فصل اول- مقدمه
در اوايل سال 2003، حدود 46 هزار نيروي نظامي بريتانيايي در عمليات نظامي عليه رژيم صدام حسين در عراق به ائتلاف تحت رهبري آمريكا پيوست. عمليات نظامي در تاريخ 20 مارس 2003 آغاز شد و در اول ماه مارس همان سال، پرزيدنت جورج بوش، پايان عمليات اصلي نظامي را اعلام كرد، اما با اين حال، رژيم بعثي عراق ظرف 4 هفته سرنگون شد و بخش زيادي از خاك عراق تحت كنترل نيروهاي ائتلاف درآمد. پيش زمينه جنگ، طرح ريزط اعزام نيروها و مراحل رزمي عمليات در عراق، اولين بازتابها[1] تشريح شدند. اين كتاب تحليل عميق تري از دروسي كه ما در عمليات فرا گرفته ايم و شرح مفصل تري از مأموريت هاي خاص نظامي را ارائه كرده و تداوم فعاليت هاي نيروهاي ائتلاف جهت استقرار ثبات و آرامش در عراق را پس از پايان مرحله اي رزمي عمليات شرح مي دهد.
فرآيند دروس وزارت دفاع انگلستان[2]
2-1- وزارت دفاع انگلستان فرآيند جامع و تثبيت شده مناسبي را براي شناسايي و پياده سازي دروس فرا گرفته شده از عمليات دارد. اين فر ايند به تمام يگان هاي ارتش، هيئت هاي وزارت دفاع و آژانس هايي كه به طور مستقيم در يك عمليات شركت داشته اند، خواه در جبهه جنگ يا جاي ديگر، نياز دارد تا گزارش هاي آزادانهاي را در قالب زنجيره فرماندهي از تجارب آنها ارائه نمايد. چنين گزارش هايي حيطه هايي را روشن مي كنند كه كارها به خوبي انجام شده اند، اما تمركزعمدي بر شناسايي درس هايي در حيطه هايي دارند كه در آينده به تداوم بهبود آنها نياز داريم. اين فرايند منجر به نگارش و تدوين گزارش داخلي در مورد عمليات مي شود و پياده سازي دروس شناسايي شده اي كه الزامي و امكان پذير هستند به طور نزديكي مورد نظارت قرار مي گيرد. اين كتاب به همراه كتاب «اولين بازتابها»، گزارش ارائه شده توسط وزارت دفاع به پارلمان انگلستان (مجلس عوام) و افكار عمومي را در خصوص نتايج اين فرآيند در عمليات عراق را ارائه مي نمايد.
3-1- شناسايي و ارزيابي دروس فرا گرفته شده از عمليات، كار وقتگيري است و از اين رو عدم انجام قضاوت هاي لحظهاي[3] و اتخاذ تدابي رسنجيده در جهت پاسخگويي به دروسي كه ممكن است با توجه به شرايط يك عمليات خاص، منحصر به فرد باشند، اهميت زيادي دارد. علاوه بر اين، گرداوري شواهد تحليلي براي حمايت از دروس فردي، با اهميت است و پس از آن مي توان قضاوت دقيقي در مورد اقداماتي كه جهت پاسخگويي به دروس شناسايي شده انجام مي شدند را انجام داد. بودجه دفاعي محدود است و از اين رو، اتخاذ تصميمات دشواري براي اولويت بدني تقاضا براي مناهج نيز مورد نياز هستند و بايد عواملي مانند شرايط اقتصادي و ريسك عملياتي را نيز به حساب آورد. تمام دروسي كه به اقدام نياز دارند، در قالب اقداماتي دسته بندي شده اند كه موجب حصول اطمينان از هرچه عملي تر انجام شدن آنها يا انجام آنها براساس مقتضيات منابع مي شوند.
4-1- ورترسيم دروس فرا گرفته شده از عمليات نيروهاي ائتلاف در عراق، در وحله اول بايد زمينه عمليات را تدوين و تبيين كرد. اين عمليات، اصولاً يك عمليات آمريكايي و تحت رهبري آمريكا بود كه نيروهاي بريتانيا با مشاركت در طرح هاي آمريكا موجب تكميل و تقويت توانايي هاي نيروهاي ايالات متحده شدند. توانايي ها و امكانات نظامي نيروهاي ائتلاف به نحوي به طور موثر در صحنه جنگ غالبشدند كه مقاومت نيروهاي عراقي به سرعت در هم شكسته شد. عمليات در زمان مورد نظر نيروهاي ائتلاف آغاز و انجام شد. براي مثال نيروهاي ائتلاف توانستند در شرايط مختلف جوي و در ساعات مختلف روز و شب عمليات خود را انجام دهند. علاوه بر اين، نيروهاي مسلح عراق در جريان جنگ اول خليج به شدت تضعيف شده بودند و با وجود يك دهه تحريم و اعمال محدوديت هاي نظامي بر عليه رژيم عراق نتوانستند در شرايط مختلف جوي و در ساعات مسلح عراق در جريان جنگ اول خليج به شدت تضعيف شده بودند و با وجود يكدهه تحريك و اعمال محدوديت هاي نظامي بر عليه رژيم عراق، نتوانستند يك جبهه دفاعي هماهنگ را جهت مقابله با حمله نيروهاي ائتلاف ايجاد كنند.
5-1- اكنون شناسايي بهترين و مقورن به صرفه ترين راه حل ها جهت تدوين هر يك از دروس فرا گرفته شده ادامه دارد. با شناسايي و تعيين صحت و ثقم راه حل ها، راه حل هاي مذكور هرچه سريعتر پياده سازي و اجرا مي شوند، بازبيني زيادي در دست انجام هستند كه موجب شكل گيري خط مشي جديدي مي شوند كه در اين گزارش به آن اشاره شده است. مساعدت تغييرات، حتي اكنون نيز موجب بهبودي عمليات در حال اجرا در عراق مي شوند كه از جمله آنها مي توان به ابلاغيه بسيج نيروهاي ذخيره اشاره كرد. در صورتي كه راه حل مفاهيم هزينه اي قابل ملاحظه اي داشته باشند، جهت پيش برد طرح ريزي وزارت دفاع مد نظر قرار مي گيرند فرآيند دروس حيطه هاي زيادي از موفقيت را نيز شناسايي كرده است و در اين راستا، اين فرآيند جهت پشتيباني و بهبود شيوه هاي فعلي استفاده خواهد شد. از آنجايي كه اين دورس موجب تسهيل كارهاي وزارت دفاع در تبيين تمام جنبه هاي عمليات مي شوند، تجارب ما در طول جنگ عراق موجب بهبود علميات نظامي آتي انگلستان خواهند شد و در توسعه استراتژي عمليات نظامي برون مرزي نيروهاي مسلح بريتانيا مثمر ثمر خواهند بود.
[1]- Operation in Irag- First Reflections
[2]- Ministry of Defence (MOD)
[3]- Shap Judgments
فصل دوم- طرح ريزي و تشكيل قوا
دروس كليدي
تشكيل و اعزام موفق و سريع نيروهاي متعادل مشترك 46 هزار نفري، يكدستاورد استثنايي بود و توانايي وزارت دفاع بريتانيا در تحقق استراتژي عمليات نظامي برون مرزي بريتانيا را تصديق مي كند.
با وجود ويژگي غير قابل پيش بيني عمليات اضطراري و ضربتي، وزارت دفاع باري تشكيل موثر نيروهاي به خوبي آموزش ديده و تجيزه شده و با آمادگي ضروري جهت برآوردن نيازهاي دفاعي بريتانيا و استراتژي عمليات نظامي برون مرزي، بايد روش شناساي[1] خود را مورد بازبيني قرار دهد.
نيازمندي هاي مبرم عملياتي (UORs)[2]، بخش كليدي از فرآيند طرح ريزي عمليات بودن و نقش قابل ملاحظه اي را در تداوم موفقيت آن ايفا كردند.
تمام شكاف هاي موجود در زمينهي امكانات را نمي توان به سرعت تحت اقدامات و نيازمنددي هاي مبرم عملياتي برطرف كرد. از اين رو بايد توانايي هاي كليدي رزمندگان را مد نظر قرار داده و براي حصول اطمينان از تحويل آنها در چهارچوب هاي زماني طرح ريزي، بايد برنامه تجهيزاتي خود را مورد بازبيني قرار دهيم.
توسعه و تكامل فرآيند هاي مورد نياز براي تجهيزات ويژه وظيفهاي[3] در حوزه هاي پيچيده تر را بايد از قبل پيش بيني كرد تا به اين ترتيب بتوان دستيابي به توانايي عملياتي در چهارچوب محدوده زماني را تسهيل كرد.
درس هاي كليدي
فرآيند «نيازمندي هاي مبرم عملياتي» براي آنكه بتواند موثر باشد، تنها نبايد به تحويل تجهيزات اكتلفا كند، بلكه بايد توانايي عملياتي را نيز فراهم نمايد. تامين «نيازمندي هاي مبرم عملياتي» بايد زمان لازم براي يكپارچه سازي و آموزش نيروها را به وجود آورد.
تشكيل قوا
1-2- همانگونه كه اشاره شد ايجاد و اعزام موفقيت آميز يك قواي متعادل مشترك 46 هزار نفري، توانايي وزارت دفاع بريتانيا در تطبيق با استراتژي عمليات نظامي برون مرزي بريتانيا را تصديق كرد و در عين حال، توسعه نيروها در مقياس زماني كوتاهتري نسبت به مقياس زماني مجاز براي ساختار دهي و منبع يابي نيروهاي مسلح انجام گرفت. اين دستاورد علي رغم كارشكني هاي نامعلوم سياسي و ديپلماتيك جهت به تاخير انداختن زمان شروع عمليات نيروهاي نظامي بريتانيا در جنوب عراق و عدم شركت آنها در عمليات نظامي شمال غرق گرديد، حاصل شد. اين دو عامل تاثير قابل ملاحظه اي بر تدارك تسهيل شده نيروهاي اعزامي آماده انجام عمليات داشتند. نيروها با استفاده از ساز و كارها (مكانيزم ها) و راه حل هاي عملي كه موجب كنار گذاشتن، آمادگي و منبع يابي فرضيات شدند، سازماندهي گرديدند و اين خود گوياي تعهد نيروهاي نظامي و پرسنل غير نظامي ارتش بريتانيا است.
2-2- آماده سازي مقدمات تشكيل قوا براي تمام ؟ سرويس نظامي ارتش بريتانيا، متاثير از نياز به فراهم كردن 19 هزار نفر براي ايجاد توانايي رزمي اضطراري در طول محله تيپ آفندي بود. در عين حال، اين امر اولويت اصلي وزارت دفاع انگلستان در طول زمان اتخاذ تصميم نهايي جهت شروع عمليات عراق بود كه اتخاذ گرديد. گروه گردان نوك حمله[4] نيز بايد به عنوان ذخيره استراتژيك بريتانيا حفظ مي شد. از سوي ديگر، تشكيل قوا با بروز بلاتكليفي در مورد مواضع شمال عراق پيچيده تر نيز شد زيرا تحت اين شرايط نيروهاي انگليسي بايد از طريق مرزهاي تركيه وارد خاك عراق مي شدند و اين بلاتكليفي تا اوايل ژانويه 2003 كماكان لاينحل باقي مانده بود. جبهه جنوبي عراق به ساختار متفاوتي از نيروهاي انگليسي و يك تيپ افغاني از نيروها نياز داشت. از اين رو تركيب نيروهاي ارتش انگلستان در جنگ به چند يگان مانند تيپ شانزدهم حمله هوايي[5] محدود شد و اين يگان ها نيز وقت كمي براي آماده سازي خود جهت اعزام به منطقه داشتند. بالطلبع، اين تيپ نيروهاي كمتري را نسبت به چهارچوب زماني دستور اعزام (نيروهايي كه دراين بازده زماني قابل آماده سازي هستند» مهيا كرد.
3-2- رهنمودهاي جاري آمادگي نيروهاي بريتانيا شامل زمان لازم براي اعزام نيروها يا انجام آموزش درون جبهه اي (منطقهاي) نمي شود. علاوه بر اين، هر يك از سرويس هاي نواحي روش ونگرش متفاوتي را براي آماده سازي جهت اجراي عمليات دارند. با آنكه نيروهاي هوايي و دريايي بايد توانايي آن را داشته باشند كه پس از مدت كوتاهي از ورود به منطقه عمليات جنگ را آغاز كنند اما انجام تمرينات نظامي خاص منطقه عمليات و آماده سازي لجيستكي نيروها كه در خشك به اجراي عمليات مي پردازند، وقتيگر است. اين امر به دليل آن است كه مكان عملياتي و محيط محلي عوامل بسيار تاثير گذاري در فعاليت اين قبيل نيروها به شمار مي آيند.
[1]- Methodlogy
[2]- Urgent Operational Requirements
[3]- Task- Specific Equipment
[4]- Spearhead Battalion Group
[5]- 16 Air Assaukt Brigade