فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
فصل اول : طرح تحقیق.. 1
1-1- بیان مسئله و تشریح ابعاد آن.. 2
1-2- محدوده و مقطع زمانی تحقیق.. 3
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 4
1-4- اهداف تحقیق.. 5
1-5- سابقه و پیشینه تحقیق.. 6
1-6- سؤالات و فرضیههای تحقیق.. 13
1-7- روش تحقیق.. 13
1-8- واژهها و مفاهیم کلیدی تحقیق.. 15
1-9- مشکلات و محدودیتهای تحقیق.. 20
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق.. 21
2-1- مکاتب و دیدگاههای موجود در ارتباط با بافت قدیم شهری.. 22
2-1- 1- مکاتب بهسازی و نوسازی بافت قدیم.. 22
2-1-2- دیدگاههای نظری پیرامون بهسازی و نوسازی بافت قدیم.. 27
جمع بندی.. 35
2-2- منشورها و قطعنامههای جهانی.. 37
2-2-1- کنگره آتن (1931) 37
2-2-2- معاهده لاهه (1954) 38
عنوان صفحه
2-2-3- کنگره رم (1972) 38
2-2-4- کنفرانس ونیز (1964 ) 39
2-2-5- بیانیه مکزیکوسیتی (2000 میلادی) 40
2-2-6- بیانیه استکهلم (1998) 41
2-2-7- کنگره آمستردام (1975) 42
2-3- تجارب بهسازی و بازسازی بافتهای قدیم شهری در کشورهای مختلف جهان.. 43
2-3-1- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در فرانسه. 43
2-3-2- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در انگلستان.. 46
2-3-4- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در ایتالیا 50
2-3-5- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در استکهلم.. 54
2-3-6- تجارب مرمت و بازسازی بافتهای قدیم در چکسلواکی سابق.. 55
2-4- تجارب کشورهای جهان سوم (آسیا – آفریقا) 57
2-4-1- تجارب کشور مصر؛ شهر قاهره. 57
2-4-2- تجارب کشور سوریه ؛ شهر دمشق.. 57
2-4-3- تجارب کشور لبنان ؛ شهر بیروت.. 58
2-4-4- تجارب کشور ژاپن.. 61
2-5- تجربیات بهسازی و نوسازی بافتهای قدیم شهری در ایران.. 62
2-5-1- کرمان.. 62
2-5-2- شهر شوشتر. 63
2-5-3- قزوین.. 64
2-5-4- شهرکرد. 66
جمع بندی و نتیجه گیری.. 69
عنوان صفحه
فصل سوم : روند تحولات سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی شهری در ایران.. 71
3-1- سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در ایران.. 72
3-1-1- سیاستها و برنامههای اجرایی بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در قبل از انقلاب اسلامی (قبل از سال 1300 خورشیدی) 72
3-1-1-1- سیاستها و برنامههای دوره پهلوی اول (1320-1300) 73
3-1-1-2- سیاستها و برنامههای دوره پهلوی دوم (1357 – 1320) 74
3-1-1-2-1- برنامه اول عمرانی (1334 -1327) 74
3-1-1-2-2- برنامه دوم عمرانی (1341-1334) 75
3-1-1-2-3- برنامه سوم عمرانی (1346-1341) 75
3-1-1-2-4- برنامه چهارم عمرانی (1351-1347) 76
3-1-1-2-5- برنامه پنجم عمرانی (1356 -1352) 76
3-1-2- سیاستها و برنامههای بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در دوره پس از انقلاب اسلامی (1357) 77
3-1-2-1- برنامه اول توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(1366-1362) 78
3-1-2-2- برنامه دوم توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(77-73) 79
3-1-2-3- برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
(1383-1379) 83
3-2- طرحهای بهسازی بافت قدیم.. 84
عنوان صفحه
فصل چهارم : مطالعات طبیعی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی شهر سبزوار با تاکید بر
بافت قدیم آن.. 88
مقدمه. 89
4-1- موقع جغرافیایی، حدود و وسعت شهرستان سبزوار 90
4-2- موقع سیاسی شهرسبزوار درتقسیمات سیاسی شهرستان سبزوار 90
4-3- خلاصهای بر شرایط طبیعی شهر سبزوار 95
4-3- 1- تقسیم بندی منطقه به بخشهای طبیعی.. 95
4-3-2- زمین شناسی و خصوصیات تکتونیکی منطقه. 96
4-3-3- منابع آب.. 98
4-3-4- خاک شناسی.. 100
4-3-5- آب و هوا و مشخصات آن.. 101
4-3-5-1- شاخصهای اقلیمی منطقه. 103
4-3-5-1-1- درجه حرارت.. 103
4-3-5-1-2- میزان بارندگی.. 104
4-3-5-1-3- رطوبت نسبی.. 104
4-3-5-1-4- وزش باد. 105
4-3-5-1-5- موقعیت خورشید. 105
4-3-5-2- نمودارهای اقلیمی.. 106
4-4- وضعیت اقلیمی سبزوار و آسایش انسان (روش اولگی) 108
4-5- تأثیر اقلیم در ساخت و بافت شهر. 109
جمع بندی و نتیجه گیری.. 110
مقدمه. 112
عنوان صفحه
4-6- میزان جمعیت و پراکندگی آن در شهرستان سبزوار 113
4-6-1- پیش بینی جمعیت شهر سبزوار برای سالهای 1390 و 1395 با استفاده از مدل رشد نهایی 114
4-6-2- جمعیت، تراکم و نحوه توزیع آن در شهر سبزوار. 115
4-6-3- ساختار سنی و جنسی جمعیت سبزوار. 119
4-6-4- ویژگی مهاجرت در شهر سبزوار. 123
4-6-5- وضعیت سواد و آموزش در شهر سبزوار. 125
4-7- مشخصات جمعیتی بافت قدیم.. 127
4-7-1- سهم جمعیتی بافت قدیم از جمعیت کل شهر. 127
4-7-2- چگونگی پراکنش جمعیت در بافت قدیم سبزوار. 127
4-7-3- ساختار سنی و جنسی جمعیت بافت قدیم سبزوار. 128
4-7-4- وضعیت مهاجرت در بافت قدیم.. 131
4-7-5- تحولات جمعیتی بافت قدیم.. 132
4-7-6- توزیع و تراکم جمعیت در بافت قدیم.. 133
4-7-7- تراکم خالص و ناخالص شهری در بافت قدیم.. 135
4-7-8- وضعیت سواد و آموزش در بافت قدیم.. 138
4-7-8-1- بررسی درصد باسوادی در محلات بافت قدیم.. 139
4-8- سابقه سکونت... 140
جمع بندی.. 140
4-9- ساختار اقتصادی و کارکردهای شهر سبزوار. 142
4-9-1- تعیین پایه اقتصادی شهر سبزوار. 142
4-10- ویژگیهای اقتصادی جمعیت بافت قدیم.. 145
عنوان صفحه
4-10-1- وضعیت اشتغال در سطح محلههای بافت... 145
4-10-2- جمعیت فعال و غیر فعال بافت قدیم.. 147
فصل پنجم : خلاصهای بر جغرافیای شهری و شهرشناسی سبزوار 149
مقدمه. 150
5-1- تاریخ مختصر سبزوار 151
5-2- وجه تسمیه. 153
5-3- موقع سبزوار در سلسله مراتب شهری خراسان و کشور 154
5-4- روند رشد فیزیکی شهر سبزوار 155
5-4-1- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی در دوره اول (1345 – 1300) 156
5-4-2- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی شهر در دوره دوم (1365 – 1345) 158
5-4-3- توسعه فیزیکی و تغییرات ساخت کالبدی شهر در دوره سوم (1375 – 1365) 159
5-5- اثرات توسعه فیزیکی بر بافت قدیم شهر سبزوار 162
5-6- نقش عمومی شهر سبزوار 164
جمع بندی و نتیجه گیری.. 166
فصل ششم : مشخصات، ویژگیها، محدودیتها و امکانات فیزیکی کالبدی بافت قدیم سبزوار 168
مقدمه. 169
6-1- مشخصات جغرافیایی بافت قدیم سبزوار 170
6-2- بررسی بافت قدیم، ویژگیها و مشخصات آن.. 175
6-2-1- تراکم و دانه بندی بافت قدیم.. 181
6-2-2- جمع بندی ویژگیهای بافت قدیمی شهر سبزوار. 182
6-3- آثار و بناهای باارزش تاریخی در بافت قدیم سبزوار 186
عنوان صفحه
6-4- کاربریهای موجود در بافت قدیم سبزوار 193
6-5- شبکههای ارتباطی.. 201
6-5-1- راههای درون منطقهای.. 201
6-5-2- راههای درون شهری.. 201
6-5-3- بررسی وضعیت خیابانهای محصور کننده بافت قدیم به لحاظ ساختار ارتباطی و شریانی آن 204
6-5-4- طبقه بندی معابر بافت قدیم از نظر سلسله مراتبی بر حسب نقش و عملکرد. 205
6-5-5- گذرهای قدیمی بافت قدیم سبزوار. 206
6-6- مسائل و مشکلات فیزیکی کالبدی بافت قدیم سبزوار 210
6-6-1-مشکلات مربوط به شبکه معابر بافت... 210
6-6-2-کمبود عناصر خدماتی، تأسیساتی و تسهیلات شهری و زیر بنایی.. 212
6-6-3- فرسودگی و فشرده بودن بناهای موجود در بافت قدیمی.. 215
6-6-3-1- خصوصیات کالبدی مساکن بافت قدیم سبزوار. 217
6-6-3-1-1- کیفیت ابنیه. 217
6-6-3-1-2- عمر ساختمان.. 218
6-6-3-1-3- نوع مصالح ساختمانی.. 218
6-6-3-1-4- تعداد طبقات.. 218
6-6-3-1-5- نحوه تصرف مسکن.. 219
6-6-3-1-6- مساحت زیر بنا و تعداد اتاقهای واحدهای مسکونی موجود در بافت قدیم.. 220
6-6-4- تعارض بخشهای بافت قدیم با ساختار کلی شهر. 220
6-6-5- تراکم و تمرکز فعالیتها 220
6-6-6- کاهش ارزشهای محلهای و سکونتی.. 221
عنوان صفحه
6-6-7- انحطاط کیفیت فرهنگی و بصری.. 221
6-7- امکانات فیزیکی کالبدی بافت قدیم سبزوار 222
6-7-1- فرسودگی و وجود سطوح مخروبه در بافت... 222
6-7-2- امکانات شبکه حمل و نقل.. 222
6-7-3- امکانات، تاسیسات و تجهیزات زیرساختی.. 223
6-8- اهداف بهسازی بافت قدیم ناشی از مسائل، مشکلات و پتانسیلهای موجود. 223
فصل هفتم : آزمون فرضیات و نتایج.. 229
7-1- بررسی فرضیهها 230
7-1-1- فرضیه اول.. 230
7-1-2- فرضیه دوم. 235
7-1-3- فرضیه سوم. 241
7-1-4- فرضیه چهارم. 248
1-3-5-بافت قدیم، عامل تبادل فرهنگ... 252
2-3-5-طراحی شهری : تجلی و تبلور فرهنگی.. 253
فصل هشتم : ارائه راهکارها و پیشنهادات... 258
ارائه راهکارها و پیشنهادات... 259
منابع و مأخذ. 264
منابع انگلیسی : 272
منابع الکترونیکی : 273
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (4-1 ) بخش ها، مراکز و دهستانهای شهرستان سبزوار 91
جدول (4-2) : جمعیت و مشخصات آن در شهرستان سبزوار (85-1345) 113
جدول ( 4-3 ) تحولات تراکم نسبی جمعیت شهرستان سبزوار طی دهه 1385-1375. 114
جدول ( 4-4 ) مشخصات نواحی شهری سبزوار بر حسب تقسیمات شش گانه سال 1373. 116
جدول ( 4-5) درصد گروههای سنی عمده نسبت به کل جمعیت شهر سبزوار در سالهای
35 تا 85. 119
جدول ( 4-6 ) توزیع و ترکیب سنی و جنسی جمعیت سبزوار به تفکیک مرد و زن در سال 1385. 121
جدول (4-7) نسبت جنسی جمعیت شهر سبزوار طی سالهای35 تا 85. 122
جدول (4-8 ) حجم و جمعیت غیربومی در شهر سبزوار 123
جدول ( 4-9) جمعیت 6 ساله و بیشتر بر حسب جنس، سن، وضع سکونت به تفکیک استان و شهرستان در سال 1385 126
جدول ( 4-10 ) درصد گروههای سنی عمده در بافت قدیم شهر سبزوار در سالهای 65 و 75. 129
جدول (4-11 ) مقایسه نسبت جنسی در بافت قدیم در مقایسه با کل شهر در سالهای
65 و 75. 130
جدول ( 4-12 ) منشأ استانی مهاجران وارد شده به بافت قدیم سبزوار در سال 1382. 131
جدول ( 4-13 ) توزیع فضایی جمعیت در بافت قدیم در سالهای 65 و 75 و 85. 134
جدول (4-14) مقایسه درصد باسوادی شهر سبزوار و بافت قدیم سال 65 و 75 و 85. 138
عنوان صفحه
جدول (4-15) درصد باسوادی در قطعات (محلات) بافت قدیم سبزوار در سالهای 65 و 75. 139
جدول (4-16 ) تعداد و درصد شاغلین در زیربخشهای خدمات و بازرگانی سبزوار در
سال 1375. 144
جدول (4-17) تعداد و درصد شاغلین در بخشهای صنعت و معدن و ساختمان سبزوار
در سال 1375. 145
جدول (4-18) مقایسه وضعیت اشتغال در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات در
سالهای 65 و 75. 146
جدول (4-19) مقایسه جمعیت فعال و نسبت فعالیت در بافت قدیم و شهر سبزوار در
سالهای 65 و 75. 148
جدول (6-1) توزیع کاربریها در بافت قدیم سبزوار 198
جدول(6-2) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه الف در خصوص مشکلات ناشی از ضعف دسترسیها در بافت قدیم سبزوار 211
جدول (6-3) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص مشکلات زیست محیطی بافت قدیم سبزوار 214
جدول ( 6-4 ) طبقه بندی بناهای مسکونی موجود در بافت قدیم سبزوار بر اساس کیفیت... 217
جدول ( 6-5) تعداد طبقات واحدهای مسکونی بافت قدیم سبزوار 219
جدول(6-6) محدودیتها و امکانات فیزیکی کالبدی بافت قدیم سبزوار 227
جدول (7-1) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه الف در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهبود وضعیت دسترسی به خارج از بافت... 232
عنوان صفحه
جدول(7-2) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ب در خصوص مشکلات و محدودیتهای مربوط به عناصر خدماتی در داخل بافت قدیم.. 237
جدول (7-3) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ب در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهرهمندی بهتر از عناصر خدماتی موجود. 239
جدول (7-4) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص مشکلات ناشی از کیفیت و نوع معماری واحدهای مسکونی موجود در بافت قدیم.. 242
جدول (7-5) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص مهمترین دلایل نوسازی سکونتگاههای قدیمی موجود در بافت قدیم از دیدگاه ساکنین بافت... 244
جدول(7-6) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص مشکلات ناشی از فشردگی مساکن موجود در بافت قدیم.. 246
جدول(7-7) نتایج حاصل از نمونهگیریهای پرسشنامه ج در خصوص پیشنهادات ساکنین بافت جهت حفظ و احیای بافت قدیم سبزوار 257
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار (4-1) منحنی آمبروترمیک شهرستان سبزوار (2003-1954) 107
نمودار (4-2) بیوکلیماتیک اولگی شهر سبزوار- دوره زمانی (2003-1954) 109
نمودار (4-3) هرم سنی جمعیت شهر سبزوار -1385. 120
نمودار (6-1) توزیع کاربریها در بافت قدیم سبزوار 199
نمودار (6-2) : مشکلات ناشی از ضعف دسترسیها در بافت قدیم سبزوار 211
نمودار (6-3) : مشکلات زیست محیطی بافت قدیم سبزوار 215
نمودار (7-1) وضعیت دستیابی به شبکه معابر بافت قدیم در مقایسه با بافت جدید. 230
نمودار (7-2) وضعیت دسترسی به شبکه ارتباطی بافت قدیم در مقایسه با بافت جدید. 231
نمودار (7-3) پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهبود وضعیت دسترسی به خارج از بافت... 232
نمودار (7-4) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (الف) 234
نمودار (7-5) مشکلات و محدودیتهای مربوط به عناصر خدماتی در داخل بافت قدیم.. 237
نمودار (7-6) پیشنهادات ساکنین بافت قدیم جهت بهره مندی بهتر از عناصر خدماتی موجود. 239
نمودار (7-7) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (ب) 240
نمودار (7-8) مشکلات ناشی از کیفیت و نوع معماری واحدهای مسکونی موجود در
بافت قدیم.. 242
نمودار (7-9) مهمترین دلایل نوسازی سکونت گاه قدیمی موجود در بافت قدیم از دیدگاه
ساکنین بافت... 244
عنوان صفحه
نمودار (7-10) : مشکلات ناشی از فشردگی مساکن موجود در بافت قدیم.. 246
نمودار (7-11) میزان علاقمندی ساکنین بافت جهت سکونت در بافت قدیم با توجه به سئوالات پرسشنامه (ج) 247
نمودار (7-12) پیشنهادات ساکنین بافت جهت حفظ و احیای بافت قدیم سبزوار 257
فهرست نقشهها
عنوان صفحه
نقشه (4-1) تقسیمات سیاسی استان خراسان رضوی به تفکیک شهرستان، بخش و دهستان. 92
نقشه (4-2) بخشها، مراکز و دهستانهای شهرستان سبزوار................................................................ 93
نقشه (4-3) سازمان فضایی شهرستان سبزوار......................................................................................... 94
نقشه (4-4) منطقهبندی کالبدی شهر سبزوار...................................................................................... 118
نقشه (4-5) تراکم خالص مسکونی در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات(1375)............... 136
نقشه (4-6) تراکم ناخالص شهری در بافت قدیم سبزوار به تفکیک قطعات(1375)................ 137
نقشه (5-1) مراحل توسعه فیزیکی شهر سبزوار.................................................................................. 161
نقشه (6-1) موقعیت بافت قدیم شهر سبزوار....................................................................................... 172
نقشه ( 6-2) قطعه بندی بافت قدیم سبزوار(براساس محلات).......................................................... 173
تصویر(6-1) عکس هوایی بافت قدیم سبزوار سال 1358................................................................. 174
نقشه (6-3) محلهبندی بافت قدیم سبزوار............................................................................................. 185
نقشه (6-4) موقعیت عناصر و فضاهای تاریخی در بافت قدیم سبزوار........................................... 192
نقشه (6-5) کاربریهای موجود در بافت قدیم سبزوار....................................................................... 200
نقشه (6-6) محورهای ارتباطی شهر سبزوار با شهرستانهای اطراف.............................................. 203
نقشه (6-7) سلسله مراتب راههای ارتباطی در بافت قدیم سبزوار.................................................. 209
---------------------------------
منابع و مأخذ
آریان پور، علیرضا، بافت قدیمی و شهرسازی شهرستان سبزوار، شهرهای ایران، جلد دوم، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1366.
ابن فندق (بیهقی)، ابوالحسن علی بن زید، تاریخ بیهق، به تصحیح احمد بهمنیار، تهران، انتشارات فروغی، چاپ سوم، 1361.
احمدزاده، جواد، «حمل و نقل و بازرگانی در سبزوار» مجموعه مقالات سمینار سبزوار و توانمندیهای توسعه، سبزوار، انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار، 1375.
احمدی، محمدابراهیم، سیمای سبزوار، انتشارات نبوغ، 1375.
استروفسکی، واستلاف، شهرسازی معاصر، ترجمه لادن اعتضادی، تهران، نشر دانشگاهی، 1371.
اکرمی، زکیه، بهسازی بافت قدیم ابرکوه، رساله کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه یزد، 1384.
امیربانی، مسعود، تاریخ معماری غرب از عهد باستان تا مکتب شیکاگو، تهران، نشر خاک، پاییز 1385.
بحرینی، حسین، تجدد، فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1378.
بحرینی، سیدحسین، فرایند طراحی شهری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، 1377.
برآبادی، علی، سیر تحولات عملکردی بافت قدیم سبزوار، رساله کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران، 1380.
بنه ولو، لئوناردو، تاریخ معماری مدرن، ترجمه سیروس بارو، تهران، دانشگاه تهران، 1365.
بوچانی، محمدحسین، «نوسازی و احیای نواحی فرسوده شهری تجربه شهرکرد» مجله شهرداریها، شماره 64، شهریور 1383.
بورژل، گی، شهر امروز، ترجمه سیدمحمد سید میرزایی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول، 1377.
بوزیه، لوکور، منشور آتن، ترجمه محمد منصور فلامکی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1355.
بیکن، ادموند، طراحی شهرها، ترجمه فرزانه طاهری، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی ومعماری ایران، 1376.
بیهقی، محمود، سبزوار دیرینههای پایدار، مشهد، انتشارات کتابستان، 1370.
پوراحمد ، احمد ، جغرافیا و ساخت شهر کرمان ، تهران ، دفتر مرکزی جهاد سازندگی ، 1370 .
پاپلی یزدی، حسین و حسین رجبی سناجردی، نظریههای شهر و پیرامون، تهران، انتشارات سمت، 1382.
تانگه، کنزو، هنر و معماری، ترجمه واحد هنر و معماری، تهران، انتشارات هنر و معماری، 1371.
تمدن، رویا، «طرح بازسازی بیروت» فصلنامه تحلیلی – پژوهشی علوم اجتماعی (جستارهای شهرسازی)، سال چهارم، شماره 12، بهار 1384.
توسلی، محمود و دیگران، طراحی شهری در بافت قدیم شهر یزد، مرکز تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران، وزارت مسکن وشهرسازی، 1368.
توفیقی، مسعود، «تاثیر توسعه فیزیکی شهرها و اثر آن بر نوسازی بافت قدیم (مقایسه نیشابور و سبزوار)، همایش توانمندیهای جغرافیا و برنامه ریزی توسعه، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، 1380.
توفیقی، مسعود، «توسعه شهری و منطق گریز از بافت قدیم مورد سبزوار» مجموعه مقالات همایش تخصصی بافتهای فرسوده شهری، انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی مشهد، چاپ اول، 1376.
جعفری، عباس، شناسنامه جغرافیای طبیعی ایران، تهران، انتشارات سازمان گیتاشناسی، 1378.
جوادی، اردشیر، «مداخله در بافتهای قدیمی و فرسوده شهری (سابقه و زمینه ها)» مجله شهرداری ها، شماره 61، خرداد 1383.
جوان، جعفر، جغرافیای جمعیت ایران، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 1380.
حاتمی نژاد، حسین، «ارزیابی ملاکهای کمی در شبکه شهری استان خراسان» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 33، سال 1373.
حبیبی، محسن، بازسازی بافتهای تاریخی (جزوه درسی)، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران.
حبیبی، محسن، شرح جریانهای فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1385.
حبیبی، محسن و ملیحه، مقصودی، «اصطلاحات و واژه شناسی مرمت» فصلنامه عمران و بهسازی شهری (هفت شهر)، شماره 12 و 13، 1382.
حبیبی، محسن و ملیحه مقصودی، تعاریف، نظریهها و تجارب و منشورها و قطعنامههای جهانی و روشها و اقدامات شهری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، زمستان 1381.
حجتی اشرفی، غلامرضا، مجموعه کامل قوانین و مقررات شهرداری و شوراهای اسلامی، تهران، انتشارات شهرداری تهران، 1370.
حمیدیان، علیرضا، «نظری بر جغرافیای طبیعی شهرستان سبزوار، مجله پژوهشی دانشگاه تربیت معلم سبزوار، شماره 3، بهار و تابستان 1377.
خانی، علی، «روشهای حفظ و احیای بافتهای تاریخی شهر» مجله شهرداری ها، شماره 61، خرداد 1383.
خورسندی، احمد، «منابع آب و مسائل آن در شهرستان سبزوار» مجموعه مقالات سبزوار و توانمندیهای توسعه، سبزوار، انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار، 1377.
حناچی، پیروز، مرمت شهری در بافتهای تاریخی ایران، رساله دکترای معماری، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، 1378.
رسولی، محمد، طرح ساماندهی ساخت فضایی – کالبدی بافت قدیم سنندج، رساله کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، سال 1372.
رضایی راد، رضا، بینش فرهنگی و نقش آن در تحولات معماری و شهرسازی، مجله معماری و شهرسازی، 1380، شماره 12.
رهنما، محمدرحیم، «معرفی و ارزیابی تئوری اصالت بخشی در فرایند احیای بافتهای قدیم شهری محله سرشور مشهد» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره پیاپی 42، 1378.
رهنمایی، محمدتقی و پروانه شاه حسینی، فرایند برنامه ریزی شهری در ایران، تهران، انتشارات سمت، 1383.
زنجانی، حبیب الله، تحلیل جمعیت شناختی، تهران، انتشارات سمت، 1376.
زنجانی، حبیب الله، مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی (جمعیت)، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ سوم، 1376.
زنگنه چکنی، یعقوب، تحلیل عوامل تأثیرگذار بر توسعه فیزیکی و ساخت اجتماعی فضایی شهر سبزوار، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، مهرماه 1381.
زنگنه، یعقوب، علی اکبر عنابستانی، جواد جمال آبادی، سبزوار و حوزه نفوذ تجاری آن با تأکید بر داد و ستد محصولات کشاورزی، طرح پژوهشی جغرافیایی و اجتماعی، انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار، تابستان 84.
زیاری، کرامت الله، اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، یزد، انتشارات دانشگاه یزد، 1383.
زیاری، کرامت الله، برنامهریزی شهرهای جدید، تهران، انتشارات سمت، 1378.
زیاری، کرامت الله، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، یزد، انتشارات دانشگاه یزد، 1381.
سازمان ملل متحد، رهنمودهای برنامه ریزی مساکن در کشورهای در حال توسعه، ترجمه کمال اطهاری و محمد کاظم تاجبخش، وزارت مسکن و شهرسازی، 1368.
شایان، حمید، «اهمیت فاکتور دفع جمعیت از نقاط روستایی در مقام برنامه ریزی روستایی شهرستان سبزوار»، مجموعه مقالات سمینار سبزوار و توانمندیهای توسعه، سبزوار، انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار، 1377.
شرکت ملی نفت ایران، نقشه زمین شناسی شمال شرق ایران، مقیاس 1:250000، سال1350.
شکویی، حسین، فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی، تهران، انتشارات گیتا شناسی، 1382.
شماعی، علی، اثرات توسعه فیزیکی شهر یزد بر بافت قدیم و راهکارهای ساماندهی و احیای آن، رساله دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، 1380.
شماعی علی و پوراحمد، احمد، بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1384.
شنیدلر، سه سفرنامه، به اهتمام قدرت الله روشنی زعفرانلو، تهران، 1347.
شوای، فرانسواز، شهرسازی، تخیلات و واقعیات، ترجمه محسن حبیبی، تهران، دانشگاه تهران، 1375.
شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، تعاریف مصوبات شورا، دبیرخانه شورا، 1383.
شیعه، اسماعیل، مقدمهای بر مبانی برنامه ریزی شهری، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، 1382.
صرافی، مظفر، «توسعه پایدار و مسئولیت برنامه ریزان شهری» مجله معماری و شهرسازی، شماره 35، 1375.
طاهری، ابوالقاسم، جغرافیای تاریخی خراسان از نظر جهانگردان، انتشارات شورای مرکزی مشهد، 1348.
طرح جامع یزد، مرحله اول 1354 – 1352، دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران.
عسگری، عبدالرحیم، «بررسی منطقهای از خراسان به خصوص سبزوار به لحاظ زلزله خیزی»، مجموعه مقالات همایش سبزوار و توانمندیهای توسعه، سبزوار، انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار، 1377.
علوی تبار، علیرضا، «الگوی مشارکت در جامعه مردم سالار» ماهنامه شهرداری ها، شماره 8، 1383.
علی آبادی، حسن، بررسی تحولات شهر و شهرنشینی سبزوار با تأکید بر توسعه کالبدی و شکلیابی بافتهای جدید شهری، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت معلم، 1378.
فتحی، حسن، مقاله قاهره فردا، محله پیام یونسکو، خرداد 1366.
فرزام، فرشته، «تداوم حیات یا زوال تدریجی بافت قدیم شهر»، مجموعه مقالات همایش تخصصی بافتهای فرسوده شهری، مشهد، وزارت مسکن و شهرسازی، 1376.
فرهودی، رحمت الله، اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای، جزوه درسی دوره کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، 1380.
فرید، یدالله، جغرافیا و شهرسازی، انتشارات دانشگاه تبریز، چاپ اول، 1368.
فلامکی، محمدمنصور، «فردایی برای یک ربع قرن تجربه مرمت شهری در ایران» فصلنامه عمران و بهسازی شهری، (هفت شهر)، سال دوم، شماره 3، 1380.
فلامکی، محمدمنصور، باززنده سازی بناها و شهرهای تاریخی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1383.
فلامکی، محمدمنصور، سیری در تجارب مرمت شهری از ونیز تا شیراز، تهران، نشر فضا، 1384.
فلامکی، محمدمنصور، نوسازی و بهسازی شهری، تهران، انتشارات سمت، 1384.
قلمی، علیرضا، از مدینه فاضله تا شهر سالم، انتشارات معاونت امور اجتماعی.
کلانتری خلیل آباد، حسین، برنامه ریزی مرمت بافت تاریخی شهرها، مطالعه موردی شهر یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی، 1378.
کلانتری، حسین و پوراحمد، احمد، فنون و تجارب برنامه ریزی مرمت تاریخی شهرها، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی تهران، 1384.
کرزن، لرد، ایران و قضیه ایران، ترجمه وحید مازندرانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1349.
گیدئون، زیگفرید، فضا، زمان، معماری، ترجمه منوچهر مزینی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1350.
لینچ، کوین، سیمای شهری، ترجمه منوچهر، مزینی، تهران، دانشگاه تهران، 1357.
محمدی، صادق، برنامه ریزی فضایی – کالبدی بافتهای کهن شهری (نمونه موردی اهواز قدیم)، رساله کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تهران، سال 1375.
محمدی، محمود، فرهنگ اماکن و جغرافیایی تاریخی بیهق (سبزوار)، نشر آژند، 1381.
مقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه دکتر علینقی منزوی، تهران، چاپ اول، 1361.
مقصودی، ملیحه، استخوان بندی شهر تهران، تهران، انتشارات معاونت فنی و عمران شهرداری تهران، زمستان 1376.
موریس، جیمز، تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی، ترجمه راضیه رضا زاده، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی علم و صنعت، 1368.
موسوی، فاطمه، بهسازی هسته تاریخی و مرکزی قائمشهر، رساله کارشناسی ارشد معماری دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، 1382.
مهدوی، مسعود، اصول و مبانی جغرافیای جمعیت، تهران، نشر قومس، چاپ چهارم، 1379.
مهدوی، مسعود، تحلیلهای جمعیتی در برنامه ریزی شهری، جزوه درسی کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، 1380.
مهندسین مشاور بافت شهر، طرح آماده سازی اراضی سبزوار، گزارش مرحله اول خصوصیات اجتماعی اقتصادی، جلد 1، انتشارات مسکن و شهرسازی مشهد.
مهندسین مشاور پژوهش و عمران، طرح مکانیابی توسعه سبزوار، وزارت مسکن و شهرسازی، 1366.
مهندسین مشاور زیست کاوش، طرح تفصیلی ویژه بهسازی و بازسازی بافت قدیم و مرکزی سبزوار، مسکن و شهرسازی استان خراسان رضوی، 1383.
مهندسین مشاور زیستا، طرح جامع احیاء بافت کهن شوشتر، وزارت مسکن و شهرسازی، سال 1367.
مهندسین مشاور طاش، تجربیاتی در بهسازی و بازسازی بافتهای شهری تاریخی و قدیمی، تهران، 1374 .
مهندسین مشاور طاش، خلاصه گزارش طرح نوسازی و بازسازی بافت پیرامون حرم مطهر، 1374.
مهندسین مشاور طرح معابر ایران، مطالعات مرحله دوم ساماندهی حمل و نقل و ترافیک شهر سبزوار (گزارش نهایی شماره 3)، شهرداری سبزوار، جلد اول، خرداد 1385.
مهندسین مشاور فرافزا، تجزیه و تحلیل و استنتاج از بررسیهای طرح جامع شهرستان سبزوار، انتشارات مسکن و شهرسازی خراسان، جلد 3، 1373.
مهندسین مشاور فرافزا، طرح جامع سبزوار، انتشارات مسکن و شهرسازی خراسان، 1358.
میرمیران، سیدهادی، «گهر ساختن در صدف خویش، گفتاری درباره طرحهای احیاء و روان بخشی مناطق تاریخی ایران» مجله معماری و شهرسازی، شماره 5 و4، 1375.
نریمانی، مسعود، بهسازی بافت تاریخی «مدل سازی راهبردها و بنیانهای ساختاری» انتشارات مؤلف، پاییز 1379.
نسرین، محمدرضا، «مرمت توسعه در پراگ» مجله معماری و شهرسازی، دوره ششم، شمارههای 3 و 4، 1375.
نظری، علی اصغر، جغرافیای جمعیت ایران، تهران، انتشارات گیتاشناسی، 1368.
نقیبی، جواد، بررسی ویژگیهای جمعیتی استان خراسان رضوی به تفکیک شهرستان از سال 85-75، سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خراسان رضوی.
هویی زن، اندریس اوست، «مشارکت شهروندان در طرح ریزی و توسعه نواحی شهری» مجله معماری و شهرسازی، شماره 49 و 48، 1382.
منابع انگلیسی :
100-Friedman , J ; Regional planning As a field of study ; In friedman , J and Alonso, W , Regional Development and plannig , MIT press , Cambridge , Mass , 1964 , p :61.
101-Mozayeni , M . 1975 : "Growth and planning in urban Iran" , in Environment studies University of Tehran , By : Center for coordination of Environmental studies , No : 4 , pp : 79-88.
منابع الکترونیکی :
102-http://www.Weather.ir
103-http://www.Sci.Org.ir