پایان نامه مقطع کارشناسی
رشته مهندسی کامپیوتر
سال 1385
پيش گفتار
با شروع هزاره سوم،بسياري از محققان و انديشمندان به نقش بارز فناوري اطلاعات در توسعه اقتصادي،سياسي،اجتماعي و فرهنگي جوامع اذعان دارند.ايشان با توجه به تحولات شگرف در فناوري ارتباطات در دهه 90 ميلادي اعتقاد به نقش مهم فناوري اطلاعات به عنوان منبع تحولات بنيادين در قرن بيست و يكم در جهان دارند.امروز باور جهاني به نقش مهم فناوري اطلاعات و ارتباطات در كاهش مشكلات فقر،نابرابري،بي سوادي،بهداشت و غيره اعتقاد دارد.در اين راستا اين فناوري مي تواند بخشي از استراتژي ملي توسعه در هر كشور قلمداد شود.
در حال حاضر با توسعه شبكه هاي ارتباطي اينترنت و رشد نمايي وب سايت ها،امكان ايجاد ارتباط ميان پايگاه هاي داده اي و اطلاعاتي فراهم شده و موجب ايجاد جريان بي سابقه اطلاعات شده است.در اين راستا بسياري از سازمان ها و نهادهاي بين المللي به تحقيق و ايجاد مراكز داده دست زده اند.با ايجاد اين مراكز امكان به اشتراك گذاري مجموعه منابع داده بصورت يكپارچه و پويا به عموم فراهم مي شود.ارائه خدمات اطلاع رساني،تجزيه و تحليل داده ها ودر نهايت نمايه سازي آنها در محيط ايمن از جمله اهداف اوليه اين مراكز مي باشد.در ايران نيز طي دو سال گذشته ضمن توجه به اهميت مراكز داده سعي بر شناخت،طراحي وايجاد چنين مراكزي در سطوح ملي و استاني شده است.برگزاري اولين همايش مراكز داده در سال 1383 در تهران را مي توان به عنوان اولين قدم در آشنايي با فعاليت هاي مرتبط در اين مقوله و هماهنگي مابين نهادها دانست.آنچه كه مسلم است از نقش اين مراكز در ايران و جهان طي دهه جاري ميلادي به عنوان " مراكز توليد ارزش " براي همگان ياد مي شود.
از جمله موارد مهم ديگر در بكارگيري فناوري اطلاعات و ارتباطات در هر كشور،نحوه تعامل دولت و شهروندان در عصر جديد مي باشد.در اين خصوص مفاهيمي چون دولت الكترونيكي مطرح مي باشد كه عمده بحث در اين رابطه به چگونگي ارائه خدمات ملي به شهروندان به بهترين وجه ممكن مي باشد.بكارگيري دولت الكترونيك همانطور كه سبب ارتقاء سطح خدمات مي شود سبب ايجاد كارآيي بالاتر و ايجاد امكانات جديد همچون مشاوره الكترونيك،كنترل الكترونيك و مشاركت عمومي خواهد بود.لزوم شكل گيري دولت الكترونيكي منوط به شناخت دولت مردان از معماري كلان فناوري اطلاعات در حوزه هاي مختلف فرهنگي،اجتماعي،سياسي و اقتصادي آن نظام است.ضمن اينكه مديران فناوري اطلاعات موظف به تهيه معماري سازماني حوزه خويش به منظور ارائه سيستم هاي اطلاعاتي يكپارچه درون سازماني و برون سازماني و بهبود روش ها و فرآيندها مي باشند.
مقدمه
Data Center چيست ؟ تا قبل از دهه 90 استفاده از اينترنت برای مردم عادی به سادگی امكانپذير نبود، چرا كه استفاده از امكانات اينترنت نياز به دانش خاصی داشت. محيط خط فرماني(Command Line) و ساختار غير گرافيكی اينترنت سبب شده بود كه كاربران عادی علاقه چندانی به استفاده از اينترنت نداشته باشند. در اوايل دهه 90، پس از به وجود آمدن مفهوم وب در اينترنت (سال 1993 ) و پروتكل HTTP كه به سادگی امكان به اشتراك گذاشتن مستندات در اينترنت را در اختيار كاربران قرار میداد، روز به روز بر تعداد كاربران اينترنت افزوده شد. از سوی ديگر با اضافه شدن كاربران اينترنت، حجم مستندات نيز روز به روز افزايش يافت. مسلماً خطوط سابق اينترنتی و سرورهای موجود، توانايی جوابگويی به خيل عظيم كاربران را نداشتند. همچنين با زياد شدن كاربران و بالا رفتن حجم مستندات، و نيز سادگی انتشار اطلاعات در اينترنت، مفاهيم تجاری نيز وارد عرصه اينترنت شدند. شركتهای تجاری نياز به سرورهايی داشتند كه اين امكان را به آنها بدهد كه به سادگی و با سرعت بتوانند اطلاعات خود را در اختيار مشتريان و كاربران خود قرار دهند. بالطبع اين امكان وجود نداشت كه هر شركت يا سازمانی كه قصد راهاندازی سايتهای اينترنتی را دارد، خود راساً اقدام به راهاندازی سرور خود كند، چرا كه با وجود كاربران زياد اين سايتها و حجم بالای ترافيك، نياز به اتصالهايی با سرعتهای بسيار بالا وجود داشت كه مسلما حتی در صورتی كه اين امكان از لحاظ عملی وجود داشته باشد، هزينه بالايی را میطلبيد. راهحلی كه برای اين مشكل به نظر رسيد، راهاندازی مراكز خاصی تحت عنوان Data Center يا مراكز دادهای بود. Center Data ها با در اختيار داشتن اتصالات پرسرعتهای به اينترنت، و همچنين در اختيار داشتن سرورهای قوی و متعدد، امكان راهاندازی سرورهای وب را برای عموم مردم ممكن ساختند. شركتهای تجاری و مردم میتوانستند با اجاره كردن فضای محدودی در اين سرورها، سايتهای وب خود را معرض ديد عموم قرار دهند. برخی شركتهای بزرگ نيز با توجه به نياز خود، اقدام به اجاره كردن يك سرور در مركز دادهای میكردند و آن را از راه دور با ابزارهای خاص كنترل میكردند. اكنون با توجه به رشد سريع اينترنت، روز به روز به تعداد Data Center ها اضافه میشود به طوری كه در حال حاضر در اكثر كشورهای پيشرفته اين مراكز وجود دارند. تمركز اين مراكز بخصوص در كشور امريكا بسيار زياد است. دليل آن ارزان بودن نرخ اتصال به اينترنت و همچنين در دسترس بودن سرعتهای بالا میباشد. برخی از اين Data Center از طريق خطوط مختلف فيبرنوری، پهنای باندی بيش از Gbps4 را در اختيار دارند و تعداد سرورهای اين Data Center معمولا بيش از 1000 است كه بر اساس مشخصات به متقاضيان اجاره داده میشود. پارامترهای زيادی در قيمت اجاره ماهانه يك سرور تاثيرگذار است كه میتوان به سرعت CPU، مقدار حافظه RAM و اندازه Hard Disk ، حداكثر ترافيكی كه ماهانه در اختيار هر سرور قرار میگيرد، سيستم عامل سرور و همچنين سابقه مركز دادهای بستگی دارد.امروزه با رشد نيازهاي كاربران به سرويسهاي مختلف، مراكز داده جهت در بر گرفتن تجهيزات، اطلاعات و برنامههاي كاربردي حساس در فضايي كاملاً مطمئن و داراي قابليت گسترش طراحي شدهاند. برطبق تعريف ارايه شده ازجانب Renewable Energy Policy، مراكز داده متشكل از اجزاي ضروري زير ساختي هستند كه كار پشتيباني از اينترنت و تجارتالكترونيكي و بخشهاي ارتباطات الكترونيكي را به عهده دارند و در نتيجه تمامي سرويسهاي ارايه شده در آنها بايد دقيق، مطابق برنامه و بدون كوچكترين وقفهاي عمل نمايند. به طور كلي مراكز داده به عنوان مكاني جهت فراهم آوردن موارد زير تعريف ميشوند: ذخيره سازي، مديريت، پردازش و تبادل اطلاعات ديجيتال و همچنين فراهم آوردن سرويسهاي كاربردي يا مديريت جهت پردازشهاي اطلاعاتي.
خلاصه و نتيجه گيري
در جهان پرشتاب و پيچيده امروز، در هر تحول وحركت جديدي نيازها و مسايل جديد و بعضاً پيچيده اي به چشم مي خورد كه پاسخگويي و پيدا كردن راه حل آنها بدون بهرهگيري از رويكردهاي جديد و تكنولوژي و ابزارهاي نو امكان پذير نيست.يكي از فناوري هاي جديد كه هر روز بر اهميت جايگاه آن در جوامع بويژه سازمانها و بنگاهها افزوده شده و جنبه استراتژيك و راهبردي پيدا كرده، فناوري اطلاعات و ارتباطات است كه به اختصار «فاوا» ناميده مي شود. در سالهاي اخير، فاوا نه تنها عامل عمده توانمندسازي سازمانهاست، بلكه ميزان توسعه يافتگي سازمانها در استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات را مي توان به عنوان يكي از شاخصهاي اصلي توسعه يافتگي سازمانها قلمداد كرد.
در عرصه بقاي سازمانها آنچه كه از اهميت خاصي برخوردار است، بحث «رقابت» است؛ زيرا تنها شرايط رقابتي در بازار و احترام به مشتري و سنجيدن نيازهاي مشتري است كه موجب شده است كاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات در سازمانها و بنگاههاي كشورهاي پيشرفته افزايش يافته و به عنوان عامل قدرت و سازندگي در استراتژي مديران گنجانده شود.با توجه به مطالب عنوان شده در اين تحقيق مشخص است که مديران سازمانها، براي بکارگيري مفاهيم جديد مراکز خدمات داده، ابتدا مي بايست بلوغ کافي در نياز به اين مفاهيم را کسب نمايند و پس از آن به بکارگيري آن بپردازند. علاوه بر آن کسب مهارتهاي نگهداري رويه مند چنين مراکزي از اهميت بالائي برخوردار است که کارشناسان مي بايست خود را براي آن آماده نمايند.
فصل اول
1-1-كاستن فاصله بين دولت و شهروند
دولت هاي پيشرفته با دشواري هاي حساس و جديدي روبرو هستند. آنها مي بايست سرويس هاي خود را با توجه به افزايش انتظارات شهروندان و مراكز تجاري در سطح كشور و بدون ايجاد هر گونه تنش در سطح جامعه ، حفظ ، و دائماً آنها را ارتقا دهند و بوروكراسي هاي اداري را تبديل به سرويس هاي شهروند- محور و كارآمد كنند ، تا بدين وسيله با سرعت وكيفيتي كه در ارائه خدمات خود عرضه مي نمايند ، بتوانند در سطح جهاني و ملي رقابت كنند.
ايجاد دولت الكترونيك ، روشي موفقيت آميز براي كاستن آن دشواري هاي بوروكراتيك در كنار بالا رفتن سطح انتظارات شهروندان بوده و مي باشد و به منظور ارائه خدمات دولت الكترونيكي، وجود يك زير ساخت اطلاعاتي در سطح ملي واجب است و نائل آمدن به اهداف دولت الكترونيك مستلزم در اختيار داشتن بستر انتقالي قابل دسترس براي تمامي شهروندان در سطح كشور است. اين بستراطلاعاتي بايد داده هاي مهم و حياتي را با امنيت كامل و سرعت بالا در ميان سازمان ها و شهروندان جا به جا كرده و بتواند به راحتي قابليت هاي جديد را به سرويس هاي موجود خود، بدون آنكه به كيفيت سرويس هاي موجود لطمه اي وارد شود، اضافه كند.
انگيزه ايجاد دولت الكترونيك در حقيقت ترميم نحوه ارتباطات بين دولت با شهروندان، سازمانها و نهادهاي دولتي و خصوصي در همه سطوح است. دولت الكترونيك خواهان نگاهي مجدد به دشواري هاي موجوددر ارائه سرويس هاي دولتي به شهروندان است. دولت الكترونيك سعي در حل مشكلات مشترك بين سازمان هاي دولتي دارد. دولت الكترونيك مي كوشد ارتباط خودرابا بخش هاي خصوصي مستحكم تر كرده ، و آن را ارتقا بخشد.در سال هاي اخير،شاهد فاصله گرفتن خدمات عمومي ارائه شده توسط دولت از سطح انتظارات شهروندان در جامعه هستيم و اين فاصله بخصوص در بخش هايي كه شهروند در مقام يك مشتري از دولت سرويس مي گيرد(همچون بانكداري و سرويس هاي گمركي) به وضوح خود را نشان مي دهد.دولت ها ،ديگر قادر به حفظ و ارتقا سرويس هاي خود به روش سنتي جهت برآوردن نيازهاي جامعه نمي باشند،مگر اينكه متوسل به ابزارهاي جديدي جهت حفظ كيفيت سرويس هاي خود در سطح جامعه شوند.دولت الكترونيكي يكي از آن ابزارهايي است كه توانسته است در كم كردن فاصله بين شهروندان و دولت نقش بسزايي داشته باشد وشعار خود را در اين راستا، برخورداري از سرويس هاي دولتي با ويژگي هايي چون دسترسي همگاني،عدالت اجتماعي،پاسخگويي و بهره وري در تمامي سطوح مي داند.
در پاسخ به نياز شهروندان و بطور كلي مشتريان دولت از هر صنفي كه باشند،دولت هاي پيشرفته در سطوح استاني و كشوري خود اقدام به ايجاد دولت هاي محلي و مركزي نموده اند كه بتوانند به شهروندان خود بهترين سرويس را ارائه دهند.تمامي دولت هاي استاني در آن كشورها،حداقل،نقشه راه ارائه سرويس هاي هر چه بهتر و شهروند-محور خود را تدوين كرده اند.
كشورهاي مختلف در ارائه راهكارها و سرويس هاي خود به شهروندانشان،استراتژي هاي مختلفي را دنبال مي نمايند،ولي همه كشورهادر پياده سازي پروژه دولت الكترونيكي خود،حداقل در دو فاز با هم مشترك هستندكه در ذيل به آنها اشاره مي شود.
اولين گام در ايجاد يك دولت الكترونيك،استفاده از فناوري اينترنت و وب جهت اطلاع رساني به شهروندان به صورت بهتر،و تبادل اطلاعات در ابتدائي ترين سطح،از طريق فرم هايي است كه بر روي سايت هاي دولتي قرار داده مي شود.اين فاز بسيار ساده و ابتدائي خواهد بود اما براي فازهاي بعدي به سرمايه گذاري بيشتر و بكارگيري نيروهاي متخصص تري نياز مي باشد.
فاز دوم در راستاي تحقق دولت الكترونيك،حركت از سوي تبادل اطلاعات ساده و اوليه به سمت تغيير شكل تبادل اطلاعات با دولت و تحول در نحوه پردازش آنها توسط دولت است.اين فاز عمدتاً بر روي حذف محدوديت هاي برقراري ارتباط با دولت متمركز مي شود تا دولت را به دولتي كارآمد و شهروند-گرا تبديل مي كند. دولت در اين فاز نه تنها سريعتر و هوشمندانه تر به شهروندان پاسخ مي دهد،بلكه خود نيز،با شهروندان به صورتي متفاوت برخورد خواهد كرد.از مهمترين مزاياي اين فاز مي توان به موارد زير اشاره داشت:
ارتباط بهتر بين دولت و آنچه توسط دولت كنترل مي شود(محيط تعاملي بهتر).
ارائه خدمات دولتي به شهروندان با هزينه كمتر،بهره وري بهتر و كيفيت بالاتر.
سطح بالاتري از ارتباطات بين شهروندان و دولت بدين صورت كه با كمرنگ تر شدن ارتباطات فيزيكي بين آن دو،عملاًسطح اطمينان در تعاملات آنها بالاتر مي رود.
بالا بردن ظرفيت دولت در تحليل و كنترل اطلاعات شهروندان و نتيجتاً ارائه خدمات بهتر با توجه به اطلاعات كسب شده.
فهرست منابع
1. computer world-us rabert l.mitchell
2. datacenter:security technology,march 2003
3. www.oisco.com
4. datacenter:security server from,morch 2004
5. datacenter infrastructure overview,morch 2004
6. www.dcmsi.com
7. www.hotbot.com/datacenterbook/article/dc.city
8. http://shabakeh-mag.com
9. www.eci.ir
مركز داده،تاليف گروه آشنا،تيرماه 84
مجله فناوري وتوسعه،خرداد 84
مجله علم الكترونيك وكامپيوتر،فروردين،ارديبهشت و دي 82
ماهنامه شبكه،دي 83
مجله گزارش كامپيوتر،شماره 164