این مرز و بوم تا حد زیادی قابلیت بهره برداری دارد شخص در محیط سینما با یک تکنیکی روبرو است که از لحاظ آسانی بیان به سایر وسائل ارتباط جمعی یک حس راحت دارد . و نیز سینما از لحاظ محیط فیلم با یک وسعت زیاد ، توجه تماشاچی را به خود جلب می کند و با استفاده از امکانات فنی ، محیطی دور از ذهن را به آسانی برایش بازگو می کند .
فرد در محیط سینما خواص یک محیط اجتماعی را بدست می آورد به جای هرگونه محیط اجتماعی دیگر امکان آموزش در سینما بیشتر می باشد پس برای آنکه از عامل سینما بتوان در حداکثر وضع موجود استفاده نمود باید محتوای آن را کنترل نمود و در سطح بالاتری قرار داد برای این منظور با در اختیار گذاردن وسائل و فضاهای تکنیکی این حالت را بوجود آورد .
1- 1- ضرورت طرح پروژه
بناهای فرهنگی یک جامعه یکی از نیازهای زندگی امروزه است جوامع با سرعت بیشتری به پیش می رود و پله های ترقی را طی می کنند که بیشترین سعی و کوشش خود را به استوار ساختن پایه های فرهنگی جامعه نهاده اند و نیازمند این امر ارتقاء ساختارهای فکری افراد جامعه است. لذا مسأله اصلی بدین گونه طرح گردیده:
رسیدن به فضایی که بتواند زمینه ارتقاء ساختارهای فکری بشر در زمینه هنر بوده است فراهم بیاورد و بستر مناسب برای فن آوری و خلاقیت های نوین هنری را فراهم سازد.
تحولات اقتصادی و اجتماعی همواره با دگرگونیهائی در طرز اندیشه و رفتار افراد یک جامعه همراه است.
نظام فرهنگی که بر اساس شکل خاصی از تولید و مجموعه از آداب و رسوم استوار بوده و همزمان با یک تحول جدید به هدفهائی تازه نیامند می شود. اگر نخستین مراحل تحول اجتماعی ایران نیازها، محرک اقتصادی داشت در این مرحله از انعکاس این خواسته ها و تمنیات معنوی و فرهنگی افراد بچشم می خورد.
توجه به این نیازها در ایران با توجه به میراث فرهنگی و تماس دائم با تمدن غرب اهمیت اساسی دارد زیرا گروهی از مردم پیشینه فرهنگی این سرزمین را ندیده گرفته و شیفته راه و رسم زندگی غرب شده اند و گروهی دیگر ورود برخی از مظاهر تمدن صنعتی را نشان عدم علاقه و حفظ سنت ایران دانسته اند. با تحولات اجتماعی و اقتصادی ایران اکنون جامعه به فرهنگی نیازمند است که بر مبانی فرهنگ مبین استوار باشد و نیز بتواند در زندگی ایرانیان بخصوص جوانان در یک جامعه صنعتی مؤثر باشد منظور اصلی بوجود آوردن شخصیت انسان مطلوب می باشد. که باید یک فرد را در زمینه های جسمانی و اجتماعی، روحانی تربیت نموده و همچنین احتیاج به یک فرهنگ می باشد که بر مبنای یک فرهنگ ملی استوار باشد. یعنی احیاء ارزش های اصیل فرهنگ ایران اسلامی و انطباق آن با شرایط زندگی امروزی و همچنین برخورداری از مظاهر فرهنگ جهانی است. با توجه به مطالبی که د سطور گذشته بیان گردیده لزوم یک هدف و ایدئولوژی کلی برای جوانها که بتوانند تماماً آنها را مجذوب نماید، این هدف ترتیب جسمانی، اجتماعی، روحانی می باشد و لازمه آن داشتن یک سیاست فرهنگی است. عواملی که ضرورت این سیاست را ایجاد می کند.
1- افزایش رفاه
2- افزایش و تحصیلات ابتدایی، متوسطه و عالی
3- افزایش روابط بین الملل
لزوم احداث مرگز فرهنگی سینمایی
تولیدات سینمایی جهان غرب در سالهای اخیر و درست پس از اوایل دهه هشتاد به قدری از نظر کمی و کیفی در حال رشد بوده است که حقیقتاً بازارهای جهانی و خصوصاً خاورمیانه را تحت تسلط خود قرار داده است. بازاریابی قدرت اقتصادی، تبلیغی ، فرهنگی این رسانه توسط مرجعی از فیلمهای بازاری که حادثه، خشونت و ... بخش عظیم آن را تشکیل می دهد تأمین شده است.
در این میان سینمای ایران با هدف اعتلای ارزشهای انسانی بوسیله سینما، با سرمایه ای اندک حرکت کند خود را ادامه می دهد. چنانکه دیده ایم صنعت سینمای ایران بهترین سوژه های فیلمسازی و لایقترین عوامل ساخت را داراست و این موضوع را بوسیله ی موفقیت های پی در پی خود در جشنواره های هندی جخانی به اثبات رسانیده است ولی در عین حال از نظر منابع لازم، امکانات حداقل و آموزش و حمایت های اصلی نیز دچار مشکل کمبود می باشد.
جهت شتاب بخشیدن به فعالیت های سینمایی کشور در حدی که در خور رسالت فرهنگ و سیاست و اجتماعی آن باشد دست کم اقداماتی در بخش سینمایی ایران ضروری می باشد که چیزی مد نظر رساله این پروژه می باشد بخش آموزشی و ترویج فرهنگ آن می باشد.
بدیهی است که استفاده از تکنولوژی برتر یکی از مهمترین عوامل بالا برنده کیفی صنعت فیلم خواهد بود و اساساً فیلمها عظیم از این نوع، هزینه هایی سنگین جهت دکورهای صحنه، لباس، نور پردازی، صدابرداری، جلوه های ویژه، سیاهی لشکر، تدارکات ، اماکن و صحنه های متنوع و آموزش صحیح را متحمل می شود.
مخاطب فیلم و سینما یعنی مردم به عنوان اساسی ترین و اصلی ترین زیرمجموعه سینمای جمهوری اسلامی مورد توجه خاص برنامه ها و سیاست های امور سینمایی است. ارتقاء فرهنگ بصری تماشاگر ایرانی شعار اصلی تغییر سیاستها در جاری کردن تبادل فرهنگی بین تماشاگر و فیلمساز است. استقبال تماشاگران از فیلمهای برتر ایرانی، تشویق فیلمسازان را به سوی ساخت فیلمهای فرهنگی و هنری موجب شده و تولیدات بیشتر این دست فلیمها سبب ارتقاء فرهنگ بصری تماشاگران از یک سو و ارجمندی و عزت هنرمند در جامعه اسلامی از سوی دیگر می شود. که این تبادل فرهنگی بین تماشاگر و فیلمساز ضامن اصلی اعتلای سینمای جمهوری اسلامی تا رسیدن به سینمای آرمانی ماست.
اصلی ترین عنصر از مجموعه ی منابع صنعت فیلمسازی مانند سایر صنایع «نیروی انسانی» است اما تفاوت اصلی این منبع با سایر منابع، تنوع و تعدد عناصر آن در یک خط تولید است. ترکیب نیروی انسانی این صنعت در برگیرنده ی عناوین هنری، فنی ، صنعتی متنوعی است که مهمترین خاصیت آنها به جز مهارت، هماهنگی فوق العاده آنهاست. عواملی چون سناریست کارگردان، مدیر تولید، تهیه کننده، برنامه ریز، مدیر تدارکات، طرح دکور، طراح صحنه، طراح لباس، مدیر فیلمبرداری، نور پردازی، دکوراتور، صحنه پرداز، کارگردان هنری، صنعتی صحنه، مسئول صحنه، مأمور خرید، مجریان دکور، طراح گریم، گریمورها، سازنده وسایل صحنه، فیلمبردار، سدول برق، دوزنده، بازیگران (زن، مرد، کودک، مسئول حیوانات؛ مشاورین، مسئول وسایل نقلیه موتوری و غیر موتوری ...)
منابع و ماخذ
1- کتابها و منابع معماری
- بابک احمدی ، نشانه های تصویر تا متن ، تهران نشر مرکز
تاریخ سینمای ایران جلال امید
تصاویر دنیای خیالی ، احمدی ، بابک
پروفسور ویلی فورد و پروفسور انسلم لایوتر، آکوستیک در معماری،ترجمه غلامعلی لیاقتی
ژان پل سارتر، امر خیال ، ترجمه امیر جلال الدین اعلم، تهران نشر نیلوفر
کتاب بیکن و کوکلر 1993
- کتابهای پهنه بندی اقلیمی ، تالیف آقای دکتر کسمایی
- اقلیم و معماری، تالیف آقای دکتر کسمایی.
2- نشریات و مقالات معماری
جهانشاهی ک ، ساحر صد ساله ، ماهنامه سینمایی فیلم شماره 183
فرجامی محمود "دهه پنجاه تب تلویزیون فراگیر می شود" روزنامه شرق ، صفحه فرهنگ و هنر شماره 280
طوسی جواد نمایش ایران از ابتدا تاکنون ، ماهنامه سینمایی فیلم شماره 83
طوسی جواد سینما از نگاه سی نما ، ماهنامه سینمایی فیلم شماره 80
حسین نوش آذر فصلنامه سنگ شماره چهار
نکاتی پیرامون اقتصاد سینمای ایران از نشریات سازمان برنامه و بودجه
زیبایی شناسی حرکت دوربین از مورنائو تایانچو » فصلنامه فارابی شماره 32 و 33
- فرشیدموسوی وآلخاندروزایرپولو ،مجتمع سینمایی آزادی تهران، مجله ما شماره 6
- بابک شکوفی ، مجتمع سینمایی آزادی تهران، مجله معمار
سالنامه های هواشناسی فرودگا مهرآباد تهران، بین سالهای 1980 تا 2000 بدست آمده است
3- پایان نامه ها و تحقیقات معماری و شهرسازی
- مرکز تحقیقات فیلم و سینمای ایران ، پایان نامه کارشناسی ارشد،" حسین زاده نوید و مسعود فرزاد " ، دانشگاه علم و صنعت تهران
- طراحی مجموعه سینما و تئاتر کرج ، " فصیحی شیرجینی- پایان نامه کارشناسی ارشد 1375 دانشگاه علم و صنعت تهران
- مجتمع سینمائی قیطریه،" شیخی ، احمد" دانشگاه شهید چمران اهواز
- مرکز برگزاری همایش ها و فستیوال های سینمایی ایران " کریمی ، ف"- پایان نامه کارشناسی ارشد ،دانشگاه علم وصنعت ایران
- مرکز موسیقی ایران تهران ،" میرزائی ، احمد پایان نامه کارشناسی ارشد ، 1379 دانشگاه شهید بهشتی
- مرکز هنرهای نمایشی تهران ،" ظفری حسن" - پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی
کانون سینما گران جوان،" قاسمی مجدی ، یاشار" - پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت ایران
مرکز موسیقی ایران ، " گوهری، مشتاق "_ پایان نامه کارشناسی ارشد ، 1378- دانشگاه شهید بهشتی
سینما شهر،" وثوقی ،” اکرم و محمدی ، مهشاد "- پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علم وصنعت ایران
طرح جامع شهرک سینمایی ، "کلانتری ، یدا " پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه علم و صنعت ایران -
تصویر واقعیت واقعیت تصویر ( رویکردی پدیدار شناسه در طراحی پارک سینما ) ،" حیدری
محمد مهدی "- 1380
نوجوان با سینما " رستاک ، ن "،1381، پایان نامی کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
4- سایتهای اینترنتی و مجلات الکترونیکی
مجله فرهنگی،الکترونیکی www. Tehran Information Center1.com
سایت فارسی زبان به آدرس الکترونیکی www. Bbc persian .com
مجله الکترونیک زوران ، پژوهشگاه هنر نوشته گروه معماری زوران www.Rozan .com
سایت فارسی به آدرس الکترونیکی www . sorosh .cim مجله الکترونیک معماران ، پژوهشگاه هنر نوشته گروه معماری معماران ، منهدس راستین معمار و سینماگر www.memaran.com
ومجله الکترونیک ARCHitectural Imagination .com و نوشته شده توسط هدیه درمان
سایت WWW. Ptutt . de / Architecture / Coophimmelblue . html /
(شهریورماه 85)