بانک دانلود پایان نامه تسیس ورد - رسا تسیس
صفحه اصلی پیگیری سفارش درباره ما تماس با ما
جستجو
مشاهده دسته بندی ها
  2. علوم اجتماعی و جامعه شناسی
  3. پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم

پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم

word 4 MB 30052 299
1392 کارشناسی ارشد علوم اجتماعی و جامعه شناسی
قیمت قبل:۹۶,۳۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۳۴,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع

  • پایان نامه تحصیلی برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان گرایش زنان و خانواده

    چکیده

    مقدمه

     

    شناختِ خانواده، درگیر شدن به امور مربوط به خانواده و بررسی ابعاد، شاخه‌ها و مسائل حولُ‌وحُوش خانواده، با وجود اینکه به‌عنوانِ اولین واحد اجتماعی شناخته می‌شود، ولی دارای پیچیدگی‌های فراوانی است. به‌طوری‌که شناختِ اهمیت، تأثیرها و کارکردهای آن، بسیار مورد توجه صاحب‌نظران مسائل اجتماعی، حقوقی، روانی و حتی اقتصادی است. بر این ‌اساس، همچنان‌که تعاریف متعددی از آن ارائه شده و به اهمیت آن در زمینه‌های مختلف فردی، اجتماعی و غیره تأکید شده، کارکردهای متفاوتی نیز برای آن لحاظ شده است، به‌طوری‌که بسیار ساده‌انگارانه خواهد بود که تنها یک یا دو کارکرد برای آن معرفی ‌شود. «آفرینش انسان، راز بقای آن را نیز با خود دارد. تمایل زن و مرد به آمیزش با هم، کشش طبیعی و غریزی است. آن همه قول و غزل که در وصف و ستایش عشق سروده‌اند و آن همه تلاش برای رسیدن به معشوق و فتنه‌ها و ستیزها که از این کانون برخاسته است، در واقع هیاهوی کاروان هستی برای این است که تولّد صورت پذیرد و نسل شاهکار آفرینش باقی بماند (کاتوزیان، 1387: 11)».

    به نوعی به فلسفه تشکیلِ خانواده، نیاز است؛ چون انسان موجودی اجتماعی است و برای آنکه بتواند، نیازهای خود را در قبالِ تداوم حیات، استمرار بخشد، به زندگی گروهی و ارتباط با سایر همنوعانِ خود نیازمند است. از جمله نیازمندی‏ها، نیازهای روحی و جسمانی است که با ازدواج و تشکیل خانواده، برآورده می‏شود.

    برای ازدواج تعاریف همسو و متفاوتی شده است؛ بار حقوقی و بار مذهبی دو شاخه اصلی تعریف ازدواج در بین متخصصان است. ازدواج عبارت است از «پیوند بستنِ دینی و رسمی یک زن و مرد برای شروع زندگی مشترک(انوری و همکاران، 1381: 145)»؛ و همچنین «رابطه حقوقی است که براى همیشه یا مدت معین به وسیله عقد مخصوص بین زن و مرد حاصل شده و به آن‌ها حق می‌‏دهد که از یکدیگر تمتّع جنسی ببرند(معین، 1377: 216)»؛ و دیگر اینکه «ازدواج عملی است که پیوند دو جنس مخالف را بر پایه روابط پایای جنسی موجب می‌‏شود، و آن مستلزمِ انعقادِ قراردادهای اجتماعی است که مشروعیت روابط جسمانی را موجب می‌‏گردد؛ به بیان دیگر: در راه تحقق ازدواج باید شاهدِ تصویبِ جامعه نیز باشیم(ساروخانی، 1375: 23) ». «ازدواج از نظر اسلام، پیمانی مقدس است؛ پیمانی که برقراری آن براساس مقررات، آداب و رسوم، تشریفات و سُنن و قوانین خاصی است. در سایه آن برای طرفین تعهدات و حقوقی پدید می‏آید که تخلف آن موجبِ عقوبت و کیفر است(قائمی، 1375: 8)».

    خانواده نیز به تناسب ازدواج تعریف شده است؛ «خانواده[1] گروهی از اشخاص هستند که با پیوندهایِ خویشیِ مستقیم، به هم متصل می‌شوند، و اعضایِ بزرگسال آن، مسئوولیتِ نگهداری کودکان را برعهده دارند(گیدنز، 1387: 252)».

    در قانون مدنی، خانواده به دو معنیِ گسترده و خاص به‌کار رفته است:

    1- خانواده به مفهوم گسترده خود «گروهی از اشخاص هستند که به‌دلیل ازدواج یا نسبت، با هم پیوند دارند. این گروه با نامِ ‌خانوادگیِ خاص از خانواده‌های دیگر جدا می‌شوند[2] و هر کدام از آنان با نام کوچک خود از سایر اعضای خاندان ممتاز می‌گردند. بدین ترتیب، خانواده به مجموعه‌ای از اشخاص گفته می‌شود که بر اثر نکاح یا قرابت با هم بستگی دارند. این مفهوم گسترده، یادگار دوران‌های گذشته است که پاره‌ای از آثار آن، هنوز هم در حقوق ما دیده می‌شود. چنان‌که «تقسیمِ ترکه» میان تمام اعضای خانواده (با رعایت تقدم)، داشتنِ نام خانوادگی مشترک و الزام به انفاق خویشان نسبی در خط مستقیم، از نشانه‌های بارز اثر تاریخی است.

    2- خانواده به معنی خاص و محدودِ خود، شاملِ زن و شوهر و فرزندان آن‌ها است؛ گروهی که هدایت و حمایت آنان با پدر است و همبستگیِ میان اعضای آن، حقوق و تکالیفی به‌بار می‌آورد که در میان سایر خویشان، وجود ندارد. در ماده 1105 قانون مدنی، که ریاست خانواده را به شوهر اختصاص داده است، خانواده به همین معنیِ محدود به‌کار رفته است(کاتوزیان، 1387: 14).

    با توجه به تعریفِ خانواده، می‌توان به اهمیّت و نقش آن در جامعه پی برد؛ «در بین نهادهای مختلف اجتماع، کانون مقدسِ خانواده، به‌عنوان بهترین تجلی‌گاه فرهنگ حاکم بر سایر نهادها، محل ارضای نیازهای مختلف جسمانی، عقلانی و عاطفی شناخته شده است؛ به این دلیل که حفظ و سلامت روابط و روندِ اهداف آن، تأمین کننده بهداشت روانی جامعه است. همه مذاهب به گونه‌های متفاوت، اهمیتِ خانواده و چگونگیِ تشکیل این کانون و رفتار و وظایفِ هر یک از اعضا را مشخص کرده‌اند. متخصصانِ علوم اجتماعی، مخصوصاً جامعه‌شناسان و روان‌شناسان نیز با اهداف مشخص در مطالعات خود با بکارگیری فنون علمی، به بررسی پدیده‌های مختلف مرتبط با این نهاد مقدس، اعم از مراحلِ متفاوت آن، مانند انتخاب همسر، مراسم ازدواج، کنش‌ها و واکنش‌های فردی اعضا، تأثیر فرهنگ اجتماعی و سنت‌ها بر ایفای نقش، وظایف و ارتباط متقابل  فرد با سایر افراد، در نهایت خانواده و سایر نهادهای اجتماعی پرداخته‌اند(گزارش ملی جوانان، 1382: 1)».

     

    2-1: بیان مساله و تعریف موضوع

     

    آسیب­های اجتماعی، ناهنجاری­ها، پرونده­های مرتبط با جرائم حقوقی و کیفری، امروز بیش از سال­های گذشته در معرض این پرسش قرار گرفته­اند که به راستی و برای چه، با این همه ازدحام و افزونی پرونده­های قضایی در کشورمان روبرو هستیم. موضوعی که در حال حاضر، بسیاری از جامعه­شناسان، جرم­شناسان و روانشناسان، درصددِ پاسخ به چرایی، دلایل اجتماعی، حقوقی و روانی بسیاری از این پدیده­هایی است که هر کدام به نوعی به بدنه اجتماعی لطمه می­زند. ورود سالانه 7 الی 8 میلیون پرونده کیفری و حقوقی به دستگاه قضایی کشور است که در مقایسه با جمعیت 70 میلیون نفری ایران، از میزان رایج در سایر کشورهای جهان، بیشتر به نظر می­رسد[3].

    در کنار تمامی آسیب­ها و ناهنجاری­ها قابل وقوع در سطحِ جامعه، آسیب­های مرتبط با مسایل خانواده(طلاق، مهریه، حضانت فرزندان...)، از حساسیتِ بیشتری برخوردار است، چرا که، تهدیدِ نهاد خانواده، ضربه به هستی جامعه و ارکان اجتماعی را در پی دارد. به همین دلیل، از آن­جایی که فروپاشی خانواده، اضمحلال جامعه را نیز در پی دارد، حساسیت در این حوزه، بسیار بیشتر از سایر حوزه­های اجتماعی است.

    کاملا طبیعی است که انتخاب نوع مهریه و میزان و مقدار آن،  ذهنِ دو خانواده­های  عروس و داماد را در ابتدای تشکیل خانواده، معطوف به خود سازد. شاید این گفته، چندان بی­ربط نباشد که خانواده­ها در تعیین مهریه دچار سردگمی هستند و نمی­دانند بر چه مبنایی بایستی مهریه تعیین کنند. چرا که به واسطه در دست نداشتن مبنا برای تعیین مهریه، را­ه­هایی انتخاب می­­شود که بعضاً نتایج خوبی در پی ندارد. بهتر است این سردرگمی را در ارتباط با فرهنگ مورد بررسی قرار دهیم. چرا که تشکیل خانواده، در همه فرهنگ­ها و خرده فرهنگ­های جهانی، متفاوت و مختلف است، اما نکته مورد اشاره، به سبک ازدواج ایرانی و اسلامی اشاره دارد که مطابق با آیین ملی و مذهبی قبل از ثبت سند ازدواج، مهریه تعیین می­گردد. یکی از سنت‏های اجتماعی رایج در اسلام، پرداخت مهریه در پیوند ازدواج است؛ به عبارت دیگر از گذشته‏های بسیار دور تا امروز، رسم بر آن است که مرد هنگام ازدواج و بویژه زمانی که خواستگاری وی با پاسخ مثبت، همراه می‏شود، مبلغی را به عنوان مهریه برای زن در نظر می‏گیرد. اگرچه سنت پرداخت مهریه، همانند سایر سنت‏های اجتماعی، طی روزگار گذشته، تحولات و دگوگونی‏های زیادی را پشت سر گذاشته و با توجه به زمان و مکان، دچار تغییرات مختلفی شده است، اما اشتراک معانی فراوانی در چند و چون آن وجود دارد. روزگاری، مهریه در جایگاه بهای زن قرار داشت و در واقع همان وجه المعامله عقد نکاح تلقی می‏شد و نیز، در دوره‏ای خاص به عنوان هدیه‏ای از سوی مرد به پدر زن داده می‏شد و در دورانی هم این هدیه، به خود زن اختصاص می‏یافت.

    مهریه یکی از حقوق زنان است که طبق قانون و شرع از همان لحظه­ی عقد بین زن و مرد ایجاد می­شود، زن می­تواند آن را از شوهر خود بخواهد اما طبق روال رایج زن در هنگام وقوع طلاق می­تواند مهریه خود را دریافت دارد و با درخواست مهریه این نظر به اثبات می­رسد که او قصد طلاق دارد. این روزها بحث بر سر کم و زیادی مهریه­ها در همه محافل شنیده می­شود. در این میان عده­ای – در اکثر مواقع والدین دخترها- موافق مهریه زیاد و عده دیگر مخالف مهریه زیاد هستند. این بحث تا به آنجا پیش رفته که بحث زیاد و کم مهریه به محاکم قضایی نیز کشیده شده، اما هنوز در دفترخانه­های رسمی ازدواج مهریه­های چند صد و گاه چند هزار سکه­ای به صورت رسمی ثبت می­شود و به گفته مسولان قضایی تعداد زیادی از زندانیان کشور را نیز زندانیان مهریه تشکیل می­دهند که نتوانسته­اند مهریه زنان خود را پرداخت کنند[4]. برای روشن شدن بحث به این نکته هم باید اشاره کرد که تقریباً هیچ زنی هنگام ازدواج توقع دریافت مهریه را از همسر خود مطرح نمی‌کند و اغلب زنانی هم که با مهریه‌های بالا حاضر به ازدواج می‌شوند، به شکل شفاهی به همسران خود این قول را می‌دهند که تنها در زمان طلاق یا در صورت بروز مشکل حاد در زندگی مهریه خود را مطالبه خواهند کرد.

    تعلق مهریه به زنان از حقوق مسلم آنان در عقد ازدواج است، اما امروزه همه انگشت اتهام را به سوی زنان گرفته­اند و از آنها می­خواهند مهریه را کم بگیرند تا ازدواج آسان میسر شود؛ زیرا مردان به دلیل مسئولیت­های مالی متعدد در زندگی مشترک، از زیر بار ازدواج شانه خالی می­کنند. مبلغ مهریه­ها بالا است، گویی در یک رقابت خاموش، هر روز بر میزان آن افزوده می­شود. دختران سال­های دهه 60 و 70، امروز به خانه بخت می­روند و مهریه­های 1360 یا 1370، سکه­ای به عدد سال تولد عروس، دیگر چندان تعجب کسی را برنمی­انگیزد. حتی گاه سال تولد به میلادی محاسبه می­شود و از آن فراتر می­رود.

    امروزه برای تعیین مهریه به بضاعت و توان مالی مرد توجهی نمی­شود و اغلب زنان در تلاش هستند تا از تعیین مهریه­های سنگین به عنوان راهکاری برای حفظ حقوق خود در برابر مردان استفاده کنند. برخی از خانواده­های ایرانی بر این باورند که مهریه نشان دهنده ارزش زن است و ویژگی­هایی مانند تحصیلات، سطح مالی خانواده دختر یا زیبایی او را به عنوان ملاکی برای تعیین مهریه در نظر می­گیرند. برخی دیگر از خانواده­ها نیز عقیده دارند که مهریه نشانه­ای از جایگاه اجتماعی دخترانشان است. غافل از این که این روزها برخلاف دیگر کشورهای مسلمان، مهریه­های سنگین از موانع اصلی ازدواج جوانان محسوب می­شود. براساس پژوهش­های انجام شده در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه، میانگین مهریه زنان در ایران 260 تا 350 سکه است و ایران از این نظر در مقایسه با دیگر کشورهای مسلمان در سطح منطقه رتبه نخست را دارد و به رغم این که در این کشورها رقم مهریه ثابت است و بندرت ممکن است دستخوش تغییر شود( فراهانی جم، 1390: 11).

    با علم به این  موضوع، و با توجه به اشاره­های متولیان دستگاه قضایی مبنی بر رشد پرونده­های مرتبط با نهاد خانواده، از جمله طلاق، مهریه[5]، حضانت فرزندان و ... که ریشه در نهاد خانواده دارد، در این تحقیق به بررسی علل و عوامل تاثیرگذار در تعیین میزان مهریه در بین زوجین 18 تا 35 سال شهر قم خواهیم بود. تحقیق حاضر می­تواند به عنوان سندی علمی برای برنامه­ریزان کشوری از جمله در حوزه پیشگیری­های فرهنگی و اجتماعی دستگاه قضایی و همچنین صداوسیما و سایر مراکز دولتی مربوط، مفید و موثر باشد تا در مقابل رشد فزآینده مطالبات مهریه که توام با تشکیل پرونده­های متعدد قضایی می­شود، قدمی برداشته شود. لذا در نهایت به این موضوع می­رسیم که چه عوامل فردی، اجتماعی و حقوقی در تعیین مهریه موثر است، و در نهایت با چه راهکارهایی می­توان به سطح معقولانه­ای از مقدار مهریه رسید که از سویی، حقوق زن در جامعه محترم شمرده شده و از طرفی دیگر، مهریه به عنوان ابزاری برای تهدید قضایی و ایجاد پرونده­های قضایی به شمار نیاید؛ چرا که این امر، نه تنها ارزش مهریه را خدشه­دار می­سازد، بلکه از اهداف عالیه آن که به نوعی، ابراز محبت مرد به زن در هنگام ازدواج است، کاسته می­شود و مهریه­ای که قابلیتِ احترام و عشق را به همراه دارد، به ابزاری برای کینه­توزی و شروع اختلافات خانوادگی تبدیل می­گردد. سطح معقولانه­ای از مهریه، هم تعریفی حقوقی دارد و هم تعریف اجتماعی، که در آن با احترام به خواسته­های طرفین ازدواج، امکان شروع یک زندگی سالم و مفرح را مهیا می­سازد.

     

    3-1: اهداف تحقیق

     

    «مقاصد، یکی از بخش­های مندرج در پیشنهاد پژوهش است، که مصرف عمومی­تری دارد؛ بیان مقاصد، طریقه مفیدی است برای بیان آنچه پژوهش درباره آن است. اما در یک طرح پژوهش باید به فهرست کردن اهداف پژوهش توجه کرد. این اهداف در مقایسه با مقاصد پژوهش، به صورت فنی­تری تعریف می­شوند و مشخص می­کنند که مقصود از پژوهش دستیابی به چه چیزی است: ممکن است پژوهش در پی دستیابی به «اکتشاف»،  «توصیف»، «تبیین»، «پیش­بینی»، «تغییر»، «ارزشیابی» یا «برآورد تاثیر اجتماعی»، جنبه­ای (یا جنبه­هایی) از پدیده مورد تحقیق باشد. این اهداف به تعریف دامنه پژوهش کمک می­کنند و همراه با پرسش­های پژوهش، جهت روشنی به پژوهش می­دهند» (بلیکی، 1384: 41).

     

    1-3-1: هدف اصلی

     

    هدف اصلی از انجام این تحقیق که عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم را، مورد سنجش قرار می­دهد، شناخت عواملی است که بر تعیین مقدار مهریه در هنگام ثبت اسناد ازدواج به وقوع می­پیوندد. شناخت عوامل فردی و اجتماعی دخیل در مقدار و تعداد مهریه به عنوان هدف اصلی است که در تمام این تحقیق به دنبال بررسی آن خواهیم بود، چرا که با شناخت میزان کمی و کیفی مربوط به مهریه، می­توان ازدیاد و یا کسری آن را مورد شناخت و بررسی قرار داد و به همان سبب در زمینه کاهش ورودی­های پرونده­ها قضایی مرتبط با مطالبه مهریه در دستگاه قضایی همت گماشت.

     

    2-3-1: اهداف فرعی

    اهداف فرعی نیز عبارتند از:

    1-

    2-

    3-

    4-

    5-

    6-

    7-

    8-

    9-

    10-

    11-

    12-

    13-

    14-

    15-

    16-

    17-

     

    4-1: اهمیت و ضرورت پژوهش

     

    «جایگاه والایِ خانواده، به‌عنوان باهویت‌ترین نهاد اجتماعی از دیرباز و به ویژه در قرون اخیر، موقعیت و مقام ممتازی را در بین کلیه تأسیسات حقوقی نوین و کهن احراز کرده است. حقوق به معنای عام مجموعه مقررات، قواعد و اصولی است که روابط و مناسبات مختلف بین اجتماعات و افراد و آحاد مردم را به نحو متقابل تنظیم می‌کند. حقوق خانواده بخش مهمی از این دستاورد عظیمِ خرد است که در طول قرون و اعصار مختلف در بستر بی‌انتهای تاریخ به وسعت کل بشری سیلان و صیقل یافته و بشر متمدن امروز در سایه این پویش تاریخی در این عرصه اجتماعی از نظم نسبتاً استوار و قابل اتکایی برخوردار است. اهمیت خانواده در مجادله بی‌امان و مستمر تاریخ ملت‌ها به‌حدی است که هیچ یک از مکاتب سیاسی، اجتماعی و فلسفی ازعدم پرداختن به آن، بی‌نیاز نبوده‌اند. از نخستین روزهای پیدایی بشر بر عرصه خاک و اولین شکفتگی‌های اندیشه بشری در گستره عظیم تاریخی خرد و آگاهی، خانواده و حقوق مربوط به آن همواره بخش قابل توجهی از اشتغالات فکری انسان را تشکیل می‌داده است. مبشران ادیان الهی بدون استثنا در تعالیم انسان‌ساز و پربرکت خود، فصل کاملی را به آموزش اصول و قواعد و تنظیمات خانواده اختصاص داده‌اند. این رویه مسعود در روند تکوینی و تکامل خود در شریعت مقدس اسلام به‌عنوان آخرین و کامل‌ترین مجموعه اصول و قواعد الهی لعمان و تلألؤ بیش‌تری یافته است (محقق داماد، 1387: 14-13)».

    عزمِ بشر در ایجاد و حفظ زندگی خانوادگی را باید نشانه‌ای از مهم‌ترین ویژگی منحصر به فرد حیاتِ اجتماعی دانست. همان‌طور که خانواده، نخستین نهادِ اجتماعی است که کودک با آن آشنا و از آن طریق به دیگران معرفی می‌شود، همین اهمیت و مرکزیتِ زندگی خانوادگی در حیات اجتماعی انسان، به‌روشنی حاکی از لزوم مقدم داشتن خانواده در حدی است که توانمان اجازه می‌دهد. بخش اعظم زندگی اکثریت وسیعی از شهروندان، به همسری و والدگری معطوف است. اینکه آیا ما این نوع زندگی را دوست داریم یا نه، مشغله ذهنی تقریباً همه شهروندان است. مطمئناً هستند کسانی که با سرکردن یک یا دو دهه در مقام فرزندِ خانواده، فکر زندگی خانوادگی را برای سال‌های باقی عمرشان، از سربه‌درکنند. حتی برای این دسته از مردم، پرهیز از موضع‌گیری و تعیین جهت در قبال نظام اعتقادی، الگوی مسکن، مد و نظام کارمزدی، که با زندگی خانوادگی گره خورده‌اند، امکان‌پذیر نیست (برناردز، 1997: 301)».

    اسلام بیش از هر آئینی، برای حفظِ خانواده‌ها از تزلزل، اهمیّت فوق‌العاده‌ای قائل شده و راه‌های مختلفی برای جلوگیری از توسعه آن، پیشنهاد کرده است. اسلام به مردها توصیه کرده است با همسران خود سازش کنند و در مقابل برخی از ناملایمات و تندخویی آنان، از خود بردباری نشان دهند. به اصطلاح زود از کوره بیرون نروند و طریق جدایی و طلاق را به‌سرعت انتخاب ننمایند. چنان‌که خداوند در قرآن مجید می‌فرماید:

    «با همسران خود خوش رفتاری کنید و اگر (در موردی) از آنان، عمل ناپسندی مشاهده کردید (تحمل کنید زیرا) چه بسا شما چیزی را مکروه می‌دانید درحالیکه خداوند در آن خیر کثیری قرار می‌دهد»

    با عنایت به اینکه بهداشت روانی نسل‌های جامعه، در گروِ تأمین بهداشت روانی خانواده به‌عنوانِ یک کانون مملو از محبت و آرامش برای تحول در رشد استعدادها است، هرگونه آسیبی به خانواده، نسل آینده را از آثار سوء خود مصون نخواهد گذاشت. از طرف دیگر، شاهد افزایشِ بیش از انتظار درصد متارکه و موضوعات مرتبط با اضمحلال، ناپایداری و فروپاشی نهاد خانواده در جامعه هستیم؛ این در حالی است که اکثر توصیه‌های اخلاقی، در مورد تشکیلِ خانواده و تلاش برای حفظ آن، با نیت تقرب به ذات اقدس وی در متون اسلامی آورده شده است. در مضامین مذهبی، هدف نهایی ارسال انبیای الهی و انزال کتب آسمانی، ایجاد جامعه‌ای منزه از آلایش‌های شیطانی، گناه و بی‌عدالتی و همچنین اقامه عدل بین آحاد بشر و زمینه‌سازی برای نیل به حیات جاودانی و رستگاری بوده است. رسیدن به جامعه ایده‌آلی که  مورد نظر کتب آسمانی است، خواسته‌ای را طلب می‌کند که همان خانواده و نقش حساس آن در تشکیل­دهنده جامعه است. هرگونه اختلال در این کانون گرم یا ازهم پاشیدگی آن، سلامت جامعه و تکامل انسانی را مورد تهدید قرار می‌دهد.

    با این توصیف هر اقدامی که سبب می­شود تا کانونِ گرم خانواده که اساس تشکیل یک جامعه سالم و موفق است مورد حمله قرار گیرد، قابل تامل و بررسی است؛ به­خصوص خانواده که بایستی توجه ویژه به این نهاد مقدس داشت. رشد پرونده­های مهریه، به نوعی مطالعه خانواده­های گسسته است، چرا که کمتر کسی وجود دارد که به خاطر پرداخت مهریه به همسر خود مجادله قضایی داشته باشد و بعد آن در کانون خانواده، زندگی اجتماعی خود را ادامه دهند.

    از سوی دیگر اهمیت مهم این طرح پژوهشی، نشان­دهنده این است که پیشگیری مقدم بر درمان است، چرا که با شناختِ نگرش­های مختلف زوجین به موضوع مهریه، سبب کاهش مراجعین به دادگاه­های خانواده برای مطالبه مهریه و بالبطع کاستن از تعداد مردانی است که هر ساله در اثر عدم پرداخت مهریه روانه زندان­ها می­شوند. به همین واقعیت اکتفا می­کنیم که از بین پسرانِ شاغل به تحصیل امروز، کسانی در آینده خواهند بود که با تمام احترام و منزلتی که در جایگاه اجتماعی دارند، دست­بسته به سوی زندان­ها گسیل می­شوند.

    آمار پرونده‌های مهریه نگران‌کننده است. به موازات رشد طلاق در جامعه با رشد پرونده‌های مطالبه مهریه هم روبرو هستیم. پرونده­های مربوط به مهریه به استناد آمار مربوط به ورودی پرونده­های قضایی، همراه با افزایش «سونامی­گونه» رشد طلاق در جامعه، رشدِ سرسام آوری به خود گرفته   فلسفه مهریه، که همان لطف و محبت بین زوج­های جوان است، مدتی است که در جامعه رنگ باخته، به گونه­ای که از باب معنوی و قدرشناسی، به ابزاری برای به بند کشیدن یکدیگر تبدیل شده است. مطالعه برخی از پرونده­های مرتبط با مهریه، به ظاهر نشان می­دهد که خانواده‌ها سعی دارند تا از طریق مهریه، دخترشان به منافع مالی برسد و در زمان بروز کوچکترین تضاد اخلاقی، آن را مطالبه کنند؛ از طرفی با گسترش فرهنگ چشم و هم­چشمی در افزایش مقدار آن به اشکال مختلف، مقدار آن در جامعه توسعه پیدا کرده است و به همین خاطر، هر روز با مشکلات بیشتری در تشکیل پرونده­های قضایی برای مطالبه مهریه روبرو هستیم. این روند رشد، به گونه­ای است که برخی از وکلا و اندیشمندان قضایی، معتقدند که روند فزاینده پروندهای مربوط به مطالبه­ی مهریه، حتی از پرونده­های طلاق هم در حال پیشی­گرفتن است؛ چرا که در برخی موارد خانم­ها بدون این که طلاق بخواهند، مهریه­شان را مطالبه می­کنند. همین هم سبب شده تا مقدار زندانیانی که در دیون مهریه مرتکب به زندان شده­اند، هر روز بیشتر از گذشته، زندان­ها را شلوغ نمایند.

    بنابراین پژوهش حاضر از دو بعد دارای اهمیت و ضرورت است: از یک سو، در راستای اهداف علمی، که شامل شناخت نسبت به مسائل خانواده و نگرش اعضای خانواده نسبت به مسائلی مثل مهریه (از بعد اقتصادی- اجتماعی- سیاسی و ...)، و همچنین بالا بردن و افزایش دانش جامعه­شناسی خانواده می شود؛ و از سوی دیگر، به لحاظ کاربردی سبب شناخت مسائل مبتلا به خانواده­های شهر قم جهت ارائه راهکار و پیشنهاد در راستای پیشگیری از وقوع آسیب می­گردد.

     

     

     

    «پرسش­های پژوهش مهم­ترین عنصر تشکیل­دهنده هر طرح پژوهشی­اند. برای پاسخگویی به همین پرسش­ها است که فعالیت­های پژوهشی در پیش گرفته می­شود.

    تصمیم­گیری درباره تمامی جنبه­های دیگر طرح پژوهشی بسته به نقش آنها در پاسخگویی به پرسش­های پژوهش است. از جهات بسیار، فرمول­بندی پرسش­های پژوهش نقطه آغاز راستین برای تدوین طرح پژوهشی است. با توجه به ضرورت و اهمیت حیاتی پرسش­های پژوهش، لازم است آنها را به اختصار و صراحت بیان کرد. پرسش­های پژوهش را می­توان به سه نوع اصلی فروکاست: پرسش های «چیستی»، «چرایی» و «چگونگی». تمیز دادن این انواع از یکدیگر بسیار اهمیت دارد زیرا هر یک به اهداف پژوهشی متفاوتی مربوط می­شود. به طور کلی، پرسش­های «چیستی»، در پی توصیف­اند، پرسش­های «چرایی» در پی تبیین یا فهم و پرسش­های «چگونگی» با مداخله برای ایجاد تغییر سروکار دارند. جدا کردن پرسش­های اصلی پژوهش از پرسش­های ثانویه یا فرعی می­تواند اقدام مفیدی باشد، پرسش­های ثانوی یا فرعی یا به پیشینه و زمینه پژوهش مربوط می­شوند، یا به پرورندان پرسش­های اصلی کمک می­کنند. پرسش­های اصلی پژوهش پرسش­های دیگری را پیش فرض می­گیرند؛ گاهی می­توان آنها را به صورت رشته­ای از پرسش­های جزیی تجزیه کرد» (بلیکی، 1384: 40).

    با توجه به تعریف گفته شده در خصوص تعریف و جایگاه پرسش تحقیق، سوال کلی این تحقیق بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در بین زوجین 18 تا 35 سال شهر قم است  و به دنبال بررسی سوالات دیگری نیز هستیم که عبارتند از:

    1-

    2-

    3-

    4-

    5-

    6-

    7-

    8-

    9-

    10-

    11-

    12-

    13-

    14-

    15-

    16-

    17-

     

    [1]- family

     - مواد 997 و 998 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران

     - این میزان در کشور ژاپن که جمعیتی معادل 127 میلیون نفر را در خود جای داده است، به مراتب کمتر است. آژانس پلیس ملی ژاپن در تازه­ترین گزارش خود، اعلام کرد که میزان جرائم عمومی در این کشور برای پنجمین سال پیاپی با کاهش رو به رو شد. به گزارش خبرگزاری کیودو به نقل از آمار رسمی پلیس ژاپن، میزان جرائمی که در سال ‪ ۲۰۰۷میلادی در این کشور به وقوع پیوسته با ‪ ۶/۹ درصدکاهش نسبت به سال قبل از آن به یک میلیون و ‪ ۹۰۸هزار و ‪ ۹۹۰ مورد رسیده است. جرائم در ژاپن نه فقط توسط پلیس این کشور، بلکه با همکاری شهرداریهای محلی و شهروندان ژاپنی داوطلب با پلیس با کاهش روبرو شده است. جرائم در ژاپن پس از جنگ جهانی دوم، رو به افزایش بود؛ به طوری که در سال ‪ ۲۰۰۲ میلادی آمار جرائم به بیش از دو میلیون و ‪ ۸۵۴ مورد رسید، اما پس از آن همواره با کاهش رو به رو بوده است. این گزارش همچنین می‌افزاید: پلیس ژاپن در این مدت یک میلیون و ‪۹۰۰ هزار جرائم به وقوع پیوسته را در این کشور شناسایی کرده که ۶۰۵هزار مورد را تحت تعقیب قرار داده است که در مقایسه با مدت مشابه قبل از آن ‪۵/۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد. ر.ک به (با اندکی تلخیص): خبرگزاری جمهوری اسلامی، 19 آبان 1386، به آدرس اینترنتی:

    http://www1.irna.com/en/news/view/line- 9/8610193692195412.htm

     

     

    [4] - خبرگزاری فارس در روز پنج شنبه سوم مرداد 1392 تحت همین موضوعی خبر مهمی مطرح کرد:

    محمد علی ساری معاون ستاد دیه کشور با اشاره به وجود 2 هزار و 800 زندانی مهریه در زندان‌های کشور تصریح کرد: خانواده‌ها به ویژه جوانان باید در این مورد دقت کنند چرا که مهریه عندالمطالبه است. منبع:

    http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920503000038
     

     

     - مرکز مطالعات اجتماعی و جرم­شناسی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم در تایید رشد فزاینده پرونده­های قضایی کشور در حوزه مهریه، به آماری مبسوطی اشاره می­کند که سهم استان قم در این روند نزولی، در مقایسه آمار سال 1389 به سال 1390 برابر با 24 درصد است. منبع:

    گزارش سیمای جرایم، دعاوی و آسیب­های اجتماعی سال 1390، به همت مرکز مطالعات اجتماعی و جرم­شناسی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، ص 96-94.

     

     -  سوره نساء، آیه 19

     

    - گزارش سیمای جرایم، دعاوی و آسیب های اجتماعی سال 1390، به همت مرکز مطالعات اجتماعی و جرم­شناسی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، ص 96-94.

     

     Research questions

     

    key word

     

    Dowry, reference group, mass media, feeling of security, fear of the future, emulation, conformity, legal awareness, religious quality

  • فهرست:

     

    فهرست مطالب

    چکیده 5

    واژگان کلیدی.. 5

    فصل اول:کلیات پژوهش.. 17

    1-1: مقدمه. 18

    2-1: بیان مساله و تعریف موضوع. 20

    3-1: اهداف تحقیق. 24

    1-3-1: هدف اصلی.. …………25

    2-3-1: اهداف فرعی.. .25

    4-1: اهمیت و ضرورت پژوهش... 26

    5-1: سوالات تحقیق: 30

    فصل دوم: مبانی نظری پژوهش... 32

    1-2: پیشینه تحقیق. 33

    2-2: مبانی نظری پژوهش... 39

    1-2-2: مقدمه. 39

    2-2-2: تعریف مهریه. 42

    3-2-2: تاریخچه مهریه. 44

    4-2-2: مهریه در اسلام. 49

    5-1-2: مهریه حضرت زهرا سلام الله علیها 53

    6-2-2: فلسفه وجوب مهر. 55

    7-2-2: آثار و کارکردهای اجتماعی مهریه. 60

    8-2-2: کارکردهای منفی افزایش مهریه. 63

    9-2-2: مهریه در ایران. 66

    10-2-2: مهریه در کشورهای دیگر. 67

    11-2-2: اقسام مهر. 72

    12-2-2: مواد قانون مدنی در ارتباط با مهریه. 74

    13-2-2: ماهیت مهر و رابطه آن با عقد نکاح. 78

    14-2-2: علل افزایش میزان مهریه در عصر حاضر. 79

    15-2-2: محاکم خانواده در ایران. 83

    3-2: نظریه های مرتبط با موضوع. 85

    1-3-2:  نظریه ساختگرایی.. 89

    2-3-2:  نظریه کارکردگرایی.. 97

    3-3-2:  نظریه کنش متقابل نمادین. 104

    4-3-2:  نظریه مبادله. 107

    5-3-2: نظریه گزینش معقولانه. 114

    6-3-2: نظریه جامعه توده وار و قدرت رسانه‏ها 122

    7-3-2: دیدگاههای نظری دینداری.. 131

    4-2: چارچوب نظری تحقیق. 139

    5-2: فرضیه­های تحقیق. 142

    فصل سوم: روش شناسی پژوهش... 144

    1-3: روش تحقیق. 145

    2-3: جامعه آماری پژوهش... 146

    3-3: حجم نمونه. 146

    4-3: شیوه نمونه­گیری.. 149

    5-3: تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 150

    6-3: سطوح سنجش متغیرها 160

    7-3: ابزارها و فنون گردآوری داده­ها 162

    8-3: اعتبار و روایی مفاهیم و ابزار پژوهش... 162

    9-3: روش تجزیه و تحلیل داده­ها 164

    10-3: ابزار پژوهش... 169

    11-3: متغیرهای تحقیق. 169

    12-3: محدوده زمانی تحقیق. 170

    13-3: محدوده مکانی تحقیق. 171

    14 –3: محدویت­های تحقیق. 171

    فصل چهارم: یافته های پژوهش... 172

    بخش اول: آمار توصیفی.. 173

    1-1-4: جنسیت افراد مورد مطالعه. 173

    2-1-4: توزیع فراوانی مربوط به تعداد مهریه افراد به سکه بهار آزادی.. 174

    3-1-4: نگرش افراد به مهریه خود در مقایسه با مهریه­های زوج­های همسن. 175

    4-1-4: سن افراد مورد بررسی.. 177

    5-1-4: سن افراد مورد بررسی در هنگام ازدواج. 179

    6-1-4: منطقه محل سکونت افراد مورد بررسی.. 180

    7-1-4: میزان تحصیلات افراد مورد بررسی.. 181

    8-1-4: شغل افراد مورد بررسی.. 182

    9-1-4: میزان درآمد ماهیانه خانواده افراد مورد بررسی.. 183

    10-1-4: استان محل تولد افراد مورد بررسی.. 184

    11-1-4: قومیت افراد مورد بررسی.. 185

    12-1-4: دین افراد مورد بررسی.. 186

    13-1-4: نوع مسکن افراد مورد بررسی.. 187

    14-1-4: تعداد فرزندان افراد مورد بررسی.. 188

    15-1-4: نسبت خویشاوندی با همسر افراد مورد مطالعه. 189

    16-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر خانواده بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 190

    17-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر گروههای مرجع بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 191

    18-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر رسانه های جمعی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 192

    19-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر احساس امنیت بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 193

    20-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر ترس از آینده بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 195

    21-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر اجبار اجتماعی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 196

    22-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر چشم و هم­چشمی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 197

    23-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر همرنگی با جماعت بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 198

    24-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر آگاهی حقوقی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 199

    25-1-4: بررسی طیف مربوط به تاثیر کیفیت دینی بر دیدگاه فرد در خصوص مهریه. 204

    بخش دوم: آمار استنباطی.. 213

    1-2-4: طرح آزمایش فرضیه اول: بررسی رابطه میان سواد و مقدار مهریه. 213

    2-2-4: طرح آزمایش فرضیه دوم: بررسی رابطه میان سن افراد در هنگام ازدواج و مقدار مهریه. 216

    3-2-4: طرح آزمایش فرضیه سوم: بررسی رابطه میان قومیت افراد و مقدار مهریه. 219

    4-2-4: طرح آزمایش فرضیه چهارم: بررسی رابطه میان استان محل تولد افراد و مقدار مهریه. 222

    5-2-4: طرح آزمایش فرضیه پنجم: بررسی رابطه میان تجربه طلاق افراد و مقدار مهریه. 226

    6-2-4: طرح آزمایش فرضیه ششم: بررسی رابطه میان دیدگاه خانواده افراد و مقدار مهریه. 230

    7-2-4: طرح آزمایش فرضیه هفتم: بررسی رابطه میان نقش گروه­های مرجع و مقدار مهریه. 233

    8-2-4: طرح آزمایش فرضیه هشتم: بررسی رابطه میان نقش رسانه جمعی و مقدار مهریه. 236

    9-2-4: طرح آزمایش فرضیه نهم: بررسی رابطه میان احساس امنیت و مقدار مهریه. 239

    10-2-4: طرح آزمایش فرضیه دهم: بررسی رابطه میان نقش ترس از آینده و مقدار مهریه. 242

    11-2-4: طرح آزمایش فرضیه یازدهم: بررسی رابطه میان اجبار اجتماعی و مقدار مهریه. 245

    12-2-4: طرح آزمایش فرضیه دوازده: بررسی رابطه میان چشم و هم­چشمی و مقدار مهریه. 248

    13-2-4: طرح آزمایش فرضیه سیزده: بررسی رابطه میان همرنگی با جماعت و مقدار مهریه. 251

    14-2-4: طرح آزمایش فرضیه چهاردهم: بررسی رابطه میان نقش آگاهی حقوقی و مقدار مهریه. 254

    15-2-4: طرح آزمایش فرضیه پانزدهم: بررسی رابطه میان نقش کیفیت دینی و مقدار مهریه. 257

    16-2-4: طرح آزمایش فرضیه شانزدهم: بررسی رابطه میان نسبت خویشاوندی و مقدار مهریه. 260

    17-2-4: طرح آزمایش فرضیه هفدهم: بررسی رابطه میان مناطق شهری و مقدار مهریه. 261

    18-2-4: تحلیل رگرسیونی از متغیرها 263

    فصل پنجم: خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادات... 268

    1-5: خلاصه. 269

    2-5: نتیجه­گیری.. 273

    3-5: پیشنهادها 280

    1-3-5: پیشنهادهای اجرایی.. 281

    2-3-5: پیشنهادهای علمی و جامعه­شناختی.. 288

    منابع. 290

    ضمائم: 297

    منبع:

    منابع

    1- منابع فارسی

    قرآن حکیم

    جامع المسائل آیت الله فاضل

    آزاد ارمکی، تقی(1389)  نظریه­های جامعه­شناسی، تهران: انتشارات سروش، چ ششم.

    اچ. ترنر، جاناتان: (1378) مفاهیم و کاربردهای جامعه شناسی، ترجمه م. فولادی و م. عزیز بختیاری، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.

    ازکیا، مصطفی(1382) روش­های کاربردی تحقیق، تهران: انتشارات کیهان، چ اول.

    اعزاری، شهلا(1376) جامعه­شناسی خانواده، تهران: انتشارات روشنفکران و مطالعات زنان. چاپ دوم.

    اسدی امیرآبادی، محمد مهدی(1388) تحلیل فقهی حقوقی امکان محدود ساختن میزان مهریه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.

    اسکیدمور، ویلیام (1372) تفکر نظری در جامعه­شناسی، ترجمه ع. حاضری ودیگران، تهران: سفیر، چ اول.

    افروغ ، عماد (1373)، دین و قشر بندی اجتماعی، مجله­ی راهبرد، شماره­ی3

    امام، سیدمحمدرضا، رضوی، محمد(1388) مهریه؛ عندلامطالبه یا عندالاستطاعه، فصلنامه تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 18.    

    امیدی، عباسعلی (1389) بررسی وضعیت حقوقی مهریه‌های غیر مقدورالتسلیم در حقوق ایران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم

    انصاریان، حسین(1376)  نظام خانواده در اسلام، قم: انتشارات امّ­ابیها، چ ششم.

    انوری، حسن و همکاران(1380)  فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن، ج اوّل

    اینگلیس، فرد(1377) نظریه رسانه‏ها، ترجمه م. حقیقت کاشانى، تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیما، چ اوّل.

    اینگلهارت، رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جامعه­ی پیشرفته­ی صنعتی، ترجمه­ م. وتر، تهران: انتشارات کویر، چ اول.

    اردبیلی، محمدعلی (1379). پیشگیری از اعتیاد، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی علمی – کاربردی جنبه‌های مختلف سیاست جنایی در قبال مواد مخدر، ج نخست، انتشارات روزنامه رسمی.

    باباخانی، زرین(1377) مهریه(حقوق خاصه زوجه)، تهران: انتشارات رامین، چ اول.

    برناردز، جان(1997) درآمدی به مطالعات خانواده، ترجمه حسین قاضیان، تهران: انتشارات نی، چ اول.

    بستان نجفی، احمد(1383)  اسلام و جامعه­شناسی خانواده، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اول.

    بستان، حسین(1388)  اسلام و تفاوت­های جنسیتی، قم: موسسه چاپ زیتون، چ اول.

    بلیکی، نورمن(1392)  استراتژی­های پژوهش اجتماعی، ترجمه ه. آقابیگ­پوری، تهران: انتشارات جامعه­شناسان، چ دوم.

    بیابانی، آزیتا (1381)، بررسی رابطه­ی پایگاه اقتصادی- اجتماعی جوانان با نوگرایی دینی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده­ی علوم اجتماعی، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، رشته جامعه­شناسی

    بیرو، آلن(1380)  فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه ن. ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان، چ چهارم.

    پارسا، فروغ(1381) مباحثی در حقوق زوجه(حق مهریه- حق نفقه) بنابر فقه امامیه و مذاهب چهارگانه اهل سنت. فصلنامه علمی- پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، سال دوازدهم، شماره4

    پاک نژاد، سیدرضا(1376)  ازدواج، مکتب انسان­سازی، قم: انتشارات اخلاق، چ اول.

    توسلی، غلام عباس(1376)  نظریه­های جامعه­شناسی، تهران: انتشارات سمت، چ ششم.

    حر عاملی،(1412) وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت،چاپ اول‍ ، ج21

    حسینی، داود(1388) کارکردهای خانواده از منظر روانشناسی، فصلنامه معرفت، سال هجدهم، شماره 147.

    جان گراهام، استراتژی‌های پیشگیری از جرم در اروپا و آمریکای شمالی، ترجمه مؤسّسه جرم‌شناسی، چ اول. به نقل از : درآمدی بر پیشگیری از وقوع جرم، مجله حقوقی دادگستری، شماره 26

    جوادی آملی، عبدالله(1387) زن در آیینه جلال و جمال، قم: انتشارات اسرا، چ هیجدهم.

    جلالی، سیدمهدی(1389) نقد و بررسی مهریه در لایحه­ی حمایت از خانواده. فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال دوازدهم، شماره 48.

    حقانی زنجانی، حسین(1385) شرایط وقوع طلاق، نشریه درس‌هایی از مکتب اسلام، سال شانزدهم، شماره 8

    دلاور، علی(1375)  روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، تهران: نشر دانش، چ اول.

    دواس، دی. ای(1382)  پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه ه. نایبی، تهران: انتشارات نی، چ دوم.

    دهقان، علیرضا (1378) بررسی تاثیر رسانه ها بر افکار عمومی، کاربرد یک الگوی جامعه­شناسی، تهران: نامه علوم اجتماعی، شماره 3.

    راجرز، اورت‌ام ، فلوید شومکراف(1376) رسانش نوآوری‌ها رهیافتی میان فرهنگی، ترجمه عزت اللّه کرمی و ابوطالب‌ فنایی، شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز، چ اول.

    رستمی تبریزی، لمیا (1385) رژیم مالی خانواده در قوانین ایران و انگلستان،  فصلنامه شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، سال هشتم، شماره 3 .

    رفیع پور، فرامرز(1377)  کندوکاوها و پنداشت­ها، مقدمه­ای بر روش­های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی، تهران: انتشارات سهامی انتشار، چ هشتم.

    ریتزر، جرج(1386)  نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه م. ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چ دوازدهم.

    ریتزر، جرج(1380)  نظریه جامعه‌شناسی مدرن، ترجمه خ. میرزایی و ع. لطفی زاده، تهران: انتشارات جامعه شناسان، چ اول.

    زمانی در مزاری، محمدرضا(1384) مهریه، تهران: انتشارات بهنامی، چ اول.

    سرمد، زهره و همکاران(1383) روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه، چ هشتم.

    ساروخانى، باقر(1375)، مبانی جامعه‏شناسى خانواده، تهران: انتشارات سروش، چ دوم.

    ساروخانی، باقر(1382) روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران:انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ هشتم.

    ساروخانی، باقر(1370) دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: انتشارات موسسه کیهان چاپ اول.

    سرایی، حسن(1390) مقدمه­ای بر نمونه­گیری در تحقیق، تهران: انتشارات سمت، چ هشتم.

    سعیدی­مقدم، رسول(1388) بررسی نظریات شهید ثانی در باب مهریه با اتکاء به کتاب مسالک الافهام و تطبیق آن با قانون مدنی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بین­المللی امام خمینی(ره) قزوین، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.

    شاکری، ابوالحسن(1343) بررسی اجمالی مهریه در تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران

    شاکری، ابوالحسن (1383). طلیعه مقالات قوه قضائیه و پیشگیری از وقوع جرم، مجموعه مقالات قوه قضائیه و پیشگیری از وقوع جرم، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات، چاپ اول

    شایان، اکرم(1388) بررسی آیات الاحکام مهریه از دیدگاه فقیهان شیعه و سنی، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.

    شرف‌الدین، حسین(1380) تبیین جامعه­شناختی مهریه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اول.

    شرفشاهی، کامران (1389) روزنامه رسالت، شماره 7088

    شوماخر، رندال، ای و همکاران(1388) مقدمه­ای بر مدل­سازی معادله ساختاری، ترجمه و. قاسمی، تهران: انتشارات جامعه­شناسان، چ اول.

    شعاری­نژاد، علی اکبر(1375) فرهنگ علوم رفتاری، تهران: انتشارات امیرکبیر، جلد دوم، چ اول.

    شیخی، محمدتقی(1380) جامعه­شناسی زنان و خانواده، تهران، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ اول.

    صفائی، سیدحسین؛ امامی، اسدالله(1376) مختصر حقوق خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ اول.

    عضدانلو، حمید(1388) آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، تهران: نشر نی، چ سوم.

    غیاثوند، احمد (1390) کاربرد آمار و نرم افزار SPSS در تحلیل داده­ها، تهران: انتشارات لویه، چ چهارم.

    فراست­خواه، مقصود (1377)، دین و جامعه، تهران: سهامی انتشار، چ اول.

    فراهانی­جم، فرانک (39) هدیه­ی به نشانه صداقت، روزنامه جام جم، شماره 3262.

    فلاح بابلی، حسن (1383) پیشگیری بهتر از درمان، مجموعه مقالات قوه قضائیه و پیشگیری از وقوع جرم، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات، چ اول.

    فلاحی، داوود(1380) بررسی مهریه، حدود و احکام آن در فقه امامیه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده حقوق

    قائمی، علی(1375) تشکیل خانواده در اسلام، تهران: انتشارات امیری، چ اول.

    قربان­نیا، ناصر و همکاران(1384) بازپژوهی حقوق زن، تهران: انتشارات روز نو، چ اول.

    قلی­زاده آذر، غفاریان، سحر(1390) آسیب­شناسی مهریه و عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر آن، فصلنامه علمی-پژوهشی جامعه­شناسی زنان، سال دوم، شماره اول.

    کاتوزیان، ناصر(1387) حقوق مدنی خانواده، تهران: انشارات بنیاد حقوقی میزان، چ ششم.

    کاتوزیان، ناصر(1382) دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده، تهران: نشر میزان ، چ اول.

    کردکردستانی، راحله (1389) شروط ضمن عقد نکاح با تکیه بر شرط عندالاستطاعه بودن مهریه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.

    کفاشی، مجید(1390) کاربرد آمار استباطی در پژوهش اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه­شناسان، چ اول.

    کوثری، مسعود(1368) تغییر نگرش و رادیو- تلویزیون (مجموعه مقالات)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چ اول.

    کورتز، نورمن­آر(1374) مقدمه­ای بر آمار در علوم اجتماعی، ترجمه ح. تیموری، تهران: انتشارات نی، چ اول.

    کوزر، لوئیس(1380) زندگی و‌اندیشه بزرگان اجتماعی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی، چ نهم.

    کرایب، یان (1391) نظریه­ی اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس، ت. عباس مخبر، تهران: انتشارات آگه، چ هفتم.  

    کرلینجر، پدهازر(1391) رگرسیون چند متغیری در پژوهش رفتاری، ترجمه ح. سرایی، چ ششم.

    کریمی، یوسف(1375) روانشناسی اجتماعی، تهران: انتشارات ارسباران، چ دوم.

    کیان، محمد علی(1388) سیر تحول مهریه در آراء فقها، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.

    گزارش ملی جوانان(1382) بررسی وضعیت طلاق جوانان، تهران: انتشارات موسسه فرهنگی اهل قلم، چ اول.

    گیدنز، آنتونی(1387) جامعه‌شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: انتشارات نی، چ دوم.

    گولد، جولیس. کولب، ویلیام ل.(1376) فرهنگ علوم اجتماعی.تهران: انتشارات مازیار، ج اول.

    مجلسی(1403) بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، ج43

    محسنی، منوچهر(1379) بررسی آگاهی­ها، نگرش­ها و رفتار­های اجتماعی و فرهنگی در ایران، تهران: انتشارات گلبان شورای فرهنگ عمومی کشور، چ اول.

    محقق داماد، سیدمصطفی(1387) بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چ پانزدهم.

    محمودی، سیداسماعیل (1380) نحوه عملی مهریه، تهران: نشر خط سوم، چ اول.

    مرکز پژوهش معاونت برنامه‌ریزی و توسعه قضایی دادگستری کل استان قم(1386) رسیدگی عادلانه به دعاوی خانواده، چاپ نینوا

    مطهری، مرتضی(1378) مجموعه آثار، قم: انتشارات صدرا. ج نهم.

    مطهری، مرتضی(1388) نظام حقوق زن در اسلام، تهران: انتشارات صدرا، چ پنجاهم.

    معین، محمد(1377) فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیر کبیر، چ دوازدهم.

    مشیری، مهشید (1364) فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات سروش، چ سوم.

    منصورفر، کریم(1382) روش­های آماری، تهران: انتشارات سمت، چاپ ششم.

    منصورنژاد، محمد(1380) مسأله اسلام، زن و فمینیسم، تهران: انتشارات برگ زیتون، چ اول.

    مهرآرا، امیر(1373) زمینه روانشناسی اجتماعی، تهران: انتشارات مهرداد، چ اول.

    میلر، دلبرت سی(1384) راهنمای سنجش و تحقیقات اجتماعی، ترجمه ه. نایبی، تهران: انتشارات نی، چاپ دوم.

    میرزایی، خلیل (1390) پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه­نویسی، تهران: انتشارات جامعه­شناسان، چ سوم.

    محمدنسل، غلامرضا و همکاران (1391) راهنمای کارگاه علمی- کاربردی مدیریت پیشگیری از جرم و آسیب اجتماعی، تهران: انتشارات میزان، چ اول.

    مقدس، علی اصغر؛اسلام،علیرضا(1385)، کاوشی در نظریه انتخاب عقلانی با تاکید بر آراء مایکل هکتر،مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد.

    نادری، عزت­الله، سیف نراقی، مریم(1374) روش­های تحقیق در علوم انسانی، تهران: دفتر تحقیقات و انتشارات، چ اول.

    نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1378) پیشگیری از بزهکاری و پلیس محلی، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 26و 25.

    نجفی ابرندآبادی، علی حسین (1379). تقریرات جرم‌شناسی نظری(دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس.

    نوراله­زاده، فریبا(1390) بررسی رابطه میزان مهریه و احساس امنیت در زنان متاهل شهر تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی تهران.

    100.

    101.

    102.

    103.

    104.

    105.

    106.

    107.

    یوسف­زاده، حسن(1384) پایش جامعه­شناختی مهریه، فصلنامه جامعه­شناسی و علوم اجتماعی"مطالعات راهبردی زنان"، شماره 27

     

    2- منابع لاتین

    Assiter, Alison (1984). "Althusser and structuralism". British Journal of Sociology (London School of Economics.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

    Bianquis, Thierry (1996) "The Family in Arab Islam." In A History of the Family. Vol 1 of Distant Worlds, Ancient Worlds, ed. Andre´ Burguie`re, Christiane Klapisch-Zuber, Martine Segalen, and Franc¸oise Zonabend, Cambridge: Polity Press. 

    Blunt, E. A. H. (1931) The Caste System of Northern India London: Oxford University Press

    Cherlin, Andrew, and Aphichat Chamratrithirong (1988) "Variations in Marriage Patterns in Central Thailand." Demography.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

    Dekker, Marleen, and Hans Hoogeveen. (2002) "Bridewealth and Household Security in Rural Zimbabwe." Journal of African Economics.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

    Durkheim, Emile (1982): the rules of sociological method (london:  Macmillan , frist pub.

    Ebrey, Patricia Buckley (1993) The Inner Quarters: Marriage and the Lives of Chinese Women in the Sung Period. Berkeley: University of California Press.

    G.T. Bakieva, (2010) MARRIAGES AMONG THE TOBOL-IRTYSH TATARS IN THE LATE 18TH - EARLY 20TH CENTURIESArchaeology Ethnology & Anthropology of Eurasia.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

    Goody, Jack (1973) "Bridewealth and Dowry in Africa and Eurasia." In Bridewealth and Dowry, ed. Jack Goody and Stanley J. Tambiah, .Cambridge:Cambridge University Press.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

    Hughes, Diane O (1985) "From Brideprice to Dowry in Mediterranean Europe." In The Marriage Bargain: Women and Dowries in European History, ed. Marion A. Kaplan, New York: Havorth Press.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

    J. D. Marshall (2004) Poststructuralism, Philosophy, Pedagogy, Springer.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

    Johnston, Ronald L (1998) Religion in Society, Newjersy: Englewood Cliffs.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      

    Murdock, George P (1967) Ethnographic Atlas.Pittsburgh: University of Pittsburgh.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

    P. N. MARI BHAT AND SHIVA S. HALLI (1999)Demography of brideprice and dowry: Causes and consequences of the Indian marriage squeeze, Population Studies.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

    Parish, William L., and Robert J. Willis (1993) "Daughters, Education, and Family Budgets: Taiwan Experiences." Journal of Human Resources.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

    Quale, Robina G. (1988) A History of Marriage Systems. New York: Greenwood  Press.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

    Rapoport, Yossef (2000) "Matrimonial Gifts in Early Islamic Egypt." Islamic law and Society.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    

    Siwan Anderson (2007) The Economics of Dowry and Brideprice, Journal of Economic Perspectives-Volume 21, Number 4.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              

    Spiro, Melford (1975) "Marriage Payments: A Paradigm from the Burmese Perspective." Journal of Anthropological Research.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

    Swatos, W (1998) Encyclopedia of religion and society, JR Editor, Altamira press.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               

    Wolf, Peter (1973) "International Organization and Attitude Change: A Re-examination of the Functionalist Approach." International Organization.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

کلمات کلیدی: آگاهی حقوقی - اجبار اجتماعی - احساس امنیت - ترس از آینده - چشم و همچشمی - رسانه جمعی - گروه مرجع - مهریه - همرنگی با جماعت - کیفیت دینی
موضوع پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, نمونه پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, جستجوی پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, فایل Word پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, دانلود پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, فایل PDF پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, تحقیق در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, مقاله در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, پروژه در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, پروپوزال در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, تز دکترا در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, پروژه درباره پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, گزارش سمینار در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم, رساله دکترا در مورد پایان نامه بررسی عوامل موثر بر میزان مهریه در میان زوجین جوان(18 تا 35 سال) شهر قم
مقالات مرتبط با این مطلب:

پيشگفتار نوجوانان دلي پاک و روحي پرشور دارند . آنان در حساسترين و بحراني ترين دوران زندگي خود به سر مي برند و نيازمند هدايت ، حمايت و همدلي اند. نوجوان نهال نو  رسيده اي است که براي رشد و بال

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد گرايش : معماري تابستان1392 زندگي صنعتي بااشغال هرچه تمام ترزمين توسط فضاهاي صنعتي،مکانهاي کمتري براي استراحت وتفريح افرادجامعه ايجادکرده است. برا

رساله برای دریافت درجه دکتری رشته جامعه‌شناسی (گرایش نظری فرهنگی) چکیده این تحقیق در صدد است گزاره های اسلامی را در قالب مفاهیم جامعه شناسی عرضه کند و به یک جمع بندی نهایی در قالبِ دیدگاهی منتسب به آموزه های قرآن، در باره کنترل اجتماعی برسد. سؤال اصلی پژوهش این است که «دیدگاه اجتماعی قابل انتساب به آموزه های قرآن درباره کنترل کجروی چیست». این پژوهش با روش کیفی گراندد تئوری(نظریه ...

پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشدچکیده رساله حاضر، پژوهشی پیرامون شناخت سوررئالیسم، نه به عنوان یک سبک هنری، بلکه به لحاظ اندیشه و دیدگاه فلسفی، هنری و ورود این اندیشه به حوزه‌ی عکاسی و کاربرد سوررئالیستی آن در گرافیک معاصر می‌باشد. به همین خاطر بخش عمده‌ای از رساله‌ به بررسی و تبیین فلسفه‌ی اغراق و نقش آن در عکاسی و کاربرد آن در گرافیک اختصاص یافته است. از این جنبش هنری، ...

پايان نامه کارشناسي ارشد رشته مديريت بازرگاني گرايش بازاريابي تابستان 91 چکيده: اين تحقيق با موضوع" بررسي تاثير عوامل بازاريابي اجتماعي بر ارزش نام تجاري بانک از ديدگاه مشتريان (مطالعه

پایان‌نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته فناوری اطلاعات چکیده: شیوه‌های تبلیغی زیادی از انبیا و پیامبران ذکرشده، آنان بر دعوت مشترک به توحید، معاد، اصول اخلاقی و ... تکیه داشته‌اند. پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام نیز، تبلیغ به‌ویژه در شکل «منبر» یکی از ابزارهای اصلی انتقال معارف اسلامی بود و در طول تاریخ تا امروز، دستخوش تحولات فراوان بوده است؛ امّا اساس و بنای آن، اصالت خود را ...

پایان نامه برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری چکیده عدالت اجتماعی به معنای احترام به حقوق دیگران و رعایت مصالح عمومی می باشد. در واقع عدالت اجتماعی نتیجه تکامل اجتماعی است. تحقق عدالت اجتماعی در گرو توزیع مناسب کاربری ها و خدمات عمومی شهری است. هدف این تحقیق بررسی تحقق عدالت اجتماعی در مناطق سه گانه شهر یزد با استفاده از شاخص های امکانات و خدمات شهری ...

پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی چکیده هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر بخشی آموزش سبک زندگی سالم بر­ مدل بهداشت جهانی بر اضطراب مرگ و رضایت از زندگی سالمندان می­باشد. جامعه­ آماری این پژوهش را کلیه­ی سالمندان ساکن درآسایشگاه­های شبانه روزی، مراکز جامع توانبخشی و نهادهای تحت حمایت سازمان بهزیستی شهر ایلام در سال 1392 تشکیل می­دهند، که با استفاده از روش نمونه­گیری ...

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی چکیده نوجوانانی که با یک سبک صحیح فرزندپروری تربیت می شوند دارای زندگی و حالات روانی بهتری می باشند . بدین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر آموزش زندگی خانوادگی ( F.L.E ) بر تغییر سبک فرزند پروری مادران دارای پسر نوجوانی که در دبیرستان شهید دکتر بهشتی ناحیه 2 شهرستان رشت مشغول تحصیل هستند ، صورت گرفته است . نمونه این ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته روان‌شناسی (M.A) گرایش: عمومی چکیده هدف این تحقیق بررسی رابطه ادراک از خدا و هویت اجتماعی در سبک زندگی دانشجویان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی‌ شهرستان دره شهر بوده و تلاش می‌ کند به این پرسش پاسخ دهد که آیا بین مولفه‌های فوق الذکر رابطه وجود دارد یا نه ؟جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان وکارکنان دانشگاه آزاد دره شهر، روش تحقیق ...

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A.) گرایش: عمومی مقایسه ویژگی های شخصیتی افراد بزهکار و غیر بزهکار چکیده: این پژوهش با هدف مقایسه ویژگی های شخصیتی افراد بزهکار و غیر بزهکار در شهر ماهشهر به مرحله اجرا در آمد. روش : این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی علی- مقایسه ای بود.جامعه آماری این تحقیق شامل گروهی از افراد بزهکار و غیر بزهکار شهرستان ماهشهر بودند که تعداد آنها در ...

ثبت سفارش