پایان نامه سیستم های مدیریت محتوا

سیستم های مدیریت محتواچیست؟

سیستم مدیریت محتوا ، ترجمه عبارت content management system  یا CMS است ، که به معنای سیستم نرم افزاری ای است که به کمک آن محتوا مدیریت می شود و به نرم افزارهایی گفته می شود که نظام قابل مدیریتی را در ثبت , بروزرسانی و بازیابی محتوا فراهم می آورند .  این نرم افزارها الزاما وابسته به وب نیستند و برنامه های کاربردی مدیریت محتوای وب سایت های اینترنتی , صرفا یک نمونه از این گونه سیستم های مدیریت محتوا  می باشد. لکن در کشور ما ایران ، بعلت گسترش این شاخه از نرم افزارهای سیستم مدیریت محتوا , عبارت cms تتنها به نرم افزارهای مدیریت وب سایت اطلاق می شود.

cms یا سیستم مدیریت محتوا چرخه زندگی صفحات وب سایت اینترنتی را از لحظه ایجاد تا زمان انقراض در بر می‌گیرند و به صاحبان این وب سایت ها , که لزوما آشنای با مباحث تخصصی اینترنت , وب و برنامه نویسی تحت وب نیستند ، اجازه می دهند تا بتوانند سایت های خود را به نحوی حرفه ای مدیریت کنند.

سیستم مدیریت محتوا تحولی شگرف در زمینه طراحی و مدیریت  وب سایت‌های اینترنتی به‌شمار می‌آید. امروزه توقع بینندگان سایت‌های وب بسیار بالا رفته و دیگر مرور وب سایت‌هایی با صفحات ثابت و راکد هیجانی در آنها ایجاد نمی‌کند. امروز کاربران به ‌‌دنبال سایت‌هایی می‌گردند که بتوانند به نوعی در گوشه‌ای از آن سهمی داشته باشند و ارائه محتوی، مطالب و اطلاعات جدید در هر بار رجوع کاربران به وب سایت ، می‌تواند آنها را پایبند سایت نماید.

یکی از مشکلاتی که تا امروز به نوعی باعث می‌شد تا افراد کمتری به فکر داشتن یک وب‌ سایت اینترنتی بیفتند هزینه‌های بالای طراحی آن بوده ، به عنوان نمونه برای طراحی وب سایتهای اینترنتی ، سابق بر این تعدادی نیروی متخصص طراح وب ، مشغول طراحی آن در چندین ماه و رفع ایراد و پشتیبانی از وب سایت می شدند لذا هزینه طراحی و پشتیبانی وب سایت بالا بود ، ولی امروزه با در دسترس بودن سیستم های مدیریت محتوا دیگر چنین مشکلی وجود ندارد.

در سال 1995 تعداد کاربران اینترنتی تنها 13 میلیون نفر در سراسر جهان را شامل می شد ، این در حالی است که این رقم در سال 2005 یعنی فقط ده سال بعد به 1 میلیلارد نفر رسید . این رشد انفجاری موجب شد تا کاربران زیادی به لزوم استفاده از اینترنت و وب پی برده و در فاصله این  

سالها ، تعداد صفحات وب بر روی شبکه جهانی وب , به 60 میلیارد صفحه رسید . این نیاز روز افزون ,شرکتهای طراح وب را بر آن داشت تا با طراحی و پیاده سازی نرم افزارهای جامع همه منظوره که منطبق بر نیاز اغلب مشتریان باشد و به صورت قالبی منعطف بتوان بیشتر وب سایتهای اینترنتی را با آنها راه اندازی کرد . اینگونه نرم افزارها را بعدها نرم افزارهای مدیریت محتوا یا سیستم مدیریت محتوا (cms) نامیدند .

اما ایراد نرم افزارهای مدیریت محتوا این بود که یک تعامل یک سویه با مخاطبان برقرار می نمودند و فقط در راستای ارائه محتوی و اطلاع رسانی به ایشان ، طراحی و پیاده سازی شده بودند . این در حالی بود که بازدیدکنندگان وب ، به دنبال سایتهایی بودند که به نوعی در گوشه ای از آن سهمی داشته باشند . با توجه به این موضوع ، نرم افزارهای مدیریت محتوای تحت وب ، با قابلیت های برقراری ارتباط دو سویه با کاربران ، پا به عرصه وجود گذاشتند و با ارائه سرویسهای دو سویه ، مخاطبان سایت را در بروزرسانی محتوای سایت سهیم کردند .

در کشور  ما ایران نیز ، پس از استفاده از سیستم های مختلف مدیریت محتوای غیر بومی و انواع نرم افزارهای اینترنتی خارجی ، نیاز مبرمی به نرم افزار مدیریت محتوای بومی احساس می شد تا بتواند منطبق با سلیقه ها ، نیازها ، قوانین و مقررات بانکی و دولتی داخلی , پاسخگوی درخواست مشتریان باشد . با توجه به این مهم ، برخی از شرکتهای داخلی اقدام به طراحی و پیاده سازی نرم افزارهای مدیریت محتوا نمودند . شرکت توسعه مجازی ، یکی از پیشروان این عرصه در کشور محسوب می شود و سیستم مدیریت محتوای parscms را بر همین اساس , طراحی و پیاده سازی نمود .

چرا شما يك CMS لازم داريد ؟

اگر سايت شما هر چند وقت يكبار (مثلا هر دو هفته) به روز ميشود ميتوانيد بجاي اينكه هر بار به يك شركت طراحي وب مراجعه كنيد ، خودتان با نصب يكي از اين برنامه هاي مديريت محتوا ، تغييراتتان را روي سايت اعمال كنيد .

اگر شما سايت خود را اصلا بروز نميكنيد ، بايد كم كم به فكر بيافتيد ، چون بيننده هاي شما وقتي هميشه با يك صفحه هميشگي روبرو شوند كم كم شما را فراموش ميكنند ، چون چيز جديدي براي عرضه نداريد .

يك CMS چه امكاناتي دارد ؟

طيف وسيعي از امكانات . اكثر CMS ها در ورژن هاي مختلف و با قابليت هاي مختلف به بازار عرضه ميشوند . البته قابليت بروز كردن اطلاعات در همه مشترك است اما قابليت هاي ويژه ديگري دارند كه با قيمت هاي مختلف بشما پيشنهاد ميدهند . از جمله:

1- مديريت اطلاعات فرستاده شده توسط كاربران و تاييد اطلاعات

2- چند زبانه بودن

3- ايجاد نقشه سايت دايناميك

4- امكان ايجاد تجارت الكترونيك يا فروشگاه مجازي

5- ايجاد فرم براي دريافت اطلاعات كاربران

6- بهينه سازي تصاوير آپلود شده

7- ايجاد و بروز كردن متا تگ ها

8- امكان جستجو در مطالب سايت

9- امنيت بيشتر

10- گزارش آمار بازديد از صفحات

11- و ....

کاربرد عمده سیستم های مدیریت محتوا:

 به ترتیب کاربرد و اهمیت محتوا به سه بخش کلی زیر تقسیم میشود :

محتوای متنی(Text Content ) :

این محتوا شامل اخبار ، مقالات ، کتب و سایر محتواهای متنی از این قبیل میباشد که خود حجم عظیمی از اطلاعات را بر روی وب تشکیل می دهند .

محتوای چند رسانه ای( Multi Media Content ) :

این محتوا شامل صوت ، تصویر و فیلم میشود که برای مدیریت آن از استاندارهای خاصی استفاده می شود بهمین دلیل سیستم های مدیریتی در این بخش کاملا تخصصی بوده و عمدتا کاربرد عمومی ندارد

محتوای فایلی( File base Content ) :

این محتوا شامل فایلهای فشرده ، فایلهای اجرایی و کتب الکترونیک میباشد که عمدتا برای نگهداری و مدیریت آن لازم است از استاندارد های خاصی استفاده شود، این نوع محتوا نیز به اندازه محتوای چند رسانه ای کاملا تخصصی بوده و برای مدیریت آن کمتر از سیستم های مرسوم استفاده میشود .

سیستم های مدیریت محتوای از جهات دیگری نیز قابل بررسی هستند و آن نوع مدیریت و سطح بندی اطلاعات میباشد ، که پر اهمیت ترین بخش در آشنایی و کار با سیتم های مدیریت محتوا میباشد ، سیستم های مدیریت محتوا عمدتا دسترسی به اطلاعات را در سه بخش کلی در نظر می گیرند که به ترتیب : ایجاد یا ورود اطلاعات ، ویرایش ، مدیریت و انتشار اطلاعات

البته هر چه سیستم مدیریت محتوا تخصصی تر باشد این سطح بندی ها جزیی تر میشود به عنوان مثال ایجاد یا ورود اطلاعات خود میتواند بر حسب نوع و دسته بندی محتوای دارای بخشهای متفاوتی باشد به عنوان مثال میتوان به سیستم گردش خبر در خبرگزاری ها اشاره کرد که در هر بخش اعم از ورود ، ویرایش و انتشار دارای دسترسی های متفاوتی می باشد .

نوع دیگر سطح بندی اطلاعات در سیتم های مدیریت محتوا سطح بندی اطلاعات براساس گروههای کاربری است که دارای 2 بخش کلی Fronted  و Backend  می باشد در این حالت هر کاربر در خصوص برخورد با محتوا در یکی از این دو دسته بندی قرار خواهد گرفت که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد:

بخش Fronted  :

کاربر به عنوان میهمان فرض شده و صرفا به اطلاعات و محتوای بدون سطح بندی یا اطلاعات عمومی (Public)   دسترسی دارد .

کاربر باید دارای شناسه کاربری یا سطح اولیه دسترسی به اطلاعات باشد که در این حالت کاربر مجاز به دریافت اطلاعات براساس دسترسی بالاتر از میهمان است و میتواند اطلاعات دارای این سطح را با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود دریافت کند عمدتا این سطح از اطلاعات نیز دارای اهمیت زیادی از لحاظ نوع دسترسی نمی باشد .

کاربر دارای سطح دسترسی ویژه به اطلاعات بوده و قادر به دریافت اطلاعات با درصد اهمیت بالاتری را داراست که این اطلاعات پس از بررسی های خاص امنیتی به او نمایش داده میشود
هر کدام از این سطوح خود نیز دارای زیر بخش های جزیی تر برای دسته بندی اطلاعات بوده که براساس نیاز کاربران هر سیستم مدیریت محتوا متغیر میباشد .

بخش Backend  :

کاربر با امکان ورود اطلاعات این کاربر قادر است تا به پشت صحنه سیستم مدیریت محتوا دسترسی داشته و نقش یک نویسنده تا تولید کننده محتوا را ایفا کند ، این کاربر تمامی دسترسی های بخش Fronted  را ممکن است دارا باشد .

کاربر با امکان ویرایش مطالب این کاربر به عنوان ویراستار محتوای ورودی عمل کرده و تمامی دسترسی های کاربران قبلی را داراست .

کاربر با امکان انتشار مطالب که در واقع جزیی ترین بخش از مدیریت سیستم را داراست و از دسترسی تمامی کاربران قبلی بهره میبرد .

مدیران جز، مدیران ارشد، تعریف این دو سطح دسترسی به ساختار دسترسی ها در سیستم مدبریت محتوا بر میگردد .

سیستم های مدیریت محتوای از جهاتی دیگری نیز قابل بررسی هستند که از آن جمله شیوه ذخیره سازی محتوا آنهاست

شیوه های مرسوم در ذخیره سازی اطلاعات

شیوه ذخیره سازی خام اطلاعات :

در این شیوه اطلاعات بدون هیچ گونه تغییری و با فرمت اصلی ذخیره میشود ، این شیوه از لحاظ امنیتی دارای اشکالات فراوانی می باشد که آن جمله به عدم کنترل دسترسی به محتوا میتوان اشاره کرد .

شیوه ذخیره سازی اطلاعات بصورت فایل های تغییر یافته یا کد شده :

در این شیوه برای امنیت بیشتر اطلاعات تغییر شکل داده و از فرمت اصلی خود خارج میشود تا دسترسی به سورس اطلاعات تقریبا غیر ممکن شود ، عیب این شیوه عدم امکان پردازش های موازی بر روی اطلاعات میباشد .

شیوه ذخیره سازی در بانک اطلاعاتی :

در این شیوه اطلاعات با فرمتی خاص در بانک های اطلاعاتی دخیره شده و قابلیت پردازش و تعیین سطح دسترسی را دارا هستند ، این شیوه جزء پرکاربردترین شیوه در ذخیره اطلاعات بوده و دارای ضریب امنیتی بالایی نیز میباشد .

سیستم های مدیریت محتوا نسبت به نسل های اولیه خود کاملا تغییر یاقته اند و قادر شده اند تا بصورت همزمان و با استفاده از امکانات جدید انواع محتوا را بسادگی مدیریت و کنترل نمایند بدین ترتیب به جای استفاده از چندین سیستم مدیریت محتوا کافی است تا یک سیستم را با امکانات تکمیلی استفاده کرد به عنوان مثال سیستم مدیریت محتوای میترا قادر است تا یصورت همزمان محتوای متنی ، تصویری ، صوتی و فایلی را با هم مدیریت و سطح بندی نماید ، این سیستم مدیریت محتوا جزء نسل جدید سیستم های مدیریت محتوا که کاملا میتواند جایگزین سیستم های مدیریت محتوای قبلی باشد ، ساختار این نرم افزاری طوری طراحی شده که بتواند بطور همزمان چند نوع محتوا را به چند زبان در اختیار کاربر بگذارد بدون اینکه در ارایه مطالب اشتباهی رخ دهد ، همچنین قادر است تا اطلاعات و محتوا را با سطوح مختلف دسترسی دسته بندی نموده و در اختیار کاربران قرار دهد ، این سیستم مدیریت محتوا کاملا رایگان بوده و با استاندارد های فارسی سازگاری کامل را دارد و میتواند به عنوان بهترین انتخاب برای مدیریت محتوا بر روی وب در نظر گرفته شود .

مهم‌ترين ويژگي‌هاي سيستم مديريت محتوا

• اقلام اطلاعاتي و ارتباط بين آنها را مديريت مي‌کند.

• امکان تعريف هر جز (يا صفحه) و موقعيت‌ آنها بر روي سايت را در اختيار کاربر قرار مي‌دهد.

• ارتباطات مورد نياز و کامل بين صفحات و اطلاعات موجود در آنها را ايجاد مي‌کند.

• ايجاد و ويرايش صفحات، کارکرد اصلي اين سيستم است.

• بين دسترسي‌ و بايگاني يکپارچگي ايجاد مي‌کند.

• داراي موتوري براي انتشار و ايجاد صفحات اينترنتی‌ست

مزایای استفاده از سیستم مدیریت محتوا نسبت به طراحی سایت اختصاصی 

در موارد نادری ، ممکن است وب سایتی که در نظر دارید تا طراحی و پیاده سازی نمایید ، در بستر سیستم های مدیریت محتوا قابل تعریف نباشد (وب سایت خاص منظوره) که طبیعتا نیاز به برنامه نویسی اختصاصی خواهید داشت. ولی در اکثر مواقع وب سایتی که می خواهید , با استفاده از سیستم های مدیریت محتوا ی موجود قابل اجراست .

منابع و مواخذ

·         www.startweb.ir

·         www.IrPDF.com

·         www.Chaparel.NET

·         http://modir.wordpress.com

·         www.postmodern.ir

·         www.opensourcecms.ir

·         www.farsicms.com

·         روزنامه شرق؛ پنجشنبه بیست‌و‌ششم آبان ۱۳۸۴

·         http://weblog.falatooni.com/persian-article-about-wordpress

·         «WordPress 3.3.1 Security and Maintenance Release». WordPress. بازبینی‌شده در ۱ بهمن ۱۳۹۰. 

·         «WordPress › About » GPL». Wordpress.org. بازبینی‌شده در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۰. 

·         Google Trends: wordpress, blogger, moveable type, typepad

·         وردپرس

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «WordPress»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۲۰ آوریل ۲۰۱۰).

کتاب آموزش جامع وردپرس فارسی(نویسندگان :امین امان پور  و محمد حاجی نیا)

کتاب الکترونیکی آموزش جامع ورد پرس به زبان فارسی(نویسنده : آروین )

سایت wp-persian.com

سایت tutplus.com

سایت sitePoint.com

کتاب راهنمای جامع وردپرس